Lesson 207 - Junior
Memory Verse
“Sese ñkopuyo ọfọn akan uwa, mkpañutọñ onyuñ ọfọñ akan ikpọñ okukim” (1 Samuel 15:22).Notes
Mme Philistine Edi Ekọñ
Edidem Saul ama otim akara ke isua kiet, ndien ofuri Israel ema edu ke uyuhọ. Edi afanikọñ ama adaha ada ke ọyọhọ isua iba. Mme Philistine, mme asua nditọ Israel, ema enyene akwa udim ekọñ emi ekedide ukpat-ñkpọ 30,000, mbon horse 6,000 ye mme anana ibat mbon ekọñ emi ekesañade ke ukot, edi ekọñ. Nso ke nditọ Israel ekpekeme ndinam ke eñwan ye asua oro? Okposuk edi nte mmọ ekenyenede edidem emi mmọ ekeyomde man ebem mmọ iso ke ekọñ, ndik ama anam mmọ, enyuñ edibe ke ikọt ye ke mme aba itiat. Ọkpọkọfọn didie edieke mmọ ekpebuọtde idem ye Abasi.
Abasi ama ọñwọñọ ndiñwam edidem Israel edieke ikọt Esie editimde esaña ke iso Esie. Samuel ama osuk aka iso ke ndiwa uwa nnọ mmọ nyuñ ñkpep mmọ uduak Abasi, ndien mmọ ema enyuñ edomo ndikop. Ndien ke emi mme Philistine ema ekedi eñwan ye Israel akamba ntak ama odu ndiwa uwa nnyuñ mbọñ akam nnọ Abasi nnyom uñwam, ndien edidem Saul ye mbon-ekọñ esie ema eboho ke Gilgal emi Samuel akanade nte edinam mkpe-ubọk ọnọ mmọ.
Unana Ime
Samuel ama ọdọhọ ete ke imọ iyedi ke Gilgal ke ọyọhọ usen itiaba, edi ke enye ekebetde tutu osim akpatre usen, mbon-ekọñ ema ekpa mba, ubak enyuñ enyọñọ ufọk. Saul ikọbuọtke idem ye Abasi ndinam mfina mmọ akabare edi ke ufọn nditọ Israel, ndien ke ini enye okutde nte udim ekọñ esie ekade iso ekpri, enye ekpe ebiere ndinam ñkpọ ke idemesie. Utu ke enye ebet Samuel ndidi ndifọp uwa, Saul ada utom oku anam ke idemesie.
Ke ndondo oro edifọp uwa okokurede, Samuel ama edi. Enye ama ọfuhọ abaña ntut-utọñ Saul, ndien enye ama obup ete “Nso ke afo akanam?” Saul ama ọtọñọ ndinọ mfaña: Mme Philistine ema edu ke mbeñeidem ndiñwana ye mmọ, ndien mbon-ekọñ esie etọñọ ndinyọñọ, Samuel ama abiat ini, ke ntre Saul anam ke odudu esie se enye ekekerede ete enen man otim mbon ekọñ esie idem eka ekọñ.
Ini Ibehe Ikaha
Emi ekedi mbubehe Abasi, ndien Enye ama ọdiọñọ ini emi Enye ekenyenede. Saul ikpakafinake idemesie edieke enye ọkpọbuọtde idem ke ifiọk Abasi. Abasi ikpekekpuhu enye edi akpakanam ñkpọ ọnọ mmọ ke ini mibehe. Adaña didie ke owo esinana ime ke ini ebetde Abasi, edi akananam ini ibehe Enye!
Jesus ama ekpep mbet Esie ukpep-ñkpọ oro ke ini ekekotde Enye edi ke ini udọñọ Lazarus. “Mmọdo ke ini Enye okopde ete enye oro ke ọdọñọ, ekem Enye adañ usen iba ke ebiet oro Enye odude” (John 11:6). Mbet Esie ndusuk ema ekere ntak emi Enye mikaha usọp-usọp, koro ndusuk Lazarus ekeme ndikpa mbemiso Enye osim do.
Lazarus ama akpa mbem-iso Jesus edisim, edi ini ikebehe Ọbọñ ndinam se Enye okoyomde ndinam. Jesus okoyom ndinam utibe-ñkpọ mmenere ubọñ Abasi, emi edikpepde mme owo ete ke Enye edi Anditọñọ uwem, Enye ekedi eriset ke mkpa. Enye ama ayarade owut ete ke Imọ imekeme ndinam akpa mkpa ke ikpọhidem ye ke spirit eset. Enye ọkọfọfiọk edi ke ini mme owo ekekerede ete ke ini ebe.
Udeme Emi Atakde
Ndusuk Samuel ọkọfọfiọk ebet, man ese se Saul edinamde. Saul ama okpu enye oto ke ndisime nyekidem esie. Enye ama ama Saul nte enye emi Abasi ekeyetde aran onim, ndien Saul ama onyuñ ọtọñọ ukara esie nte ọfọnde. Nso idi ntak emi enye ọkọsọpde ọwọñọre ọkpọñ mbet Abasi? Edieke enye akpakanamde akpanikọ Abasi akpanam ebekpo ubọñ esie ọsọñọ ada ke nsinsi. Eyen esie ekpekenyene ndidi udiana edidem, ndien ke ebede oro, eyen-eyen esie, ntre ntre ke ofuri emana tutu Jesus akpakamana oduk ke ekpuk mmọ nte nsinsi Edidem.
Kere baña se ntut utọñ kiet akakpade Saul. Enye okosuk ada ukara ke ini uwem esie; edi oto ke ñkoi-nnam idiọk edinam esie, ema esibe ubọñ esie efep ke idaha ukara ndidem ke Israel. Idorienyin Messiah ndito ke ubon mmọ ama osop ke nsinsi.
Owo Emi Ekemde Esit Ye Abasi
Samuel ọdọhọ Saul ete: “Edi ke emi ubọñ fo idibighike: Jehovah ama oyom owo ke Idem Esie eke ekemde esit ye Enye, Jehovah ama onyuñ eteme enye, ete edi etubom ikọt Imọ, koro afo mukonimke se Jehovah eketemede fi”.
Ifet Efen
Usen ama edi emi Saul ekenyenede ifet ndineñere unana-edinam akpanikọ esie. Abasi ama ọnọ enye akwa utom ndinam. Kpukpru se Abasi ọnọde nnyin ndinam edi akpan ñkpọ, okposuk edi nte nnyin mikemeke ndikut se iditibede oto ke edinam akpanikọ nnyin ke se nnyin isede nte ata ekpri utom.
Ekedọñ Saul ye mbon ekọñ Israel ekesobo mbon Amalek. Ikedighe eñwan ye mbọhiduñ emi mifiọkke Abasi emi ndusuk otode ke ntak mfina. Ekedi ubierikpe Abasi emi okosimde idut emi ekenamde mfina ye nditọ Abasi ke ñkpọ nte isua 400 emi ekebede.
Ke ini nditọ Israel ekewọñọde ke Egypt, mbon Amalek ema eto edem-edem ebine mmọ enyuñ esobo mbon emi isañ akakakde ye mbon emi ekesañade suñ-suñ.
Abasi ama okut idiọk edinam mbon Amalek, onyuñ ọdọhọ Moses ewet esin ke ñwed man otodo nditọ Israel ekufre. Enye onyuñ adian ete, “Koro mmenditreke ndisọhi enyiñ Amalek mfep ke idak enyọñ” (Exodus 17:14). Ke ini Moses ọkọnọde nditọ Israel akpatre item enye ọdọhọ ete: “Ti se Amalek akanamde fi ke usuñ, ke ini mbufo etode ke Egypt ewọñọ; emi ọkọwọrọde ekọñ ye afo ke usuñ, onyuñ owotde kpukpru owo eke ekpọtde ke otu mbufo ke ukpere-edem fo, ke ini afo akpade mba, onyuñ ọyuhọde utom; ndien mibakke Abasi. Ama ekem, ndien, ke ini Jehovah Abasi fo edinamde fi ọbọhọ kpukpru mme asua fo emi ekande ekuk, ọnọ fi nduọk-odudu, ke isọñ emi Jehovah Abasi fo ọnọde fi ke udeme, ete ada enye enyene, sọhi Amalek fep ke idak ikpa-enyọñ, man ekuti aba enye; kufre” (Deuteronomy 25:17-19).
Mbon Amalek ema enyene ediwak isua ndikabare esit: ndinyuñ mbak Abasi, edi mmọ ikakabakere esit. Idahaemi, Abasi ọdọñ Saul ada ubierikpe etiene Amalek. Saul ama enyene ifet ndisobo idiọk-ñkpọ emi ekebighide ke isua 400 edi enye etre.
Nditeñe Owo Enyin
Saul ye mbon-ekọñ esie etọñọ ndisobo mbon Amalek, nte ekewukde mmọ; edi ediwak ndiye erọñ ye enañ ema edu emi Saul akanamde ekikere abaña nte ke edi ñkpọ but ndisobo kpukpru, ke ntre enye ama onim mbon eke ekefọnde ekan ke uwem. Ndien ñko edidem Agag ama odu, nte akpan owo, ndusuk ama enyene ediwak inyene, ndien edi enye ke Saul akatua mbọm. Abasi ama ọdọhọ mmọ ete eñwana ye mme asua emi tutu esobo mmọ “kpukpru”. Agag ekedi kiet ke otu mme idiọk-owo, ndien ama esine ke otu mmọ eke ekenade nte esobo.
Nnyin imokot ke Ikọ Abasi ite: “edi edieke mbufo eteñede owo enyin, mbufo enam idiọk-ñkpọ, ibet onyuñ obiom mbufo ikpe ete emebiat ibet. Koro owo ekededi eke edinimde ofuri ibet, edi eduede ke nde kiet kpọt, amakabare edue isop ke ofuri ibet” (James 2:9, 10). Ke abaña edikop uyo nnọ Abasi, Saul ikpekanaha owot owo ndomo kiet kpa nte enye mikowotke edidem. Enye ama eteñe owo enyin, ndien ama anam ndudue, ndusuk ekedi ke nde kiet kpọt; edi oro akanam enye ebiet nso? Ikọ Abasi ayarade añwa-añwa ete ke enye ama “edue isop ke ofuri ibet”. Ikpe ama obiom enye nte ñkpọ eke enye akabiatde ofuri ibet.
Mme Mfaña
Abasi ama anam Samuel ọfiọk abaña nsọñ-ibuot Saul, ndien Samuel ama okop mfuhọ tutu enye atua eyet onyuñ ọbọñ akam ofuri okoneyo. Ke ini enye akakade ndisobo ye mbon-ekọñ emi ekenyọñọde edi ke usen ubọk, akpa ikọ emi Saul ọkọdọhọde Samuel ekedi “Mma nnam ke uyo Jehovah”. Enye ama otim ọfiọk; ke imọ ikanamke ofuri uduak Abasi, edi añwana ndinam Samuel ekere ete ke imọ imanam akpanikọ ke uyo Abasi.
Nnyin ke ediwak ini imesikut mbon mfiak edem emi ema ekekpu Abasi ke kpukpru ñkpọ, edi kpa ye oro eka iso nditiñ ke mmimọ idi mme anditiene-Christ, enyuñ eñwana ndiwut ke mmimọ inam uduak Abasi. Edi ñkpọ kiet emi mmọ ananade ama anam Spirit Abasi ọkpọñ mmọ, ndien mmọ edu ke ubiom-ikpe ukem nte anam-idiọk eken emi mibiañake idem ete ikpono Abasi.
Edieke Saul ke akpanikọ okponimde ibet Abasi, nte enye ọkọdọhọde, nso ndien ekedi uyo mmai ñkpri ufene ye eke enañ emi Samuel okokopde? Edieke owo mfiak-edem anamde uduak Abasi, nso idi ntak emi nnyin ikutde mme ñkpọ ke uwem esie nte mibietke eke Christ? Edi ọkpọsọñ ñkpọ ndidu uwem ñkekem ye mme ukpep-ñkpọ Ñwed Abasi, ibọhọke nnyin inyene Spirit Abasi ke uwem nnyin. Ndien edieke Spirit Abasi ọkọkpọñde nnyin oto ntak nsọñ-ibuot kiet, mme utom andidiọk eyetọñọ ndiwut idem. Edidem Agag ye mme enañ ye erọñ ema eda nte uwut-ñkpọ ke iso Samuel ndiwut nte ke Saul ikonimke mbet Abasi.
Saul ama odomo ikaba nditiñ nnọ Samuel nte ke edi nditọ Israel ekeda mbume emi. Ke ini ekemumde enye ke ndudue esie, enye okoyom ndimen ndudue ndori owo efen. Ndien enye odomo ndidọhọ ete ke ekedi ke eti ntak, oro edi ndida nnam uwa nnọ Ọbọñ. Edi ufọn ikoduhe ndinọ mme mfaña oro. Abasi okoyom ñkopitem akan kpukpru ñkpọ efen. “Ñkopuyo ọfọn akan uwa, mkpañutọñ onyuñ ọfọn akan ikpọñ okukim”.
Esuene Saul
Ke akpatre, Saul ama onyime ke imọ ima idue, edi enye ikakabakere esit. Enye ama ọdọhọ Samuel afiak edisaña ye imọ man ọkọfọp uwa ọnọ Abasi man mme owo ekudiọñọ ete ke imọ idu ke esuene.
Ndinyime nnọ idiọk-ñkpọ ikoduhe ye Samuel. Enye ama ebeñe idem ndisobo kpukpru oruk idiọk-ñkpọ. Enye ama ọdọñ ekekot edidem Agag onyuñ okpok enye mbio-mbio, ọnọ enye ọyọhọ ubierikpe emi Abasi okonimde ọnọ enye.
Okposuk edi nte Samuel akamade Saul, onyuñ esemede abaña edisin emi ekesinde enye, edi enye ikenyeneke aba ebuana ke ukara esie. Samuel ama okop mbọm abaña Saul nte owo mfiak-edem, onyuñ ọbọñ akam abaña enye; edi Samuel, ke ofuri ini uwem esie, ikakaha ikese Saul aba.
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi Israel ekenyenede edidem?
- Eketie mme owo didie ke idem ke ini mme Philistine ekedide ekọñ ye mmọ?
- Nso ke Saul akanam ke ini Samuel ekebighide ndidi ke Gilgal?
- Nso ubiomikpe ke Samuel ọkọnọ enye ke ndisime edinam esie?
- Nso ke Abasi ọkpọkọnọ Saul edieke enye akpanamde akpanikọ?
- Efe ifet efen ke Saul ekenyene ndida nnam mbet Abasi?
- Saul akanam ewuhọ Abasi didie?
- Nso ikedi mme ntak eke enye ọkọnọde?
- Nso ubiom-ikpe ke Samuel akafiak obiom Saul?