Lesson 219 - Junior
Memory Verse
“Enọ kpukpru owo se idide udeme mmọ” (Ñwed Mbon Rome 13:7).Notes
Ebup Jesus Mbume
Akwa oku ye mbio-owo ema ebup Jesus ebaña odudu emi Enye akadade ekpep ñkpọ nte emi Enye akanamde ke Itie-ukpono Abasi (Matthew 21:23). Mme Pharisee emi ekekopde mme ñke Jesus ema enyene ubiom-ikpe, enyuñ efiọk ete ke Enye eketiñ abaña mmọ. Mme Pharisee enam ediomi emi mmọ ekekerede ndida “mmum” Jesus ke mme ikọ Esie (Mark 12:13). Ekikere mmọ ekedi ndinam Jesus etiñ ikọ ke usuñ eke abiatde mbet mbon Rome “man oto do eyak Enye esin ke ubọk andikara ndikpe ikpe ye Enye” (Luke 20:20).
Mme Pharisee ke idem mmọ ikakaha itiene Jesus. Mmọ ekedọñ mbet mmọ eka ye otu efen emi ekekotde mbon ufọk Herod, emi ekedude ke idak Herod ye ufọk esie. Mmọ ekedori enyin ete ke iyeda nnem-inua inam Jesus edue man imum Enye. Mmọ ekekot Enye “Andikpep” nte ñkpọ eke mmọ ekedide mme anditiene Enye.
Andikpep Akpanikọ
Mme owo ema etiñ ete, “nnyin imọfiọk ite Afo edi akpanikọ, onyuñ ekpep owo usuñ Abasi ke akpanikọ.” Mme ikọ emi mmọ eketiñde ekedi akpanikọ, ekpedi mmọ ema efiọk mme ifiọkke. Jesus edi akpanikọ, okonyuñ ekpep akpanikọ. Ekesio Enye enyiñ “Anam-akpanikọ ye Ata Akpanikọ” (Eriyarare 19:11) Jesus ama etiñ abaña idem Esie ete, “Ami ndi usuñ ye akpanikọ ye uwem” (John 14:6).
Jesus ekedi Andikpep akpanikọ. Enye iketreke ndisua idiọk-ñkpọ nnọ mme owo, okposuk edi nte owo oro ekpedide owo inyene, ọwọrọ iso owo, mme ọfiọk ñwed. Ima ye mbọm emi Christ ekenyenede ọnọ kpukpru owo ema ekpon tutu Enye ikenyeneke ubahare ye owo ekededi. Mme ukpep-ñkpọ Esie ekenyene kpukpru owo. Christ ama anam akpanikọ ke ndiwut idiọk-ñkpọ ke uwem kpukpru owo, ye ndisio idiọk-ñkpọ ke uwem mmọ emi etuade mkpọfiọk.
Mmọ emi ekekade etiene Jesus ema ebup ñkari mbume nte mmọ eyom ndifiọk nnennen usuñ, edi mmọ ke akpanikọ ikoyomke ekikere Christ. Mmọ ekeñwana ndikọk afia mmum Enye, man ekokoi ekabare enyuñ eda ikọ Esie ke usuñ efen.
Ndinọ Utomo
Mbume emi mmọ ekebupde Jesus ekedi utọ emi akpanamde ikpikpu owo ọduọ ke afia mmọ. Mmọ ema ebup Jesus ete mme Enye ekere ete mme “enen ndinọ Caesar utomo.” Mmọ ekekere ete ke ibọrọ Jesus eyeda Enye esin ke afanikọñ. Edieke Jesus etiñde ete ke ekpenyene ndikpe utomo, mbet mme Pharisee eyedemere mme owo man enam utọk ye Enye. Edi, edieke ke ñkañ eken, Jesus ọkpọdọhọde ete ke ikpanaha nte ekpe utomo, mbon ufọk Herod eyetiñ enọ Herod. Mmọ ekekere ete ke imomum Jesus ke afia. Mmọ ekekere ete ke se ededi eke Enye etetiñ eyenam Enye edue ukara mme ayat mme owo esit. Mmọ ema ebup ete, “Nte enen ndinọ Caesar utomo, mme inenke?” (Mark 12:14).
Ifiọk Christ
Jesus ama ọfiọk ibak ye mbubik mmọ (Mark 12:15), ye ñkari mmọ (Luke 20:23). Jesus ama ọfiọk ete ke uduak mmọ idighe se ifọnde ye Imọ ye mmọ ñko. Mmọ ikoyomke akpanikọ. Mmọ ema etim enam uduak mmọ, enyuñ etọñọ nte eyede, edi ọkọwọrọ ikpikpu, koro mmọ ekenam ye Eyen Abasi emi ifiọk Esie akande kpukpru ifiọk owo. Mme owo emi ye mmọ efen ñko ema efiọk ete ke owo ikemeke ndibiaña Jehovah Abasi mme ndikeme ndidip Enye uduak eke odude ke esit. “Jehovah ese esit” (1 Samuel 16:7). “Afo, Ọbọñ, emi ọfiọkde esit kpukpru owo” (Utom Mme Apostle 1:24). “Ikọ Abasi enyene uwem, onyuñ ananam ñkpọ onyuñ enyene ukeme ndiduñọre ekikere ye uduak esit owo” (Mme Hebrew 4:12). “Ntem ke Jehovah ọdọhọ... ami mfiọk kpasuk se idọkde iduk mbufo esit” (Ezekiel 11:5).
Okuk
Ke akpanikọ mbon ufọk Herod ye mbet mme Pharisee ema eneñede edu ke ata mkpaidem ke abaña ibọrọ Jesus. Enye ama oyom ewut Imọ okuk utomo. Ekeme ndidi Jesus ikenyeneke eke esie; Enye ama akabare edi ubuene, ke ntak nnyin man oto do nnyin ikpenyene ata nti inyene Heaven (2 Ñwed Corinth 8:9). Jesus ekeneñede enyene mbubehe abaña ñkpọ ñkañ Spirit akan mme ikpikpu ñkpọ uwem emi ye mme ñkpọ ikpọhidem.
Ema eda penny kiet, okuk utomo, esọk Jesus. Enye ama obup abaña ubọk-ñwed ye ndise emi ekefikde edian ke okuk oro. Etiñ ete ke ekedi ewuhọ ke otu mme Jew nte ke owo eke ekamade okuk emi mbiet esie odude ke esit enye edi andikara idut oro, kpa ke ukem usuñ oro ke edi ye mmọ emi enyenede Christ nte Edidem ke uwem mmọ, enyuñ enyenede mbiet Christ ke esit mmọ. Nnyin imọfiọk ite ke Christ edi Edidem ndidem, ndien ke usen ke edi emi Enye edikarade kpukpru ñkpọ. Idahemi Christ ada ubọñ ye ukara ke esit ikọt Esie, mmọ emi efikde mbiet Christ edian ke esit ye ke uwem mmọ.
Ndudue Iduhe
Ema efik mbiet ye mme ikọ Caesar edian ke penny oro. Jesus eketiñ ete, “Enọ Caesar ndien ñkpọ eke enyenede Caesar; enyuñ enọ Abasi ñkpọ eke enyenede Abasi.” Oro edi kpukpru se Jesus eketiñde. Ikeduehe ukara mme otu owo. Ibọrọ Jesus ekedi iñwañ-iñwañ ye akpanikọ. Ndudue ikoduhedo. Utu ke ndimum Jesus ke afia, ekesesua enọ mmọ, koro, ke akpanikọ, kpukpru mmọ ema edue ke ndimum se ikedide eke Abasi ñkama.
Ke ikọ ifañ emi Jesus eketiñde, Enye ama owut ete ke nditọ Abasi edi nti nditọ isọñ. Mmọ enam utom obio mmọ. Kpa ye oro, mmọ esuk enanam utom enọ Abasi, koro “Nnyin inyene ndikop uyo Abasi ñkan uyo owo” (Utom Mme Apostle 5:29). Ediwak owo eneñede ekpeme mme ñkpọ uwem emi, edi efumi mme ñkpọ eke ñkañ Spirit. Ekuyak nnyin itre ñko ndikop akpatre ikọ emi Jesus eketiñde do, emi edide nnyin inyene ndinọ “Abasi se inyenede Abasi”. Esit ye uwem nnyin enyene Abasi. Nte nnyin imayak mmọ inọ Enye? Ikọ oro “enọ” ọwọrọ nditọñọ ntak nyak nnọ mme ndifiak nnọ. Nte nnyin imafiak inọ Abasi ima emi Enye okowutde nnyin? Jesus ama ọnọ nnyin nte ekemde. Nso ke nnyin inọ Enye?
Mbon ufọk Herodian ye mbet mme Pharisee ikenyeneke udori ndomokiet ke mmọ ndibiọñọ Christ. Ibọrọ Jesus ama akpa mmọ idem. Mmọ ema edop uyo enyuñ ekpọñ Enye, Enye ama akan mmọ, edi mmọ esin ndinim mme ikọ uwem Esie. Mmọ ema eka iso esin ndinọ Abasi ukpono eke enyenede Enye.
Ke ndiwet nnọ mbon Rome Paul eketiñ ete, “Enọ kpukpru owo se idide udeme mmọ: eda utomo enọ mmọ emi ekpebọde utomo; eda utip enọ mmọ emi ekpebọde utip; efehe mmọ emi edotde ndik; ekpono mmọ emi edotde ukpono” (Ñwed Mbon Rome 13:7)
Mbume Efen
Kpa ke usen oro, otu owo efen edi ndibup Jesus mbume. Ke ini emi ekedi mme Sadducee emi minimke ediset ke mkpa ke akpanikọ. Mmọ ema ekot Jesus “Andikpep,” kpa nte mmọ eken ekenamde. Mmọ ema etiñ mbet Moses (Deuteronomy 25:5). Mmọ enọ Jesus uwut-ñkpọ ndidomo ndiwut ikọ mmọ ke abaña ediset ke mkpa. Mmọ ekekere ke Jesus ikemeke ndinọ ibọrọ, man owut ete ke mmọ enen ke ndisin edinim ediset ke akpanikọ. Uwut-ñkpọ emi mmọ ekenọde ikodotke. Nditọ - eka itiaba ekedu, emi kpukpru mmọ ema ekekpaña; Ndien itiokiet ke otu mmọ ema esuk ibuot enọ mbet ke mmọ kiet kiet ndidọ ebekpa eyeneka mmọ. Mme Sadducee ekeyom ndifiọk mme eyen-añwan emi edidi ñwan anie ke ediset, koro enye ekedide ñwan nditọ - eka itiaba oro ke ererimbot.
Unana Ifiọk Ikọ Abasi
Jesus ama ọbọrọ ndisime mbume mmọ ke nditiñ nte ke mmọ ekenam ndudue koro mmọ ekenanade ifiọk ke se ikọ Abasi etiñde abaña uwem ke mkpa ebede, ñko, sia mmọ mikọfiọkke odudu Abasi. Jesus ama etiñ ọnọ mmọ ete ke ediset ke mkpa, ndọ iduhe.
Jesus ama okubi mme Sadducee inua ke utọ usuñ emi mmọ mikekemeke – ndibup Enye mbume efen. Enye ọkọnọ mmọ ibọrọ ke ñwed Moses emi mmọ ekebemde iso etiñ ebaña, onyuñ anam añwaña mmọ nte ke ediset ke mkpa odu, koro Enye eketiñde ete: “Enye idighe Abasi mme akpa-mkpa, edi edi eke mme odu – uwem.”
Ediset Ke Mkpa
Mme Sadducee ekenam ndudue ke mmọ mikonimke kpukpru ikọ Abasi ke akpanikọ. Akani ediomi ye obufa Ediomi ekpep ebaña ediset ke mkpa. Job ama etiñ abaña se enye onimde ke akpanikọ ke abaña ediset ke mkpa (Job 19:25-27). David, andiwet Psalm etiñ abaña ediset ke mkpa (Psalm 71:20). Daniel ama etiñ ntiñ-nnim ikọ abaña ediset ke mkpa (Daniel 12:2). Kot ọyọhọ ukpep-ñkpọ120 emi etiñde ñkpọ uwak-uwak abaña ediset ke mkpa.
Ofuri Ñwed Abasi
Mfin emi, eda ediwak owo esin ke ndudue koro mmọ minimke, minyuñ ikpepke ofuri Ikọ Abasi. Ana nte nnyin inim kpukpru ikọ Ñwed Abasi, ọtọñọde ke akpa ufañ ke Genesis, akpa Ñwed, tutu osim akpatre ufañ ke ñwed Eriyarare, akpatre Ñwed, edieke nnyin iyomde ndika Heaven.
Jesus ama ada Ikọ Abasi ọbọrọ mbume mbon mbubik emi ekeyomde ndimum Enye ke afia. Enye ikesinke mmọ emi ekebupde Enye ñkpọ. Mfin emi, nnyin imekeme ndikut ke Ñwed Abasi kpukpru ibọrọ mbume emi ebupde ke esit akpanikọ ebaña ñkpọ Spirit, emi ediñwamde onyuñ ebeñede owo idem abaña edidi Ọbọñ.
Mbume emi Jesus Okobupde
Jesus ama obup mme Pharisee emi ekesobode ọtọ kiet mbume, ikedighe ndikpaha mmọ edi okoyom mmọ ndinọ mmọ item. Mbume Esie ekedi “Mbufo ekere nso ebaña Christ? Enye edi Eyen anie?” Ibọrọ mmọ ekedi, “Eke David.” Ke ikọ efen, mmọ ekekere ete ke Christ edi owo. Mmọ ekpenyene ndifiọk Christ ñkan oro. Ye nditọ Abasi, Christ edi Eyen Abasi, Andinyaña ye Andifak mmọ. Jesus ama obup mmọ mbume emi nnyin kiet kiet inyenede ndibọrọ. Afo ekere nso abaña Christ? Nte Enye edi Andinyaña ye Andifak fi?
Ke ini mme Pharisee ekebọrọde mbume emi, mmọ ekekere ete ke Christ edi Eyen David, Jesus ama obup mmọ nte akasañade man David okot Enye “Ọbọñ” edieke Enye ekedide eyen David. Oro ama otimede mmọ, onyuñ ọsọñ mmọ idem nditim ntiñ añwaña. Akpanikọ ikpọñ ekenyene ndidi ibọrọ utọ mbume oro. Edi akpanikọ nte ke Jesus ekedi owo; ndien nte eyen owo, Enye ekedi eyen David. Jesus onyuñ edi eke Abasi, Eyen Abasi emi David okokotde “Ọbọñ mi” (Psalm 110:1). (Ọyọhọ ukpep ñkpọ 113 ye 130 otim ekpep abaña Jesus, nte Eyen Abasi).
Mme Pharisee ikenyeneke aba se etiñde ye Jesus. Iduhe owo emi okobupde Enye mbume ndomokiet aba. Owo ndomokiet ikekemeke, ke nsin ifik mmọ, ndimum Jesus ke afia oto ikọ inua Esie. Ediwak ema edu ke mkpaidem ebaña ifiọk Jesus, edi edaha enyọñọ ye unana edinim ke akpanikọ. Eyak nnyin “idi mme anam-Ikọ, ekudi mme andikokop ikpọñ-ikpọñ” (James 1:22).
Questions
MME MBUME- Nso ikedi ntak emi mme owo ekedomode ndimum Jesus ka afia abaña ikọ Esie?
- Nso idi ikọ efen emi ekemede ndikot okuk utomo?
- Caesar ekedi anie?
- Nso ke ikpọnọ Abasi?
- Nso ikedi nsu-nsu edinim ke akpanikọ mme Sadducee?
- Didie ke Jesus ọkọbọrọ mme Sadducee?
- Nso ke mme Pharisee ekekere ebaña Jesus?
- Nso ikedi ntak emi ibọrọ mmọ mikotimke inen?
- Nso idi ntak emi anade nte inim ofuri Ñwed Abasi?
- Nso idi ntak emi ọfọnde nte inam mme mbet Abasi kpa nte inyuñ ikopde?