Lesson 193 - Senior

Memory Verse

“Baba owo kiet eke akade ekọñ idaha idem ikọkọmọ ke mbubehe uwem emi, man enye enem andisin enyiñ esie ke ñwed mbon-ekọñ esit” (2 Ñwed Timothy 2:4).

Cross References

I Mbon Ekọñ Emi Ekesinde

1. Gideon ye kpukpru owo ebak edaha enam mbeñe-idem ndika ekọñ, Judges 7:1; Joshua 3:1; 6:12

2. Abasi ama esin ediwak mbon ekọñ Gideon, mbak mmọ editañ idem, Judges 7:2; 1 Samuel 14:6; 2 Chronicles 14:11 1 Ñwed Corinth 1:27-29; 2 Ñwed Corinth 4:7

3. Kpukpru mmọ emi ekekopde ndik ema efiak edem enyọñ, Judges 7:3; Deuteronomy 20:8; Eriyarare 21:8

II Ndimek Mbon Ekọñ Abasi

1. Jehovah ama ọdọhọ ete mbon-ekọñ 10,000 emi ekesuhọde ekesuk ewawak, Judges 7:4; 1 Samuel 16:7; Psalm 33:16

2. Abasi ama abahare otu mbon-ekọñ, Juges 7:5, 6

3. Ema eñwọñọ ndinọ edikan mbe ke owo 300, Judges 7:7; Isaiah 41:14-16

4. Mbon ekọñ 300 ema etim idem mmọ ebeñe ekọñ, Judges 7:8; Numbers 10:9

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Iren-Owo Tọsin Edip Ye Duop-Eba

Spirit Abasi ama oduk Gideon ke idem, ndien enye ofri ukorowo ekọñ man nditọ Israel ewọñọ etiene enye man eñwana ekọñ ye mbon Midian emi ekekande mmọ ekuk. Nditọ Israel ema ebọ ufen eti-eti ke ubọk mme asua emi, ke ntre ediwak owo ema enyuñ enyime ikot Gideon. Mbon ekọñ 32,000 ema eboho ọtọ kiet ye etubom ekọñ mmọ enyuñ enam nna ke mben obube mmọñ Harod, ebiet emi akanamde mmọ edoro ke enyọñ obot ekut udim mbon Midian emi ekenamde nna ke itihere. Edi mfina ama odu ke nna ekọñ Gideon. Abasi ama ọfiọk usọp-usọp, edi akpanikọ ñko ete ke Gideon ama ọfiọk: akwa ndik ama odu ke esit ediwak owo, ndien Jehovah ama ọfiọk ete ke ediwak mbon ekọñ eyetañ idem inyuñ inọhọ Enye ubọñ. Obube mmọñ Harod, enyiñ emi ọwọrọ nnyekidem mme nyomonsia, ekeme ndidi ekenyene enyiñ emi oto ifet emi ndik okodude ke esit nditọ Israel.

Ndik ikemeke ndika iso ndu ke esit mmọ emi ekotde idem mmọ mbon ekọñ Abasi. Utom Abasi oyom mbuọtidem ke Abasi ye ñkopitem. Mbuọtidem ke Abasi odoro ukpọñ akwa udori akan kpukpru inyene, uteñe, ifiọk mme odudu emi ererimbot ekemede ndinọ. Ndik iduhe ke mbuọtidem odude; ke ntre, ana esio ndik efep ke usuñ. Edieke owo mikemeke ndibin ndik mfep ke esit esie oto ke uñwam Abasi, enye eyefiọhọ idem esie nte ebinde enye esio ke iñwañ utom Abasi. Ndik eberi usuñ esit owo, man ke adañemi Abasi akpanamde utom, Enye eyekut nte ñkukure usuñ emi akpanade nte Enye ebe anam utom ke owo eberide abaha Enye. Nte ndik okpokpon ke esit owo, ntre ke usuñ mbuọtidem ototim eberi abaha Abasi.

Udim Ekọñ Emi Ekesinde

Ntak edi oro Abasi akadade Gideon usuñ ndifiori ke utọñ kpukpru owo ete, “Yak owo ekededi eke efehede ndik, nsia onyuñ oyomode enye, ọkpọñ obot Gilead ke usenubọk akabare ọnyọñ”. Mfiori emi asaña ekekem nte mbet Moses eketemede: “Ndien yak mme andidaha etọñọ ntak edọhọ kpukpru owo ñko-ñko, ete, Anie owo odu mi emi efehede ndik, oyomode nsia? Yak enye afiak ọnyọñ ke ufọk esie, mbak nsia ediyomo nditọ-ete esie, kpa nte nsia esie” (Deuteronomy 20:8). Ndik, nnyekidem ye nyomonsia edi mme ñkpọ emi ebede owo kiet osim owo efen ke otu mbon ekọñ Abasi kpa nte edide ke mme mbubehe efen ke uwem emi; edi ke midighe ke ntak efen, Abasi eyesio mmọ efep. Owo ekọñ Christ, kuyak idem fo unọ mme ñkpọ emi esobode ukpọñ.

Ntak efen emi akanamde Abasi osioño mbon emi ekedi, man mmọ edida ukpono oro enọ idem mmọ ke edikan oro Jehovah akaduakde ndinọ. Mme owo eke minyeneke nsọñ-esit ndituak nda ñwana ye asua isitreke ndida edikan oro nnọ idem mmọ ke ekọñ oro ama okure. Abasi okoyom ukpono ekọñ emi ana ọnọ Idemesie man ererimbot efiọk enyuñ ekpono Enye; ke ntre Enye ama abahare mbon emi midinọhọ Enye ukpono osio. Ntañidem ye ñwutidem edi mbubiam ñkpọ ke iso Abasi, Enye ñko ikemeke, idinyuñ idaha owo emi atañde idem mme owutde idem inam ñkpọ.

Mme Edikan Ke Mbuọtidem

Mme asua ukpep-ñkpọ Christ ema esiwak ndida ndik nte ñkpọ ekọñ ke mme ini edem, kpa nte enamde mfin emi, ndiñwana ndisio mbuọtidem ke uwem nditọ Abasi mfep. Ediwak mbon ekọñ Christ ema eduọ oto ke ntak esit ndik; edi mme ufañ ñwed mbuk ñkpọ-ntibe nditọ Abasi otim anam añwaña nte ke mmọ efen ema esọñeda ke mbuọtidem ke Abasi enyene utibe edikan. Anditiene Christ enyene Etubom-Ekọñ emi akananam owo mikanke ke ekọñ, ke ebiet ekededi, ye ini ekededi; Enye ñko esiwọñọre usuñ mme idiọk owo akabare okubi ke iso ikọt Esie.

Ada mbuọtidem enyene-idem ndinyene edikan ke ekọñ, edi Abasi oyom ndisin mbuọtidem ke uwem fo nnyuñ nnam enye ọsọñọ nte mme usen ebede. Ekere ete ke million owo 50 ema eduọk uwem mmọ ke ntak Christ utu ke mmọ ndikañ mbuọtidem mmọ ke Enye. Mbuọtidem mmọ anam añwaña odudu emi Eti-mbuk ekemede ndisin ke esit owo, onyuñ eneñere etiñ uko-uko man but anam mmọ oro efehede ekpọñ Nna-Ekọñ mmọ emi Efakde mbemiso ekọñ ọtọtọñọ mme ekekop uyom ekọñ ke utoñ. Kufehe, edi ñwana koro emi edi ñkukure usuñ edikan. Di tiene Abasi man enyene obufa ukeme, odudu, idori-enyin, ye mbuọtidem. Enye ama ọñwọñọ ete ke Imọ idibinke ukpọñ ọbiọñ ọnyọñ ubọk ubọk

Ke Esuk Ewawak

Ke ini Gideon okokutde mbon ekọñ 22,000 nte ebonde ñkpọ ekọñ mmọ ke isoñ efiak enyọñ ufọk ekeme ndidi enye ama ekere ete ke mbon ekọñ 10,000 edi ata ekpri ibat. Nte ededi esit ikọduọhọ enye. Nte Barak ye Deborah ikanyañake Israel isio ke ubọk Sisera ye ata ekpri ibat owo ntem? (Judges 4:14). Nte Gideon ekesede itie oro, Jehovah ama ọdọhọ enye ete ke mme owo ke esuk ewawak. Abasi ama ọnọ Gideon item ete yak ada mme udim ekọñ oro edi ke mmọñ, man Enye emek mmọ emi edikade ekọñ. Idaha eke Jehovah oyomde okoñ eti-eti.

Idiọñọ oro Abasi ọkọnọde Gideon ndida mfiọk mbon emi edikade ekọñ ye mmọ emi edisuhọde ikedighe ikpikpu idiọñọ. “Kpukpru owo eke edidade edeme mmọ edei mmọñ, kpa nte ebua edeide, kpọnọre nim edem kiet, ye kpukpru owo ñko eke etọñọde edọñ mmọ eñwọñ” (Judges 7:5). Ibat owo emi ekedade ubọk mmọ ekoi mmọñ esin ke inua, ekedi owo 300. Jehovah ama ọdọhọ Gideon ete ke Imọ iyeda mbon Midian isin Israel ke ubọk ebe ke owo 300 emi.

Ekpri Ibat

Ediwak ini edi ekpri ñwọrọ-nda ñkpọ esisin ukpuhọre ke ufọt mme owo. Paul Apostle ama eteme mbon Ephesus: “Mmọdo etiñ enyin ekpeme nte esañade: ekusaña nte ndisime, edi esaña nte mbon eti ibuot. Ededep ifet, koro mme usen ediọkde” (Ñwed Mbon Ephesus 5:15, 16). Idighe kpukpru ini ke Abasi esiyom ediwak owo enam utom Esie, edi Enye oyom mmọ emi enamde ñkpọ enọ Enye eda idaha eke ọfọnde ke ñkañ spirit. John Wesley ama ọdọhọ ete: “Enọ mi mme ọkwọrọ ikọ ikie emi mifeheke ñkpọ ndomokiet ibọhọke idiọk-ñkpọ, minyuñ iyomke ñkpọ ndomokiet ibọhọke Abasi, edi ñkereke mbaña mme mmọ edi mme nta ọkwọrọ-ikọ mme idighe; utọ mbon oro kpọt edinyeñe inua-otop hell enyuñ ewuk Obio Ubọñ Heaven ke isọñ”.

Idighe akamba ñkpọ ekesin ubahare ke ufọt owo 300 ye owo 9,700 emi ekesinde. Ata akwa ukpuhọre ama odu ke ufọt owo 22, 000 emi ekekopde ndik ye 10,000 emi ekesuhọde ke akpa edidomo. Eketie nte Abasi akanam uduak Esie ada ke edibahare owo 300 nsio ke owo 10,000, edi ke itimde iduñọre ise iyekut ite ke ekedi mbubehe owo kiet kiet ke otu mmọ emi ekenyenede ubọk ke esit. Ediwak ini ekpri ndo ekeme ndidu ke uwem owo, emi etiede nte idiọkke, edi ekemede ndinam esio owo oro efep ke otu ndimek ikọt Abasi. Owo ndidọhọ ete ke imotim itiñ enyin ke kpukpru edu uwem ye edinam esie iduhe ke iso Abasi.

Tọsin owo usukkiet ye ikie itiaba ema edi ke mmọñ enyuñ etọñọ edọñ ndiñwọñ mmọñ. Mme asua ekeda nsak-iso ye udim ekọñ Israel, kpa ye oro mbon ekọñ emi ema efre kpukpru ñkpọ-ntibe ke ini oro enyuñ eñwọñ mmọñ. Ikedighe ntre ye owo 300 oro ekedeidedei mmọñ. Mmọ ikefreke ibaña mme isua emi mmọ ekeyọde ukut ke ubọk mbon Midian. Emi ekedi ifet ọnọ mmọ ndibọhọ, mmọ ema enyuñ enyene ọkpọsọñ udọñ ebaña edikan emi. Mmọ ikabiatke ini iñwọñ mmọñ tutu ọyuhọ mmọ; mmọ ema esin ubọk ekoi mmọñ eñwọñ ke udomo nte ubọk mmọ ekekemede ndikoi, ofuri emi mmọ ke eyep ke enyuñ ekere ñkpọ emi edidade itie usọp-usọp. Abasi ama ọdọhọ ete ke owo 300 emi ekekpemede, ekpede ebiere enyuñ efarade ke idem ke Imọ idida inyaña Israel.

Edifara Ke Idem

Ediwak ñkpọ edu ke ererimbot emi enende eyen Abasi ndinam, edi ndisin idem ke ndinam ñkpọ ekededi ñkaha edi se minemke Abasi esit. Eda uwem mbon ekọñ Gideon enam ukpep-ñkpọ emi eneñere añwaña nnyin. Owo ndomokiet ikemeke ndidọhọ ete ke edi idiọk-ñkpọ ndiñwọñ mmọñ, edi ido nte owo 9,700 emi ekesuhọrede etetie ebiat ini ke ndiñwọñ mmọñ ama owut idaha mmọ ke ñkañ spirit onyuñ anam esio mmọ efep ke otu ndimek udim ekọñ Abasi.

Ke uwem unam mbubehe, owo emi ererimbot ebatde ete ke otim anam mbubehe esie ọfọn edi owo emi esinde ofuri ini, ukeme, ye odudu ke ndinam mbubehe esie. Ke akpa ifet enye ada nte ke uwem oyom ọkpọsọñ nsin-ifik, enye onyuñ ada ata ekpri ini ndiduọk odudu. Enye oyom kpukpru ifet ndinam mbubehe esie aka iso, ndien ke enye esinde emi ke ekikere, mbubehe esie ọkọri.

Kpukpru se ekpetiñde ebaña ñkọri ke mbubehe uwem emi, ekeme nditiñ ñko mbaña ikot owo ekọñ Christ. Utọ owo oro ebem iso ekere abaña utom ndien inemesit, emi onyuñ edi nnen-nen idaha owo emi eneñerede anam ñkpọ ọnọ Abasi ke ofuri esit. Inemesit esie odu ke ndinam uduak nnyuñ ñkop uyo Etubom Ekọñ esie. Inemesit ye utom edi ñkpọ kiet ọnọ eyen Abasi. Nte erenowo mme ñwan ananam ñkpọ ọnọ Abasi ebighi, ntre ke akpanikọ emi otim añwaña enye. “Enamde ñkpọ ekededi, enam kpukpru enọ Abasi ubọñ” (1 Ñwed Corinth 10:31).

Esisit Edi Ekop Odudu

Abasi iyomke uwak otu owo ndida nnam utom Esie. Ekeme ndida ediwak otu nnam ñkpọ ke utibe usuñ edieke esit mmọ enende ke enyin Esie, ndien mmọ enyuñ enyime ndinam uduak Abasi. Ñkpọ mfuhọ edi sia Abasi mikemeke ndikut mme owo emi eyakde idem mmọ esin ke ubọk Esie man Enye ada mmọ anam nte Enye amade. Edi Abasi ineñekere idọñ enyin ke ediwak mbon utom ke iñwañ utom Esie, nte Enye ọdọñde enyin ke ndiyom nti ñkpọ-utom emi Enye ekemede ndida nnam utom. Ndikut unen ke utom eneñere ọkọñọ ke idaha ifiọk mme owo akan ndinyene ediwak owo. Edi kpasuk ntre ke utom Ọbọñ.

Ke ini utom Jesus ke ererimbot, Eyen Abasi ama okut owo duopekiet emi Enye okodoride enyin ke mmọ onyuñ ọnọde mmọ utom ndika ñkọkwọrọ Gospel nnọ kpukpru oruk owo ke ererimbot. Owo duopekiet kpọt ndika ke ofuri ererimbot etie nte ñkpọ mbubru, edi Jesus ama ọñwọñọ ọnọ mmọ ete ke Imọ iyedu ye mmọ, kpukpru ini tutu osim utit ererimbot. Nte Eti-mbuk ikekwe unen sia ibat mbon utom ekekpride? Idighe ntre. Eti-mbuk ama asuana ke ndyọ-ndyọ usuñ ke ntọñọ eyo mme Apostle oro, ke onyuñ asasiak usuñ oduk ke mme ebiet ererimbot mfin emi. Odudu Eti-mbuk inyeneke adaña, edi enam nnyin ifiọk ite ke odudu Eti-mbuk omum Ubierikpe Abasi akama. Owo ekọñ Abasi odu ke ndiñwana mkpa ye uwem, mmọ emi enyuñ edide mme akpan usua esie edi “mbọñ ye mme enyene-odudu ye mme andikara ekim ererimbot” ye “udim mme idiọk spirit eke edude ke enyọñ” (Ñwed Mbon Ephesus 6:12). Satan ke odomo ofuri ukeme esie ndiwuk odudu ye ebekpo ukara esie mbe ke Asua-Christ, edi Spirit Abasi ke esit nditọ Esie ke ọbiọñọ odudu emi. Usen kiet eyetañ Ufọk Absai edọk; ndien ererimbot edidu ke ukara akwa andikara kiet emi ererimbot akananam mikwe.

Ndimek Ikọt Abasi

Ata ediwak udim ekọñ mme okpono Abasi edu ke ererimbot mfin emi ndien kpukpru mmọ enyuñ edọhọ ete idi kiet ke otu mbon ekọñ Abasi. Nso utọ utibe-ñkpọ ke ekpedi edieke kpukpru mmọ emi edọhọde ete idi mbon ekọñ Christ ekpedude ke otu udim ekọñ Gideon! Ñkpọ mfuhọ emi odude edi ibat ata mbon ekoñ Christ iwakke emi enyimede ndiwa se mmọ enyenede ke ntak Christ nte mbon esit-ndik, mme mbon emi eyomde nduọk-odudu ekan ndisọñọ nda ñwana ye asua, aka ndidi ukem-ukem nte emi ekedide ke eyo Gideon. Owo kiet ke otu owo ikie ekebe udomo oro Abasi ọkọnọde mmọ. Nso Utọ ñkpọ mkpa-idem! “Anie ndien edibọhọ?” Emi edi se mbet ekebupde Jesus ke ini mmọ ekopde mme ñkpọsọñ usuñ emi edidade isaña iduk ke Obio Ubọñ Heaven. Osuk edi mbubehe owo kiet kiet mfin mme eyenyaña fi mme idinyañake. Enim akamba usuñ uñwam ke mfọn emi ọyọhọde ye ubọñ enọ owo eke asañade ke ọkpọ usuñ edinen-ido. “Emekeme edieke amade” edi ukot ikọ emi ikọt Christ etiñde ke ediwak isua, emi onyuñ edi akpanikọ ke uwem fo kpa nte ekedide ke uwem mmọ emi ekebemde iso etiñ. “Ekufehe ndik, ekpri otu erọñ; koro edide eti uduak Ete mbufo ndida Obio Ubọñ oro nnọ mbufo” (Luke 12:32).

Questions

MME MBUME

1. Owo ifañ ekeyere ikot Gideon ndika ekọñ ye mbon Midian?
2. Ntak emi Abasi ọkọdọhọde Gideon ete ke owo ewak ekaha?
3. Nso ekedi akpa udomo emi ekenọde mbon ekọñ? Owo ifañ ekenyuñ efiak enyọñ?
4. Anie okodomo mbon ekọñ ke ini efen? Nso ekedi udomo oro?
5. Owo ifañ ekebe ọyọhọ udomo ikaba emi?
6. Nso akpan ukpep-ñkpọ ke inyene ndikpep ke idomo emi Abasi akadade mbon ekọñ Gideon ebe?
7. Abasi odomo mbon ekọñ Esie didie mfin emi?