Lesson 213 - Junior
Memory Verse
“Nyeseme nnọ Jehovah, emi ekpetorode; ndien eyenyaña mi esio mme asua mi ke ubọk” (Psalm 18:3).Notes
Ubọhọ David
Ke ntak ufup Saul, akana David ọkpọñ okure emi enye ye Jonathan eketiede nte ata ndiye ufan, onyuñ ọbọhọ aka ke akai ikọt. Ke adaña emi David ye Jonathan ema ekeñwọñọ ndima kiet eken ke nsinsi, David ama aka ke ebiet udibe ke aba itiat Adullam.
Ete ye nditọ-ete David ikesinke enye ke idaha emi enye ekedide ñkpọ esuene ke iso edidem. Mmọ ema etiene enye ke ebiet emi enye okodibede. Mbon efen, ñko, ema etiene enye, oro ekedi, mme ubuene ye mbon nnanenyin, ye mmọ oro ekekerede ete ke mmimmọ imekeme ndiñwam David, ndien ñko inyuñ ibọ uñwam inọ idem mmimọ.
Edara Mme Ubuene
David ama adara kpukpru mbon oro eketienede enye. Enye ikesinke mbon oro ererimbot mikemaha, kpukpru mme akama-isọn ye kpukpru mbon nnanenyin ye kpukpru owo eke minyeneke uyuhọ ke esit mmọ. Edidara esie emi eti nnyin abaña akamba ima emi Jesus enyenede ọnọ kpukpru owo. Ke ini Jesus okodude ke ererimbot ekesidi mmọ oro ekedude ke afanikọñ ye mmọ oro mikekemeke ndiñwam idem mmọ ekesinyime ndikpañ utọñ nnọ Ọbọñ nnyuñ ntiene Enye. Ikot emi Enye ọkọnọde mmọ, “Etiene Mi, kpukpru mbufo emi ekpade mba enyuñ ebiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyenọ mbufo nduọk-odudu” (Matthew 11:28), ke osuk akaka iso mfin emi. Owo ekededi eke oyomde emem ke esit esie, erikọk eke ikpọhidem esie, mme nduọk-odudu nnọ ukpọñ esie eke ọfuhọde ekeme ndibine Jesus ye idorenyin, onyuñ ọbọ se oyomde.
Ke esisit ini David enyene ndika iso ke nduyo ye edidibe esie, edi enye ama enyene eñwọñọ ete ke imọ iyedi edidem Israel, do ndien ke enye edikeme ndiñwam mbon oro eketienede enye ke akpanikọ.
Nnyin emi idide nditọ Abasi mfin emi itie nte mme asaña-isañ ye mme esen-owo ke ererimbot emi, edi Edidem nnyin ama ọñwọñọ ọnọ nnyin ete usen kiet ke imọ iyenim obio ubọñ Esie mi ke isọñ, ndien kpukpru mmọ emi etienede Enye ke akpanikọ eyenyuñ ekara ye Enye ke ukara emem. Jesus ama etiñ ọnọ mme mbet Esie ke ayakde esisit ini mbemiso ekọñ Enye ke krọs: “mbufo edi mmọ emi ekesọñọde eda ye Ami ke idomo Mi; Kpa nte Ete Mi okonimde Obio Ubọñ ọnọ Mi, kpasuk ntre ke Ami nnyuñ nnim nnọ mbufo nte edia ñkpọ enyuñ eñwọñ ñkpọ ke okpokoro Mi ke Obio Ubọñ Mi; mbufo eyenyuñ etie ke ebekpo ekpe ikpe enọ mme esien Israel duopeba” (Luke 22:28-30).
Ufup Saul
Ikebighike David ama enyene iren-owo ikie-inañ emi eketienede enye. Emi ama anam Saul ọdọdiọñ ofube ufup. Enye ama obup nditọ-ufọk esie emi ekedude ye enye, “Nte eyen Jesse eyeda iñwañ ye iñwañ vine ọnọ kpukpru mbufo ñko, onyuñ onim kpukpru mbufo ke mme etubom mme tọsin, ye mme etubom mme ikie; eke esinde kpukpru mbufo eduk odu ebaña mi?” Enye okoyom ndifiọk ntak emi mme owo ekpetienede David. Nte mmọ ekedori enyin ke akamba inyene ye ukpono eto enye?
Ikanaha nte David ọnọ mbon-ekọñ esie ubọk-edem. Mmọ eketiene enye koro mmọ ekemade enye. Saul ikanamke ñkpọ ndomo kiet inọ mmọ, ke ntre ñkpọ ikatakke mmọ ke ndikpọñ enye.
Saul ama enyene mbọm ọnọ idem esie, onyuñ odomo ndinam mme owo enyene mbọm ebaña enye ñko. Enye odomo ndidemede mbọm mmọ ke nditiñ nnọ mmọ nte ke kpa idem eyen imọ, Jonathan, ama akabare añwana ye imọ ndien baba owo kiet eke asiande imọ inyuñ iduhe. Saul ama ekere ete ke baba owo ndomo kiet imaha imọ, ñko, inyuñ ituaha imọ mbọm.
Ewot Mme Oku Abasi
Owo kiet ama odu ke otu mme ekpeme ufene Saul emi akadade ye edidem. Enye ekedi owo Edom emi ekekotde Doeg, ama odu ke Nob, obio emi mme oku ekeduñde ke ini David ekedide ndiyom uñwam ke ubọk mme oku. Ahimelech ama ọnọ enye uyo ata, ye ofut Goliath ñko. Edi ntak emi enye mikpenamke ntre? Nte David ikedighe ukot edidem, nte inyuñ idighe enye akada akwa erikan ke ekọñ ọnọ Israel? Anie ekenyene unen ndikama ofut Goliath ñkan David emi okowotde anyan owo emi? Nte enye ikedighe owo akpanikọ inọ edidem kpukpru ini? Ntak ikoduhe emi Ahimelech mikpekeñwamke David. David iketiñke baba ñkpọ kiet inọ mme oku ibaña mfina emi okodude ke ufọt esie ye Saul.
Edi ọkpọsọñ iyaresit Saul ama ọbọ enye ikike, tutu enye ọnọ uyo ete ewot kpukpru mme oku oro. Saul ama afiak edem ọkpọñ Abasi tutu osim idaha eke enye minyeneke ndik ndiwot mme oku Jehovah. Ikọt Saul ema enyene ndik Abasi ke esit mmọ ekan eke ete-ufọk mmọ; ndien mmọ ema ebak Abasi ekan nte mmọ ekefehede edidem. Mmọ ema esin uyo esie ke ndiwot mme oku oro. Edi Doeg, idiọk eyen Edom oro, ekeme ndidi ama ekere ete imọ iyenyene udori ito Saul edieke imọ inamde mbubik utom oro, ke ntre enye ama owot kpukpru mme oku oro ibọhọke Abiathar, emi ekefehede. Idighe mme oku oro ikpọñ ke ekesobo, ema esobo iban ye nditọ mmọ, ye mme ufene mmọ ñko. Kere nte Saul ọkọdiọkde ke ntak emi Spirit Jehovah ama ọkọkpọñ enye!
Abiathar, ñkukure oku emi ọkọsuhọde ama efehe okodu ye David. Idaha emi mmọ mbiba ekefehe Saul, ndien eyedu ke ifure ọtọ kiet.
Eñwan Mme Philistine Ye Keilah
Ke udomo ini emi, mme Philistine ema edemere ibak-ibak ekọñ mmọ ke mme obio Judah. Mbon mbume ekọñ mmọ esiduk ke obio Israel ebume enyuñ eyip mme ñkpọ iñwañ mmọ. Ke ini David okopde ete mme Philistine ema edi ke Keilah ndibume mme ebiet ubek-ibokpot mmọ, enye ama okop mbọm abaña mme andiduñ obio oro ndien ebiere ndiñwam mmọ. Edi enye ebem iso obup Abasi mme ọfọn imọ ndida mbon-ekọñ imọ, emi ama ọkọdọk osim iren-owo 600, ndiñwam ke ndinyaña Keilah. Ndien Jehovah ọbọrọ, ete “Ka kasuan mme Philistine, nyuñ nyaña Keilah.”
David ama enyene mbon-ekọñ, edi mmọ ikedighe mbon – uko. Mmọ edọhọ ete, “Ndik ke anam nnyin mi ke Judah; ñwañwa-edinso ke nnyin idikade ke Keilah ikañwana ekọñ ye mme udim-ekọñ mme Philistine?” Edieke mmọ ekekopde ndik ke adañemi mmọ edude ke idak ukpeme, editie didie ye mmọ ke adañemi ñkpọ-ndik asakde iso ese mmọ?
Ndik ikanamke David, edi enye okoyom nditim mfiọk nte ke imọ isaña ke uduak Abasi. Ke ntre enye ama ọtọñọ ntak obup, ndien Jehovah ọbọrọ, “Ka”. David ama ọyuhọ. Enye ama ọdiọñọ ete ke imọ inam se Abasi oyomde imọ inam, idem mbon esit ndik kpa ikọt esie ikekemeke ndikpan enye. Mbon-ekọñ oro ekenyenede ndik ema ekabare enyene uko, ñko, ke mmọ ema eketọñọ ndinam uyo Abasi.
Ekeme ndidi Jehovah eyekot nnyin ndinam ñkpọ eke nnyin ikerede ite ke nnyin ikemeke ndinam. Nnyin imekeme ndikere ata ediwak mme ntak emi anamde nnyin ikudot ndiyere ikot Abasi. Edi edieke Abasi ọdọhọde ete “Ka,” ana nnyin itọñọ isañ inyuñ iñwana ikop item, okposuk edi nnyin imekeme ndinyek ke ini nnyin itọñọde isañ. Abasi eyekut ñkop-item nnyin, ndien eyesọñọ nnyin idem ọnọ utom Esie. Erikan eyedu.
Mme Udim-ekọñ David ema ekan mme Philistine emi ekefiakde edem enyọñ ufọk enyuñ etre ndibume mfri ye mkpasip nte mmọ ekeduakde.
Ñkpọ-Ndik Ke Obio
David ye ikọt esie ema esuhọ ke Keilah, obio emi ekedide obio ibibene. Eketie mmọ nte ke ebiet emi eyefọn ye mmọ akan ndidu ke akai ikọt. Edi ke ini Saul okokopde ebiet emi David okodude, enye ama ekere ete ke emi ekedi ifet ndimum enye. Enye ekekere ete ke imọ iyekan obio oro ikuk inyuñ inam mme andiduñ etie biọñ.
Ama otimere David ekikere mme mbon Keilah eyebere ye enye; midighe ke ini biọñ edidọñde, mmọ ekeme ndiyak imọ nnọ Saul man otodo mmọ enyaña uwem mmọ. Abiathar, oku, ama akama ephod esie, emi ke ndusuk Urim ye Thummin okodude ke esit. Idaha emi, David ọdọhọ ete yak enye ada ephod obup uyo Jehovah ọfiọk mme mmimọ iyedu ke ifure ke otu mbon Keilah. Abasi ọbọrọ ete ke Saul eyeñwana ye obio oro, ndien ke mbio obio oro eyeyak mmọ esin ke ubọk Saul. David ye udim ekọñ esie ikenyeneke ñkpọ efen ndinam nkan ndifiak nnyọñ ke akai ikọt nnyuñ ndibe do. Kpa ke ebiet emi ñko Saul ama ebine mmọ.
Ke utọ ini emi ke Jonathan akaka okosobo ye David nte akpatre. Esit ekenem mmọ didie ndisobo ye kiet eken, okposuk edi oro ọkpọwọrọde ñkpọ-mkpa ọnọ mmọ edieke Saul okposobode ye mmọ ọtọ kiet! Ima mmọ ama ọsọñ akan ndik mkpa.
Jonathan ama ọsọñọ David idem “Ke Abasi.” Ekedi ọkpọsọñ mbuọtidem esie ke Abasi ekekeme ndinam Jonathan ọdọhọ David ete: “Kufehe ndik: koro ubọk Saul ete mi midisimke fi; afo eyenyuñ akabare edi edidem Israel, ami nyeñyuñ ndi andidiana fi”. Ufup baba kiet ikoduhe ke esit Jonathan. Mmọ ikọtọñọke ntak isobo aba, edi akpanikọ ete ke Jonathan ama esibọñ akam abaña David ke mme isua oro enye ekefehede ọkpọñ iso Saul; ndien enye ama enyene ọyọhọ idorenyin ete ke Abasi eyeda David asaña ebe ke ini ukut esie emi, ndien ke akpatre eyenam enye edi edidem ke ofuri Israel.
Itie Ubọhọ Iduhe
Ebiet ekededi emi David okodibede akana owo odu ndibuk nnọ Saul. Ke ini efen nnyin ikop mbio-obio Ziph edọhọde ete: “Nte David idibeke ye nnyin ke mkpọsọñ ebiet ke akai...? suhọre, ndien, o edidem, kpa nte ofuri esit fo amade ndisuhọre; ndien nnyin inyene ndida enye nsin edidem ke ubọk.” Edi Abasi ama odu ye David, ndien Saul ikekemeke ndimum enye. David ama enyene idorenyin ke Abasi, ndien ke utọ ini ntem ke enye ekewet ete, “Ami ñkọsuhọre nna, nnyuñ nde idap; ndemere; koro Jehovah omumde mi akama” (Psalm 3:5). David ikenyeneke nditaba idap ke kpukpru okoneyo nnyuñ ntimere ekikere esie mme Saul eyekut imọ.
Mme ini ema edu emi David ekesinyenede ntimere-esit edi ke ini enye ekerede abaña ukpeme ye ima Abasi, enye ama ekeme ndibup idem esie, “Nsinyuñ inam afo etimerede mi ke idem? Dori enyin ye Abasi: koro nyesuk ntoro enye, kpa erinyaña iso mi, ye Abasi mi” (Psalm 42:11).
Ama odu ini kiet emi Saul okodude ke edem obot eken, ndien David odu ke ñkañ eken. Ke ini ñkpọ ntibe emi, mme Philistine ema ebumere eduk ke obio Saul, ndien akana nte enye afiak edem aka ọkọbiọñọ mmọ ndiñwana ye enye. Ekeme ndidi Abasi akayak emi ada itie man ọnọ David esisit nduọk-odudu ke ubọk mme andibine enye.
Ke otu mme Psalm David nnyin ikot ikwọ emi: “Ọfọfọñ ọnọ owo eke otimde ndinam ye eyen ubuene: Jehovah eyenam enye ọbọhọ ke usen nnanenyin. Jehovah eyekpeme enye, onyuñ onim enye uwem; enye eyekut unen ke isọñ: ndien afo kuyak enye unọ se mme asua esie emade” (Psalm 41:1, 2). Oro ekedi uko emi David ekenyenede ke Abasi emi enye okokponode, ndien enye ama enyene ubọhọ.
Questions
MME MBUME- Nso ikedi ntak emi David ọkọkpọñde okure Saul?
- Anie ekedi akpan ufan esie ke okure oro?
- Nso ñkpọ ke enye ye ufan esie ekeñwọñọ enọ kiet eken ke ini David adahade?
- Nso ikotibe ke Keilah?
- David akanam didie ọdiọñọ ete ke edi ñkpọ-ndik imọ ndidu ke Keilah?
- Didie ke Jonathan ọkọsọñọ David idem?
- Nso idi ntak emi David mikekopke ndik?
- Nso ikakpan Saul ndiñwana ye David ke ini emi ekedide obot ikpọñ akabahare mmọ?
- Nso ke Jesus ọkọñwọñọ ọnọ mbet Esie emi ekade iso edu ye Enye ke “mme idomo” esie?