1 Samuel 8:1-22

Lesson 203 - Senior

Memory Verse
“Ekunyuñ ekabare ebiet eyo emi, edi eyak mbufo ekpuhọre, oto ke erinam emi enamde esit mbufo edi obufa, man mbufo edomo efiọk se uduak Abasi edide, uduak Abasi eke edide eti, onyuñ enemde owo esit onyuñ ọfọnde ama” (Ñwed Mbon Rome 12:2).
Cross References

I Ukwañ-Ikpe

1. Ke ini usọñ esie, Samuel ama emek nditọ iren esie nte mme ebierikpe ke Israel, 1 Samuel 8:1, 2; 2 Chronicles 19:5-7

2. Nditọ iren Samuel ikasañake ke uteñe Abasi; 1 Samuel 8:3; Deuteronomy 16:19; Isaiah 33:14-16; 1 Ñwed Timothy 6:10

3. Mbiowo Israel eda ñkpọ emi nte ntak ndiyom enọ mme imọ edidem, 1 Samuel 8:4, 5; Deuteronomy 17:14, 15; Utom Mme Apostle 13:20, 21

II Akam Samuel Ye Ibọrọ Abasi

1. Samuel ikenyeneke ibọrọ inọ idiọk ebeñe mbiowo, ke ntre enye oyom nda-usuñ Abasi, 1 Samuel 8:6; Exodus 32:30-33; Ezra 9:3-5; Luke 6:12

2. Ibọrọ ọkọwọrọ ete ke mbio emi ema esin Abasi, 1 Samuel 8:7, 8; Exodus 16:8; Luke 10:16

3. Ema enọ Samuel uyo ete yak enye anam se Israel ekebeñede edi yak eduri mmọ utọñ ke abaña se iditienede ke edem, 1 Samuel 8:9; Ezekiel 45:9; 46:18

III Edu Uwem Edidem Ererimbot

1. Edidem Heaven akakara ye mfọnido; edi edidem ererimbot edikara ke ọkpọsọñ ubọk, 1 Samuel 8:10-18; 1 Ndidem 9:22; 12:4, 12-14; 21:7, 15

2. Mmọ ema esin ndikop uyo Samuel, edi esuk eyire ke ndinyene edidem, 1 Samuel 8:19, 20; Psalm 81:11, 12; Jeremiah 44:16; Ezekiel 33:31

3. Ọbọñ ama onyime ebeñe mmọ, 1 Samuel 8:21, 22; Hosea 13:9-11

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Mme Ebierikpe

Ke ini Samuel ama akakabare akani owo, ndusuk enye ama ekere abaña owo emi edidade itie esie nte ebierikpe Israel. Samuel ama ọfiọk mbuk nditọ Israel, ete ke ediwak ini, idaha mmọ ke spirit esisuhọre ke ini eti ebierikpe ebede efep ke ufọt mmọ. Nditọ Israel ema esiwak ndiduọ nduk ke ukpono ndem tutu afanikọñ ye ntañ-mfep osim mmọ; ini oro mmọ eyefiori ekot Abasi eyom uñwam, ndien enọ mmọ obufa ebierikpe ye andifak. Samuel ikoyomke ñkpọ emi otibe ke ini enye ama akakpa, ke ntre enye ama emek nditọ iren esie ete edi mme ebierikpe ke ini enye osuk odude uwem.

Edi akpanikọ ete ke Samuel ama otim ekpep nditọ esie Ibet, onyuñ ekere ete ke mmọ eyenọ mbio-obio unen mmọ. Ekeme ndidi mmọ ema ekop mbuk eto inua ete mmọ ke abaña idiọk utit emi okosimde nditọ Eli ke ntak emi mmọ eketrede ndisaña ke usuñ Abasi. Samuel ama enyene idorenyin ete ke nditọ imọ eyenam mme ñkpọ emi enende enyuñ edide akpanikọ. Owo ifiọkke adaña anyan ini emi nditọ esie ekedide mme ebierikpe ke Beer-sheba; edi ama ọsọp owut ete ke mmọ ikasañake ke usuñ ete mmọ emi ekedide abak Abasi edi ewọñọre ebine idiọk udori enyuñ ebọ ubọk-edem, enyuñ ekwaña ikpe.

Edidem

Etie nte mbiowo Israel ekebebet utọ ini ntem man mmọ ekpekpuhọ ido ukara mmọ. Mmọ ekeda ñkpọ iba enim Samuel ke iso, oro edi, ke enye ọtọñọ ndisọñ, ñko ke nditọ esie isañake ke usuñ esie. Mmọ ikekemeke ndikut ndudue ke uwem Samuel. Edu uwem esie ama ọfọn eti-eti, okonyuñ edi eti uwut-ñkpọ emi nditọ Israel ekpenemde esit nditiene. Edieke enye ọkọsọñde, enye ama ebighi ke ndinam ñkpọ nnọ Abasi ye owo; edieke usọñ esie mikayakke enye awat aka mme itie utom esie nte enye ekesinamde, mme isua oro ekeyọhọ ye ifiọk emi baba owo kiet ke obio oro mikenyeneke. Samuel ekedi ñkpọ nte isua ata ke ini emi, ibat isua emi ikawakke nte ekemede ndibiọñọ enye ndinam ñkpọ.

Mbiowo Israel ema edikpak Samuel ete enye ọnọ mme imọ edidem. Etie nte mmọ ikotimke isin esit mmọ ke idiọk emi nditọ Samuel ekenamde ke ndibọ ubọk-edem nnyuñ ñkwaña ikpe. Edieke emi ekpekedide ñkukure mfina mmọ, owo ekpekere ete ke Samuel ekpekebọ nditọ esie ndusuk odudu emi mmọ ekenyenede. Mbiowo ekeda ikọ emi edi ye ntak, oro edi, man mmọ enyene isọñ ndiyom edidem. Mbiowo Israel ikoyomke aba prophet emi ama ọkọsọñ, emi okosuk okopde oto Abasi Enyọñ, emi ñwak-ñkan ke otu nditọ Israel ekenyuñ ekponode. Mmọ ekeyom edidem. Mmọ iketiñke iwut eti edidem emi edikarade mmọ ọfọn akan nte nditọ Samuel ekekarade; edi ñkukure se mmọ eketiñde ekedi “Kam nim edidem nọ nnyin, man enye ekpe ikpe nnyin kpa nte mme idut kpukpru”. Ke ndidomo ndinyene se ifọnde ikan, Israel ke akpanikọ ema ekpuhọre eti ebọ se idiọkde. Ubon owo eyesuk eka iso enam ntem ke ini eyakde mmọ enọ ekikere mmọ, ye ke ini mmọ esañade ke uduak esit mmọ “O Jehovah, mmọfiọk nte ke usuñ owo iduhe owo ke ubọk: owo eke asañade inyuñ ikemeke ndineñere ikpat esiemọ” (Jeremiah 10:23). Edi ke ñkañ eken, “Jehovah otim onim ikpat (eti) owo, onyuñ amama usuñ esie” (Psalm 37:23).

Ndisime Mbumek

Samuel ama ekeme ndikut ndudue emi okodude ke uduak mbiowo emi, okposuk edi nte enye mikọfiọkke nte ndudue emi ọkọtuñọde tutu enye ebine Abasi ke akam. Udọñ ndinyene edidem ọkọwọrọ ete ke mmọ ekeyom ukara Abasi emi mmọ ekedude ke idak etre. Samuel ekekere ete ke mmọ ekesin imọ, ke mmọ ema ekpa mba ye ubierikpe esie; edi Abasi ama ayarade owut enye ete ke akpanikọ ke edi Imọ ke mmọ esin. Nso idi ntak emi Nditọ Israel ekpekerede ndisio idem mmọ mfep ke idak ukara Abasi? Edi koro mmọ mikemeheke ndidu ke idak Edidem emi mmọ mikekwe ke enyin, okposuk edi nte Enye ama akayarade Idemesie nte ọkpọsọñ Abasi ọnọ mmọ ke ediwak idaha. Nditọ Israel ema enyime ete yak ukara Abasi ayak itie ọnọ ukara edidem isọñ, emi mmọ ekemede ndikut ke enyin; emi ekedi idiọk ukpuhọre. Mmọ ekeyom edidem emi edibemde mmọ iso onyuñ añwana ekọñ ọnọ mmọ. Nte mmọ ema efre ediwak ini emi Abasi akañwanade ọnọ mmọ ye mme ete mmọ, ndien ñkukure se mmọ ekenyenede ndinam ekedi “etuak eda, enyuñ ekut erinyaña Jehovah”?

Ukem unana ndidu uwem ke usen ke usen ye ata idorenyin ye mbuọtidem ke Abasi edi se ibiọñọde nditọ Abasi mfin. Ñwak-ñkan owo ekere ete ke mme imọ idu ke ifure ke ini inyene ererimbot emi ekande mmọ ekuk, edi mmọ idaha nsọñ-urua eñwọñọ Abasi nte ñkpọ. Ediwak okuk emi ọsuhọde ke ufọk-unim-okuk, etie nte ọfọn ye mmọ akan inyene eke mbuọtidem. Mmọ ebure mbure ke ọniọñ ye eti-ibuot mmọ, ke ini but akpakam anamde mmọ ke unana mbuọtidem mmọ ke Abasi. “Ekubon ñkpọ-uto enim enọ idem ke isọñ, ke ọtọ nte uta-ñkpọ ye ñkarafañ ebiatde ñkpọ, inọ enyuñ ebuñde, eduk, eyip: edi ebon ñkpọ-uto enim enọ idem ke heaven, ke ọtọ nte uta-ñkpọ ye ñkarafañ mibiatke ñkpọ, inọ minyuñ ibuñke, iduk, iyip” (Matthew 6:19, 20).

Ñwak-Ñkan Mme Mkpri-Ñkan

Ntak efen emi nditọ Israel ekeyomde edidem isọñ akara mmọ ekedi man mmọ ekpetie nte mme idut oro ekekande mmọ ekuk. Ebierikpe ye prophet emi akasañade ke itie ke itie ye usuhọre edisine-ñkpọ esie ikedighe se edade edomo ye ndiye edisine-ñkpọ ubọñ ndidem emi ekekande mmọ ekuk; ke ntre, nditọ Israel ikoyomke ndika iso ndidi isio. Ekeme ndisọñ eti-eti, ndusuk ini, ndida ikpọñ kpukpru ini, nnyuñ mmum mbuọtidem ke Abasi ñkama, akpan-akpan ke ini etiede nte kpukpru ñkpọ ọfọn ama ọnọ mmọ oro esañade usuñ isio; edi owo Abasi enyene ndikere mbaña akpatre utip.

Idaha edu uwem anditiene Christ edi enye emi mitieneke mme usuñ, ido ye edu ererimbot emi. Ima Christ ke esit esin ukpuhọre ke uwem ye udọñ esit esie ndien enye itiehe aba nte eketiede ke akpa ifet; edi, “ema ebot enye obufa; ñkani ñkpọ ema ebe efep; sese emekabare edi mbufa” (2 Ñwed Corinth 5:17). Man anditiene Christ osuk odu ke ima Abasi, enọ enye ewuhọ ete “ekuma ererimbot, ye se idude ke ererimbot. Edieke owo ekededi amade ererimbot, ima Ete iduhe enye ke esit” (1 John 2:15).

Ediwak owo esiduọ oto ke edidianare emi ñkpọñ ererimbot. Mmọ eyenem esit enyuñ enyime Jesus ebe oduk ke esit mmọ edieke ediyakde mmọ eka iso ke mme ebuana ye itoro mme ufan ererimbot mmọ, edi emiom ye nsahi mme anam idiọk ke abaña nnen-nen usuñ ye edu uwem owo-Abasi, utọ mmọ emi ikemeke ndiyọ. Nte mbiowo Israel, mmọ eyom nditie nte mbon ererimbot eken. Edi ti ete, Abasi inemke esit ye mme usuñ ererimbot. Enye ke oyoyom mmọ emi edinyimede ndidianare idem-mmọ mkpọñ ererimbot.

Ibọrọ Abasi

Samuel ikenyeneke ibọrọ inọ Nditọ Israel ke akpa ini emi mmọ ekedade ebeñe mmọ edi. Edieke enye ekpekesinde ndinam ebeñe mmọ ke ini enye mibemke iso ibup Abasi, mmọ ekpenen ndidọhọ nte ke Samuel oyom odudu akaha. Edi edieke enye ekpekenyimede ye mmọ ke ini enye mibemke iso iyom uduak Abasi, Samuel ekpekesuene idorenyin emi Abasi ekenyenede ke enye, ndien enye ekpedi kiet ke otu mmọ emi ekeyomde ukpuhọre emi. Samuel ama ọfiọk mfafaha itie emi enye okodude, ke ntre enye ebine Abasi ke akam man Enye ọnọ enye ibọrọ. Ibọrọ emi ikebighike ndidi. Abasi ikenemke esit ke abaña ekikere

mmọ ndinyene edidem isọñ, edi Enye ama ọdọhọ ete yak Samuel onyime ke ikọ mmọ “edi kutetre ndisua nnọ mmọ, nnyuñ nsian mmọ ido edidem emi edikarade mmọ”.

Samuel ama asian Nditọ Israel ido edidem emi edikarade mmọ. Ke itie Edidem Heaven emi owo mikwe ke enyin, emi ọkọnọde kpukpru nti ye enọ emi efọnde ema, mmọ ekeyom edidem emi edibọde mmọ kpukpru enọ edi inọhọ mmọ baba ñkpọ kiet. Samuel ama ada uwem ndidem ufik emi ekekarade mme idut emi edude do ke edem-usiak-utin emi ekande Palestine ekuk ke ini oro owut mmọ. Nditọ Israel ekenyene ndifiọk nte ke edidem oro eyeda nti nditọ-iren mmọ onim nte mme andikpeme edidem, mbon ekọñ, ye mme etubom; mmọ ekenyene ndifiọk nte ke edidem oro eyeda nditọ-iban mmọ onim nte mme etem-udia, ye mme asañ-uyo man ekeme ndika iso ye ikpu-ikpu uwem inem-esit esie; ke edidem oro eyeda mme iñwañ mmọ eke efọnde ekan ọnọ ikọt esie; enye eyenyuñ ada ọyọhọ ubak duop ke inyene mmọ ọnọ idemesie. Akande oro, Jehovah ama onyuñ ọdọhọ ete ke ini Nditọ Israel edikutde ndudue ke abaña edidem emi mmọ ekemekde, enyuñ eseme ekot Abasi, Enye idiyereke mmọ. Utọ nsua-nnọ emi otode Abasi ntem, akpanam owo ekere ete ke Nditọ Israel ekpekesọsọp edọhọ ete “Nnyin iyetre do”.

Ndiñwana Ye Abasi

Mi nnyin imenyene uwut-ñkpọ ke abaña ekese mme owo: mmọ enyene udọñ emi misañake ikekem ye uduak Abasi. Mmọ esọñọ eyire ke udọñ oro, ewuk enyin ese utit esie, tutu ke akpatre Abasi onyime ọnọ mmọ onyuñ ayak mmọ enyene se mmọ ekebeñede. Abasi ndinyime nnọ owo ke ñkpọ iwutke ite ke ñkpọ oro edi uduak Abasi. Ñkpọ ekeme ndidi ñwọrọ-nda ñkpọ emi añwanade ye uduak Abasi; edi edieke Enye okutde owo, mme mme owo emi esit mmọ ọwuhọde ke ndinam ñkpọ oro, Enye eyeyak mmọ eka iso enam, kpa nte Enye akanamde ye Anditiñ-tiñ-nnim-ikọ Balaam. Balaam ama owuk esit esie ke ndibọ enọ oro; Abasi ke akpatre ama ayak Balaam aka ebine edidem Moab, edi Balaam ikekemeke ndibọ enọ oro.

Ke ini owo enenide ye Abasi ke abaña ñkpọ tutu enyime enọ enye ke ñkpọ oro, enye idikopke inem ke ñkpọ oro, okposuk edi enye enyenede enye “Ndien enye ọnọ mmọ se eyomde; edi esin mmọ ndiọkidem ke ukpọñ” (Psalm 106:15). Nditọ Israel ema enyene edidem emi mmọ ekeyomde, edi emana oro ekeyomde edidem ikoduhe uwem ebighi man edara ye edidem mmọ. Akpa edidem Israel ekedi Saul, emi anyan isua ukara esie 40 ọkọyọhọde ye unana emem., eñwan, ndutime ye ekọñ. Ibọhọke ke ini ukara David ke isọñ oro okokop inem.

Ekikere Emi Okoñde Akan

“Koro ifutesit owo otorode fi” (Psalm 76:10). Emi edi uwut-ñkpọ efen nte ekikere Abasi emi okoñde akan, esidade mme edinam owo anam ñkpọ-utom ọnọ Idemesie, okposuk edi mme edinam emi midighe uduak Esie. Abasi ikebeñeke idem ndinọ Israel edidem isọñ ke ini oro, edi Abasi ama ọfiọk ete ke Edidem David eyedu, emi Andinyaña ererimbot, Ọbọñ nnyin Jesus Christ, edinyuñ otode ke ubon esie ọwọrọ. Edieke Israel ekpekenyimede ndibet ini Abasi, mmọ ekpekebọ udọñ esit mmọ, ndien ikpakadaha iyaresit Abasi inọ idem-mmọ.

Ukem-ukem oro, mme owo ke usen uwem Jesus ke isọñ ema etiñ ebaña Eyen Abasi, ete “Nnyin iyomke owo emi akara nnyin” (Luke 19:14). Usua mme Jew ye mbon Rome akada Jesus aka ke krọs; edi ini kiet efen, iyaresit owo ama otoro Abasi, koro ke usen oro “idim eyesiaha ọnọ ufọk David ye mme andiduñ Jerusalem, ke eke idiọk ido ye ke eke ndek” (Zechariah 13:1). Nso utọ mfuhọ odu ọnọ mmọ emi enamde utom Abasi ke utọ usuñ emi! Mmọ ekpa ke mme idiọk-ñkpọ mmọ; kpukpru utom mmọ enyuñ ekabare edi idiọk-ñkpọ okposukedi nte Abasi adade mme utom mmọ anam Ikọ Esie ọwọrọ osu. Ọkpọfọn didie nnyin ndinọ Abasi akpa-itie ke esit nnyin, man utom nnyin ekpetoro Enye!

Questions
MME MBUME
  1. Nso ekedi ntak emi Samuel akanamde nditọ iren esie edi mme ebierikpe ke Israel?
  2. Nso eseme ke Nditọ Israel ekeda ebine Samuel ke abaña nditọ-iren esie?
  3. Siak mme ntak emi mbiowo Israel ekeyomde edidem.
  4. Nso ke Samuel akanam ke ini enye okopde ebeñe mmọ? Nso ekedi ekikere Abasi ke abaña ñkpọ emi?
  5. Nso ke Abasi ọkọdọhọ Samuel anam?
  6. Nte nditọ Israel ema ekop uyo Abasi ke ini Samuel akadade mme ikọ Esie ọsọk mmọ?
  7. Nso edi ntak emi enyenede ndik eti eti owo ndiyire ke mme usuñ esie ke ini Abasi mimaha mme usuñ oro?
  8. Nte mbiowo Israel ema enyene inem-esit ke edidem mmọ ke ini ema ekenọ mmọ?
  9. Ewe edidem ke eyen Abasi odori enyin ke usen kiet eke mibighike?