Lesson 201 - Junior
Memory Verse
“Anie ekeme ndida ke iso edisana Jehovah Abasi emi?” (1 Samuel 6:20).Notes
Ekọñ Ye Mme Philistine
Eli ama aka iso ke utom oku tutu Samuel okpon. Eli iketiñke enyin ke ndikpep mme owo mbaña Abasi, ndien Ikọ Abasi ama akabade anana. Eli ñko ama emem ke editeme Nditọ Israel ndibọñ akam nyom Abasi. Ndusuk ini Eli ama esisua ọnọ mmọ edi ikotimke iyire ke mmọ ndisuk ibuot nnọ Abasi.
Nnyin ikotke ite ke Nditọ Israel ema ebup ebaña item Abasi ke ini mmọ ekekade ekọñ ye mme Philistine. Ñkpọ iduhe emi owutde ete ke mmọ ema ebọñ akam. Mme Philistine ema ekan Nditọ Israel enyuñ ewot mmọ ñkpọ nte owo 4,000.
Idiọk-ñkpọ ke Nna
Ke mme isua emi ekebede, eñwọñọ Abasi ke abaña nditọ Israel ekedi, “Owo mbufo kiet eyebine tọsin: koro edi Jehovah Abasi mbufo añwana ekọñ ọnọ mbufo” (Joshua 23:10). Nditọ Israel ikosukke ibuot, ikonyuñ inamke ñkpọ Abasi aba, ke ntre Enye ikañwanake ekọñ aba inọ mmọ.
Mmọ ema eneme kiet ye eken, idem onyuñ akpa mmọ ntak emi mme Philistine ekpekande mmọ. Eketie nte ñkpọ eke mmọ ebiomde Abasi ikpe ke ndiyak mme Philistine ekan ke ekọñ, edi nditọ Israel iketreke udia, ibọñke akam, inyuñ idọhọke Eli ọbọñ akam ọnọ mme imọ.
Okposuk edi nte Eli eketrede ndikpep Nditọ Israel usuñ Abasi, edi ke akpanikọ ndusuk mmọ ema ekop ebaña nte Abasi ekesinamde ñkpọ ye Nditọ Israel ke mme ini emi ekebede ke utọ ini ntem. Ke eyo Joshua, ema ekan mmọ ke Ai koro idiọk-ñkpọ okodude ke otu mmọ ke ini Achan akadade ñkpọ nsobo (Joshua 7:1). Joshua ada-usuñ mmọ ama etiene mbiowo awai ọfọñ-idem esie, ọduọk ntọñ ke ibuot esie ndiwut idiọñọ edikabade esit ke iso Abasi. Joshua ama ọbọñ akam ke iso Ekebe Ediomi Abasi tutu osim mbubreyo. Abasi ọdọhọ Joshua ete ke mmọ enam idiọk-ñkpọ, oro esin mmọ ikemeke ndida ke iso mme asua mmọ. Akande oro, Abasi ama ọdọhọ ete ke Imọ ididuhe aba ye Nditọ Israel ibọhọke mmọ esobo idiọk-ñkpọ oro enyuñ enọ owo emi eduede ufen (Joshua 7:12). Nditọ Israel ema ekut idiọk-ñkpọ oro. Ema efọp ñkpọ nsobo oro ke edem nna, enyuñ enọ owo emi ekeduede ufen. Ke ini Nditọ Israel ema ekenam uyo Abasi, mmọ etọñọ ntak eka ekọñ ke Ai ndien Abasi ọnọ mmọ edikan.
Esop
Ke ini emi nditọ Israel ema esop idem ọtọ kiet. Mmọ ekenam ke unana ibuot ke ndiyom mbọm Abasi ke mmọ mibọñke akam inyuñ ikabade esit, Nditọ Israel ema ebiere ndika ñkemen Ekebe Ediomi ke shiloh. Ekebe Ediomi ekedi idiọñọ Spirit Abasi ye ndiwut nte ke Enye odu ke Ñkpọ itie Mbọm.
Ema emen Ekebe Ediomi ini kiet kpọt eka ekọñ. Ke ini oro, Abasi ọkọñọ Nditọ Israel item nte edisañade eda Jericho. Nditọ Israel ekemen Ekebe Ediomi Jehovah esaña ke ini mmọ ekanarede obio. Edi Abasi ọkọnọ mmọ uyo ete emen ke ini oro.
Ebiet Emi Abasi Emekde
Enye ñko ama ọdọhọ mmọ ete ke enyene ndinim Ekebe Ediomi ke “ata edisana ebiet” (Exodus 2 :34) ke Ataya, ebiet emi mmọ ekesikponode Abasi. Ke ebiet emi Abasi emekde (Deuteronomy 12:5), ke ekenọ mmọ ntọt ndikpono Abasi ke ini mmọ ekedukde ke Isọñ Canaan. Ke Shiloh ke ekewuk Ataya ndikpono Abasi (Joshua 18:1), ndien Abasi iketemeke mmọ ete ke enyene ndiwuhọre. Ekpedi ñkpọ ndik ndimen Ekebe Ediomi ke Abasi minọhọ mmọ uyo; edi Hophi ye Phinehas, nditọ Eli, emi ekedide mme oku, ema emen.
Eketie nte mmọ ifiọkke ite ke okposuk edi nte Ekebe Ediomi osuk odude ye mmọ, ke Spirit Abasi ama ọkpọñ mmọ oto ke ntak idiọk-ñkpọ mmọ. Nditọ Israel ekebuọt idem ke Ekebe Ediomi utu ke ndibuọt idem ke Abasi emi Ekebe akadade ọnọ. Akpakana mmọ ese Abasi koro edi odudu Esie akpasuan mme asua. Odu ndusuk owo mfin emi eyuhọde ke ido edikpono Abasi edi esin odudu eke odude ke esit. Se ibehede mmọ edi enyọñ-enyọñ edinam utu ke edisana esit.
Ekebe Ediomi Ye Mme Asua
Ke ema ekemen Ekebe Ediomi eduk ke nna, Nditọ Israel ema efiori akwa mkpo eke edide mmọ emenyene edikan. Mme asua ema ekop uyo mkpo, enyuñ ekut Ekebe Ediomi. Mme Philistine ema efiọk ete ke Ekebe Ediomi edi idiọñọ Abasi ke otu mmọ. Mfiori nditọ Israel ye Ekebe Ediomi ndidu do ama esin ndik ke esit mme Philistine. Nte mme okpono ndem, mmọ ikọfiọkke, edi ese ete ke Ekebe Ediomi edi Abasi ke Idem-esie. Mmọ ema eti mme utibe-ñkpọ emi Abasi akanamde ke ini nduyo Nditọ Israel ke Wilderness, ke ini mmọ ekesañade ye Ekebe Ediomi asua ema efiọk ete ke akananam owo imenke Ekebe Ediomi ika ekọñ ye mmọ. Mme Philistine ikefeheke, edi ema esọñọ kiet eken esit ete enam nte iren-owo, enyuñ eñwana.
Edikan Ye Mkpa
Mbuk ekọñ oro edi ibio Ema ekan Israel; ndien kpukpru owo efeñe enyọñọ ke tent mmọ ke ndutime. Ema ewot Nditọ Israel owo tọsin edip ye duop ke otu mme asaña ukot ye nditọ Eli Hophni ye Phinehas. Mme Philistine ema ebọ Ekebe Jehovah. Nditọ Israel ema enyene ñsọñọ-idem ye uko, edi mmọ ema enyene idiọk-ñkpọ ñko. Mmọ ekenyene mbuọtidem ke Ekebe Ediomi utu ke ndinyene ke Abasi ke Idem-esie. Owo ekeme ndinyene uko onyuñ otim onim ke akpanikọ; edi uko ye mbuọtidem esie enyene ndisaña nnen-nnen, oro edi ke akpanikọ ye odu-uwem Abasi.
Owo ke otu mbon ekọñ Israel emi okokutde ke enyin, efehe aka Shiloh ndida etop nsobo emi ñkasuan. Eli ke etie ke mben-usuñ ebet mbuk ekọñ. Esit esie ama enyek ke ndik abaña Ekebe Ediomi Jehovah. Enye ikenyeneke uko ndikpan mme owo nnyuñ nyak Ekebe Ediomi ana ke Shiloh, edi enye ama ọdiọñọ ke esit esie ete ke mmọ emenam idiọk-ñkpọ.
Eketie nte ikotimke ituk Eli ke ini enye ọbọde etop abaña edisobo ye mkpa nditọ esie iren iba, nte ñkpọ eke enye ekebetde prophecy Abasi ndisu ke abaña mmọ ke utọ ini emi. Edi ke ini enye okopde ete ke ema ebọ Ekebe Ediomi, ebehede ọduọ edem-edem ke ñkpọ itie emi enye eketiede ke inua-otop, ndien itọñ esie ọbuñọ. Ke enye ama ọkọsọñ isua 98 onyuñ ekpede ikpe Israel ke isua 40, Eli ama akpa ke usuñ ntem, itiñke baba ikọ efen.
Ekebe Ediomi Osop
Abasi ubiere-ikpe ama osim nditọ Eli nte Abasi eketiñde: :ke usen kiet ke mmọ mbiba edikpa” (1 Samuel 2:34). Hophni ye Phinehas ema ekpọñ itie utom mmọ, enyuñ esio idem mmọ efep ke ukpeme Abasi. Mmọ ikadaha nte ọfọnde ke iso ekọñ. Mbemiso mmọ edifiọk ndisime edinam mmọ ini ama ebe, edi nnyin imekeme ndida ukpep-ñkpọ ke se ikotibede inọ mmọ.
Utọñ nditọ Israel ema eduai (1 Samuel 3:11), kpa nte Abasi ọkọdọhọde, ke ini mmọ ekekopde mbuk ekọñ. Ndikan Israel ekedi akamba nsobo. Israel ndifehe ñkpọñ Ekebe ediomi Ikadaha ubọñ inọ Abasi. Akada ntak urua ọsọk Israel ye unana ukpono ọnọ Shiloh koro ikanaha Ekebe Ediomi odu aba ke ebiet oro.
Ekebe Ediomi Ye Ndem
Ke ufọt ini emi mme Philistine ema enem esit enyuñ ekohode-idem ke edikan mmọ. Mmọ ikanamke Ekebe Ediomi baba idiọk ñkpọ akan ndimen enye ñkonim ke ebiet emi ọfọnde ke temple ndem, ufọk Dagon ke Ashdod, kiet ke otu mme obio mmọ. Owo ikponoke Abasi ke mikponoke Enye ikpọñ-ikpọñ. Ekebe Ediomi ama akan Dagon ke temple esie. Owo ikponoke Abasi idian ye abasi efen, edi enyene ndikpono Enye ikpọñ-ikpọñ. Ndem oro ama ọduọ okibi iso ke isọñ ke iso Ekebe Ediomi Abasi nte asua emi ekande. Mme oku Dagon ema esọp idem emen ndem oro enim ke itie esie. Ke usen ubọk efen, idighe Dagon ndiduọ ke isọñ ikpọñ edi ama osibe. Ibuot ye ubọk ema esibe, se isuhọde inọ Dagon edi obukpit. Owo ekeme ndikere ete ke mme Philistine ekpediọñọ ete ke Dagon owut idem esie nte ndem, ete ke ndem inyeneke odudu, ete ke idotke ndibọñ akam nnọ, mme ndibọ ukpono, edi mme Philistine Ikonimke ite ke Jehovah Abasi Israel edi ñkukure Abasi akpanikọ. Esit mmọ ama ọsọñ ke ukpono ndem.
Ekebe Ediomi Ke Ufọt Mme Asua
Ke ofuri ọfiọñ itiaba mme Philistine ema ebọ ufen oto ntak Ekebe Ediomi Jehovah, edi mmọ ikonyimeke ndinọ enye afiak. Ema emen Ekebe Ediomi eto ke obio kiet eka eken, koro “mkpa osobode” ke kpukpru ebiet. Mbon emi mikakpaha, idiọk udọñọ ama omum mmọ.
Ke ini mme Philistine ema ekekut ete ke mme imọ inyeneke emem mme ifure ke ndinyene Ekebe Ediomi, mmọ esobo idem ndibiere se edinamde ye enye. Ubiak ye ndik ekenyik mmọ ndiyak Ekebe Ediomi ọnyọñ. Mmọ ebọp obufa ukpat-ñkpọ emi enañ iba ekeduride enyuñ enam Ekebe Ediomi afiak ebine Nditọ Israel. Mme Philistine ikọbọhọ ufak mme okuk ke enye. Mmọ ema edat esit ke Ekebe Ediomi ndikpọñ mmọenyuñ enọ ediwak ñkpọ-uto nte enọ man ubọk Jehovah odorode ọkpọñ mmọ.
Unana Ukpono
Nditọ Israel ikodomokedomo ndinyaña mme ndifak Ekebe Ediomi mme ndibobup mbaña enye. Mmọ ema edara edinyọñ ndi esie, enyuñ enim Ekebe Ediomi ke akamba itiat kiet emi odude ke iñwañ Joshua eyen Beth-shemesh. Ekenim Ekebe Ediomi ke iñwañ do man etim ese. Okposuk edi nte misañake ikekem ye se Ibet oyomde, Nditọ Israel ekeda ukpat-ñkpọ oro nte ifia enyuñ eda mme enañ oro nte ñkpọ edifọp uwa. Emi ikedighe uwa emi odotde, inyuñ idighe mme oku ekewa ke Ataya. Mbio obio Beth-shemesh ema edara ndikut Ekebe Ediomi edi mmọ ikenyeneke unen ndise esit esie. Idem mme oku ñko ikenyeneke unen ndise esit Ekebe Ediomi. Ke ntak oro ubọk Abasi ama odoro mmọ ke idem ndien ediwak mmọ ekpaña. Unana mmọ ndikpono nnyuñ nteñe Ekebe Ediomi ekedi idiọk-ñkpọ ke iso Abasi. Nditọ Israel ema ekut ete ke ana nte owo ekpeme nte enye anamde ye ndisana ñkpọ Abasi, mme ndisana ñkpọ emi edude ke ufọk Ọbọñ ye ndisana idaha utom, ndien ke owo inyeneke nditiñ ikọ mme ndinam nte amade, koro odu ke ubọk Abasi ndimenere. “Edi Abasi ekpe ikpe: enye ọsuhọre owo kiet, onyuñ ofori owo eken” (Psalm 75:,7).
Mbon Beth-shemesh ema ediọñọ odudu Abasi ye nte Enye asanade. Mmọ efiori ete, “Anie ekeme ndida ke iso edisana Jehovah Abasi emi?” Kot Psalm 1 ye Psalm 15 abaña ibọrọ.
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi ekedade Ekebe Ediomi eka ekọñ?
- Nso ke Nditọ Israel eketre ndinam mbemiso mmọ eka ekọñ?
- Ekọñ eketre didie?
- Nso ikotibe inọ Eli ye nditọ esie?
- Nso ikotibe ye Ekebe Jehovah?
- Nso ikotibe inọ ndem?
- Nso idi ntak emi mme Philistine ekenọde Ekebe afak ọnyọñ
- Nso idi ntak emi Abasi akamiade mbon Beth-shemesh ufen?