Lesson 226 - Senior

Memory Verse

“Jehovah emekpere mmọ eke esit ọbuñọde mmọ; onyuñ anyaña mmọ eke esit ọduọde” (Psalm 34:18).

Cross References

I Psalm Ekọm

1. Psalm David emi akabaña ini emi enye okosobode ye Abimelech, edidem Gath, 1 Samuel 21:10-15; Mme Ñke 29:25; Ecclesiastes 7:7

2. David ọkọtọñọ Psalm esie ye ọyọhọ-esit ekọm ọnọ Abasi, Psalm 34:1,2; 71:8, 15; 145:2

3. David oyom kpukpru owo etiene enye emenere ubọñ Abasi ke enyọñ, Psalm 34:3; 35:26-28; Luke 1:46

II Ikwọ Ubọhọ

1. David etiñ añwa-añwa ete ke imọ ikọbọñ akam inọ Abasi, ndien Abasi eyere akam imọ, Psalm 34:4-6; 18:6; 22:24; 10:17

2. Ukpeme ke ikpọk-idem ye ubọhọ edi udeme nditọ Abasi, Psalm 34:7; 91:9-12; Matthew 18:10; Mme Hebrew 1:14

3. Etiñ añwa-añwa ete ke uñwam Abasi enyene nditọ Abasi, Psalm 34:8-10; 23:5; Isaiah 25:4; Genesis 28:15; Psalm 37:28; 2 Ñwed Timothy 4:18

III Item Ndinam Ñkpọ Nnọ Abasi

1. David oyom ikọt esie ekpep eto enye ndibak Abasi, Psalm 34:11; Mme Ñke 1:8; 4:1; Ecclesiastes 12:1

2. David eteme mmọ emi emade ndikut eti ye anyan usen ndikpep nto enye, Psalm 34:11-14; 1 Peter 3:10, 11; Job 28:28

3. Abasi anyanyaña ikọt Esie osio ke kpukpru ukut ye nnanenyin, edi eyesobo mme idiọk owo, Psalm 34:15-22; 2 Chronicles 16:9; Psalm 11:4-7

4. David etiñ abaña mkpa Christ, nte ntiñ-nnim ikọ, Psalm 34:20; John 19:36; Exodus 12:46; Numbers 9:12.

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Mme Idomo David

David ekewet Psalm emi, emi nnyin ifiọkde nte ọyọhọ edip ye duop-enañ nditi ini emi Abasi akafakde enye osio ke afanikọñ. David ama efehe ọkpọñ obio esie, aka ke obio mme Philistine, oto ke ntak ufup ye ukọbọ Saul. David ama ọtọñọ ndikpa mba nnyuñ ñkop mmem-idem oto ke anana-utit ukọbọ Saul emi; ndien ke mbrenyin enye efehe okoyom ukpeme ke ubọk Abimelech (Achish), edidem Gath. Mme Philistine ekedi mme asua Israel, koro Abasi ama ọnọ nditọ Israel uyo ete mmọ eñwana ekọñ ye mmọ tutu esobo kpukpru mmọ. Ke ntre David, owo Abasi, ndida idem-esie ñkesin ke ubọk mmọ nnyuñ nyom ukpeme nto mmọ, ekedi nte ata akpatre ñkpọ ndinam. Edinam emi akayarade owut ata ọkpọsọñ nnanenyin emi David okokutde idem esie ke esit, emi akanam enye onim ke akpanikọ ete ke imọ iyekut mbọm ke ubọk mme asua Israel ikan nte idikutde ke ubọk Edidem Saul.

Ke mme usen oro, ema edomo mbuọtidem David ke Abasi eti eti, ema enyuñ edọdiọñ edomo akpanakpan ke ini enye ekemekde utọ enyene-ndik usuñ emi ndida mbọhọ ke mme afanikọñ esie ke ndiyom mbọm ke ubọk idiọk owo. Ñwed etiñ ọnọ nnyin ete ke “Mbọm mme idiọk owo edi mfiomo” (Mme Ñke 12:10).

Koro David okoyom ubọhọ oto Edidem Gath, enye ama okop mbon ekọñ Philistine nte etiñde ikọ ebaña enye, ndien emi ama enyek enye idem ke abaña uwem esie. Mbon ekọñ emi ema ediọñọ David nte kiet ke otu mme akpan usua mmọ. David ama ọwọrọ etop eti-eti oto ke emi enye okowotde Goliath ye mme Philistine eken; ke ntem, ke ini mmọ emi ekedude ye Abimelech ekediọñọde enye, David ikekereke ite ke iyebọ uñwam ito mmọ. Itie emi David okokutde idem esie ke oruk ini emi ama ọdiọk eti-eti tutu enye akabare anam ñkpọ nte ibuot esie ifọnke. Edidem ọnọ ikọt esie uyo ete ebin David efep, ndien emi akañwam David ndinyọñ ye uwem esie.

Ke utọ ini emi, David ama ọbọ ukpep-ñkpọ edieke mikenyeneke ñkpọ efen; ndien ke ini iso, nte enye ekerede abaña akwa edinyaña Abasi ke mme isua nnanenyin emi, Abasi ama esin ekikere ke esit esie nditiñ mbaña mme ñkpọ emi.

Ke mme ini nnanenyin, afanikọñ ke ukpọñ ye ke ikpọhidem, esida ntọtuñọ ifiọk Abasi ye ọyọhọ iberedem ke Enye ndibet ke ime tutu Abasi afak nnyin osio ke mme nnanenyin emi. Oto ke ibuot-ikọ emi ọyọhọ Psalm edip ye duop-enañ ekpepde, nnyin ifiọk ite ke mbuọtidem David ke Abasi ama ọdọdiọñ ọsoñọ ada onyuñ ebere ke Abasi akan nte ekedide:

Eti Abaña Edinyaña Abasi

David ama ada ekikere esie afiak ko ke edem ke abaña ini idomo emi enye ekenyenede ye edidem Gath, onyuñ ekere abaña edinam emi oruk ini nnanenyin emi okonukde enye ndinam. Esit esie ama ọfiọk akpanikọ ke abaña ñkpọ emi, ete edieke Abasi mikpakanyañake enye, enye akpatak. Akpan ukpep-ñkpọ emi ọyọhọ Psalm edip ye duop-enañ emi osuk akamade, abaña akwa mfọn Abasi, ubom Esie, edima ukpep emi enye ọnọde ikọt Esie, ye nsobo emi eñwọñọde enọ mme idiọk owo.

Usuñ kiet eke ededi emi David akamade ndiñwam idem esie, edide ifiọk ama odu ke esit mme ikoduhe, mme okoto ke mbrenyin mitoho, David ama otim ọfiọk ete ke kpukpru ọkpọwọrọ ikpikpu edieke Abasi mikpakañwamke.

David itiñke usuñ nte enye adade ọfiọk ete ke ikọbọhọ mme philistine oto ke uñwam Abasi, edi enye ama otim ọfiọk ete ke edi Abasi akanyaña imọ. Oruk mbuọtidem oro ke edinyaña emi Abasi ama okononim, okposukedi nte owo mikemeke nditim ntiñ ntak emi enye enyenede utọ ekikere emi, edi ata mbuọtidem.

Ata enyin mbuọtidem okut ubọk Abasi nte anamde utom, edi esit ye ekikere obukidem ikwe idiọñọ Abasi ke usuñ kiet eke ededi. Nnyin imọfiọk ite ke emi edi akpanikọ idighe ke ifiọk eke inyenede ito ke se Abasi anamde ke uwem ikọt Esie ikpọñ, edi koro emi asañade ekekem ye Ikọ Abasi: “Mbuọtidem ọwọrọ ete, nnyin itim ibure ifiọk ite iyebọ se nnyin idoride enyin ke esit, inyuñ itim inim ite se idibede owo ke enyin ododu” (Mme Hebrew 11:1).

Ukpeme Ye Ukama Abasi

David etiñ ọnọ nnyin ete ke “Angel Jehovah ana akan mmọ eke ebakde enye okuk, onyuñ anyaña mmọ.” Enye ikpereke nnyin ikpọñ-ikpọñ edi enye ana akan nnyin okuk onyuñ ofuk nnyin ye ukpeme esie.

Ukem ekikere emi ke Jesus ọkọnọ ke ini Enye eketiñde abaña ukpeme emi Abasi ekpemede Jerusalem, ima ye ukpeme emi mmọ ekesinde. “O Jerusalem, Jerusalem, emi owotde mme prophet, onyuñ ọtọñọde mmọ eke edọñde etiene fi ke itiat. Adaña ediwak ini didie ke ñkoyom ndibon nditọ fo ọtọ kiet, kpa nte unen obonde nditọ esie ke idak mba esie, ndien mbufo ikonyimeke” (Matthew 23:37). Moses ekenyene ukem ekikere emi ke abaña ukpeme emi Abasi ọnọde ikọt Esie ke ini enye ọkwọde Ikwọ Moses ọnọ nditọ Israel: “Nte ntrukpom otimerede efọk esie, okubọ nditọ esie, atat mba esie emen mmọ, obiom mmọ ke mba esie: (kpa ntre ke) Jehovah ikpọñ-ikpọñ ada enye usuñ” (Deuteronomy 32:11, 12.

David aka iso ndinam ikọ ntiense esie ke abaña ukpeme ye uñwam Abasi añwaña ke mme ikọ emi “Mmọ eke ebakde enye minanake baba ñkpọ kiet”, esọñọ mme ikọ emi ye ufañ ñwed emi “Mme lion enana udia, enyuñ etie biọñ: edi mmọ eke eyomde Jehovah idinanake baba eti ñkpọ kiet’. Eda ekpe nte etubom mme unam ikọt. Mme ekpe edu ke otu mme unam emi esọñde odudu eti-eti ke ndimum unam efen ñwot nta. Mmọ enyene ñkari eti-eti, enyuñ esọp usọp, ndien ke ediwak ini mmọ ekeme ndiwot mme unam-udia mmọ ke mkpasip ita kiet. Mmọ edi unam emi ekaride ñkari enyuñ enyenede ndik eti-eti ke usuñ nte owo mikemeke ndisọp ñwot mmọ, ndien kpukpru se idude ke ñkan-ñkuk mmọ ebebak mmọ. Edi okposuk edi nte mmọ enyenede akwa ukeme ye isọñ-esit ndiwot nyuñ nta mme unam efen, ediwak ini mmọ etie ọkpọ-ọkpọ oto ke biọñ, ndien mmọ etak ke ndiyom udia man mmọ edu uwem.

Edi akpanikọ nte ke David ekekere abaña mme owo emi enyenede ukem edu-uwem emi mme ekpe enyenede ke ediwak usuñ. Mmọ ñko ebak ibak, esọp, inyuñ inyeneke mbọm nte mmọ ekade iso ndiyom odudu ye inyene isọñ okpon akan. Ke ntre, David eketiñ akpanikọ ke ini enye ọdọhọde ete ke mmọ idikopke uyuhọ, okposuk edi nte mmọ ediñwanade ke ofuri esit ibak mmọ. Udeme emi enyenede mmọ emi esuade Abasi edi mmọ ndikaka iso ke eñwan ye utọk ye mme owo ererimbot emi ediọkde nte mmọ. Emem iduhe inọ mme anam idiọk, mmọ enyuñ ebiet nyoyoho inyañ emi mmọñ esie onyuñ ọyọhọde ye ndek ye mbat. (Se Isaiah 57:20). Idighe ntre ye nditọ Abasi, koro “Mmọ eke eyomde Jehovah idinanake baba eti ñkpọ kiet”. Edi Abasi ekpeme nditọ Esie ke ini mmọ ekade ndiyom udia, akan mmọ okuk ke ima Esie emi onimde mme asua mmọ nsan-nsan, onyuñ ayak mmọ edia ke emem ye uyuhọ.

Uteñe Jehovah

David ama ọfiọk ete ke imọ ibọ ukpep-ñkpọ ke abaña uteñe Jehovah ye ukpeme emi Enye enyenede ọnọ ikọt Esie. Akpanikọ ye akwa mfọn Abasi ekebiet ata nsem-nsem mmọñ idim ke esit ye uwem David, emi akanamde enye enyene oruk ediye edu-uwem emi enye ekenyenede. Ke ntre, nte etubom ke otu owo ye enye emi Abasi ekeyetde aran onim ndidi Ọbọñ ke Israel, enye ama ekere ete ke edi utom imọ ndinam mmọ efen efiọk ebaña akwa edinyaña Abasi.

Ekeme ndidi David ekekpep nditọwọñ nte enye owutde ke Psalm emi, ndusuk enye ama obon ikọt esie onyuñ etiñ ukem ikọ emi añwañade owo, kpa nte Jesus eketiñde ọnọ mbet Esie ke ini Enye ekekpepde mmọ abaña ndibe ñkpọ obio-ubọñ Abasi. “Ibọhọke mbufo ewọñọre ekabare etie nte ñkpri nditọwọñ, mbufo ididukke ke Obio Ubọñ Heaven” (Matthew 18:3).

Eñwọñọ Edinyaña

David ama etiñ abaña ñkpọ-ntibe emi midighe ñkpọ efen ke ebede ediyarade, ubak-ubak, mbaña usen emi Abasi edisiode Eyen erọñ-uwa ọnọ Idem-esie, ke abaña idiọk-ñkpọ owo. Ikọ David emi, “Enye ekpeme kpukpru mme ọkpọ esie: baba mmọ kiet ibuñọke” eketiñ abaña ata Eyenerọñ uwa. Usuñ nte anade ebeñe idem enyuñ eta eyenerọñ Passover ekedi emi, oro edi, ikanaha nte ebuñ baba ọkpọ esie kiet. Ukem ñwọrọ-nda edinam emi edi se ikadade itie ke ini edikọñ Christ ke eto ye mkpa Esie. Ekedi ido mbon Rome ndibuñ ukot mmọ emi ekọñde ke eto ndinam mmọ esọp ekpa. Ukem emi ke ekenam ye mme inọ iba emi ekekọñde ke eto ye Jesus; edi ke ini mbon Rome ekutde ete ke Jesus ama akpa-kpa, mmọ ikobuñke baba ọkpọ Esie kiet.

Abasi ama edemere David ndiwet mbaña Passover emi, nte ntiñ-nnim ikọ ke abaña eñwọñọ Jesus Christ ndibọ nsio-nsio ufen ye esuene, ndinyuñ mkpa ke akpatre nto ke ubọk mme asua Esie. Kpasuk ntre ke Abasi edinam Enye eset ke mkpa onyuñ emenere Enye onim ke itie akwa ubọñ. Nte David adade ekikere esie afiak edem, ke abaña mme nnanenyin esie, enye okut ete ke imọ ima ikut ufen ke esisit ini, edi Abasi ikayakke ñkpọ anam imọ. Okposuk edi David ikañwanake ndidomo mme ukut esie ye eke Ọbọñ ye Etubom esie, edi enye ama enyene ọyọhọ esit ekọm ke akwa edinyaña Abasi. Ndien ye esit emi ọyọhọde ye itoro ọnọ Abasi, David etre Psalm esie ye mme ediye ikọ emi, “Jehovah afak ukpọñ ikọt esie: ndien baba owo kiet eke eberede idem mmọ ye enye, iduehe isop.”

Questions

MME MBUME

1. Nso ñkpọ ikenyik David ndiwet Psalm emi?
2. Nso edi ntak emi David akabakde mme Philistine?
3. Didie ke Abasi akafak David osio ke ubọk mme Philistine?
4. Mme anie ekedi nditọwọñ emi David ekekpepde?
5. Ke nso usuñ ke eketiñ ebaña Christ ke Psalm emi?
6. Nso usuñ ke David akabuana ke mme ukut Jesus Christ?