Lesson 205 - Junior
Memory Verse
“Adañoro afo esede idemfo ke ekpri, nte inimke fi ke etubom mme esien Israel?” (1 Samuel 15:17).Notes
Se Abasi Emekde
Nditọ Israel ema eyire ete ke mmimọ iyom edidem emi edikarade mmọ man mmọ ebiet mme idut eken. Akparawa emi Abasi ekemekde ete edi edidem okoto ke esien Benjamin, eyen Kish emi ekedide owo uko. Saul ekedi akparawa emi odotde. Enye ama ọnọ ete esie ukpono. Enye ama enyene nti udọñ onyuñ ọsuhọre idem. Edieke akpakanade nte otu owo emek Saul, ke akpanikọ ekpekemek enye oto nte enye eketiede, koro Saul ama okoñ ke idaha onyuñ enyene odudu. Edi akpanikọ nte ke Abasi ekemek Saul koro ke esit akparawa oro, Enye ama okut mme uduot ke idem esie emi Enye ekemede ndida nnam enye edidem ke ini oro. Ke utibe usuñ, Abasi ama ada Saul edi ke iso Samuel, owo Abasi emi ekenyenede ndinọ etop ke abaña edidem emi Abasi emekde.
Ñkopuyo
Ekedọñ Saul okoyom mme ufene ete esie emi ekesopde. Enye ama okop uyo ete esie, koro enye ikatañke idem ndinam utom. Ndusuk mkparawa ekpebọrọ mme ete mmọ ntem: “Ami mmenyene mme ñkpọ efen ndinam”; “Yak owo efen oyom mmọ”; me “Nso idi ntak eke ami mkpenamde utom ke ini edide nnyin imenyene nditọ-ufọk?” Ke ini Saul okokopde uyo ete esie, enye ikenyeneke ifiọk ibaña se Abasi okonimde ọnọ enye. Enye okosuk ibuot koro ima ye ukpono ema edu ke esit esie ọnọ ete esie. Ndusuk Abasi ikpekemekke enye edieke enye ekpekesinde ndikop uyo ete esie.
Utom
Saul ye akparawa esie ema eyom ke ediwak ebiet, edi mmọ ikekwe mme ufene oro ekesopde. Ke akpatre, Saul ama ebiere ndifiak nnyọñ ufọk mbak nsia ediyomo ete esie ke abaña mmọ sia mmọ ema ekewọrọ anyan ini. Akparawa oro ama ọdọhọ enye ete, ke owo Abasi odu ekpere obio oro. Enye ama ọnọ ekikere ete ndusuk Prophet oro eyesian mmọ usuñ eke mmọ ekpesañade. Saul ada oro nte eti ekikere, ntre mmọ etọñọ isañ ndiyom Anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ, kpa okut-ñkukut nte ekekotde mmọ ke ini oro. Ke ini owo iba oro ema ekesaña ekpere obio, mmọ ema ebup ebaña anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ oro. Ema etiñ enọ mmọ ete ke mmọ edi ke eti ini, koro enye ke oyom “ndiwa uwa mbio-obio”.
Abasi Ọkọdọñ
Abasi ama anam Saul ye Samuel anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ekesobo. Okposukedi nte edisobo mmọ eketiede nte ekedi ke unana idorenyin, edi, edi Abasi akanam edi ntre. Ke edem usen oro, Abasi ama ọdọhọ Samuel ete ke eyo ama esiere ke iyedọñ akparawa emi enye ediyetde aran onim ke edidem Israel etiene enye. Etie nte Saul ikenyeneke akamba itie mbemiso osim utọ ini ntem. Abasi ekemenerede enye onim ke enyọñ nte edidem.
Ema eda Saul usuñ okosobo ye Samuel; edi ke ini enye okosobode ye anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ oro enye ikọdiọñọke enye. Edi Samuel ama ọdiọñọ Saul, koro Abasi akasiande enye ete, “Se owo emi ñkodọhọde fi! Edi enye edikara ikọt mi”.
Ke ini Saul okobupde usuñ emi akade ufọk anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ Samuel ama ọdọhọ ete, “Ami ndi owo ñkukut oro”. Samuel ama etiñ ọnọ Saul abaña mme ufene mbemiso enye ekenyene ifet ndibup mbaña mmo. Abasi ama ọnọ Samuel ibọrọ. Samuel ama ọdọhọ Saul ete yak enye efre enyin abaña mme ufene kaña, koro ema ekekut mmọ. Samuel ama okot Saul ete aka ke itie uwa man adia ñkpọ onyuñ adañ ye enye tutu edem usen.
Nsuhọridem
Nte akade iso, Samuel ama ọdọhọ ete “ndien ofuri Israel ke eyom” Saul ye ufọk ete esie. Udọñ esit Israel ekedi ndinyene edidem emi edikarade mmọ. Ntre ema enam Saul ọdiọñọ ete ke ema emek enye ete edi edidem Israel. Saul ama ọnọ suñ-suñ ibọrọ. Enye ama ọdọhọ ete ke imọ ito ke ata ekpri esien ye ñkpri-ñkan ufọk. Ekedọñ Saul utom ndiyom mme ufene ere esie emi ekesopde, edi enye ọsuhọre-idem, onyime ikot ndida akwa itie.
Ukpono
Samuel ama ọnọ Saul kpukpru ukpono emi enyenede enye nte edidem keini iso. Ema enọ Saul “akpan itie ke otu mmọ emi ekekotde” emi ekedide ñkpọ nte isen-owo edip ye duop. Ema enọ enye edimek itie unam, emi ekedide afara. Ntre, ke ata eti itie ye eti udia, ema ekama Saul nte ñwọrọ-nda esen-owo emi odotde ukpono.
Mbemiso ede idap ke okoneyo oro, Samuel ama enyene nneme ye Saul. Ndusuk enye ama anam Saul ọdiọñọ abaña utom esie nte andikara Israel. Samuel ama ọsọñọ Saul idem ke abaña utom emi akanade ọnọ enye ndinam. Ke ndañ-nsiere mmọ ema ebak edemere. Ke ini Saul ye asaña-utom esie enyọñde, Samuel ama ada mmọ akayak ke utit obio. Ema enam asaña-utom Saul ebem mmọ iso. Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama ọdọhọ Saul ete, “Tuak da esisit, ndien nyenam fi okop uyo Abasi”.
Saul ikenyeneke ifiọk ibaña edidiọñ Abasi okonimde ọnọ enye ke usen-ubọk oro. Nte enye asañade ye Anditiñ ntiñ-nnim ikọ, Saul ama atauk ada ke sio Jehovah. Nte Abasi eketemede, Samuel ọtọhọ Saul aran ke ibuot ndiyet enye aran nnim ke edidem. Abasi ama emek Saul ndidi etubom nnọ udeme Esie, kpa Nditọ Israel.
Mme Eñwọñọ
Ndiwut nte ke Abasi ama odu ye Saul, Anditiñ ntiñ-nnim ikọ oro ama ọnọ enye mme idiọñọ ita emi ediwọrọde esu. Mme idiọñọ emi ekedi mme eñwọñọ ñko. Akpa edi, owo iba eyenọ Saul etop ebaña mbubehe esie: “Ema ekut mme ass emi afo ekekade ndiyom”. Ọyọhọ iba, owo ita emi Saul edisobode ke una-isọñ Tabor eyenọ enye se enye ananade ke ikpọkidem: “Ndien mmọ eyekọm fi, enyuñ enọ fi uyo iba, ndien afo bọ mmọ ke ubọk”. Ọyọhọ ita, Saul eyenyene ọyọhọ idaha ke spirit ke ini enye edisobode ye udim mme etiñ ntiñ-nnim ikọ Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ke obot Abasi: “Spirit Jehovah eyeduk fi ke idem, ndien afo eyetiene mmọ anam prophecy .... koro Abasi odude ye afo”.
Ndituak Nda
Mme eñwọñọ emi ekedi akamba ikọ nsọñọ-idem enọ Saul. Ti ete ke Abasi ọkọnọ mmọ esọk enye ke ini ekedọhọde Saul atuak ada man okop ikọ Abasi. Nso ke Abasi edinam ọnọ nnyin ke ini ituakde ida ke ikọ Esie? Ekeme nditie nte ọsọsọñ “ndituak nda” ke ini uyom ye ndutime emi edude ke ererimbot ekanarede nnyin ekuk. Mmọ emi ebọñde akam enyuñ eyakde esit mmọ enọ Abasi ke usen-ubọk eyekut ete ke Enye eyenọ mmọ nsọñọ-idem ke utom onyuñ ọnọ mmọ uñwam ke ini mmọ eyomde. Eyen-ọwọñ emi ọbọñde akam enyuñ okotde Bible mbemiso enye aka ufọk-ñwed eyekut mme eñwọñọ emi ewutde ete ke Abasi eyedu ye enye man ọnọ enye edikan ke kpukpru idomo. Edi udori ọnọ nnyin ndikere mbaña mme ñkpọ Abasi, oro edi, “ndituak nda” ke iso Abasi ke uwemeyo ye ke usen-ubọk. Ọfọfọñ ọnọ owo emi koro “mbet Jehovah adat enye esit; eye onyuñ osuk ekere mbet esie ke uwemeyo ye ke okoneyo” (Psalm 1:1, 2).
Esit Efen
Abasi okokot Saul man ada enye esin ke akwa itie. Abasi ama ọnọ Saul mme utibe eñwọñọ. Nnyin ikotke ite ke Saul ama eyere ke uyo eke owo okopde ke ini Abasi okokotde enye, edi ke esit esie enye ama ọbọrọ “Ih” ke ikot Abasi. Nnyin isaña didie ifiọk? Spirit Abasi ama odoro enye ke idem ndien ekpuhọre enye, “akabare edi owo efen.” Spirit Jehovah iduhe ye owo ndomo kiet ke mibọhọke ekekot enyuñ eyom enye. Abasi inyañake owo ndomo kiet ibọhọke owo oro oyom edinyaña. Ke ini Spirit odukde ke uwem owo, idiọk-ñkpọ enyene ndiwọrọ ndien ekpuhọre owo oro. Abasi ama ọnọ Saul “esit-efen” oro edi “obufa esit” utọ oro Abasi ọkọñwọñọde ndinọ ofuri Israel edieke mmọ edikabarede etiene Enye (Ezekiet 36:26, 27), “esit eke ọfiọkde mi, ete ke ami ndi Jehovah”, emi Abasi edinọde ke ini mmọ edifiakde etiene Enye ke ofuri esit mmọ (Jerimiah 24:7).
Ukem Ukpuhọre
Abasi ananam ukem ukpuhọre oro mfin; Enye ọkpuhọre esit owo ke ini owo ọbọde edinyaña. Ukpuhọre iduhe edide owo oro edi eyenọwọñ mme akamba owo. Abasi ososio ima idiọk-ñkpọ efep; Enye ososio udọñ inemesit ñkpọ uwem emi efep. Ufup, usua, iyaresit ye kpukpru se idiọkde ebe efep. Abasi ndien esin ke esit oro, ima Esie emi anamde owo anam se ifọnde onyuñ oyom nditim mfiọk Abasi. Ke ini ekpuhọrede esit owo, mme edinam esie ekpuhọre ñko. Mme owo efen ekeme nditiñ ete ke eti ukpuhọre amada itie.
Mme idiọñọ emi ekebañade Saul ema esu, ndien otu owo ema ekut ukpuhọre ke idem Saul. Ndien mmọ edọhọ ete, “Emi-e! nsinam eyen Kish? Nte Saul onyuñ odu ke otu mme prophet?”.
Ebiet Udibe Iduhe
Saul iketiñke inọ mbon ufọk esie ete ke ema eyet imọ aran enim ke edidem. Ke edikem ini, Samuel ama obon ofuri Nditọ Israel nditi mmọ nte ke mmọ ema esin Abasi, enyuñ eyom edidem. Ini ama edikem emi akanade otu owo efiọk ebaña se Abasi emekde. Ke ini ema ekeyarare enọ ofuri owo ete ke Saul edi owo oro, ikekwe enye aba. Ke nsuhọridem esie, enye ama odide. Saul ekedi anyan owo, ibuot ye afara esie ekoñ ekan eke kpukpru owo, ke ntre ikedighe mmem-mmem ñkpọ enye ndidibe ke otu owo. Edidibe Saul ikebighike, koro Abasi ama ọdiọñọ ebiet emi enye okodude. Abasi ama ọdọhọ abaña Saul ete, “Sese, enye aka okodibe ke otu mkpoduoho”. Ema eda Saul edi; ndien Samuel ama ada enye onim ke iso mbio-obio nte edidem mmọ. Akwa mfiori emi okotode kpukpru owo ama ọdọk ke enyọñ.
Saul ama ọnyọñ ke ufọk esie, udim owo eke Abasi ekedemerede mmọ esit enyuñ etiene enye eka. Nte nnyin ikade iso ndikpep mbaña akpa edidem nditọ Israel, yak nnyin ikama ke esit nnyin ite ke ekenọ eye unen ye ukpono oro ke ini enye ekedide ata owo nsuhọridem.
Questions
MME MBUME- Ewe esien nditọ Israel ke Saul okoto?
- Nso utom nsuhọridem ke ekedọñ enye?
- Saul akaka ebine anie?
- Samuel akanam nso ọnọ Saul?
- Nso eñwọñọ ke ekenam enọ Saul?
- Saul okowut didie nsuhọridem esie?
- Nso inyene nditibe ke ini Spirit Abasi odukde owo ke esit?
- Nso ikanam mme owo ebup mme Saul okodu ke otu mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ?