Lesson 209 - Junior
Memory Verse
“Mma ñkubọre inua mi nnọ Jehovah, ndien ndikwe nte mfiakde edem” (Judges 11:35).Notes
EñwọñọAbasi ikpoyomke nnyin idi ọkọi ke abaña mme akaña. Ediwak owo enanam akaña ke ini kiet me eken ke uwem mmọ. Akaña edi eñwọñọ emi owo anamde efiọk uduak esie ndinọ enọ, nditre ndinam ñkpọ, me ndinam ñkpọ ke ubọñ Abasi, me ke abaña utom Esie. Akaña okpon akan se eyomde eto owo. Enọ eto ke ima esit owo.
Ukpuhọre otim odu ke ufọt akaña ye ediyak idem nnọ Abasi. Akaña edi saña-saña eñwọñọ eke owo adade ọbọp idem-esie adian ye Abasi emi ekemede nditre ndiduk ndi ke ini ediyak idem-esie nnọ Abasi. Abasi omoyom iyak uwem nnyin, talent nnyin ye ini nnyin. Ke Abasi okotde nnyin esin ke utom eke ọfọnde onyuñ okponde akan, nnyin inyene ndiyak idem ndinam uduak esie. Ediyak idem ọbọp owo ukem nte akaña.
Ewak ndinam mme akaña ke ini afanikọñ. Enam eñwọñọ ete edieke Abasi edimende mfina oro efep, owo oro iditreke ndinam ñkpọ. Ndusuk ke ini udọñọ, esinam mme eñwọñọ enọ Abasi. Mme ini efen enyuñ edu, emi otode ke ima Abasi ke esit owo ye esit ekọm ke abaña se Abasi anamde, owo anam eñwọñọ ndinọ ini esie me ñkpọ eke ọfọnde ke uwem esie.
Ekeme ndidi Abasi iyomke fi anam akaña, edi ke anamde, Abasi oyom ete osio akaña oro. Ñwed Abasi itiñke uwak ke abaña edinam akaña; edi ikọ Abasi anam añwaña ke abaña edikpe mme akaña nnyin. Edi ata akamba ñkpọ nditre ndikpe akaña nnọ Abasi. Ke akpan “afo eyedue isop” (Deuteronomy 23:21). Edieke owo etrede ndinam akaña emi, idighe idiọk-ñkpọ. Idiọk-ñkpọ edi ke etrede ndisio akaña, idighe ke etrede ndinam eñwọñọ.
Nsu
Ke owo etrede ndikpe mme akaña esie nnọ Abasi, enye itiñke akpanikọ. Enye edi owo abiaña. Edisana Ñwed Abasi etiñ nso abaña nsu ye abiaña? “Jehovah ese mkpọk-inua nsu ke mbubiam: edi mme anam akpanikọ enem Enye esit” (Mme Ñke 12:22). David, andiwet Psalm ọkọbọñ akam ete Abasi osio enye ke “mkpọk-inua nsu, ye ke edeme abiaña” (Psalm 120:2). David ikoyomke owo ndomo kiet emi mitiñke akpanikọ asaña ekpere enye. Enye ete, “Owo eke anamde abiaña, osude nsu, ididuñke ke ufọk mi; enye idisọñọke ida ke iso mi” (Psalm 101:7). Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin se ufen mmọ emi mitiñke akpanikọ edide. “Edi ama edi mbon esit ndik, ye mbon emi minimke ke akpanikọ .... ye kpukpru mme osu nsu, udeme mmọ eyedu ke akwa mkpọdiọhọ emi asakde ye ikañ ye brimstone” (Eriyarare 21:8). Emi ke akpan akanam Andiwet Psalm ọkọdọhọ ete “Nnyuñ nnọ fi akaña mi. Emi mkpọk-inua mi eketiñde, uyo mi okonyuñ asiakde ke ini ami ntiede ke itie ukut” (Psalm 66:13, 14).
Edikpe
“Kubebighi ndinọ enye” Kubighi oto ke ndue-idem me unana ntiñ-enyin. Owo ekeme ndinam nduduhọ oto ke unana ndisọp mkpe akaña esie. Odu mmọ emi minyimeke ndikpe akaña ke Abasi ama akanam akaña esie. Ke ini unana, mmọ enyime ndinam sededi; edi ke Abasi ama akañwam mmọ ndien ñkpọ idiọkke aba, mmọ inyimeke aba ndikpe se mmọ ekekañade. “Koro Jehovah Abasi fo miditreke ndiyom enye ke ubọk fo” (Deteronomy 23:21).
Mme Mfaña
Ndusuk owo eyeñwana ndinọ mfaña ke nditre ndikpe akaña mmọ nnọ Abasi. Mmọ ekeme ndidọhọ ete ke mmimọ ikemeke, ke inyuñ itimke inen ndikpe oruk akaña oro ikanamde. Edi ekedi mmọ ekenam eñwọñọ oro enọ Abasi. Ekedi ke ima esit mmọ. Abasi ikoyomke-yom. “Sio mme akaña fo nọ Ata Edikon” (Psalm 50:14).
Ibumere Ido
Abasi ọnọ ntọt ebe ke ikọ Solomon ete, “Kusọsọp inua, kunyuñ uyak esit fo awara ndisioro uyo ke iso Abasi” (Ecclesiasties 5:2). Ibumere-ibumere akaña edi enye emi enamde ye unana ekikere, ye unana ntiñ-enyiñ, ye unana mbat-ibuot. Edi eñwọñọ emi enamde ikereke se idiwọrọde. Ke akade ke iso Abasi, ke ufọk Esie, mme ke ebiet efen ke akam ye mkpe-ubọk “ndisaña ñkpere man okop” ọfọn akan ndinam mme ibumere akaña, emi edide ndiọi ikọ, nsu ye idiọk-ñkpọ” (Ecclestiastes 5:1). Abasi oyom ekpe akaña me ekenam ke ibumere usuñ mme idighe. Owo ikemeke ndibiat akaña oro mfep ke ndidọhọ ete ke “ekedi ndudue” (Ecclesiastes 5:6). Ọfọn nditre ndinam akaña, akan ndinam ndien ebiat eñwọñọ oro (Ecclesiastes 5:5).
Jephthah
Odu uwut-ñkpọ ke Edisana Ñwed Abasi emi anamde añwaña nte akaña odobide ke iso Abasi. Kiet ke otu mme ebierikpe ke Israel ekekere Jephthah. Ke kpukpru idaha enye ama ọbuọt idem ye Abasi ikonyuñ inyimeke inọ mme asua, kpa mbon Ammon. Jephthah akada nditọ Israel usuñ ndiñwana ekọñ ye nditọ Ammọn, man nditọ Israel ekpemum isọñ emi Abasi ọkọnọde mmọ nte udeme ke Isọñ Canaan ekama. Ke udọñ ye nsin-ifik esie, Jephthah ama anam se ekpekotde ete ibumere-ibumere akaña. Jephthah ikanamke itiene nda-usuñ Abasi ke ini enye akanamde akaña emi, ekedi ekikere esie. Mmọ ekpekebuọt idem ye Abasi, ekpenyene erikan ke minamke akaña.
Akaña
Jephthah ọkọdọhọ Abasi ete: “Edieke afo edidade nditọ Ammon esin mi ke ubọk, ama ekem, andiwọrọ eke ediwọrọde ke enyin-usuñ ufọk mi, idi ndisobo ye ami, ke adañemi nditode ke ọtọ nditọ Ammon mfiak ndi ke ifure, iditreke ndinyene Jehovah, ndien nyewa enye ke edifọp uwa” (Judges 11:30, 31).
Ñkpọ emi ọkọfọnde ke uwem Jephthah, emi okonyuñ edide uwut-ñkpọ ke uwem esie, ekedi emi enye ekekpede akaña esie okposuk edi akanamde enye ọfuhọ eti-eti. Enye ọkọdọhọ ete “Mma ñkubọre inua mi nnọ Jehovah ndien ndikwe nte mfiakde edem” (Judges 11:35). Jephthah ama emek ndibọ ufen akan ndikpu Abasi.
Akaña emi ekedi ke ufọt Abasi ye Jephthah. Ndusuk, owo efen ikọfiọkke ibaña ñkpọ emi, edi Jephthah ikekemeke ndibiat akaña esie ye Abasi. Adiaha Jephthah ikasuaha inọ ete, inyuñ ifañake. Okposuk edi nte edikpe akaña emi akadade mfuhọ ye ufen edi, enye ama añwam ete esie. Enye ama ọsọñọ ete esie idem ke ndidọhọ ete, “nam ye ami kpa nte ọkọwọrọde fi ke inua”
Ukpep-ñkpọ emi idighe ndikpan fi ndinam mme akaña nnọ Abasi. Enọ enye nditọt fi ke abaña mme akaña eke mifọnke, ndinyuñ ñsọñọ fi idem ndisioño mme akaña ye mme eñwọñọ emi akanamde ọnọ Abasi. Ukpep-ñkpọ emi owut nte akaña edide akpan-ñkpọ ke enyin Abasi; edi edisana ñkpọ ke enyin Abasi, okponyuñ enyene ndidi ntre ñko ke enyin nnyin.
Questions
MME MBUME- Nso idi akaña?
- Nso idi ibumere-ibumere akaña?
- Nte Abasi akananam ofumi akaña?
- Ke nso usuñ ke owo ebighi ndikpe akaña?
- Didie ke nditre ndikpe akaña ebiet ndisu nsu?
- Utu ke ndibiat akaña, ọfọn ndinam nso?