Lesson 206 - Junior
Memory Verse
“Afo omodomo esit mi; .... omodomo mi; ukwe ñkpọ” (Psalm 17:3).Notes
Akwa Idara Ke Israel
Akwa idara ama odu ke otu Nditọ Israel. Ema eyet edidem mmọ aran enim; ke akpa eridomo esie, enye ama owut uko esie ke ekọñ ye ukeme ndibok nnyuñ nda akwa udim ekọñ usuñ. Abasi ama ọnọ enye erikan ke abaña mbon Ammon; ndien nditọ Israel ema enyuñ ekere nte ini iso mmọ ediyamade ye Saul nte ada-usuñ mmọ. Ke akpanikọ Saul ama enyene kpukpru se mmọ ekpeyomde ke idem edidem.
Nte ededi, idara oro ikotoho Abasi. Mmọ ekedat esit koro mmọ ekesañade ke usuñ idem mmọ. Ke ini iso, mmọ eyenyene ntak nditua mkpọfiọk ke abaña ñkoi-nnam mmọ.
Usọrọ Ediyara Edidem Anyanya
Ekem ini ukara Saul nditọñọ, ndien Samuel ama okot kpukpru owo eka ke Gilgal ke usọrọ ediyara edidem anyanya. Do ke iso Jehovah ke ufọt edifọp mme uwa ye mme enọ esit, ema eyara Saul anyanya ubọñ nte edidem Israel. “Kpukpru owo Israel enyuñ edara do eti-eti.”
Ke ema ekenim edidem, Samuel ama etiñ ata akpan-akpan ikọ. Enye eti Nditọ Israel ete ke mmọ emenyene edidem ndien, koro mmọ ekebeñede, ndien ikotoho ntak emi ekedide uduak Abasi, mmọdo idiọk ekededi eke edisimde mmọ oto ke ukara esie edidi mbubehe mmọ. Ke ndiwut ukpuhọre, enye etiñ ọnọ mmọ ete ke imọ imakara mmọ ke nsuk-ibuot nnọ uduak Abasi. Ke ofuri eyo uwem imọ, imọ imasaña ke otu mmọ, inyuñ idipke mmọ baba ñkpọ kiet eke imọ inamde. Ọtọñọde ke ini emi imọ idide eyenọwọñ, imọ ikeyak idem imọ inọ ndinem Abasi esit nnyuñ ññwam owo.
Ke emi uwem imọ ama ekekpere utit, enye oyom mmọ ekpe imọ ikpe. Nte akanam imọ imada se inyenede mmọ nte andikara emi enyenede odudu akpanamde? Nte akanam imọ imọbọ ubọk edem man inọ mmọ unen ke ikpe? Akananam enye iyomke se inyenede mmọ, me ndinyuñ mfik mmọ ke usuñ ekededi. Nte Nditọ Israel ikpedighe ntiense inọ enye ke kpukpru akpanikọ ye edinen ido? Mmọ enyime ete ke Samuel ekedi eti owo nte enye etiñde. Mmọ ikenyeneke baba ñkpọ kiet nditiñ ndian usuñ eke enye akakarade mmọ.
Samuel ikobupke mme owo ikpọñ ndikpe enye ikpe ke abaña mme utom esie, edi ama obup Abasi ñko, emi okutde mme ekikere ye uduak esit owo, nditie ntiense nte ke kpukpru idaha, imọ ima inam se inende. Ata akpan ekikere Samuel ekedi ndinem Abasi esit. Ke ikọ nnyin ikot ite: “Koro baba mme ukwañ-ñkpọ miduhe ye Jehovah Abasi nnyin, baba uteñe-enyin, baba erida enọ” (2 Chronicles 19:7). Abasi onyuñ oyom nditọ Esie nte Imọ, ke adaña nte nnyin idude mi ke isọñ. Edieke ibupde Enye, Abasi eyenọ nnyin odudu ndidu uwem kpa nte Samuel okodude, man baba owo kiet okunyene unen ndikut ndudue ke se nnyin inamde.
Nda-Usuñ Abasi
Samuel ama ọtọñọ ntak obup Nditọ Israel nditi mbuk uwem mmọ. Ekedi Abasi ekemenere Moses ye Aaron onim ndida mme ete-ete mmọ usuñ ñwọrọ ke ufin Egypt. Ekedi Jehovah ọkọnọ mmọ edisine-ñkpọ ye udia ke ini nduyo mmọ ke isua aba ke akwa akai-ikọt. Ndien ke ini Israel ekenamde idiọk-ñkpọ, Abasi ama enen ndiyak ufen osim mmọ ndiwut nte ke mmọ ema enam idiọk-ñkpọ. Enye ama añwana mme ekọñ ọnọ mmọ onyuñ ada mmọ oduk ke eti isọñ. Idahaemi Samuel obup Nditọ Israel ete mme mmọ ikemeke ndikut nte ke Akwa Abasi kiet odu, Abasi kiet kpọt emi amade edinen-ido, ye emi enyenede mbọm ke abaña ikọt Esie. Ewe abasi ekpekeme ndida akwa udim owo usuñ nte Abasi akadade Nditọ Israel?
Abasi ama onim mme ebiere-ikpe ndikara Nditọ Israel ke ini okodotde. Abasi ama onim mme etubom mbon ekọñ ekekemede ndida mbon-ekọñ nsim erikan. Abasi akanam kpukpru emi ọnọ ikọt Esie, koro Enye akamade mmọ ye ke abaña ediomi Esie ye Abraham.
Unana Esit Ekọm
Nte Nditọ Israel ema enyene esit ekọm? Ikenyeneke, mmọ ema ekpa edem ewut Ada-usuñ mmọ ke heaven enyuñ eyom edidem. Samuel ọdọhọ mmọ ete, “Sese, edidem emi mbufo emekde enyuñ eyomde!” Enye okoyom mmọ efiọk ete ke imọ ikenyeneke ubọk ke ndiyom edidem.
Moses, ñko ama osobo ye unana esit ekọm ke otu Nditọ Israel. Ini kiet enye ama obup ete, “Nte mbufo esio usiene ntem enọ Jehovah, mbon ndisime ye unana ibuot? Nte idighe Enye edi usọ emi akafakde fi? Edi Enye akanam fi, onyuñ ọdiọñ fi onim?”(Deuteronomy 32:6).
Mbọm anam nnyin abaña mme ete ye mme eka emi nditọ mmọ esinde mmọ ke ini usọñ mmọ, nditọ emi mmọ ekekpade utom ke ibuot mmọ, ewade idem mmọ enọ, enyuñ edade ofuri esit mmọ ema. Edi didie ndien ke abaña nnyin ndisin Ete nnyin emi odude ke heaven emi anamde kpukpru se nnyin iyomde Enye anam? Ini kiet, Enye ama okot Nditọ Israel, iñwañ vine Esie, onyuñ obup: “Edi ndien edikpe ikpe ye ami, ye iñwañ vine mi. Nso ñkpọ ọsuhọ eke ñkpanamde ye iñwañ-vine mi; ndien mmeñkanamke ke esit?” (Isaiah 5:3, 4). Nso efen ke Abasi akpanam ọnọ nnyin ndinam nnyin ibeñe idem ndika ke heaven? Enye ọkọnọ ikpọñ-ikpọñ Eyen Esie edikpa ọnọ nnyin; ndien Jesus ayak kpukpru se Enye enyenede, onyuñ obiom mme idiọk-ñkpọ nnyin ke Calvary, man oto do ekpenyaña nnyin. Enye ama ayak Spirit edi ke ererimbot ndikot nnyin nsin ke Obio Ubọñ Abasi, ndinyuñ nda nnyin nsim ofuri akpanikọ. Nso efen ke Enye akpanam? Nte nnyin imadara ima ye uwa Esie?
Utom Edidem
Samuel ama ọnọ Nditọ Israel ekpri idori-enyin. Edieke mmọ ye edidem mmọ edikopde uyo Abasi, Enye eyesuk ọdiọñ mmọ onyuñ ofori mmọ.
Edieke edidem edibakde Abasi, enye eyenyene ifiọk ndikara ọfọn onyuñ ọfọn ye ikọt esie.
Abasi ama ọfiọk ete ke Israel eyeyom edidem, ndien ama ọdọhọ Moses ete ewet mme utom edidem oro onim. Emi edi se Moses ekewetde: “Ndien ama ekem ke adañemi enye editiede ke ebekpo ubọñ esie, yak enye akaña ñwed-ibet emi ke idem esie esin ke ñwed efen, asaña ye ñwed emi odude ke iso mme oku, mme Levite: ndien ñwed oro eyedu enye ke ubọk, enye onyuñ okot ñwed kpukpru usen uwem esie: kpañ enye ekpekpep ndibak Jehovah Abasi esie, nnyuñ nnim kpukpru ikọ ñwed-mbet emi, ye mme ewuhọ emi, man enye anam mmọ: man enye okumenere esit esiemọ akan nditọ-ete esie, okunyuñ ọwọñọre ọkpọñ mbet, oduk nnasia, mme ufien” (Deuteronomy 17:18-20).
Edim Ke Ndaeyo
Samuel ama ọnọ ediwak idiọñọ ndiyarade ñwut mmọ nte ke Abasi emi odude ke Heaven ikpọñ edi ñkukure Abasi, edi enye ama osuk anam idiọñọ kiet efen. Emi ekedi ini idọk wheat, ke ini edim misidepke ke Palestine. Edi idahaemi Samuel ọkọdọhọ ete, “Nyeseme nnọ Jehovah, ndien enye eyenam enyọñ oyomo, onyuñ anam edim edep.” Emi ekedi ndiwut Nditọ Israel nte mmọ esimede etre, ke ndisin Akwa Abasi emi akarade kpukpru ñkpọ, ndinyuñ nyom ikpikpu owo edikara mmimọ. Abasi ama ọbọrọ akam Samuel onyuñ ọnọ obuma ye edim. Ndik ama anam mbio emi tutu mmọ ekere ete mmimọ imọñ ikpa. Esit obiom mmọ ke abaña ntut-utọñ mmọ ke ini etiede nte ubiere-ikpe ọmọñ ọduọ ofuk mmọ.
Nditọ Israel ema etua enọ Samuel: “kpe Jehovah Abasi fo ubọk nnọ ikọt fo.” Mmọ ema enyime ete ke mmimọ ima idue ke ndiyom edidem, ndien mmọ ema eyom Samuel ada ke ufọt mmimọ ye Abasi emi mmọ ekeduede. Samuel ama otim anam añwaña mmọ ete ke Abasi idisoboke mmọ.
Abasi ama eneñere ayat esit ye mmọ ke ndiyom edidem; edi ke emi ema ekenim edidem enọ mmọ, Abasi eyetọñọ ntak ọfọn ido ye mmọ edieke mmọ edikopde uyo Esie ke ini iso. Ofuri ererimbot ekese ñka iso Nditọ Israel, sia mmọ ekedide ndimek ikọt Abasi, mmọdo, ke abaña ukpono ye ubọñ Esie, Enye eyefori Israel ke edikem ini. Edi eyedọdiọk ọnọ mmọ edieke mmọ efiakde etut utọñ ye Enye!
Questions
MME MBUME- Didie ke Israel ekedara edidem mmọ?
- Samuel akakara Israel didie?
- Nso ke mbio oro eketiñ ebaña nda-usuñ Samuel?
- Nso idi ntak emi Nditọ Israel ekeyomde edidem efen ñkan ada-usuñ mmọ, Samuel?
- Nso ke Samuel akanam ndiwut Nditọ Israel nte ke Abasi ama odu ye mmọ ke mbemiso?
- Nso idiọñọ ke Samuel akanam ndiwut mmọ nte ke Abasi ke osuk akpañ utọñ ke ebeñe mmọ?
- Nso ikedi ndusuk mbet emi Abasi ọkọdọhọde Moses ete yak edidem ewet ke ñwed, man ndidem enim?
- Nso idi ntak emi Abasi okoyomde ndidiọñ Israel okposuk edi nte enye ekenyenede edidem?