Lesson 196 - Junior
Memory Verse
“Kpukpru ñkpọ ekededi eke mbufo edibeñede ke akam, edinyuñ ebuọtde idem, mbufo eyenyene” (Matthew 21:22).Notes
Akpa Usen Urua
Ama edisim akpatre urua mbemiso ekọñ Christ. Ikebighike aba Enye ndinyọñ ñka Heaven mkpọñ mbet Esie man ekwọrọ Eti-mbuk Obio Ubọñ Esie. Ke utom isua ita ye ubak emi Enye akanamde, Enye ama etiñ ediwak ñkpọ ọnọ mmọ, emi edinamde mmọ edi nti nditọ Obio Ubọñ Heaven, Enye okosuk enyenyene mme akpan ñkpọ ifañ ndikpep mmọ ñkọrọ do.
Urua emi ọkọtọñọ ye Ọbọñ ndisaña ubọñ ubọñ nduk ke Jerusalem. Mme efak obio ekeyọhọ ye mkpo emi: “Hosanna enyene Eyen David”, ye “Itoro enyene Edidem emi edide ke enyiñ Jehovah; Emem odu ke heaven, ubọñ odu ke ata enyọñ” Luke 19:38). Eketie nte usen ama ekem emi Jesus ediyarade Idem Esie nte Edidem mme Jew. Ke akpanikọ Andifak emi mmọ ekedoride enyin ke ata anyan ini ama edi ke odudu!
Edi idighe ntre! Mbon ekọñ Rome ekesuk ekaka iso ke edinam mmọ nte ekedide. Mme ubọñ ererimbot okosuk akaka iso, koro Obio Ubọñ Esie ikedighe eke ererimbot emi. Enye okoduk ke Jerusalem kpa nte Prophet eketiñde, “Ọsuhọre idem, onyuñ odoro ke ass”.
Ini Passover
Ekedi ke ini Passover ndien mme Jew ema eto ke ñkan ñkuk mme idut edi man edinọ mme ñkpọ uwa mmọ ke Itie-ukpono Abasi ke Jerusalem. Mme efak ekeyọhọ ye mmọ emi esinde esit ke edikpono Abasi ndien efe esop Temple ọyọhọ ye ndutime ke abaña se mme owo ekenamde ebeñe edisana nduọk-odudu.
Esabare Ufọk Abasi
Kere se Jesus okokutde ke ini Enye okodukde Itie-ukpono Abasi, ufọk Ete Esie, ufọk akam! Utu ke ndibọñ akam, mme owo ekenam mbubehe, ededep enyuñ enyanyam mme unam uwa, enyuñ ekpuhọ mme okuk idut efen ebọ eke Jerusalem. Ntre mmọ emi ekenamde utom emi ikanamke akpanikọ, ke ntak emi Jesus okokot mmọ mme inọ. Mmọ ema etuk Abasi ke ndikama Enye isọn ima ye ediyak-idem. Mmọ eke-nyene inem ke enyọñ-enyọñ ukpono ye odunam ekan edituak ibuot ke akpanikọ.
Ke ofuri ndutime emi Jesus ama asaña oduk. Emi ekedi urua emi anade ekọñ Enye ke krọs ñko, ikpọ owo mme Jew ema eyom usuñ nte edimumde Enye. Edi nte Enye ekedide ke Itie-ukpono Abasi ikpọñ baba owo kiet ikotukke Enye. Enye ama ada ke iso mmọ uko-uko onyuñ asua ọnọ mmọ ke mbubine mmọ. Enye ama etiñ ikọ tutu uyo ọsọñ akan mme uyom, ete, “ewet ete, ufọk Mi eyekere ete, ufọk akam, edi mbufo emanam enye akabare edi itie mbon-ñwo”.
Okpokoro mme ọkpuhọ okuk ye mme ndiañare okuk ema eduọñọ ke isọñ! Ọbọñ itie-ukpono Abasi ama osu do, ndien mme owo ikenyeneke odudu aba ke iso Esie. Ema enam mme ibiom efe ewọrọ ke ebiet ekedọñde mmọ ndien mme anyam ñkpọ emi ikekemeke ndinam ñkpọ ke mibọhọke nditiene mme ibiom oro ñwọrọ.
Ufọk Itoro
Kere nte Itie-ukpono Abasi okodobode ke ini kpukpru mme anyam urua oro ema ekenyọñọ ọkọrọ ye mme anana uyuhọ mbon urua mmọ. Uyo enañ, erọñ mme ebot ema etre.
Ndien nso ke nnyin ikop? Nditọwọñ ke ekwọ “Hosanna enyene Eyen David” Mmọ ke etoro Jesus emi edide ndinyaña mme anditak, ndibọp mmọ eke esit mmọ ọbuñọde, ndinọ esit eke otimerede emem. Ubọñ Abasi ama ọsuhọre oduk ke ufọk Esie, ndien edima Eyen Esie ọkọk mbuñọ emi ekedide etiene Enye onyuñ anam nnan okut usuñ. Emi edi se Abasi ekenimde Itie-ukpono Esie ọnọ. Emi edi ufọk ukpono Abasi, ebiet ubọñ akam.
Nnyin ikpekpeme adaña didie man inọ ufọk Abasi ọyọhọ ukpono! Nnyin inyene nditi nte ke ini nnyin idukde ufọk Abasi nnyin inyene ndifiọk nte ke idu ke iso Abasi, ndien ke ikedi ndituak ibuot nnọ Enye. Enye oyom nditọwọñ ekwọ itoro Esie ukem nte ekekwọde ke ini oro ke Itie-ukpono ke Jerusalem.
Ema Ekot Nditọwọñ
Ke ini nnyin emi, nnyin imokut ediwak ete ye eka nte esinde ndituak ibuot nnọ Abasi inyuñ imaha ndika ufọk Abasi. Ediwak ini nditọwọñ esiyak esit mmọ enọ Jesus mbemiso ete ye eka mmọ. Ọbọñ oyom mmọ emi ediduñde ke Obio Ubọñ Esie, Edieke ikpọ owo ekpesinde nditiene Enye, Enye eyekot mkparawa man enam ñkpọ Esie. Ediwak mmọ eyebọ utip nsinsi ke Heaven koro mmọ emade Jesus. Enye ama etiñ abaña nditọwọñ ete, “ekukpan mmọ nditiene Mi, koro Obio Ubọñ Heaven edide eke oruk emi” (Matthew 19:14).
Jesus ekemen ekpri eyen nte uwut-ñkpọ owut nte nditọ Obio Ubọñ Esie etiede: “Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo, ibọhọke mbufo ewọñọre ekabare etie nte nkpri nditọwọñ, mbufo ididukke ke Obio Ubọñ Heaven. Mmọdo owo ekededi eke edisuhọrede idem nte ekpri eyenọwọñ emi, kpa enye okpon akan ke Obio Ubọñ Heaven. Owo ekededi eke edinyuñadarade oruk ekpri eyenọwọñ emi kiet ke enyiñ Mi adara Mi” (Matthew 18:3-5).
Moses ama ada ini ọnọ nditọ Israel item man mmọ eneñere ekpep nditọ mmọ ibet Abasi: “nyuñ dọdiọñ siak mmọ nọ nditọ fo, nnyuñ kama mmọ ke inua fo ke ini afo etiede ke ufọk fo, ye ini afo asañade ke usuñ, ye ke ini afo anade ke isọñ, ye ke ini afo adahade ke enyọñ” (Deuteronomy 6:7). Enye ikekereke ite ke nditọwọñ ekpri ekan nte ikpekpepde mmọ Ikọ Abasi.
Ke ini nditọwọñ ekopde ikot Abasi ikpanaha owo baba kiet etiñ ete ke mmọ ekpri ekaha. Ikọ edimana obufa esisọp ndinwaña nditọwọñ ediwak ini akan ikpọ owo. Eti-mbuk emem ndinam etiene nte esit ọbọde, eyenọwọñ eyesọp ndinim ke akpanikọ ete ke Jesus efen ke mme idiọk-ñkpọ imọ akan akamba owo emi edidade ke ndikekere ete mme eyenyaña imọ.
Edieke okopde ke esit fo ke Ọbọñ ke okot fi, yere Enye ke ofuri esit fo ndinam ñkpọ Esie ke ima. Ñwọñọ ndiyak uwem fo nnọ Enye ke emi ye ke nsinsi. Enye ama fi onyuñ oyom mme itoro emi otode esit ye ñkpọk-inua fo. “Ese utọ akwa ima emi Ete ọkọnọde nnyin, ete nnyin ikpekere nditọ Abasi” (1 John 3:1).
Ntak emi mme andikara ke Eti-mbuk mikenemke esit ke ikwọ emi nditọwọñ ekekwọde ekedi koro mmọ ekefibede ufup ke abaña ukpono emi ekenọde Jesus. Enye ama etiñ ye mme oku ete okposuk edi mmọ eketrede ndinọ Enye ukpono nnyuñ mfiọk Enye nte Messiah, Ete Esie ama ada inua nditọwọñ ndikwọ itoro Esie.
Mme ada usuñ emi ke Ikọ Abasi ikonyuñ imaha ndikop nte mmọ emi ekekọkde udọñọ enyuñ enamde mmọ ekop nsọñidem ekpetorode Enye. Mmọ emi ekpedade nte mme ọkwọrikọ Abasi nnyuñ nwam mme owo ema ekabare ema ndikop utọk mme ọkpuhọ okuk ye mme anyam erọñ emi.
Eto Fig Emi Mikoñwumke Mfri
Ke ndañ nsiere emi, Jesus ye mbet Esie eketode ke Bethany eka ke Jerusalem emi mmọ ekedañde ke okoneyo oro, biọn ama ọdọñ Enye; ndien ke Enye okokutde eto fig ama oyom mfri esie ndidia. Edi ikọñ ikpoñ-ikpọñ ekedu. Enye ikenemke esit onyuñ ọdọhọ eto oro ete “Mfri okuto fi oñwum ọtọñọde ke emi tutu amama”, ndien idaha oro eto oro eyemere akpa.
Ke ini nnyin ikabarede idi nditọ Abasi, nnyin idi se Enye ọtọdetọ, mme eto Esie. Ke esisit ini Enye eyedi ndise mme nnyin imoñwum mfri. Ndusuk owo ekeme ndikere ete ke mfri oro edi nti utom, edi Paul etiñ ọnọ nnyin ete ke mfri spirit edi emi, “Ima, ye idaresit, ye emem, ye ime, ye mfọn-ido, ye eti ido, ye edinam akpanikọ, ye ifure-ifure ido ye mfara ke idem” (Ñwed Mbon Galatia 5:22), edi ntre, edieke nnyin inyenede mme mfri mbuọtidem ye ima, nnyin iyewut ediwak nti utom ndisọñọ nte ke imenyene enye: Apostle James ama ewet ete “Edi eti ibuot emi otode ke enyọñ edi edisana ke mbemiso, onyuñ etie emem-emem, onyuñ eme ime, awara ndikop mkpeubọk, onyuñ ọyọhọ ye mbọm ye nti mfri; edi se itode ofuri esit, ye se minyeneke mbubik” (James 3:17). Oro edi se Jesus oyomde ndikut ke “mme eto” Esie.
Ediọñ Eto
Edieke Jesus edide edise kiet ke otu “eto fig” Esie onyuñ okut ndusuk mfri, utọ nte mbuọtidem ye ima ye emem edi okut esisit ifure-ifure ido ye anyan ime Enye eyedọhọ ete ke eto oro oyom ediọñ enye. Enye eyenọ enye ini man enye oñwum ediwak mfri adian do. “Kpukpru ñkọk ke idem Mi eke miñwumke mfri, Enye osibe efep; ndien kpukpru ñkọk eke oñwumde mfri, Enye ọdiọñ, man oñwum mfri awak akan” (John 15:2). Ke ini Ọbọñ “ọdiọñde” ikọt Esie, eyekop ubiak; edi idara okpon adaña didie ọnọ mmọ emi efiọkde ufọn esie! “Idahemi kaña kpukpru ntunọ itiehe inem-inem, edi ababiak; edi ke ukperedem, enye oñwum mfri emem ọnọ mmọ emi ekebede ke nsiñere esie, kpa mfri edisana ido” (Mme Hebrew 12:11).
Edieke “eto” akade iso esin ndiñwum mfri, ndien eyesibe enye efep. Jesus ama otop ñke ndinam oro añwaña: “Owo kiet ekenyene eto fig emi etọde ke iñwañ-vine esie; enye onyuñ edi ediyom mfri ke esit, edi ikwe. Ekem enye ọdọhọ ekpeme iñwañ-vine esie, ete, Sese, mmedi isua ita emi nyom mfri ke eto emi, ndien ñkwe: kpi enye duọk; enye ada didie onyuñ abiat isọñ ikpikpu? Edi ekpeme iñwañ-vine ọbọrọ enye ete, Ọbọñ mi, yak enye ada do ke isua emi ñko, tutu ntibi isọñ ñkanare enye ñkuk, nnyuñ nduọñọ mbio ke esit: ndien edieke enye ediñwumde mfri isua efen, eyefọn; edi miñwumke, kpi enye duọk” (Luke 13:6-9).
Kere baña mbọm Abasi ke ndinọ nnyin ifet efen ke ini Enye ama okoyom mfri ke nnyin ndien ikwe mme ata ekpri mfri! Emi akpana ọnọ nnyin udọñ ndiyak idem nnyin ntọtuñọ nnọ Abasi man otodo nnyin iñwum eti mfri emi enemde Andinyaña esit.
Mme Utom Emi Etode Mbuọtidem
Ama akpa mbet idem eti eti ndikut nte eto fig oro ekeyemerede ke ndondo oro. Mmọ ema esikut nte Jesus anamde utibe ñkpọ, ema enyuñ ekop nte Enye eketiñde ikọ ọnọ mbufut inyañ ye ofum man odobo. Edi mmọ ema etọñọ ntak edu ke mkpaidem nte Enye ekenyenede odudu ke utom obot.
Jesus okodomo ndinam añwaña mme anditiene Enye ete ke mbuọtidem ke Abasi akada mme ibọrọ emi edi. Enye ama etiñ ọnọ mmọ ete edieke mmọ enimde Abasi ke akpanikọ mmọ eyekeme ndinam ukem ukem nte Enye akanamde. Se ededi eke mmọ edibeñede Ete ke enyin Esie eyebọ edieke enimde ke akpanikọ. Edi “ke mbuọtidem miduhe, owo ikemeke ndinem Abasi esit” (Mme Hebrew 11:6). Ñkpọ ekededi eke inamde inọ Abasi eyefọn edieke asañade ye mbuọtidem. Edieke Abasi anamde etiene udomo mbuọtidem nnyin, Enye ekeme ndida mi mme afo nnam utom okpon adaña didie?
Ndiduñ ke Enye
Jesus ikọdọhọke ite ke iyebọrọ mme akam ndiyuhọ idiọk udọñ esit nnyin. Enye ọkọdọhọ ete, “Edieke mbufo eduñde Mi ke idem, ikọ Mi onyuñ oduñde mbufo ke esit, ebeñe se eyomde, ndien eyenam enọ mbufo” (John 15:7). Edieke nnyin iduñde ke Enye nnyin iyebeñe ñkpọ nte ekemde ye ikọ Esie, ndien nnyin inyene mbuọtidem ite ke Enye eyenam, “edieke esit nnyin mibiomke nnyin, nnyin inyene uko ye Abasi; iyenyuñ ibọ se ededi eke ibeñede ke ubọk Esie, sia nnyin inimde mbet Esie inyuñ inamde se inemde Enye esit” (1 John 3:21, 22).
Mbuọtidem edi kiet ke otu mbuñwum Spirit ndien nnyin inyene ndinyene enye edieke nnyin iyomde Abasi enem esit ye “eto fig” Esie. Nte nnyin ikpepde Ikọ Esie, mbuọtidem nnyin eyekọri. “Mbuọtidem oto ke erikop, erikop onyuñ oto ke ikọ Christ” (Ñwed Mbon Rome 10:17). Ndien ke nnyin idade mbuọtidem eke Abasi onọde nnyin inam ñkpọ enye eyekọri ndien nnyin iyenim Enye ke akpanikọ ke ikpọ ñkpọ.
Ke utit urua emi Christ ama ọbọñ akam ọnọ mbet Esie ete yak mbuọtidem okubọho mmọ. Akam oro ebe osim nnyin mfin emi. Nnyin ikpakam idu uwem ke ikọ Esie man oto do mbuọtidem nnyin ọkpọkọri, nnyin ñko ikpọkop idem ndinam mme utom Esie emi Enye ọdọñde nnyin ete inam!Questions
MME MBUME- Nso ke nnyin ikot akpatre urua mbemiso edikọñ Enye ke krọs?
- Nso ikotibe ke akpa usen urua oro?
- Jesus okokut nso ke itie-ukpono Abasi ke ini Enye osimde do?
- Nso ke mme oku ekeyom ndinam ye Jesus?
- Didie ke Jesus akanam ndiwut nte ke Imọ inyeneke ndik ibaña mmọ?
- Nso ikotibe ke Itie-ukpono Abasi ke ini ema ekebin ndiọi owo esioño?
- Tiñ ekpri ñkpọ baña se Jesus okokutde ke nditọwọñ.
- Ikeme didie ndinam ñkpọ nnọ Ọbọñ.