Lesson 215 - Junior
Memory Verse
“Kudọhọ ete, Nyenam usiene idiọk-ñkpọ: bet Jehovah, ndien enye eyeñwam fi” (Mme Ñke 20:22).Notes
Ediyom David
Ini kiet efen mbon Ziph ema eda etop emi abañade David esọk Saul (1 Samuel 23:19). Ke ekpri ini Saul ama etre ndiyom David. Etop mbon Ziph ama ada usua ye isinenyin esin ke esit Saul abaña David. Ndifiak ndemere edibine esie, Saul ama ada owo 3,000 emi enye ekemekde, ete eyom David ke Ziph.
Ekeme ndidi Saul ikpekenyeneke udọñ efen ndifiak nyom David edieke mbon Ziph mikpọkọnọhọ enye uko ke etop mmọ. Ikọ mmọ ama edemere idiọk-ñkpọ ke esit Saul, emi akakabarede “ọsọñ oto ke abiaña idiọk-ñkpọ” (Mme Hebrew 3:12, 13). Mbon Ziph ke idem mmọ ikoyomke David, edi ke ntak editap David, mbon Ziph ema ekabarede edi mme anditiene mbuana ke idiọk uduak Saul ndiwot enye. Yak nnyin ikunọ mmọ efen nsọñọ-idem ke ndinam idiọk-ñkpọ, mme nditiene nnyene ebuana ke idiọk-ñkpọ. Ndusuk nditọwọñ ikpamaha ndinam ndudue ke idem mmọ, edi enyik mmọ efen ndinam. Ke ini mmọ edemerede idiọk ye usua, mmọ etiene enyene ubiom-ikpe nte mmọ efen.
Ke ini Saul okokopde abaña ebiet emi David okodude, usọp-usọp enye ama ọwọrọ ebine enye. Edinam David ama ọkpuhọre ke ini enye okopde abaña ebiet emi Saul okodude. David ikọwọrọke ika ndiñwana ekọñ nte ndusuk owo ekpenamde ye mme asua mmọ. David ikenyeneke ntak ndiñwana. Se ikebehede David ekedi ubọhọ esie, ikedighe ndiñwana ñkan Saul. Ke ndifehe iso Saul, ama otim owut ete ke David ama enyene ime onyuñ onyime “ndibet Abasi.” Ekpekedi mmem-mmem ndikure ye Saul, edi David ikpetreke ndinyene ubiom-ikpe ke iyip Saul, enye emi Abasi ekeyetde aran onim.
Ekedi ke utọ ini ntem ke David ekewet ọyọhọ Psalm 54. Enye ọkọdọhọ ete, “Abasi edi andinyaña mi... koro enye amababare mi mbaba kpukpru” (Psalm 54:4, 7). David ama onim ke akpanikọ ete ke Abasi eyefak imọ osio ke mfina emi, ñko.
Ke Nna Saul
Enyene mme usuñ efen emi ikemede ndida ntiene mme asua ke ebede ndiñwana eñwan. David ikedighe owo ufep. Ke ini ekemde, David ama aka nna Saul, onyuñ okokut nte udim ekọñ mme asua edede idap. Ekeme ndidi ke ntak ubọhọ, Saul ye Abner etubom ekọñ esie (1 Samuel 17:55), ke ufọt nna, mbio ekọñ efen ema ekanarede mmọ ekuk.
Eyen eyen-eka David eren owo, Abishai (1 Chronicles 2:15, 16), ama onyime ke idem esie ndika ye David ke ini enye okodomode ndiduk ke nna-ekọñ Saul ke ufọt esie, mbine Saul. David ye Abishai ekeka ke okoneyo. Baba mbon-ekọñ emi ekedade ekpeme mme mmọ efen ikekwe mmọ. Mmọ esaña enyuñ eneme ebaña mbon-ekọñ Saul owo 3,000 emi ekedede.
Ikedighe ọkpọsọñ ñkpọ ndiyom Saul, koro eduat esie ọkọwuhọde ke isọñ ekpere udoribuot esie (ñkpọ ekededi emi enye akadade nte udoribuot). Ema etim etiñ enọ nnyin ete ke ekedi ido ke utọ itie nna oro ada-usuñ ndidu ke ufọt, ndien eyediọñọ itie esie eto ke ebiet emi eduat esie ọwuhọde ke isọñ.
Ede Idap
Ke ini David ye Abishai ekebede eduk ke ñkañ Saul, mbon-ekọñ emi ekedede idap ema ekan mmọ ekuk. Abishai ama obup David yak ọnọ imọ odudu ndiwot Saul. Ndusuk Abishai ama odu ke aba itiat ye David ke ini David okosibede mben ọfọñ-idem Saul. Ekeme ndidi enye ama ọdiọñọ ete ke David idiyomke ndiwot Saul okposuk edi enye ekenyenede ufañ ndinam oro. Ekeme ndidi Abishai ama ekere ye David ete ke akpa ini ke David ekenyene ufañ ndiwot Saul; edi ke ini enye emi, ke akpanikọ, Abasi ama ayak Saul esin David ke ubọk. Emi ikedighe ikpikpu idap ke mbon-ekọñ Saul ekede, koro mme andikpeme ye etubom ekọñ Saul emi utom mmọ ekedide ndikpeme edidem ema etiene ede. Abasi akanam ọkpọsọñ idap emi omum Saul ye kpukpru mbon-ekọñ esie 3,000.
Ke Ubọk Abasi
Abishai ikọsọñọke David idem ete owot Saul. Abishai akakam ebeñe enọ imọ unyime ndinam oro. Edi David ama anam akpanikọ ọnọ edidem esie. Okposuk edi nte ema ekeyet David aran ndidi edidem, edi enye ekebet ini Abasi. David ikoyomke ndibumede ke odudu esie ndida ibuot ukara. David ekekpebe kiet ke otu mme ikọ Psalm esie: “Kpat usuñ fo nọ Jehovah, nyuñ buọt idem fo ye enye, ndien enye eyenam” (Psalm 37:5).
David ama ọyuhọ ke ndiyak ikpe esie nsin ke ubọk Abasi. David ama ọdọhọ Abishai ete ke imọ iyenyene ubiom-ikpe ke iso Abasi edieke imọ idade ubọk imọ idori ke enye emi Abasi ekeyetde aran. Ke ebede oro, David ama ekere ete, ke Abasi eyenọ Saul ufen, mme ndinam enye atak ke ekọñ, mme usen eke enye edikpade eyedi. David ama ọdiọñọ ete ebighide–bighi mme awarade-wara Saul ye mmọ efen eyekpa, edi David ikoyomke ndidi ntak mkpa Saul. Enye ọkọdọhọ, “Nsa mi o, ma Jehovah, ndinyanke ubọk mi ntuk enye emi Jehovah ekeyetde aran.” Ke ntre David ikenyimeke ndibiat uwem Saul, owo usua esie.
Eduat Ye Otu Mmọñ
David ama ọnọ Abishai uyo ete yak enye emen eduat Saul ye otu mmọñ nte uwut-ñkpọ ke mme imọ ima iduk ke nna Saul. Eduat Saul ekenyene ndidi ukpeme ke ini enye odude ke afanikọñ; otu mmọñ ekenyene ndinọ odudu ke ini enye odude ke nsat-itọñ. Enye ama ọduọk mbiba. Ukem emi ke owo ekeme ndiduọk ñkpọ iba, odudu eke spirit ye inemesit oto ke ntak unana ntiñ enyin ye unana ndikpeme mme ñkpọ spirit. Enye enyene “ndikpeme nnyuñ mbọñ akam” ofuri ini (Mark 13:33).
David ye Abishai ema ewọrọ suñ-suñ ye ke ifure ke nna-ekọñ Saul. Ke mmọ ema ekewọrọ eka anyan usuñ nte ekemede ndikop mmọ uyo edi owo isimke mmọ idem, David ofiori okot. Saul ọdiọñọ uyo David ke ini David akasuade ọnọ Abner etubom mbon-ekọñ, ke unana edinam akpanikọ ye unana ntiñ enyin, ke ntak emi enye mikekpemeke edidem. Ke utọ ntak emi owo eke anamde emi odot-mkpa.
David ọtọñọ ntak ayarade ete ke ini Abner ekedede owo kiet ama oduk edi ndibiat uwem Saul, edi David ikọnọhọ unyime ndinam ntre. Nte ñkpọ idiọñọ David eti mmọ abaña eduat Saul emi miduhe ke ñkañ esie edi idahemi odu ye David. Ndusuk David ama eti mmọ ete ke owo eke ekemende eduat ama ekeme ñko ndikpowot Saul. David ama ọdọhọ ete ke eyefiak enọ eduat edi edieke Saul ọnọde kiet ke otu mkparawa esie edi edibọ.
Ebin Esio Ke Ufọk Ye Ukpono Abasi
David ama ọsọñọ etiñ ete ke imọ ikam idi enye emi eduede. Ema ebin David esio ke ufọk, ekpọñ mbubehe ye ukpono Abasi esie. Ema ebọ se enye ekenyenede, ndien edọhọ enye, “ka, ke kpono mme abasi efen”.
Ke nsuhọre-idem David, enye ada idem esie okodomo ye ntarusuñ; emi edide inuen emi mibiatke ñkpọ, emi efede ke ini enye ekemede, edi inyeneke uñwam efen.
Emi ama enyik Saul ndiyarade idiọk-ñkpọ ye ndudue esie. Enye ama ekpe ye David ete afiak edi, onyuñ ọñwọñọ ete ke imọ idinamke enye idiọk aba. Ekeme ndidi ke utọ ini emi, Saul ama ebiere se enye ọkọñwọñọde; edi ediyarade ye eñwọñọ esie ikotoho ke nnen-nnen edikabade esit.
Abasi, Ebiere-Ikpe
David afiak eti Saul ete ke Abasi “eyeda ido ye akpanikọ owo osio owo oro usiene.” Abasi edi ebiere-ikpe eyenyuñ “ọnọ owo kiet kiet nte utom esie edide” (Matthew16:27) ye nte edinam esie edide. David ikọnọhọ baba ntak efen emi enye mikowotke Saul ke mibọhọke ke ntak emi enye ekedide enye emi Abasi ekeyetde aran onim. Ke ñkañ David, ntak oro enye ọkọnọde ama ekem. Oro ñko okpokonyuñ edi ntak ọnọ Saul koro David okonyuñ edide enye emi Abasi ekeyetde aran onim (2 Samuel 23:1). Oro ñko ekpedi ntak emi ekemde mfin nditim nnam owo ọfiọk se etiñde mme se enamde ye mme ọkwọrọ-ikọ Abasi. Abasi ọkọdọhọ ete, “Mbufo ekutuk mbon emi nyetde aran nnim ke idem mi” (Psalm 105:15). Imonim ke akpanikọ ite ke Abasi etiñ emi abaña kpukpru nditọ Esie, idighe mme ọkwọrọ-ikọ Abasi ikpọñ, emi eyetde aran ete ekwọrọ ikọ Abasi. Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin ete ke ediyet aran odu (1 John 2:27) emi ekpepde owo onyuñ adade enye osim ofuri akpanikọ (John 16:13). Abasi ọmọfiọk mmọ eke enamde ibak ye ikọt Esie, edide ke ikọ inua mme ke edinam. Emi ekedi eñwọñọ Abasi ọnọ Abraham ye kpukpru nditọ Israel: “Nyenyuñ ndiọñ mmọ eke edidiọñde fi, nnyuñ nsuñi mmọ eke edidiọkde ye afo” (Genesis 12:3; 27:29; Exodus 23:22; Numbers 24:9). Emetim efiọk ete ke Abasi ọfọn ye mmọ eke efọnde ye ikọt Esie, onyuñ ọdiọk ye mmọ eke efiomode enyuñ enamde ibak ye mme anditiene Enye.
Ye mme ikọ emi etode Saul, “Afo udutreke nditim nnam nnyuñ ñkut unen.” David ye Saul ema ediañare nte ufan. Nte nnyin ifiọkde, emi ekedi akpatre ini emi David okokutde Saul, tutu osim ini mkpa Saul, David okodu ke idut efen ke ntak emi ekebinde enye esio ke obio esie, onyuñ ebere ke ukpeme Abasi akan ndibere ke eñwọñọ Saul.
Questions
MME MBUME- Anie ekedemere esit Saul ete afiak oyom David?
- Owo ifañ ekedu ye Saul ?
- Nso ikedi ntak emi David ye Abishai ekenyenede ndiduk ke nna-ekọñ Saul?
- Nso ñkpọ ke ekeda efiọk ete ke mmọ ema eka do?
- Nso ikeme nditibe nnọ anditiene-Christ emi mimaha “Ndikpeme nnyuñ mbọñ akam”?
- Nso ntak ke David ọkọnọ ke emi enye mikoyomke ndiwot Saul?
- Didie ke ekefiak esana eduat eyak enọ Saul?
- Ke nso utọ usuñ ke Abner, etubom ekọñ Saul eketre ndinam udeme utom esie?
- Ke nso utọ usuñ ke ekedue David?
- Nso ke Saul akayarade?
- Nso ikedi ntiñ-nnim ikọ Saul ke abaña David?
- Didie ke David ye Saul ekedianare ekpọñ kiet eken?