Lesson 223 - Senior

Memory Verse

“Ndien nsinsi uwem oro edi ndifiọk Fi, ata Abasi kierakiet, ye Enye emi Afo ọkọdọñde, kpa Jesus Christ” (John 17:3).

Cross References

I Unana Israel Ndinim Ke Akpanikọ

1. Mme Jew ndisin Jesus Christ nte Eyen Abasi ye Adiakpa ekedi ndinam ntiñ-nnim ikọ eset osu, John 12:37-41; Isaiah 6:9, 10; 53:1; Jeremiah 5:2-22; Ezekiel 12:2; Matthew 13: 10-17; Luke 8:10; Utom Mme Apostle 28:24-27

2. Ndik ke ntak owo ye ndik nsua-nnọ ikayakke ediwak owo etiñ ewut mbuọtidem mmọ ke Christ añwa-añwa, John 12:42; 7:13; 9:22

3. Ediwak ikenyimeke ndisin itoro owo man ebọ itoro Abasi, John 12:43; 5:44; 1 Samuel 2:30; Mark 8:38; Luke 12:8, 9

II Isuñutom Abasi

1. Jesus ọkọdọhọ ete, “Owo eke ọbuọtde idem ye Ami, ibuọtke idem ye Ami, edi ọbuọt ye Enye emi ọkọdọñde Mi,” John 12:44; Mark 9:37; 1 Peter 1:21

2. Jesus ama etiñ ñko ete, “owo eke okutde Mi okut Enye emi ọkọdọñde Mi,” John 12:45; 14:9; Ñwed Mbon Colossae 1:15; Mme Hebrew 1:3

3. Jesus ekedi man edi uñwana ọnọ ererimbot, John 12:46, 35, 36; 9:5, 39; Ñwed Mbon Ephesus 5:14; Isaiah 9:2

III Ubiere-Ikpe Emi Otode Ikọ Abasi

1. Utom Jesus Christ ekedi ndinyaña ererimbot, ikedighe ndibiom enye ikpe John, 12:47; 3:17; 5:45; 8:15, 16; 10:10; 18:37

2. Eyeda Ikọ Abasi ebiere ikpe enọ mme owo etiene nte mmọ ekesukde ibuot enọ mme item esie, John 12:48; Deuteronomy 18:18, 19; Mark 16:16; Luke 10:16; 1 Ñwed Thesalonica 2:8

3. Jesus iketiñke ikọ Idemesie, mibọhọke se Ete ọkọnọde Enye uyo nditiñ, John 12:48-50; 8:38-59; 14:10; 17:8, 14, 22-26

4. Mbet Abasi emi otode Jesus Christ edi uwem nsinsi, John 12:50; 17:2.

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Unana Israel Ndinim Ke Akpanikọ

Ñwed Abasi etiñ abaña ndibe odudu eribiat-ibet (2 Ñwed Thessalonica 2:7) ndien enye edi ndibe ñkpọ ke akpanikọ. Edi ñkpọ mkpa-idem, ke ikotde ibaña Israel ndisin nnyuñ ñkañ Jesus nte owo abiaña ye inọ.

Ndikut nte ke Israel ekeme ndisin Chirst nnyuñ nsuk ndu ke unana edinim ke akpanikọ edi se owo mikpenimke, onyuñ akabare edi ntre ke ini owo ekerede ete ke Jesus ama owut añwa-añwa nte ke Imọ idi Kiet emi Abasi ọkọdọñde. Enye ama etiñ ye odudu abaña mme ñkpọ Heaven; ndien mbufiọk ke edinam Christ ndisuene mme asua Esie ama otimede mmọ tutu mmọ idehede ibup Enye mbume aba. (Se Matthew 13:54; 22:46; Mark 1:22, 27; Mme Hebrew 1:2; 11:3). Jesus ama etiñ ikọ ye utọ odudu emi akanamde idem mme andidori Enye ikọ emi ekedide ndida Enye ñkọkọñ ke eto eduọñọ ena ke isọñ ke ekpri editiñ ikọ (John 18:6).

Mme ñkpọ emi ikpọñ ekpekekeme ndinam Israel enana se etiñde efaña idem ke iso Abasi, edi Jesus ñko ama anam mme utom emi baba owo kiet ibọhọke Abasi ekemede ndinam. Emi anam Israel ebiom ofuri mfina mmọ ke se mmọ ekekutde enyuñ ekopde. Okposuk edi nte ekedide ntre, ke ema ekekut utọ mme ikpọ utibe- ñkpọ oro, mmọ ekesuk etetiñ ikọ edori Jesus ete ke Enye edi eke andidiọk midighe enyene ebuana ye andidiọk (Matthew 12:22-30; John 8:48-59).

Idiọk-Ñkpọ Ayarade

Ndot-ndot usua emi akadahadeda ye Jesus ye mme ukpep-ñkpọ Esie ekedi akpan idiọñọ emi okowutde odudu andidiọk emi ọkọyọhọde esit mme owo oro. Abasi ama ofumi ke ndusuk ini unana ifiọk idut mme okpono-ndem emi, edi idaha emi ekedi ini Abasi nte ke ana idiọk-ñkpọ ayarade idem owut se enye ekedide, ndien ekebem iso ekot Israel man edinam ibat. (Se Utom Mme Apostle 17:30). Emi ama enen koro ekebem iso eyak Ikọ Abasi, Ubọñ, mme ediomi, edinọ Ibet, edinam utom Abasi, ye mme uwa esin Israel ke ubọk ( Ñwed Mbon Rome 9:4, 5; Utom Mme Apostle 17:29-31).

Isaiah ama etiñ ntiñ-nnim-ikọ ete ke ifiọk ke abaña Christ eyedi: “Mbio oro ekesañade ke ekim ekut akwa uñwana: ama edi mmọ eke eketiede ke isọñ mfut mkpa, uñwana ayama ọnọ mmọ.” (Isaiah 9:2). Uñwana oro ama ọtọñọ ndineñere nyama ke ubon Israel ọtọñọde ke ini Abraham, owo anam akpanikọ; ndien nte ediwak isua eketienede, uñwana oro ama akabare ototim ayama. Tọñọ ke ini mme oku, mme anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ, mme ebierikpe, ndidem, ye mbon Abasi iren ye iban, etop ufak ye eke edidi Edidem edi se ekesiande mme ọsọñ obot-itọñ ye mme otut-utọñ nditọ Hebrew. Ndien ke akpatre, Enye ama odu mi ke otu mmọ. Enye emi eketiñde ebaña ete ke edidi “Edidem mme Jew” ama edi etiene oruk Esie, edi oruk Esie ikadarake Enye.

Jesus eketiñ abaña mmọ emi: “Edieke mmeñkpedighe nditiñ ñkpọ nnọ mmọ, mmọ ikpenyeneke idiọk-ñkpọ: edi ke emi mmọ inyeneke se etiñde enyaña idem ke idiọk-ñkpọ mmọ. Owo eke asuade Mi asua Ete Mi nde. Edieke mmenkpesineke ke ufọt mmọ nnam mme utom eke akanam owo efen minamke, mmọ ikpenyeneke idiọk ñkpọ: edi ke emi mmọ ekokut enyuñ esua Mi ye Ete Mi” (John 15:22-24). Jesus ama etiñ ñko ete “Ndien emi edi ikpe oro, ete, uñwana ama edi ke ererimbot, edi owo emama ekim ekan uñwana; koro utom mmọ ọdiọkde (John 3:19).

Nsua-Nnọ Emi Ekebemde Iso Etiñ

Isaiah, nte Abasi akadade usuñ, ama okut mme mbuk ke mme isua edem adaña nte Messiah edidide (Isaiah 6:9, 10). Apostle John ama etiñ abaña se Isaiah ekewetde, “Enye okotibi mmọ enyin, onyuñ ọsọñ mmọ esit; Mbak mmọ edida enyin mmọ ekut usuñ, enyuñ eda esit mmọ ekere ñkpọ, Enyuñ ekabare, ndien nnam udọñọ okure mmọ”( John 12:40).

Abasi ikekohokoi inam ikike Israel okim mbak mmọ edinim erinyaña ke akpanikọ. Mmọ ndibiere ndisọñ ibuot ke ofuri ediwak isua oro ke kpukpru mbet Abasi ntre, ama abiat ikike mmọ ke kpukpru ñkpọ spirit, anam mmọ ikekemeke aba ndidiọñọ ata uñwana Abasi emi akayararede ke Christ Jesus; ndien mmọ ekabare emek abiaña andidiọk, emi akayararede ke mme Pharisee ye mme anditiñ-ñntiñ-nnim-ikọ nsu. Israel ema ekpañ utọñ ke anyan ini enọ abiaña mme anditiñ-ñntiñ-nnim-ikọ nsu emi ekekwọrọde enọ mmọ “mme inem ikọ”; ndien ke emi mmọ ema ekañ Ọbọñ ye Andinyaña mmọ. (Se Isaiah 30:8-14). Nte Esau, mmọ ema enyam itie akpan mmọ ke ekpri udia ọkọti, ye nte Judas, mmọ ema enyam Ọbọñ mmọ ebọ udori ñkpọ isọñ.

Etop Abasi

Jesus ama etiñ ete ke Imọ idi Eyen Abasi, ndien emi ama anam mme Jew ikekemeke ndifaña ye Enye aba nte ke Enye edi Eyen anam usọ. “Owo eke ọbuọtde idem ye Ami, ibuọtke idem ye Ami, edi ọbuọt ye Enye emi ọkọdọñde Mi.” Ndinim Christ ke akpanikọ ekedi ndinim ke akpanikọ nte ke Abasi Ete ama ọdọñ Jesus man edinọ etop. Ndikañ Jesus ọkọwọrọ ndikañ Abasi Ete. Mme Jew ema esọp eti-eti enyuñ esọñ uyo ke edinyime nte ke Abasi edi Ete mme imọ, ukem oro ñko enyuñ esọp ndikañ nte ke Jesus edi Eyen Abasi. Nte ededi, Jesus ama ọdọhọ mmọ ete ke Imọ ikoto ke Abasi, ndien ke ikada etop Abasi isọk mmọ. Mme itie efen ke Ikọ Abasi onyuñ etie ntiense ndisọñọ nte, “owo eke okokutde Mi okokut Ete” (John 14:9). (Kot Mme Hebrew 1:3; Ñwed Mbon Colossae 1:15).

Ikọ Ntọt

Sia ọfiọkde ete ke mme Jew eyesin Enye, Jesus ama ọnọ mmọ item abaña etop emi Enye akadade ọsọk mmo. Ke idorenyin ndikọk nnan mmọ ye ndutuhọ emi mmọ esidade etiene Enye, Enye ama oyom ndinam mmọ ediọñọ idiọk emi odude ke ndisin etop Esie ñko, koro etop oro okoto Abasi ọnọ mme owo: “Owo eke esinde Mi, onyuñ etrede ndibọ ikọ Mi nda, enyene andibiere ikpe esie: ikọ ñketiñde, kpa ikọ oro edibiere ikpe ọnọ enye ke akpatre usen.”

Nte mbufo iyomke Christ, O mbio isọñ? Ndien mbufo idinyeneke Abasi mme erinyaña Abasi ekededi; koro Jesus ọkọdọhọ ete, “Owo baba kiet itieneke Ete, ibọhọke ebe ke Ami” (John 14:6). Ke esinde etop Christ, afo emesin ñkukure ñkpọ utom erinyaña ke usen ikpe. Jesus ọkodọhọ ete, ke Imọ ikedige ndikpe ikpe nnọ ererimbot edi ndinyaña enye. Edidu Esie ke ererimbot ama anam mme owo ediọñọ idiọk-ñkpọ mmọ, ndien mmọ enyene ubiomikpe ke iso Abasi, edi kpa ye oro ekedi inemesit Jesus ndisian mmọ nte ke oto ke Imọ edifen ke idiọk-ñkpọ odu. Enyiñ efen iduhe emi enọde, idinyuñ iduhe, emi ekemede ndida nnyaña owo (Utom Mme Apostle 4:11, 12).

Yak kpukpru owo ke kpukpru ebiet ekpono Ikọ Abasi; koro Edisana Ñwed Abasi, emi ediwak esakde inyuñ idaha ke akpan ñkpọ, edidi se edidade ebiere ikpe ke akpatre akwa usen oro, ndiwut mme mmọ eyenyene mme idinyeneke nsinsi uwem. Ama edi mmọ oro ekesukde ibuot ke mme item esie, eyenyene uwem nsinsi. Edi ye mmọ oro ekesọñde ibuot enyuñ emiomde akpanikọ Esie, eyebiom mmọ ikpe esin ke nsinsi ekim.

Idiọk-Ñkpọ Unana Edinim Ke Akpanikọ

Akpatre ufen emi edinọde Israel ke ndisin Christ edidi ndibiom mmọ ikpe nte owo kiet kiet nyuñ nsin mmọ ke nsinsi ñkpọdiọhọ ikañ. Mbuk eset ñko edi ntiense ke abaña ufen emi mme Jew ekebọde nte idut ke adañemi mmọ ekebierede ndisin Christ nnyuñ mfiori ete, “Iyip Esie akpakam ọkọbọ nnyin ye nditọ nnyin” (Matthew 27:25). Mbuk uwem mmọ osuk ọyọhọ ye uduọk-iyip ye mfuhọ ke esit, ndien mmọ enyuñ ekabare edi mmọ emi minyimeke ndiyọ kpukpru oruk ukọbọ satan tutu osim mfin emi.

Mme Andinim Ke Akpanikọ Emi Efehede Ndik

Ama odu ndusuk emi ekenimde etop erinyaña ke akpanikọ edi efehe ndik ebaña ekikere mme owo, emi anam mmọ efehe ndik nditiñ añwa-añwa edinim emi mmọ enimde Christ ke akpanikọ. Mmọ ema itoro owo ekan itoro Abasi. Edi Ikọ Abasi inanake odudu, koro nnyin imokot ibaña ndusuk emi ekewọrọde eda enyuñ etiñ añwa-añwa ebaña mbuọtidem mmọ ke Christ (Utom Mme Apostle 6:7; John 19:38, 39).

Ke esiode mme mmọ emi ekefehede ndik efep, odu mmọ emi mikebiatke ini nditiñ añwa-añwa ñwut mbuọtidem mmọ ke akpanikọ emi Jesus eketiñde abaña Idem Esie. Ndusuk ke otu mmọ emi ekedi mbet duopeba, Mary eka Jesus, Mary magdalene, Mary ye eyen eka esie Martha, Lazarus, ye ediwak mmọ efen. Nnyin imọfiọk ite ke ama odu owo 120 emi ekebohode ke ubet enyọñ ke usen Pentecost, mmọ emi kpukpru ekedu ke esit kiet ye ekikere kiet. Edi utọ mme owo emi akanam Jesus etiñ ete, “Edieke owo ekededi anamde ñkpọ ọnọ Mi, ... Ete Mi eyekpono enye” (John 12:26); afiak etiñ ete, “Mọdo owo ekededi eke edinyimede ke iso owo ete, idi okim, Ami nyenyuñ nnyime enye ke iso Ete Mi emi odude ke heaven. Edi owo ekededi eke edikañde Mi ke iso owo, ete, idige okim, Ami nyenyuñ ñkañ enye ke iso Ete Mi emi odude ke heaven” (Matthew 10:32, 33).

Questions

MME MBUME

1. Nso ifiọk ke mme Jew ekebem iso enyene ke abaña edidi Edidem?
2. Anie eketiñ ntiñ-nnim-ikọ abaña unana mme Jew ndinim ke akpanikọ?
3. Mme anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ekenam didie efiọk ete ke mme Jew eyesin Jesus ke Enye ama edi ke isọñ?
4. Nte Abasi ama okim mbio oro enyin man mmọ ekufiọk akpanikọ?
5. Edida nso ibiere ikpe inọ mme owo ke usen ikpe?
6. Nte Jesus ama obiom ererimbot ikpe ke edidi Esie ke isọñ? Siak itie ke Ikọ Abasi ndisọñọ ibọrọ fo.