1 Samuel 27:1, 2; 29:1-11; 30:1-25

Lesson 217 - Senior

Memory Verse
“Koro Jehovah ọfiọkde usuñ nti owo: edi usuñ mme idiọk owo eyebiara” (Psalm 1:6)
Cross References

I David Ke Philistia

1. Ndik Saul ke akpatre ekenyik David ndifehe ñka edem mme Philistine, 1 Samuel 27:1, 2; 21:10-15; 1 Ndidem 19:1-3

2. Edidem Achish onim David nte andikpeme enye edi mbọñ mme Philistine idarake nditọ Hebrew, 1 Samuel 28:1, 2; 29:1-11

II Nsobo Ke Ziklag

1. Mbon Amalek ema ekan ñkañ usuk-usuk obio ekuk enyuñ efọp Ziklag ke ikañ, 1 Samuel 30:1

2. Ema etañ kpukpru owo ke Ziklag ke mbuot-ekọñ, 1 Samuel 30:2, 3.

3. Mbon ekọñ David ema etua eyet ebaña ntak urua mmọ, enyuñ etiñ ebaña nditọñọ David ke itiat edi David ọsọñọ esit ke Jehovah Abasi esie, 1 Samuel 30:4-6; Psalm 34:4; 56:2, 3, 11; Ñwed Mbon Rome 8:31; Mme Hebrew 13:6

III EdibineYe Edikan

1. Ke ini David obupde, Jehovah ọdọhọ enye ebine mme asua, 1 Samuel 30:7, 8; Psalm 91:15; Mme Ñke 3:5, 6

2. Owo ikie iba ekesuhọ ke mben idim Besor, 1 Samuel 30:9, 10

3. Ema ekut ofin Egypt kiet emi akadade udim ekọñ David usuñ okosim nna ekọñ Mbon Amalek, 1 Samuel 30:11-15

4. Mbon Amalek ekedu ke itie mbre, oro ama ọnọ David ye ikọt esie eti ifet ndikan mmọ, 1 Samuel 30:16-19; Daniel 5:1-4, 30; Luke 12:19, 20; 17:27-30

IV Edibahare Mbume

1. David akada kpukpru ñkpri ufene, ye enañ Mbon Amalek onim ọnọ idem esie, 1 Samuel 30:20

2. Owo ikie inañ emi ekesañade ye David ikonyimeke ndibuana ñkpọ mbume ye owo ikie iba oro ekesuhọde ke mben idim oro, 1 Samuel 30:21, 22; Numbers 31:27

3. Item David akabare edi ido ye ewuhọ ọnọ ofuri Israel, 1 Samuel 30:23-25; Psalm 68:12

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Mme Ini Mfina

“Kpa nte ñkabatde uwem fo ke akamba ñkpọ mfin emi, kpa ntre yak Jehovah onyuñ abat uwem mi ke akamba ñkpọ, onyuñ osio mi ke kpukpru nnanenyin” (1 Samuel 26:24). Emi ekedi akpatre ikọ emi David eketiñde ye Saul, onyuñ owut ete ke David okut ete ke ọfọn Abasi ndiyọ kpukpru mfina imọ edi ndik ama oduk edi. “Usen kiet, ndien , ubọk Saul eyesobo mi”. Emi ekedi usọp-usọp editiñ mbiere. Abasi ama esifak David ke ediwak idaha emi enye mikpenyeneke ntak ndifehe ndik.

Ndik ama oduk owo ke esit, mbuọtidem emem; koro ndik ye mbuọtidem etie nte uwemeyo ye okoneyo. Ke ini uñwana asiahade, ekim efehe; edi ke ini uñwana miduhe ekim enyene ndiduk ndi, ndik ye mbuọtidem etie kpasuk ntre. Ndik eneñere okpon akan akpan-akpan ke ini mbuọtidem ye ima eke mifọnke ima edude. “Ima eke ọfọnde ama ebin ndik efep” (1 John 4:18).

Owo ọsọp didie ndikut nsobo ke spirit ke ini ekpọñde enye enọ usuñ ye edinam idem esie. Iduhe ñkpọ eke idade ifiọk ite ke David ama eseme okot Abasi, mme oyom item Esie ke abaña enye ndika idut mme Philistine. Akamba mfina ama ada itie.

Etie nte David ama etiene usuñ idem esie, tutu enye okosobo ye mfina. Achish, edidem Gath emi okodipde David, ama emek David ete ekpeme imọ. Ke oro ebede, mme Philistine ema enam mbeñidem ndiñwana ekọñ ye Israel. Achish okoyom David ye ikọt esie etiene mbon Philistine eka ekọñ. Edieke David esinde ndida ye Achish ññwana ekọñ ye Israel, enye eyebiat itie ufan emi ekenọde enye ye nsukibuot emi David ekenyenede ọnọ Achish. Ke ñkañ eken, edieke David asañade ye mme Philistine ndiñwana ekọñ ye Israel, enye idinamke akpanikọ ye mbio-obio esie; ke akande oro enye eyeñwana ye Abasi. Ñkpọ eke etiede ntem akada mfuhọ ọsọk David onyuñ enyik enye ndibọñ akam. David ama ọbọñ akam, ndien Abasi ama osio enye efep ke utọ idiọk itie oro ke utibe usuñ.

Ke Idiọk Itie

Mbọñ mme Philistine ema ebup Edidem Gath ete “Mme Hebrew emi edi mme anie?” Nditọ Israel emi ikenyeneke ndidu ke otu udim ekọñ mbon Philistine. Mbọñ ema esọsọp efiọk se ikemede nditibe ke utọ ini oro, mmọ edọhọ Achish ebin David efep ke otu mmọ. Edi akpanikọ ete ke edi Abasi ekenyik mbọñ ndinam emi.

Nte idighe utọ uyo oro etiñ ke esit mbon ererimbot ke ini owo Abasi odomode ndidian idem utiñe-utiñe ke mbubehe uwem emi? Ekese owo enyene akwa idaha ke esit mmọ enọ ukpono Abasi. Ke ini ererimbot ekutde owo emi okotde idem esie owo Abasi nte ebinede ñkpọ ererimbot ye mme inemesit esie, nte mmọ ikemeke nditiñ ke ọkpọsọñ uyo ete, “Nso ke owo emi oyom mi?” Ke ini owo ọdọhọde ete idi owo Abasi, ererimbot enyene ọyọhọ unen ndikut nte ke enye asaña ke obufa edu uwem nte ibet Abasi Ete ke Heaven etemede. Abasi ọkpuhọre esit owo emi atuade mkpọfiọk ke akpanikọ, onyuñ eyet kpukpru idiọk-ñkpọ osioño ke esit esie onyuñ ọnọ enye odudu ndidu uwem eke okoñde akan idiọk-ñkpọ ke ererimbot emi. Ata Anditiene Christ enyene ndikpeme idem esie ke idiọk-ñkpọ emi odude ke ererimbot (James 1:27). “Mmọdo, Jehovah ọnọ uyo ete, Ewọñọ ke otu mmọ, enyuñ edianare eda. Ekunyuñ etuk ñkpọ ndek baba kiet; Ndien nyedara mbufo, Nnyuñ ndi Ete mbufo. Ndien mbufo eyedi nditọ iren Mi ye nditọ Mi iban. Ntem ke Jehovah Ata Ọkpọsọñ ọdọhọ” (2 Ñwed Corinth 6:17, 18).

David Ọsọñ Idem Esie Esit

Ke ini David ye ikọt esie efiakde enyọñọ obio mmọ, mmọ ema ekut ete ke udim ekọñ Amalek ema edi ekọñ ke edem usuk obio oro, enyuñ efọp Ziklag ofuri – ofuri. Ema etañ kpukpru owo emi ekesuhọde ke obio enyọñ nte mbuot ekọñ ke ini David eketienede mme Philistine eka ekọñ. Mfuhọ emi okodude ke esit mbon ekọñ David ama okpon eti-eti, koro mmọ ema etua eyet, “tutu enana odudu eyet”. Kpukpru owo ema etiñ ebaña nditọñọ David ke itiat, ekeme ndidi koro enye akayakde kpukpru iren owo ekpọñ obio inyuñ iyakke owo ndomo kiet ọsuhọ ndikpeme enye. Ke akpanikọ mfuhọ ye mfina David ama okpon eti-eti.

“Edi David ọsọñọ esit esie ke Jehovah Abasi esie.” Emi edi akpa ifet emi etiñde ebaña ete ke David ama oyom uñwam oto Abasi esie ke isọñ mme Philistine. Abasi ama odu ndiñwam David nsio ke mme mfina esie, kpa ke isọñ mme okpono ndem oro, “Esaña ekpere Abasi, ndien enye eyesaña ekpere mbufo” (James 4:8). David ye ikọt esie ema etua ebaña nsobo Ziklag, edi ke akpanikọ mfuhọ David ama okpon eti-eti onyuñ esin enye atua abaña nsobo Ziklag akan mme inyene esie emi eketakde.

David ama eti ndien nte Abasi ekedide andiñwam enye ke ekese ini ñkpọ ndik. Ndusuk enye ama ekere ke esit esie abaña usen oro ekpe ye edi-ikọt eketode akai ikọt ewọrọ edi ndiwot erọñ ete esie, ye nte Abasi ọkọnọde enye odudu ke usen oro ndiwot mme ndiọi unam oro. Ekeme ndidi David ama ọsọsọp eti abaña anyan owo oro, Goliath. Enye ama eti nte Abasi akadade andisuene Abasi Israel esin enye ke ubọk, ndien oto oro enye emen nsahi ye but efep ke otu ikọt Abasi. Ekeme ndidi eyet David akasaña ye edikabare esit ke abaña ndik emi okodude ke esit esie.

Ke akpanikọ, Abasi ini edem kpa Enye edi Abasi ini iso, ke ntre David ama ọsọñọ idem esie esit ke Abasi. Anditiene Christ eyekut ete usuñ emi ọsọpde akan ndiwọrọ ñkpọñ usuñ eyighe ye ndik edi ndituak nda nnyuñ mbat mme edidiọñ emi Abasi ekebemde iso añwaña ọnọ enye ke mme ini edem.

Usuñ Edikan

David ama efre abaña mme usuñ idem esie. Tọñọde ke ini emi tutu aka iso David ama ebeñe idem onyuñ onyime ndiyom uduak Abasi. Ke ndo-ndo oro David ọtọñọde ndiyom uduak Abasi, kpukpru se ikọdiọkde ye enye ema ekabarede edi edidiọñ. Ema edọñ ekekot Abiathar, oku (emi okodude ye David ke utọ ini emi) ndien David obup Jehovah ñkpọ. Jehovah ọkọdọhọ David ye ikọt esie ete ebine mbon Amalek, koro mmọ miditreke ndibọ mbon Amalek kpukpru inyene oro.

Mme owo etiene usuñ idem mmọ ke ererimbot, tutu mmọ eduọk kpukpru se mmọ enyenede. Ke ini ewabarede akpatre inyene mmọ ebọ, utọ ini oro ndien ke mmọ efiori ekot Abasi eyom uñwam. Ada mbọm Abasi ndikop akam mmọ ke utọ ini emi, Enye ananam ntre. Nte mme owo ikpenyeneke eti utit edieke mmọ ekpenyimede ndibọñ akam ke eti ini nnyuñ nyak Abasi ekpeme ofuri edinam mmọ? “Diọñọ enye ke kpukpru usuñ fo, ndien enye eyeneñere usuñ fo onim” (Mme Ñke 3:6). Kutiene Abasi ubak-ubak, ndien eberi edem ke asian fo ke ñkan eken, koro ndinam ntem idiñwamke fi. Anditiene Christ enyene ndiyom nda-usuñ Abasi ke kpukpru usuñ esie.

David Enyene Edikan

Ema ekan mbon Amalek ofuri-ofuri. Ema ekpọñ owo ikie iba ke mben-idim Besor koro mmọ ekekpọtde ekan nte ebede eka ñkañ oko, edi owo 400 emi ekesañade ye David ema ekeme ndiñwana ñkan oto ke uñwam Abasi. Ema ekut Amalek ke nna ekọñ mmọ, ke edara ebaña mbume oro mmọ eketañde. Mmọ ema esuhọre etie ke ifure, edi ifọnke-fọn inọ owo obukidem ke ini enye ekerede ete idu ke emem; “Ini mme owo edọhọde ete, idu ke emem ye ifure, Kpa adañoro ke nsobo abuat mmọ” (1 Ñwed Thessalonica 5:3).

David ye ikọt esie ema efiak ebọ iban mmọ, ye nditọ mmọ ye inyene mmọ ọkọrọ ñko ye ata ediwak mbume emi mbon Amalek eketañde ke mme idut efen emi mmọ ekekande ke ekọñ. Mfuhọ ama akabare ini kiet edi idara, ntuaña ye eseme akabare edi imam ye ikwọ, koro owo kiet ama ọsọñọ idem esie esit ke Jehovah Abasi esie. Ñkpọ ntibe emi eketienede edinam emi edem ama owut ete ke kpukpru mbon ekọñ emi ikedighe mme ọbọñ akam.

Ke ini udim ekọñ David emi ekekande mme asua ekefiakde edem edisim mben idim oro owo 200 eketiede ye “mkpoduoho”, mbon ekọñ 400 ema eduak ndikpe owo 200 oro utip utom mmọ ke ndiyak iban ye nditọ mmọ nnọ mmọ man mmọ enyọñ. David ikonyimeke utọ edinam oro, baba esisit. Enye ama onim ewuhọ emi ọkọsuhọre ye Nditọ Israel nte idut ke ofuri emana. “Ñkọm udeme andisuhọre ke ekọñ eyekem ke udeme anditie ye mkpoduoho: mmọ eyeda udeme ukem-ukem”. Utọ ido edinam emi ke mme anditiene Christ enyene ke uwem mmọ.

Abasi ikotke kpukpru mme anditiene Christ edi mme ọkwọrikọ, mme edi andimen Ikọ Abasi ñka ke esen idut, mme ndinam ọkpọsọñ utom Obio Ubọñ Abasi, edi ekot kpukpru mme anditiene Christ man ebọñ akam. Jesus oyom nta mme ọbọñ akam ukem-ukem nte Enye oyomde utọ owo ekọñ kiet ekededi. Anditiene Christ eke etiede ke itie utom esie ọbọñ akam ke ofuri esit abaña enye oro anamde utom ke iñwañ utom Abasi eyebọ utip. “Ndien owo ekededi eke edidade cup mbit-mbit mmọñ ọnọ kiet ke otu ñkpri owo emi ọñwọñ ke enyiñ mbet Mi, ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo, enye iditreke-tre ndibọ utip esie” (Matthew 10:42).

Ekim Mbemiso Usiere

Ekeme ndidi ini emi David akabiatde ke isọñ mme Philistine ekedi kiet ke otu mme ini ekim ke ofuri ini uwem esie. David ama asaña ebe ata ọkpọsọñ ini ukut, edi enye akada akwa mfina oro ọnọ idem esie. Edieke David ọkpọkọsuhọde ke mme adaña Abasi, mfina emi ndomo kiet ikpokosimke enye. Nte ededi, Abasi ama enyene mbọm onyuñ anam akpanikọ ọnọ owo emi Enye okokotde edida itie edidem Israel. “Koro enye ọfiọkde nte ibọrọde; emeti ete ke nnyin idi ntan” (Psalm 103:14).

Abasi ama oyom David afiak ọnyọñ edi isọñ Israel, man Nditọ Israel ekpekeme ndisọp nnim enye ke edidem. Ema efọp Ziklag, ema etañ iban ye nditọ David enyọñ, nte mbuot ekọñ, ntak urua ama onyuñ oduk ke ofuri inyene esie, edi ini ọkpọsọñ ekim oro ekebem usen ubọñ David iso. Ekedi ñkpọ ntibe emi akada David okosim ke itie emi enye ekemede ndibuọt idem ye Abasi ke ñkpọ kiet ekededi, mbemiso usen eke enye edikutde unen osim enye. Ke ndusuk idaha, usuñ eke Abasi enyenede ndinam ñkpọ ekeme ndisọñ eti-eti, edi Abasi ọmọfiọk esit owo, onyuñ anam ñkpọ eke okutde ete odot, man ada owo okosim ke ebiet emi ekemede ndida enye nnam utom Esie.

Usen uyara anyanya mme andikan iyomke usuñ. Etie nte Abasi ke ọfọfọp akpatre ekpri ndek ke esit ikọt Esie osio, ndinam mmọ edu ke mbeñe idem ebet ñkpọ ntibe oro. Ekeme ndidi ikañ eyeta “Ziklag” ofuri ofuri, mme, mme inyene ererimbot eyesọp ekure. Ñkpọ kiet ekededi eke Abasi okutde ke idem nditọ Esie emi anamde mmọ ekudot ndika Heaven, Enye eyesio efep, edieke mmọ edinyimede Enye anam ntre. Ini idomo ekeme ndikim, edi uñwana odu ke iso ọnọ mmọ oro ebuọtde idem mmọ ke Abasi, enyuñ esañade ebe ke idomo oro. Ema enim anyanya eti ido ebeñe kpukpru mmọ emi emade eriyarare Esie (2 Ñwed Timothy 4:8).

Questions
MME MBUME
  1. Nso ikedi ntak emi David ye ikọt esie ekefehede eka isọñ mme Philistine?
  2. Nte David ama obup uduak Abasi ke abaña isañ oro?
  3. Ke nso utọ idaha ke David ye ikọt esie ekekut idem mmọ?
  4. Didie ke David ọkọwọrọ ọkpọñ afanikọñ oro?
  5. Nso ke David okokut ke ini enye akafiakde edi ke obio esie?
  6. Nso ke mbon ekọñ ekeduak ndinam? David akanam nso?
  7. Didie ke ekọñ oro ekeñwanade ye mbon Amalek okokut unen?
  8. David ekebiere ete ebahare mme ñkpọ mbume didie?