Lesson 187 - Junior
Memory Verse
“Nnyuñ nnọ fi akaña mi”(Psalm 66:13).Notes
Kpukpru Owo Etoro
Ke Psalm 66, etiñ ke mme ufañ ifañ ete yak mme owo ke ofuri ekondo etuak ibuot enọ Jehovah. Edi utom ye unen kpukpru owo, koro Abasi odot itoro.
Andiwet Psalm etiñ usuñ kiet emi nnyin ikemede ndituak ibuot nnọ Abasi, oro edi “Ke edinem uyo”. Ke ebiet eke ededi, imekeme ndituak ibuot nnọ Abasi ke itoro. Ekeme ndidi edituak ibuot oro ididighe ke inem ikwọ, edi ekeme ndidi eke enemde Ọbọñ esit. Ke ini owo ọtọñọde nditoro Abasi, ukpọñ esie enyene edidiọñ, ndien enye eyeyọhọ ye idaresit. Edinọ Abasi ubọñ ye itoro edi ñkpọ idara ọnọ Abasi, ye mmọ emi ekopde, ye enye emi otorode Ọbọñ.
Itoro Idara
Edi akpanikọ nte ke afo ama okop nte mme owo etiñde ebaña mme idomo ye udọñọ mmọ ye mfuhọ ke iso, uyo mmọ onyuñ edi mbọm mbọm. Emi idighe itoro idara. Ekeme ndidi afo omokop nte owo efen etiñde nte Abasi okodude ye enye onyuñ ọdiọñde enye ke kpukpru idomo ye udọñọ esie. Itoro esie edi eke idaresit ye ubọñ, koro etiñ abaña nte Abasi okponde onyuñ edide anam akpanikọ. Ekọm utọ owo oro okpon didie koro enye anamde ñkpọ ọnọ odu uwem Abasi emi ọbọrọde akam! Abasi ọbọ ukpono ye ubọñ, onyuñ anam mmọ efen esọñọ idem ke mbuọtidem.
Mme Ikpọ Utom Ọbọñ
Andiwet Psalm etiñ ete yak nnyin ikere ibaña mme ikpọ utom Ọbọñ, mme ñkpọ emi Enye akanamde. Enye anam ediwak ndiye ñkpọ ndise ọnọ nnyin ndida nnem idem esit. Ndusuk owo esima se itode obot ke kpukpru usuñ, edi mmọ etre ndikọm Abasi ke abaña mmọ. Ke ini afo okutde flawa, nte afo emesikere nte Abasi anamde enye ọkọri? Ebiet eke ededi eke owo esede, enye ekeme ndikut akwa utom Ọbọñ.
Ke ebede ndidiọñ mme nti ñkpọ eke eyede enyin ndikut, Abasi anam se ikande oro ọnọ kpukpru owo. Enye ese ñkpọ abaña udia nnyin. Nte Enye isidọñke ufiop uñwana – utin ye edim, emi ke mikpedighe ntre ñkpọ ikpọkọrike? Abasi ọnọ ofum eke nnyin iñwekde emi ọnọde nnyin uwem. Kpukpru nti ñkpọ eto Abasi (James 1:17). Idighe ñkpọ mkpaidem ke ini andiwet Psalm ọdọhọde ete yak nnyin “inim itoro esie ke ñkpọ ubọñ”.
Edituak Ibuot
“Se afo anamde enyene ndik adaña didie!” Nte nnyin ikpọdọhọke ite: Enyene odudu adaña didie, okpon adaña didie, enyene ndyọ adaña didie, onyuñ odot nte ekpemade adaña didie! Mme utom Abasi ewak, oro edi eke spirit ye eke ikpọhidem ikpọ ye ñkpri ye mme utibe-utibe ñkpọ efen. Nte nnyin itimde ise nte Abasi okponde, nnyin itim ikut ite ke nnyin imenyene ntak ndituak ibuot nnọ Enye.
Usen kiet ke edi emi kpukpru owo ke ofuri ekondo edituakde ibuot inọ Ọbọñ. “Jehovah ọdọhọ ete, Ma uwem Mi, kpukpru edọñ eyetọñọ enọ Mi, kpukpru edeme eyenyuñ enọ Abasi itoro” (Ñwed Mbon Rome 14:11). Ọfọñ adaña didie akan ndituak ibuot nnọ Ọbọñ idahemi, koro afo emenyene ekọm ke esit fo, akan nte edinyikde fi mbemiso afo onyime usen kiet ete ke Enye edi Abasi!
Itoro Emi Otode Mbon Abasi
“Mbufo eka ekese utom Abasi.” Andiwet emen owut nnyin ndusuk usuñ nte Abasi adade anam ñkpọ ọnọ ikọt Esie. Nte afo emeti ete ke Abasi ama anam mmọñ Ididuot Inyañ abahare ndien Nditọ Israel esaña ke nsat isọñ ebe (Exodus 14:21, 22)? Nte afo emeti ete ke Miriam (eyen eka Moses) ama akabare owo akpa-mfia ke ini enye ye Aaron eyen – eka esie ekesọñde ibuot ye Moses, ada usuñ mmọ, ke nditiñ nte: “Nte ye Moses ikpọñ ke Jehovah osuk ọdọhọ? Nte enye idọhọke ye nnyin ñko?” (Numbers 12:1, 2, 10)? Abasi ama okop mmọ. Ema enọ mmọ ufen ke ntak emi mmọ ekesọñde ibuot enyuñ emenerede idem mmọ.
Abasi okop onyuñ okut. “Enyin Jehovah edu ke kpukpru ebiet, ese mme idiọk owo ye nti” (Mme Ñke 15:3). “Enyin Jehovah esaña ke ofuri ererimbot, ete isọñọ imum mmọ eke ofuri esit mmọ odude ye enye ikama” (2 Chronicles 16:9).
Idighe Nditọ Israel ikpọñ-ikpọñ emi Abasi akañwamde mmọ ke utọ utibe usuñ oro ekpekenyene nditoro Enye, edi kpukpru mbon Abasi ana nte “enam ekop uyo itoro esie” ke nditiñ se Abasi anamde ọnọ mmọ.
Erifak
Ndusuk edidiọñ emi andiwet Psalm etiñde edi eke spirit ye eke ikpọhi-idem. Abasi ọnọ ukpeme ke ñkañ spirit ye ke ikpọhidem. Enye ama ada ikọt Esie usuñ ke ini nnanenyin mmọ. Ndusuk ini mfina esidi, edi Abasi osio usuñ ubọhọ. Abasi ama ekpeme nditọ Hebrew ita, emi ekedide Shadrach, Meshach ye Abednego, ke ini eketopde mmọ esin ke akwa ikañ ke ntak emi mmọ ekedide mme andinam ñkpọ nnọ odu uwem Abasi (Daniel 3:26). Jonah ama ebe ke mmọñ (Jonah 1:15), edi Abasi ama ada enye ọwọrọ ye uwem koro enye ama ọbọñ akam (Jonah 2:1). Jonah eketiñ ete, “Ami nyeda uyo ekọm ñwa uwa nnọ fi; nyesio se ñkakañade” (Jonah 2:9).
Mme Idomo
Ndusuk ini Abasi esinyime mme idomo edi etiene nditọ Esie. Mmọ enyene ntak, oro edi ndidomo mbuọtidem nnyin, nnyuñ mfiọk ima nnyin ye Abasi. Nditọ Abasi enyene ndidori enyin nte ke eyedomo mmọ. Idighe esen ñkpọ-ntibe inọ nditọ Abasi; edi ndidomo mmọ (1 Peter 4;12).
Ke Psalm efen, David ama ọdọhọ Abasi odomo imọ. “O Abasi, duñọre mi, nyuñ fiọk esit mi: domo mi, nyuñ fiọk ekikere mi: Nyuñ se mme usuñ ukwañ odu mi ke esit, nyuñ da mi usuñ nsinsi uwem” (Psalm 139:23, 24).
Ke Ebiet Ediwak Inyene
Fiọk ete ke etiñ ebaña mme edidomo ye itoro koro efọnde ye nditọ Abasi. “Afo ada nnyin ọwọrọ ọnọ ediwak inyene,” kpa ebiet ediwak edidiọñ. Esidomo nditọ Abasi, nte emi edukde sedibe man enam enye asana. Job ama etiñ abaña eti ñkpọ emi enye ọkọbọde oto ke edidomo ke adaña ini enye eketiñde ete: “Koro enye ọfiọkde usuñ eke odude ye ami: enye odomo mi: nyewọrọ mbiet gold” (Job 23:10).
Ediyak Idem
Andiwet enyik kpukpru owo etoro Abasi. Mmọ emi edide eke Abasi enyene nditoro Abasi. Ke akpatre Psalm emi, andiwet ke idem esie ọnọ Abasi ekọm ke mbọm Esie ye enye.
Enye okoyom nditoro Ọbọñ ke usuñ ita. Akpa, enye okoyom ndikpe akaña emi enye akakañade ke ini enye okodude ke afanikọñ. Ndusuk owo isinamke se mmọ ekeñwọñọde enọ Abasi ete iyenam. Edibiat eñwọñọ edi mme ñkpọ emi esibiọñọde owo ke ñkañ spirit. Kpe mme akaña fo nọ Abasi nyuñ se nte Enye edidiọñde fi.
Udiana, enye okoyom nditoro Abasi ke enye ndiwa uwa mme ndiyak idem esie nnọ Abasi. Enye okoyom ndinọ “edisehe,” uwa, idighe nsat-nsat mme enye emi edide mbuñọ, edi ekedi enye emi ọfọnde ekem.
Ọyọhọ ita enye okoyom ndida ikọ-ntiense ntoro Abasi. “Kpukpru mbufo emi ebakde Abasi, edi edikop, ndien nyesian mbufo se enye akanamde ye ukpọñ mi.” Utọ ikọ-ntiense oro ekeme ndida itoro nnọ Abasi, onyuñ ada edidiọñ ọnọ mmọ emi ekopde enye. Enye iketiñke ikọ-ntiense esie ye ntañ-idem; eketiñ ndinọ Abasi ubọñ.
Ebọrọ Mme Akam
Andiwet Psalm ama otoro Abasi ke edibọrọ akam. Enye ama ọfiọk ete ke Abasi ama ọbọrọ akam esie koro enye ikekwe idiọk ido ke esit esie. Idiọk-ñkpọ iduhe ke esit mbon Abasi, mmọ inyuñ ikopke inemesit ke idiọk-ñkpọ. Asua ukpọñ nnyin esiñwana ndinam nnyin idian idem nnyin ye se idiọkde mme ndidara ke se idiọkde. Satan ọfiọk ete ke edieke imọ ikemede ndiduri owo Abasi man enye ekere idiọk-ñkpọ onyuñ enyene ebuana ye idiọk-ñkpọ, ke utom mkpa ọmọtọñọ. “Mma ñkpokut idiọk ido ke esit mi, Ọbọñ ikpokopke.” Itie owo emi Abasi mikopke akam esie ọdiọk adaña didie! Ndo-ndo oro mbuọtidem ye uko miduhe aba, Satan emenyene enye ñko nte unam udia efen.
Ndibure ye se idiọkde ekeme ndidi ntọñọ idiọk-ñkpọ. Ekeme ndidi se inemde ndise nnyuñ nnyime; idibighike idiọk-ñkpọ oro ekeme nditie nte idiọkke ke oro ebede, owo ekeme ndikut idem esie nte anamde ñkpọ emi ọdiọkde ke enyin Abasi.
Itoro okodu ke inua andiwet Psalm emi koro esit esie ama asana ke iso Abasi. Ọbọñ ama owut enye akwa mbọm, ama okop onyuñ ọbọrọ akam esie. Adaña ini nte nnyin ikerede ibaña mbọm Abasi ye nnyin ye usuñ nte Enye okopde akam nnyin, eyak nnyin inọ itoro emi midighe ke esit ikpọñ-ikpọñ, edi edi ke mkpọk-inua ñko. Eyak nnyin inam akpanikọ kpukpru ini ke nditoro Ọbọñ.
Questions
MME MBUME- Nso utọ itoro enem Abasi esit?
- Didie ke owo ekeme ndituak ibuot nnọ Abasi?
- Siak ndusuk utibe-ñkpọ emi Abasi akanamde ọnọ Nditọ Israel.
- Siak ndusuk edidiọñ emi Abasi ọnọde mfin emi.
- Nso idi ntak emi owo Abasi okutde idomo?
- Nso ke andiwet etiñ abaña ke ini enye ọdọhọde ete ke Ọbọñ ama ada mme imọ ọwọrọ “ọnọ ediwak inyene”?
- Tiñ usuñ ita emi andiwet Psalm emi adade otoro Abasi.
- Nso idi ediyak idem?
- Nso idi ntak emi owo ekpekpede mme akaña esie?
- Nso itibe edieke owo odipde idiọk-ido ke esit esie?