Lesson 212 - Senior
Memory Verse
“Ibet Mi edi ntem, ete, mbufo ema kiet eken, kpa nte ñkamade mbufo” (John 15:12).Cross References
I Ufan 1. Ukpọñ Jonathan ama eyire ye ukpọñ David, 1 Samuel 18:1; Genesis 44:30; 1 Samuel 19:2; 2 Samuel 1:26 2. Saul ama ada David ọnyọñ ufọk, ndien Jonathan ye David ekabare edi akpan ufan, 1 Samuel 18:2-4 II Usua Ke Esit Saul 1. David asian Jonathan abaña usua Saul ye enye, 1 Samuel 20:1-4; Joshua 2:14 2. David ye Jonathan enam ekikere ndiduñọre mfiọk mme Saul ke oyom uwem David, 1 Samuel 20:5-10 3. Mmọ ema ewọrọ eka añwa ekebọñ akam enyuñ edemere eñwọñọ mmọ, 1 Samuel 20:11-17; 2 Samuel 9:1 4. Mmọ ema ekure ediomi mmọ ke abaña ndifiọk ata uduak Saul, 1 Samuel 20:18-23 5. Saul ama ayat esit koro David mikakaha usọrọ onyuñ odomo ndiwot Jonathan, 1 Samuel 20:24-33 6. Jonathan ama ọnọ David eti idiọñọ, 1 Samuel 20:34-40 III Mfuhọ Ke Ntak Edidiañade 1. David ye Jonathan ema esobo enyuñ etua ọtọ kiet, 1 Samuel 20:41 2. Jonathan ama ọdọñ David esit onyuñ ọdọhọ enye asaña-suñ, 1 Samuel 20:42
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAUfan Ima emi okodude ke ufọt David ye Jonathan ekedi oruk emi ananade mbiet, nnyin inimke ite ke mbiet esie odu ke mbuk ofuri emana. Jonathan, eyen edidem ye enye emi editiede ke ebekpo Israel, ama ama David ke utọ usuñ emi owo akananam miwetke ibaña oruk ima oro ke ufọt owo ye owo. Ewet ediwak ini ete Jonathan ama ama David nte ukpọñ esiemọ. Ima uduot owo ọtuñọ, akpan-akpan ima emi mme ete ye eka emade nditọ mmọ, mme emi nditọ emade mme ete ye mme eka mmọ. Edi, ke ini ebuana mitoho ke iyip, utọ ebuana oro otim ebiet eke Heaven. Jonathan Ikedighe Owo Ibuk Utibe edikan emi Jonathan akakande mme Philistine, ye anana ndo ido esie ekedi nti uwut-ñkpọ, ke ekikere owo, ete ke enye ekpekedi eti edidem emi odotde. Edi Abasi ama emek David. Ke ini David akakande Goliath ke enyene ndyọ usuñ, onyuñ akabare enyene itoro oto ofuri idut oro, Jonathan ama osioño ọfọñ idem ubọñ esie ọnọ David. Enye ama onyuñ ayak ofut esie ọnọ David, kpa ofut emi enye akakamade ke ini enye ye andibiom ñkpọ ekọñ esie ekedọkde obot ekesobo mme Philistine. Enye ikayakke ọfọñ idem ye ofut esie inọ ke spirit eke owutde ete ke emekan imọ ye idiọk esit nte ediwak owo ekpenamde ke utọ ini ntre. Enye ama enyene ata ima ọnọ David ye utibe edu uwem owo Abasi. Imekeme ndikut enye nte enye añwamde David ndisine ọfọñ idem oro, ke ini enye ama akafat enye ye ọyọhọ ima eyen eka onyuñ ọdọhọ enye ke utọñ ete, “Afo eyenyuñ akabare edi edidem Israel, ami nyenyuñ ndi andidiana fi” (1 Samuel 23:17). Odu ediwak owo emi mikemeke ndidara edimenere idaha owo eñwen ukem nte mmọ ekpedarade eke idem mmọ. Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin ete nnyin ikuyom ufọn idem nnyin ikpọñ edi iyom uforo mmọ eñwen (1 Ñwed Corinth 10:24; Ñwed Mbon Philippi 2:4), man owut eti spirit Anditiene – Christ emi edide unana ibuk ye ediwa idem. Christ ekpep nnyin ete ke ọfọn ndida usuhọre itie ñkan ndiyom mme ñkpọ uwem emi, ukpono ye ubọñ ke otu owo. Etiñ enọ nnyin ete iyom ñkpọ enyọñ, ikunyuñ inyene ima inọ mme ñkpọ ererimbot emi. Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin ete ke uforo oto Abasi, ñko Enye ikpọñ ọsuhọre owo kiet onyuñ ofori owo eken (Psalm 75:6,7). Edieke nnyin ineñerede inim Ikọ Abasi emi etiñde ete ke uforo oto ke ubọk Abasi, eyedi mmem-mmem ñkpọ nnyin ndidara ke ini uforo edide, okposuk edi midighe itiene nnyin. Jonathan ikayakke uduak mme udọñ esie, edieke edide enye ama enyenyene, ọbiọñọ se ikpetibede ke abaña ufọn Israel. Emi ekedi eti edinam ke enye (Jonathan ) onyuñ odot ñko se etorode edieke odude ke nnyin. Odu ndusuk ini eke nnyin inyenede ndiyak inemesit, udori ye inem nduọk man uduak Abasi aka iso. Edieke inọde Abasi akpa itie ke uwem nnyin, Enye eyekpono nnyin onyuñ ọdiọñ nnyin ke kpukpru usuñ onyuñ ọnọ nnyin utip ke Obio-Ubọñ emi edikande kpukpru se nnyin ikayakde mi iduọk ke ntak Esie. Ufup Saul Ufup Saul ọkọtọñọ ke ini mmọ esimde ufọk, ke ekọñ ye mme Philistine emi ekewotde Goliath ama okokure. Iban ye nditọwọñ ema ewọñọ ke mme obio edi ndikọm mmọ ye ikwọ, “Saul ama owot mme tọsin esie, David ama onyuñ owot mme tọsin esie duop”. Nso utọ ukpuhọre ke nnyin ikut ke spirit Saul ye eke eyen esie Jonathan ! Jonathan ama owut Spirit Jesus ofuri ofuri, edi Saul ọkọyọhọ ye ndedehe spirit. Enye ama ese David ke enyin usua tọñọde ke usen oro. Edi ofuri Israel ema David. Inem ikwọ ke harp David ikekemeke aba ndisuhọre demon ufup ye usua ke esit Saul. Saul ama otop eduat ndiwot David edi enye ama ọbọhọ. Abasi ekekpeme enye. Ediwak ini, Satan okpowot nti nditọ Abasi edieke ubọk Abasi mikpofukke mmọ. Mmem-Idem Ke Esit David David ama okop mmem-idem ke esit, onyuñ ọtọñọ ndifehe ñkpọñ iso Saul. Enye ama etiñ mfina esie ọnọ Jonathan onyuñ ọdọhọ ete ke ayak ikpat kiet enye ndikpa. Mmem-idem ke esit edi akwa ye ọsọñ-idem ñkpọ-ekọñ asua ukpọñ nnyin. Ewe Anditiene Christ odu, emi akanam, edisọp idañ emi mitukke ukpọñ esie? Uko ke esit edemede ukpọñ edi mmem-idem ke esit anam enye edeñ. Ke ini mbet ekekopde mmem-idem ke esit ini kiet, Jesus ama ọdọhọ mmọ ete, “Ekuyak esit otimere mbufo: ebuọt idem ye Abasi, enyuñ ebuọt idem ye Ami” (John 14:1) Nso utọ idọñesit ke mme ikọ emi ọkọnọ esit mmọ! Mi nnyin ikut nte Jonathan ọdọñde David esit. Edinim Ediomi Jonathan ọdọhọ David ete, “Di nnyin iwọrọ iduk ikọt”. Do, mmọ ema esọñọ ediomi mmọ kiet ye eken. Ediomi edi edisana ñkpọ. Abasi ama anam ediwak ediomi ye ikọt Esie ndien kpukpru ini Enye esinenim udeme ediomi Esie. Abasi oyom nnyin inim mme ediomi eke inamde ye Enye mme ye owo. Edi akpan ñkpọ nnyin ndinim mme ediomi nnyin. Etie nte Jonathan ama ọfiọk ete ke eyeyak obio-ubọñ oro enọ David, koro enye ama anam David ọñwọñọ ndiwut enye ye ufọk esie mfọnido ke nsinsi. David ama onim eñwọñọ esie. Nnyin imokot ite ke ini ekewotde Jonathan ke ekọñ enyuñ eyak obio-ubọñ enọ David, enye ama emen eyen Jonathan emi ekedide mbuñọ ọnyọñ ufọk onyuñ ọnọ enye ebiet iduñ. Ifet Efen Mbemiso David ye Jonathan esobo ini enye emi, Saul ama aka ebine Samuel ndibup mbaña David. Do, odudu Abasi emi okodude ke uwem Samuel ye mme anditiñ ntiñ-nnim ama otuk Saul. Ọbọñ ama osobo ye enye. Ndusuk ke ini oro, enye ama eti usen emi Samuel ekeyetde enye aran ndidi edidem ke Israel: usen emi Abasi ọkọkpuhọrede esit esie onyuñ anam enye edi obufa owo. Enye ekese idem esie ke ekpri ke ini oro. Ke akade iso, esit ọtọñọ ndimenede. Ufup, usua ye iyat esit ama eduk edi, ndien idaha emi, nte edidem emi afiakde edem ọkpọñ mfọn Abasi, enye ada ke iso Samuel ye Abasi, ye esit eke mituaha mkpọfiọk. Spirit Abasi esiñwa-ñwana ye ediwak mbon mfiak edem ke ini mmọ ekade ufọk Abasi; edi, nte Saul, ediwak efiak enyọñọ ye esit eke mituaha mkpọfiọk. Jonathan ama ekere ete ke ete esie eyekabare esit ke ini enye ama akaka ke ọtọ Samuel, edi esit David okosuk ọyọhọ ye ndik. Mmọ mbiba ema enam ekikere ndiduñọre mfiọk ata ekikere Saul ke abaña David. Usọrọ obufa ọfiọñ ama ekpere. Akana nte David aka usọrọ oro onyuñ odu ke itie esie ke okpokoro udia Saul. David ama ebeñe Jonathan ndika usọrọ ufọk ete esie ke Bethlehem. Edieke editre ndika esie ediyatde Saul esit, mmọ eyefiọk ete ke Saul osuk enyenyene usua ye ibak ke esit esie. Ke ini Saul okobupde abaña ntak emi David midighe usọrọ, ndien Jonathan ọbọrọ enye, Saul ama ayat esit idighe ye David ikpọñ edi enye ama odomo ndiwot Jonathan ñko. Mfuhọ Edidiañare Ke usen ubọk, kpa nte mmọ ekenamde ekikere ebaña, Jonathan ama ọwọrọ aka ikọt ye utigha ye idañ esie ndinam David ọfiọk ete enye enyene ndifehe ke abaña uwem esie. Enye ekemen utigha ye idañ esie man etie nte enye aka utop, man owo okukere ete enye aka do ndisobo ye David emi okodibede ke mben itiat Ezel, ke ini oro. Jonathan ama otop idañ anyan usuñ, onyuñ ọdọhọ akparawa oro ete, “Nte idañ iduhe ko ke iso fo?” “Sọp, men idem, kubigi”. Emi ekedi idiọñọ ọnọ David. Ke ini akparawa oro ama akatañ mme idañ oro, Jonathan ama ọnọ enye afiak ọnyọñ obio ndien David ama ọwọrọ ke itie udibe esie edi. Enye ama ọduọ ke isọñ onyuñ okpono Jonathan. Mmọ ema efat kiet eken enyuñ etua eyet, koro mfuhọ mmọ okponde akan nte etiñde. Mmọ ema etua tutu, nte Ñwed Abasi etiñde, “David akan”. Ndusuk enye ama atua akan Jonathan. Jonathan ama ọdọñ enye esit ke ndidọhọ ete, “Ka ke ifure, koro nnyin owo mbiba ikeñwọñọde, itomo enyiñ JEHOVAH, ite Jehovah osuk odu ke ufọt mi ye afo, ye ke ufọt ubon fo ye ubon mi ke nsinsi”. Ufan Jonathan ama ọsọñọ David esit man enye “añwana eti eñwan mbuọtidem”. Kpukpru mme Anditiene Christ esikut ufọn ke ndibuana ye kiet eken. Utibe edidiana emi ọbọp mmọ adian ọtọ kiet onyuñ añwam mmọ nditim ññwana nnyuñ nnyene ọyọho edikan nnọ Abasi ye Heaven. Ini ama edi ke uwem David emi enye ekekemede nditiñ ete, “Mmọdo nnyin mididikheke, isọñ ọkpọkpuhọre, ikpọ obot ekpenyuñ esehere esine ke esit inyañ” (Psalm 46:2).
Questions
MME MBUME- Nso ikeme ndinam owo edi ufan akpanikọ?
- Nso idi ntak emi ndik akanamde David?
- Nso idi ntak emi Saul akasuade David?
- Esit Saul eketie didie?
- Nso idi ntak emi akanade nte David odu ke okpokoro udia Saul ke ini usọrọ obufa ọfiọñ?
- Nso ntak ke enye ọkọnọ ke nditre ndika do?
- Nte Jonathan ama anam ufan ye David?
- Tiñ nte David ye Jonathan ekediañarede.