Lesson 185 - Senior
Memory Verse
“Ndien edeme mi eyetiñ eti ido fo, ye itoro fo, ofuri usen” (Psalm 35:28).Cross References
I Edisọñọ Nyire Bartimaeus Nyom Mbọm
1. Bartimaeus etie ke mben ọkpọ-usuñ ebeñe ebeñe nte Jesus asañade ebe, Mark 10:46; Matthew 20:29-34; Luke 18:35-43
2. Bartimaeus ofiori oyom mbọm, Mark 10:47; Luke 18:13
3. Mme owo edomo ke ikpikpu ndinam enye odop uyo, Mark 10:48; Ezra 4:4, 5; Nehemiah 4:7-9; Zachariah 3:1; 1 Ñwed Corinth 16:9
II Utip Mbuọtidem
1. Ke ini Jesus okopde mfiori esie, ọdọñ ete ekekot enye edi, Mark 10:49
2. Bartimaeus otop ọfọñ idem esie ọduọk, onyuñ etiene Jesus, Mark 10:50; Mme Hebrew 12:1
3. Oto mbuọtidem enye afiak okut usuñ, onyuñ etiene Jesus, Mark 10:51, 52
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAUtom ukwọrikọ Jesus ama ekpere utit. Enye ama okot mbet duopeba ete edi etiene Imọ, onyuñ ọdọhọ mmọ ete ke mmọ enyene ndidọk ñka Jerusalem; ete ke eyenyuñ ebiere ikpe mkpa enọ Imọ do. Emi ekedi akpatre Enye ndisaña ke Jericho mbe. Etop Esie ama asuana, ndien akwa otu owo enyuñ etiene Enye. Mme owo edediọñ ema Enye, ndien ikebighike, otu owo ekenyene ndifiori, “Itoro enyene Edidem emi edide ke enyiñ Jehovah” (Luke 19:38).
Mbuọtidem
Mme ebeñe-ebeñe iba ema edu ke mben ọkpọusuñ emi ebede Jericho aka Jerusalem. Ekeme ndidi mmọ ema ewak ekan oro. Edi mme ebeñe-ebeñe iba emi ñwed Matthew 20:30 etiñde ebaña mi, ema enyene mbuọtidem. Mbuọtidem edi edinim Abasi ke akpanikọ. Enye edi edinim ete Abasi eyenam kpukpru se Enye ọdọhọde. Ke ini ikọ Abasi ọdọhọde ete, “Owo mbufo kiet eyebine tọsin” (Joshua 23:10), mbuọtidem anam owo kiet adaha okosobo ye tọsin. Mbuọtidem idaha edidiọñ ikpọñ idi, edi, asaña ọtọ kiet ye kpukpru ñkpọ emi ebọde eto Abasi. Enye edi se idoride enyin ke esit ite iyebọ. Okoto mbuọtidem, iren owo eyo oko esuhọde mme obio ukara enim, ndien enam mme akpaña mkpa eset enọ iban mmọ. Nnyin ikeme ndiwut mbuọtidem ke inamde nam mme ñkpọ eke nnyin inimde ke akpanikọ, emi abañade Abasi.
Esit Mbọm
Ibat ibat usen ọkọsuhọ ọnọ Christ ndikakpa ke Calvary. Ikesimke itiat edip ndito Jericho nsim Jerusalem. Edi Jesus ama aka iso ke utom mbọm Esie, tutu osim utit uwem Esie. Enye ama afiak eyiri utọñ emi Peter okosibede ke iñwañ, onyuñ anyaña inọ oro ke krọs.
Idaha emi, nte Christ ọkpọñde Jericho, utọñ owo nnan-Bartimaeus eyen Timaeus, ama okop ntim-ikpat ediwak otu owo esañade ekpere. Ye ufan esie, owo nnan nte enye, okposuk mitimke ifiọk ibaña, Bartimaeus obup enye se ediwak ntim-ikpat oro ọwọrọde. Idorienyin ama edemede ke esit esie ke ini enye ọdọhọde ufan esie ete ke edi Jesus. Mmọ mbiba edian uyo ọtọ kiet efiori ete, “Ọbọñ, Afo Eyen David, tua nnyin mbọm” (Matthew 20:30). Otu owo esua enọ mmọ. Ekikere edi: Ekufina Andikpep; Ikpenaha mme ubuene ebeñe-ebeñe nnan emi efina Enye. Edi Eyen David ama atua mmọ mbọm.
Ndidop Uyo
Nte akanam otu edọhọ fi ete “Kubi inua fo, ufọn iduhe?” “Afo ọmmọñ otop uwem fo ọduọk”; “Itim ifọnke ndiyire ke akam ntem”; “Ufọn iduhe ndisọsọp idem nnam”; “Afo ada idem fo anam ndisime?” Kukop se otu owo etiñde. Saña kpere Enye. Enye enyene esit mbọm. Kpukpru owo ke Nineveh ema etuaña ke ọkpọsọñ uyo ekot Abasi, ndien Enye isoboke obio mmọ. Hezekiah ama atua eti eti, ndien Abasi ama adian isua efut ke isua uwem esie. Okposuk edi nte satan añwanade ye nte ofuri Hell ebiọñọde, nnyin imekeme ndisiak usuñ nsaña mbe. Otu eyetuak eda, uyom eyedop, ndien nnyin iyekop uyo Esie, “Afo oyom ete nnam nso nnọ fi”.
Ekim
Ikedighe mmem mmem ndinam Bartimaeus odop uyo. Edi akpanikọ nte ke ata ediwak isua enye ama oyom ndikut usuñ. Enye ikọfiọkke ñkpọ ibaña uyai obot. Ikedighe oro ikpọñ, edi idorenyin uwem esie ama atak ke ekim. Ikedighe udọñ esie ndibeñe ebeñe. Ekedi ọkpọsọñ ñkpọ ndidu uwem nto ke uñwam mbon efen. Ndifiọñọ ubọk ye esañ nyom usuñ, nditun nyuñ nduọ kpukpru ini ke ekim, nte akpa fi idem ntak emi Bartimaeus okofioride?
Ke ini anam idiọk ọfiọkde idiọk itie esie, oro edi, ke imọ idi ata nditaha owo emi inyenede mbọm, inyuñ ibuene, inyuñ idọñọ nnan, inyuñ inana edisine ñkpọ (Eriyarare 3:17) enye ñko, ofiori ete “Jesus afo eyen David, tua mi mbọm”. Se nte Abasi oyomde kpukpru mme anam idiọk-ñkpọ efiọk ete ke mmimọ isaña ke ekim, iduọñọ ika nsi nsi nsobo! Oh, mmọ ekpekam efiori ekot Andinyaña eyom mbọm!
Mme Mbiomo
“Jesus atuak ada”. Eyen Abasi Andibot kpukpru ñkpọ, ama atuak ada ke mfiori ebeñe-ebeñe. Otu owo ema enuk Bartimaeus enim ñkañ-ñkañ, edi Jesus owuk ete eda enye esọk Imọ. “Enye ke okot fi”. Oro ama ekem ye eyen Timaeus emi. Enye otop ọfọñidem esie onim, asaña etiene Jesus. Ediwak owo mfin ibeñeke idem “ndikpọnọde kpukpru mbiomo ye idiọk ñkpọ eke eyirede nnyin ke kpukpru edem nnim ñkañ kiet” (Mme Hebrew 12:1). Ndusuk owo ibeñeke idem ndikpọnọde akani udu nnim. Mmọ eken esọñọ emum ndinen ido idem mmọ, mme nti utom, ekere ete oro eyenam Abasi enen iso ye mmọ. “Kpukpru nti ido nnyin enyuñ ebiet edidehe ọfọñidem” (Isaiah 64:6). Tutu owo enyene erifak, ñkukure idorenyin esie enyene ndidi ukem-ukem nte mbon nnan oro ndiyom mbọm Abasi.
Ediyarade Idiọk-ñkpọ
Ke ini Bartimaeus akasañade ekpere, Jesus obup enye ete, “Oyom ete nnam nso nnọ fi?” Owo nnan oro ete Enye “Ọbọñ nyom nditọñọ ntak ñkut usuñ”. Emi edi se owo nnan eketiñde ye udọñ ke esit ndikut usuñ. “Owo eke edipde idiọk ido esie idikwe unen; edi owo eke ayarade, onyuñ ọkpọñde mmọ, eyekut mbọm” (Mme Ñke 28:13). Ekpedi ndisime ọnọ owo nnan ndikpekañ itie nnan esie; onyuñ edi ndisime ñko anam-idiọk ndikañ mme ndidomo ndidip idiọk-ñkpọ esie.
Edikọk
Ke Jesus okopde mkpe-ubọk Bartimaeus, Enye ọdọhọ enye ete, “Ka okuo; mbuọtidem fo ama anyaña fi”. Mbuotidem ama anam owo nnan okut usuñ. Ke Mark 11:24, nnyin ikot ite Jesus ama ọdọhọ “Kpukpru ñkpọ ekededi eke mbufo ebọñde akam ebeñe, enim ete mme imọ ima ibọ inyene, ndien eyewọrọ ọnọ mbufo”. Oto ke mbuọtidem ke Abasi, ediwak utibe ñkpọ ke abaña erikọk ada itie mfin. Abasi oyom ikọt Esie enim ete ke Enye ekeme ndikọk. Enye ama ọdọhọ Nditọ Israel ete, “Koro edi ami Jehovah nnam udọñọ okure fi” (Exodus 15:26). Erikọk ke ukpọñ ye ikpọhidem esine ke ufak Jesus ke krọs. Isaiah, ke ntiñ nnim ikọ esie etiñ ete, “Edi Enye akada unan abaña mme idiọk ido nnyin, anuaha abaña mme ukwañ ñkpọ nnyin: ufen odoro Enye ke idem man nnyin ikut emem; ndien inia Esie ọkọk nnyin” (Isaiah 53:5).
Inaha nditọ Abasi ebuọt idem ke Doctor mme ibọk ke abaña erikọk ikpọhidem mmọ, edi ekpep ete, “Nte owo ọdọñọ ke otu mbufo? Yak enye okot mbio owo ufọk Abasi; mmọ enyuñ enuhọ efuk enye ebọñ akam, eda aran eyet enye ke enyiñ Ọbọñ: ndien akam mbuọtidem eyenyaña enye emi ọdọñọde, Ọbọñ eyenyuñ anam enye adaha ada” (James 5:14, 15). Ukem Jesus emi Bartimaeus eketienede ke usuñ Jericho ke usen oro, ke ọkọkọk mbon udọñọ mfin, “Jesus Christ etie ukem ukem, mkpọñ ye mfin ye ke nsi nsi” (Mme Hebrew 13:8 )
Questions
MME MBUME- Siak mme itie ke Ñwed Abasi emi owutde ete ke ekot unana ifiọk ñkpọ Spirit ete nnan.
- Duñọre mbuk eset Jericho ke Ñwed Abasi.
- Siak ukpuhọre ke ufọt Bartimaeus emi okoyomde ndikut usuñ ye anam idiọk-ñkpọ emi oyomde erinyaña.
- Bat mme nti edu uwem emi Bartimaeus ekenyenede.
- Siak mme itie ke Ñwed Abasi emi etiñde ñkpọ ebaña erikọk ke ñkañ spirit.
- Ewe itie ke Ñwed Abasi eteme nditọ Abasi mbuọtidem ye Abasi ke erikọk, utu ke ndidorenyin ke mme Doctor ye ibọk?
- Tiñ se mbuọtidem ọwọrọde.
- Siak mme ñkpọ ke Ñwed Abasi emi ekenamde oto ke mbuọtidem.