Lesson 192 - Junior
Memory Verse
“Esuhọre idem ke iso Ọbọñ, ndien Enye eyemen mbufo onim ke enyọñ” (James 4:10).Notes
Ke Obube Ye Mme Aba Itiat
Nnyin imeti ite ke Abasi ama ọñwọñọ ete ke edieke nditọ Israel edinimde mme mbet Imọ, ke Imọ iyediọñ mmọ ke Obio; Imọ iyediọñ mmọ ke iñwañ, Imọ iyenọ mmọ nti ebiet-iduñ ye uwak mbuñwum; ndien ke ini mme asua edisañade ke usuñ kiet ebine Israel mmọ eyefeñe ke usuñ itiaba koro Abasi eyeñwana ekọñ ọnọ Israel.
Edi idahaemi nnyin imokut ite ke Nditọ Israel eduñ ke mme ebedeñ emi edude ke ikpọ Obot ye ke aba itiat nte mme unam ikọt. Enye ebiet iduñ emi mmọ ekenyenede ndiduñ ke inemesit ke Obio? Mme ñkpọ iñwañ mmọ ñko enye? Nditọ Israel eyetọ mkpasip, edi ke ini ukpeñe ekemde, mbon Midian ye mbon Amalek emi ekedide mme asua mmọ, eyeda mme ufene ye mme Camel mmọ edi man eta enyuñ ekpere ndibiat kpukpru mkpasip Nditọ Israel ndien mmọ eyenyene esisit ndidia.
Ediseme Ñkot Abasi
Ini ekededi eke Nditọ Israel ekesikutde idem mmọ ke akamba afanikọñ mmọ eyeti Abasi, enyuñ eseme eyom uñwam eto Enye. Edi ini enye emi, ke ini mmọ ekesemede eyom uñwam ke abaña mbon Midian, Abasi ama ọdọñ Anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ kiet nditiñ nnọ mmọ ntak emi mmọ ekebọde ufen. Enye ama eti mmọ abaña mme utibe ñkpọ emi Abasi akanamde ọnọ mme ete mmọ ke ini Enye okosiode mmọ ke ufọk ufin ke Egypt efep ye nte Enye ekebemde mmọ iso ekebin mme asua mmọ ke ini mmọ ekedukde Canaan. Ntak emi ukpuhọre okodude idahaemi ekedi koro Israel ema etut utọñ ke uyo Abasi enyuñ ekpono mme ndem.
Mmọ ema enam se ifọnde ndiseme ñkot Abasi. Abasi ama ọñwọñọ ete ke Imọ iyedahado inọ mmọ edieke mmọ edikabarede esit; ama onyuñ anam eñwọñọ Esie. Ke ndo-ndo oro mmọ ekekabarede etiene Enye, Enye ama ọtọñọ ndinam ñkpọ nnọ mmọ.
Emen Gideon Ewut
Akparawa kiet ama odu ke Israel emi okotode ke ubon Manasseh, emi okoyibide wheat ke itie udigi wine. Oro ekedi esen itie uyibi wheat, edi enye ekededibe mbak mbon Midian emi ekeyomde ndibiat mkpasip esie, ndien ndusuk enye ekekere ete mmọ idikwe ebiet oro.
Gideon ikenyeneke ukpuhọre ye owo eñwen. Akanam ufọk mmọ inamke ñwọrọ-nda ñkpọ, mmọ ikonyuñ inyeneke ediwak okuk. Edi Abasi ekese esit Gideon onyuñ okut ete ke enye eyekop uyo Imọ edieke enye ọkpọdiọñọde se akpanamde. Do Enye ama ọdọñ angel onyuñ ọnọ odudu ete akanam Gideon ada-usuñ Israel.
Angel Aka Ekese
Angel oro ekebiet owo ke ini enye akakade eketie ke idak ofriyo oro ekperede ebiet Gideon okoyibide wheat. Ke ini enye eketiñde ikọ, enye ama ọdọhọ Gideon ete, “Jehovah ododu ye afo owo uko”. Ekeme ndidi ọkọsọsọñ ọnọ Gideon ndifiọk se oro ọkọwọrọde. Enye ama ọfiọk ete ke Abasi ama anam mme utibe ñkpọ ọnọ mme ete-ete esie ke Egypt ye ke wilderness. Edi akpanikọ, edieke Abasi okodude ye enye ikpekedibeke ke itie udigi wine ndinam utom uyibi wheat esie emi mbọm-mbọm. Nte mmọ ekpeduñ ke aba itiat edieke Abasi okpodude ye mmọ? Akanam Gideon anam nso ñkpọ eke akpanamde angel ekere ete ke enye ekedi owo uko?
Uko Gideon ekedi emi enye ekekemede ndikop uyo Abasi. Enye ikefeheke mbio obio emi ekekande enye ekuk edi anam uduak Abasi. Jesus ama etiñ ọnọ mme anditiene Enye ete: “Idighe kpukpru owo emi ekotde Mi ete, Ọbọñ, Ọbọñ, ediduk ke Obio Ubọñ Heaven; edi owo eke anamde uyo Ete emi odude ke Heaven” (Matthew 7:21). Ñkop-uyo edi se Abasi oyomde.
Abasi akada Gideon koro enye akakpañde utọñ ke ini Abasi eketiñde ikọ. Apostle Paul ama ewet ọnọ mbon Corinth ete: “Abasi okonyuñ emek ñkpọ eke edide mmeme ke ererimbot man Enye esuene mkpọsọñ ñkpọ; ... mbak owo baba kiet edibure mbure ke iso Abasi”(I Ñwed Corinth 1:17-29). Abasi ada mmeme ñkpọ anam ñkpọ man kpukpru owo efiọk ete ke edi Abasi anam ñkpọ oro. Edieke Enye ekpekemekde ñwọrọ-nda ebe-iso owo ekọñ midighe owo ata ifiọk ke mbre ukara, mme owo ekpekere ete ke enye akada ukeme esie akan ke ekọñ.
Inuak-Udia
Gideon ama odu ke mkpa-idem abaña angel, oro enye ekekerede ete edi ata owo, eketiñ akpanikọ ke se enye eketiñde, oro akanam enye obup idiọñọ. Gideon ama ebeñe enye ebet ke idak ofriyo tutu imọ ida ñkpọ isọk enye adia. Angel oro ama ọñwọñọ ete iyebet.
Gideon ama owot eyen ebot onyuñ etem, onyuñ anam uyo eke leaven miduhe. Enye ekesin unam ke akpasa ye efere ke eso onyuñ ada mmọ edi ye uyo eke leaven miduhe edinọ angel oro. Edi angel oro ikataha enye. Se enye eketiñde ekedi ata esen-esen ọnọ Gideon, edi enye ama okop uyo.
Angel ọkọdọhọ Gideon ete emen unam oro ye uyo odori ke itiat onyuñ ọduọk efere do. Gideon ekpekekere emi nte ata ntak urua ọnọ enye; ke emi mmọ ekedide ubuene, onyuñ edieke angel mikpadiaha udia enye akadade edi, ufọk esie ekpedia. Edi Gideon ama anam uyo ibupke mbume; ndien ke enye ama okobon udia okure ke itiat angel oro otuk enye ke esañ emi okodude enye ke ubọk, ndien ikañ obubere ke itiat oro onyuñ ata enye okure.
Afo omokut se angel akanamde ye udia oro ekenọde enye? Enye akanam enye edi uwa ọnọ Abasi. Nte nsuñikañ ọkọwọrọde ke uwa oro ọdọk, angel oro ama osop. Angel oro ama anam ediomi ye Gideon. Enye ọkọñwọñọ ete ke Abasi eyedu ye Gideon ke ini enye ediñwanade ekọñ ye Midian. Uwa oro okonyuñ edi ndida nsọñọ eñwọñọ oro.
Ndik ama anam Gideon idahaemi. Enye ama okut angel. Ndusuk ini ke mme owo eyomde ndikpa mmọ esikut mme angel, ke ntre Gideon ekekere ete imọ imọñọ ikpa. Edi enye okop uyo Abasi ọdọhọde enye ete: “Ọfọfọn ọnọ fi; kufehe ndik, udukpaha kpa”. Gideon ama okop ndọñesit onyuñ ọfiọk ete ke edi Abasi okokot imọ ndinam ñkpọ nnọ Enye. Enye ama ọbọp itie-uwa nditi ebiet emi angel Abasi eketiñde ikọ ọnọ enye, onyuñ osio enye enyiñ ete Jehovah-Shalom, emi ọwọrọde ete: Ọbọñ edi emem.
Ewuri Mme Ndem
Ekekot Gideon ndinyaña Israel edi enye ama enyenyene utom mbemiso emi. Ke akpa ifet, enye ekenyene ndinam Nditọ Israel emi ekande enye ekuk ekpọñ ndem mmọ enyuñ etuak ibuot enọ Abasi. Abasi ikayakke enye abiat ini. Kpa ke okoneyo oro Jehovah ama owut enye Idem onyuñ ọdọhọ enye ete asiak eto-mkpe ke ebiet emi itie-uwa Baal okodude. Enye onyuñ anam itie-uwa ọnọ Abasi onyuñ ada ayara enañ ete esie, emi ndusuk ekeyomde ndiwa nnọ ndem, awa do.
Mme okpono ndem ekeda ukpono-ndem nte ata akpan mbubehe. Nte Gideon ekpekeme ndibiat nsu-nsu abasi ye ebiet nsu-nsu ukpono? Nte enye ikpefeheke ndik ite ndusuk mme ndem ekpenam imọ ñkpọ midighe enam enye edi ñkpọ isuñi? Mmọ emi ekekponode mme ndem emi ekenim ete ke enyene odudu.
Ediwak owo ke obio mbubit owo (Africa) ye India mfin emi enim ke akpanikọ ete ke mme ndem ye ifọt mme ibọk owo ekeme ndinam mme imọ ñkpọ. Ndusuk mmọ ekeme ndinam ntre ñko, ke odudu andidiọk. Edi Jesus ekeme ndibiat odudu oro. Ini ekededi owo ọwọñọrede etiene Jesus onyuñ onimde Enye ke akpanikọ, andidiọk mme isuñ-utom esie inyeneke odudu ke idem esie aba.
Mbuọtidem Gideon
Gideon ama enyenyene ikot oto Abasi onyuñ onim se Abasi eketiñde ke akpanikọ ikonyuñ inyeneke ndik ndibuọt idem ye Enye. Ke udiana okoneyo oro enye ada ikọt esie owo duop, owuri itie-uwa Baal onyuñ asiak eto-mkpe oro uko-uko. Ndien mmọ ema enam obufa itie-uwa enọ Abasi, enyuñ ewa ayara enañ oro do.
Ke adañaemi mbio obio ekedemerede ke usen ubọk enyuñ ekutde nte esuhọrede nsọñ-urua ndem mmọ itie, mmọ ema eyat-esit eti-eti enyuñ eyom ndiwot owo emi akanamde oro. Edi ete Gideon ada ye Gideon onyuñ etiñ ikọ ndinyaña enye nsio ke ubọk mbio obio. Ete edieke abasi mmọ okokponde ke odudu ntre, nte enye ikpọkọnọhọ Gideon ufen ke ndisuene itie-uwa esie? Edieke Baal mikemeke ndinyaña idem esie ke ini ekewuride ndem esie, enye ekpekekeme didie ndinyaña owo efen?
Mme Anana Ukeme Abasi
Emeti nnyin ebaña mme abasi emi nditọ Egypt ekekponode ke ini emi Israel ekedude ke ufọk ufin. Ke ini Abasi akadade mme ufen etiene Egypt, baba kiet ke otu mme abasi mmọ ikọwọrọke idinyaña idem esie. Nditọ Egypt ekekpono Inyañ Nile, edi Abasi ama anam enye akabare iyip tutu akabare etek mmọ esit. Mmọ ekekpono ikwọt, ndien Abasi ama ọdọñ ediwak ikwọt eduk ke mme eboho uyo, ke mme otuñ-ikañ, oduk ke ñkpana nna mmọ ye ke kpukpru ebiet eke nditọ Egypt ekekade, tutu mmọ ekeneñere esua mmọ. Ema ekpono enañ, ndien Abasi ama ọnọ udọñọ etiene ufene onyuñ owot ata ekese mmọ. Mme utọ abasi oro efọn ke nso emi minyeneke ukeme ndinyaña owo mme idem mmọ?
Eketie nte ñkpọ emi mbio obio ekeyuhọde ke ekikere Joash ndien mmọ ikanamke Gideon idiọk-ñkpọ. Gideon ama enyene edikan ke akpa ekọñ esie. Mbio obio esie ema eda ye enye.
Idet Erọñ Gideon
Mbon Midian ye Amalek ema etọñọ ntak esobo idem ọtọ kiet, ebeñe idem ndiñwana ekọñ ye Israel. Spirit Abasi ama odoro Gideon ke idem nditim udim ekọñ Israel, ndien Gideon ofuri ukorowo emi ọwọrọde ikot Mbon ekọñ. Ema edọñ isuñ-utom eka ke kpukpru esien Asher, Zebulun, ye Naphtali, ndien mmọ eyere ikot oro enyuñ esobo idem ebeñe idem ndika ekọñ.
Ñkpọ ama asaña nte ọfọnde ye Gideon tutu osim idahemi, edi enye okoyom ndineñere mfiọk nte ke imọ ikanam se Abasi okoyomde oto imọ. Enye ama ọfiọk ete ke ekọñ ekedi eke Jehovah, mbubehe esie okonyuñ edi ndisaña ke mme item Esie. Gideon ama obup idiọñọ efen nditim mfiọk nte ke ididi ada-usuñ Israel. Enye eyebon idet-erọñ ke isọñ; ke usenubọk edieke mbara edidude ke idet erọñ edi isọñ akande enye okuk edide edisat enye eyefiọk ete ke Abasi ọbọrọ akam esie, ama onyuñ emek enye ke akpanikọ ndidi ada-usuñ Israel. Ekedi ntre, eyo ekesierede mbara ama ebit idet erọñ, edi isọñ ekedi edisat.
Gideon ama ebeñe idiọñọ kiet efen. Enye eyebon idet erọñ ke añwa, okoneyo efen; edi ke ini enye emi idet erọñ enyene ndidi edisat edi mbara eyebit isọñ oro. Abasi ama ọtọñọ ntak ọbọrọ, ukem nte enye ekebeñede. Idet erọñ ama odu do ata nsat-nsat okposuk ofuri isọñ emi ekekande enye ekuk ekebitde ye mbara.
Gideon ama okop uyuhọ ndien. Enye ama otim ọfiọk ete ke ekedi uduak Abasi imọ ndikodomo ndikan mbon Midian ye mbon Amalek emi eketimerede ikọt Abasi, enye onyuñ ọfiọk ete ke Abasi eyeñwam imọ ndinyene edikan.
Questions
MME MBUME- Nso ikedi idaha nditọ Israel ke ini emi?
- Nso ke Gideon akanam ke ini angel oro akakade etiene enye?
- Nso ikedi etop angel oro?
- Ntak emi Gideon akafañade ndibọ etop oro?
- Didie ke angel oro okowut enye ete ke se iketiñde ekedi akpanikọ?
- Nso ikotibe ye unam, ye uyo oro Gideon akadade ọsọk angel?
- Nso ikedi akpa ñkpọ emi Gideon ye ikọt esie ekenamde ke uyo Abasi?
- Nso ke mbio obio ekekere ebaña edinam oro?
- Ekefak didie uwem Gideon esio ke mkpa ke se enye akanamde Baal?
- Tiñ mbuk idet erọñ Gideon.