Lesson 194 - Junior
Memory Verse
“Ndusuk ebure ke chariot, ndusuk ke horse: edi nnyin iyebure ke enyiñ Jehovah Abasi nnyin” (Psalm 20:7).Notes
Ekpri Otu
Ke isua itiaba Midian ema efik nditọ Israel enyuñ esaña ke akwa udim eduk ndibiat Isọñ Canaan. Ke ini nditọ Israel efioride ekot Abasi man anyaña mmọ, Abasi emenere Gideon, “owo uko.”
Midian ekewak nte ñkukuñkpọyọriyọ. “Ndien mmọ ye mme camel mmọ inyeneke ibat.” Udim-ekọñ Israel ekedi tọsin owo edip ye duopeba mbemiso Abasi osioño mbon esit ndik ye mme anana iwuk efep. Ke ini Abasi okodomode udim-ekọñ oro, owo ikie ita kpọt ekesuhọ nte mbon-ekọñ Gideon. Mbio eken ema efiak ke mme tent mmọ. Ekọñ Abasi mfin enyene mmọ emi ikpọñ-ikpọñ edide mbon uko, mbon ntiñ-enyin ye mbon ñkop-uyo. Okposuk edi mmọ ekpride ke ibat, mmọ eyenyene edikan oto ke mbuọtidem ke Abasi.
Ema etiñ enọ Gideon ete ke Abasi eyeda Midian esin enye ke ubọk. Eyekan mme asua oto ke owo ikie ita emi. Abasi inọhọ owo utom eke enye mikemeke ndinam, koro ke Enye ọdọñde owo utom, Enye onyuñ ọnọ owo ukeme ndinam utom oro. Abasi ikọnọhọ Gideon utom eke enye mikemeke ndinam. Ke ndikere mbaña ekọñ ini oro eketie nte ndisime ñkpọ owo ndida mbon-ekọñ ikie ita ñwana ye utọ akwa udim-ekọñ oro; edi Abasi ọkọdọñ Gideon utom oro. Enye akañwana ke mbuọtidem.
Ndọñesit
Abasi ama ọfiọk ete ke Gideon ikoyomke ediwak owo; enye okoyom ndọñesit man mbuọtidem esie ọsọñọ ada. Oro onyuñ edi se Abasi ọkọnọde enye. Ema edọhọ Gideon aka nna ekọñ mme asua ke okoneyo oro man okokop se mmọ enyenede nditiñ. Gideon ama okop uyo. Enye ama ada Phurah eyen ufọk esie nte ntiense. Gideon ekedi owo uko, akande oro enye ama okop uyo ọnọ Abasi; mbuọtidem esie okodu ke Abasi. Mmọ esaña suñ-suñ ebe ke okoneyo oro. Mbak mme asua edikop uyom ikpat mmọ. Nte mmọ esañade ekpere nna-ekọñ Midian, mmọ ekop mme uyo. Gideon ye Phurah etuak eda man ekop, koro Abasi ama ọdọhọ mmọ ete ke mmọ eyekop se mme asua editiñde.
Gideon ama okop nte owo Midian etiñde abaña ndap emi enye akadabade. Enye ama adaba ndap nte obukpa uyo barly ewetde oduk ke nna mmọ onyuñ ọtọde tent kiet ọduọk ke isọñ. Gideon ikọsọpke-sọp idem iwọrọ. Ama ọfọn Gideon ndikpañ utọñ ñkop se ndap emi ọkọwọrọde, koro emi ekedi mme ikọ ndọñesit emi Abasi okoyomde enye okop. Ndusuk owo etaba edidiọñ ye ndọñesit emi eyomde koro mmọ ekpọñde usọp-usọp, ndusuk ekpọñ itie mboho ye itie ubọñ akam enyuñ etre ndibọ se Abasi ekenyenede ndinọ mmọ.
Nte Gideon ye Phurah ekekpañde utọñ, owo Midian efen ama etiñ se ndap owo-ekọñ enye eken ọkọwọrọde. Enye ete, “Emi idighe ñkpọ baba kiet, ibọhọke ofut Gideon.” Ndien enye ama aka iso ọdọhọ ete ke Abasi ama ada mbon Midian esin Gideon ke ubọk. Idem mme asua ema efiọk ete ke Abasi Israel eyekan mme imọ.
Ntuak-Ibuot
Ke ini Gideon ama okokop nte ekabarede ndap oro, enye atuak ibuot ọnọ Abasi.
Enye okodu ke edem nna mme asua, kpa ke idem isọñ mme asua, edi enye atuak ibuot ọnọ Abasi. Enye ikebetke tutu ọnyọñ okosim tent esie. Eyak nnyin itiene uwut-ñkpọ Gideon ke nditoro Abasi ke mfọn Esie ye nnyin, nditoro Enye ke ukpeme eke Enye ekpemede nnyin ye ke ndọñesit eke Enye ọnọde. Ke ebiet ekededi eke nnyin idude, nnyin imekeme ndimenere esit nnyin ke enyọñ ke ndituak ibuot nnọ Abasi. Ediwak owo ema eyarade efiọk ete ke ekpri akam oro ebọñde ke isọñ-esit enọ Jesus edi eti ñkpọ-ekọñ ndida ñwana ye asua; ye ñkpọ mkpeme-idem ke ini afanikọñ.
Isen Ñkpọ-Ekọñ
Emi ama ọnọ Gideon uko eti-eti. Enye ama afiak etiene ikọt esie, abahade mmọ esin ke udim ita, onyuñ abana mmọ idem ke esen-esen usuñ. Ke ubọk mbon-ekọñ esie owo 300, enye ọnọ owo kiet kiet obukpoñ, ye ukpọk abañ emi nsarañ ikañ okodude. Ntem ke udim ekọñ Israel ekebeñe idem ndika ekọñ. Ema enọ mmọ item ndinam nte Gideon akanamde, ndifuri obukpoñ ke ini Gideon ama akanam ntre ndinyuñ mfiori ke ini Gideon okofioride.
Ñkpọ ekọñ Spirit eke enyenede ikọt Abasi mfin itiehe nte mme ñkpọ ekọñ eken. Paul etiñ abaña emi ke mme ñwed esie (2 Ñwed Corinth 10:4; Ñwed Mbon Ephesus 6:17; Mme Hebrew 4:12). Ke ini akparawa ekpeme-erọñ, David, akakade ndiñwana ye Goliath emi ọkọbọbọde mbọbọ ekọñ ke idem, David akakan ke enyiñ Jehovah “Afo ada ofut, ye eduat ye onyim etiene mi: edi ami nda enyiñ Jehovah mme udim, Abasi mbon-ekọñ Israel, emi afo esinde ke ndek, ntiene fi” (1 Samuel 17:45).
Christ, Uwut-ñkpọ Nnyin
Ediwak mbon Abasi ema ekpep ete ke mme imọ imekeme ndidi mme andikan ke kpukpru ekọñ. Mmọ etiene uwut-ñkpọ ada-usuñ mmọ, oro edi Christ. “Christ ... ama okut ndutuhọ kabaña mbufo, onyuñ ọkpọñ uwut-ñkpọ ọnọ mbufo, ete mbufo ekpetiene esaña ke nde ikpat Imọ” (1 Peter 2:21). Ke ini idomo, nso ñkpọ-ekọñ ke Jesus akakama? Ikọ Abasi. Enye ọkọdọhọ satan ete, “Ema ewet ete” (Matthew 4:4, 7, 10). Ikọt Abasi eda Ikọ Abasi ekan usua mmọ, ke ndiwuk enyin nse “Jesus Anditọñọ mbuọtidem nnyin ye andinam enye ọfọn ama” (Mme Hebrew 12:2).
Mbon ekọñ Gideon ema enam uñwana mmọ ayama ke ekim. Ema etiñ enọ nnyin ete yak uñwana mbufo “ayama ke iso owo” (Matthew 5:16), onyuñ ete “eyayama ke otu mmọ nte ntatafiọñ ke ererimbot” (Ñwed Mbon Philippi 2:16). Ndiyak uñwana mmọ ayama ke utuenikañ mmọ ama añwam mbon ekọñ Gideon ndikan ke ekọñ.
Ikafañ ke mfiori edikan ke inua mmọ eke efakde mmibinke mme asua! Ibibene Jericho ama ọduọ ke mbuọtidem ke ini nditọ Israel ekekopde uyo Abasi enyuñ efioride (Joshua 6:20).
Nditiene Ada-Usuñ Mmọ
Mbon ekọñ Israel owo 300 emi ema enyene uko ye mbuọtidem ke ada usuñ mmọ. Mmọ ema enam ukem nte Gideon ọkọdọhọde mmọ enam. Udim ita oro ema ekan mme asua ekuk. Ke ndo-ndo oro ini ekekemde, Gideon ama ofiori. Ndien ema efuri obukpoñ 300; ebom abañ 300; ndien uñwana ikañ 300 ayama akanare mme asua okuk; ndien mfiori ọsọñ “Ofut JEHOVAH ye eke Gideon.” Ofut Jehovah ke ubọk Gideon ama akan ke ekọñ.
Akamba ndik ama ọyọhọ ke esit mme asua. Uyom ye ikañ ye mfiori ke ekim okoneyo ama otimere mme asua tutu mmọ efeñe. Ke itọk mmọ, mmọ ema eduọñọ ke iso ofut ikọt mmọ. Udim ekọñ ita oro ema “etuak eda ke itie mmọ ekan nna ekuk.” Mmọ ikefeñeke iduk iñwana nte ñkpọ eke mmọ ekekade ndiñwana nyom mbume. Mmọ ema eda ebet uyo Gideon. Emi ekpedi eti ukpep-ñkpọ ọnọ nnyin ndibọ nto mbon ekọñ Gideon, kpukpru owo nditie ke itie esie. Nte Abasi ekpebere ye nnyin ke idade ke itie nnyin ibet uyo Esie?
Eyom Ọyọhọ Edikan
Gideon ikọyuhọke ke ndibin mbon Midian mfep ke Canaan. Abasi ama asian enye ete ke ema eyak udim ekọñ Midian esin enye ke ubọk. Okposuk edi oro ekewotde owo 120,000, ñkpọ nte owo 15,000 ema efeñe ye Zebah ye Zalmunna, ndidem Midian. Gideon okoyom kpukpru se Abasi ọkọñwọñọde. Enye okoyom ndinam utom oro ọfọn, idighe ndinam se Abasi ọkọdọñde ubak-ubak.
Ephraim
Mbon ekọñ Israel ema esop idem ọtọ kiet enyuñ ebine mbon Midian. Gideon ama ọdọñ isuñ-utom esọk Ephraim, emi okomumde mboñ Midian iba. Mbon ekọñ Ephraim ema esua enọ Gideon. Mmọ ema ebup ntak emi enye akanamde ñkpọ ntre ye mmọ, koro enye mikekotke mmọ nditiene ñka ekọñ ye mbon Midian ke eti ini. Mmọ ema ekop iyaresit, enyuñ efube ufup. Gideon ama ọfọn ido ye mmọ onyuñ ọdọhọ ete, “Nso ke ami ñkanam ke emi ndien, ñkem ye eke mbufo?” Mbon Ephraim ikayatke esit aba oto ke ntak ifure-ifure ido ye nsuhọridem Gideon, mmọ ema ekabare edu ke emem. Ke ndinam ntem Gideon ama owut ete ke “Suñ-suñ ibọrọ akabare ifiopesit efep” (Mme Ñke 15:1).
Ubiere-Ikpe
Gideon ama ebine mbon Midian emi ekesuhọde ebe inyañ Jordan. Mbon ekọñ esie ema ekop biọñ enyuñ ekpa mba. Mmọ ema ebeñe mbon Succoth ye mbon Penuel emi eketode ubon Gad ke Israel uyo. Utom mbọm eke etiede ntem ekedi se ekpekenọde asaña isañ ekededi ñwañwa edi nso ndimek mbon-ekọñ Abasi. Edi mmọ ikọnọhọ mbon ekọñ Gideon, ndien Gideon ama asian mmọ ete ke eyenọ mmọ ufen ke edinam oro. Abasi ama edinọ Gideon unyime ndikpep mmọ nditre ndibiọñọ udim ekọñ Abasi. Ufen mmọ ama okpon edi ama enen koro mmọ mmikenyimeke ndikop item. Gideon ikafiakke inyọñ ufọk tutu esobo mme asua mmọ ke ofut mmọ inyuñ ikemeke ndifik nditọ Israel aba.
Abasi, Andikara Mmọ
Ke ini Gideon ye mbon ekọñ esie ema ekenyọñ edi Canaan, Nditọ Israel ema eyom enye ye ufọk esie ekara mme imọ koro mmọ ekefakde mme imọ esio ke ubọk Nditọ Midian. Ke ñkañ spirit, mbon emi Christ afakde osioño ke ubọk satan eyom Abasi edi Ada-usuñ ye Andikara uwem mmọ. Abasi ekemek Gideon nte Ada-usuñ ye Andikara mmọ, enye onyuñ odu ke ukara tutu mkpa. Enye ama asian Nditọ Israel ete, “Jehovah eyedi andida ubọñ mbufo.” Ekeme ndidi enye ama enyene ukem ekikere Paul emi ọkọdọhọde mbon Corinth ete etiene imọ nte imọ iketienede Christ (1 Ñwed Corinth 11:1).
Mkpa Gideon
Nditọ Israel ema edu ke emem ke isua aba ke ini uwem Gideon. Edi akpanikọ ete ke enye ama anam ndudue; enye ama etre ndibup Abasi. Enye okoyom ndinim ñkpọ mbume nte ñkpọ editi. Enye ama ọbọ mmọ ñkpanuen-utọñ gold emi ekenyenede eto nna ekọñ mme asua onyuñ emen mmọ anam Ephod. Ephod emi edide kiet ke otu ndisine ñkpọ oku ama akabade edi ñkpọ emi akadade mmọ esin ke ukpono ndem, onyuñ edi afia ọnọ Gideon. Owo ekpenyene nditiñ enyin didie nnyuñ mbọñ akam mbak ndudue okudi uwut-ñkpọ ọnọ owo efen nditiene!
Ke ini Gideon ama akakpa, Nditọ Israel ema ekpọñ usuñ odu uwem ye ata Abasi. Mmọ ema enam edisọi mbiet nte abasi mmọ. Mmọ ema efre Abasi emi akafakde mmọ ke kpukpru idaha osio ke ubọk mme asua. Mmọ ikenyuñ iwutke ufọk Gideon ima nditi se enye akanamde ọnọ mmọ. Esidi ntre ke ediwak idaha; ke ini owo efrede Abasi, enye esifre ñko mbio emi ekedide mme ufan esie.
Questions
MME MBUME- Gideon akasaña didie edi ada-usuñ Israel?
- Ntak emi udim ekọñ esie ekekpride ntre?
- Nso ikedi ndap owo Midian?
- Nso ñkpọ ekọñ ke mbon ekọñ Gideon ekekama?
- Ntak emi Gideon ye udim ekọñ esie ekenyenede edikan?
- Didie ke ikeme ndinam “uñwana” nnyin ayama?
- Ntak emi ikpanamde “uñwana” nnyin ayama?
- Ntak emi mbon ekọñ oro ekefioride ete “Ofut JEHOVAH, ye eke Gideon”?
- Ntak emi Gideon ekebinede onyuñ osobode mme asua oro ofuri-ofuri?