Lesson 226 - Junior
Memory Verse
“Angel Jehovah ana akan mmọ eke ebakde enye okuk, onyuñ anyaña mmọ” (Psalm 34:7).Notes
Ikọ Ntiense
David ama esiti kpukpru ini mme ukpep-ñkpọ emi enye ekenyenede ke ini enye ekefehede ọbọhọ mme asua esie ekedibe. Abasi ama añwam David, ama onyuñ ekpeme enye ke ediwak ini ye ke ediwak usuñ. Oto ke ifiọk emi David ekenyenede, mbuọtidem ye idorienyin esie ama ọtuñọ tutu akanare edi uko esie ke Abasi emi ekesinde idorenyin ke esit esie. Ke ini David ọkọbuọtde idem ye Abasi, enye ama ọfiọk ete ke ñkpọ idinamke imọ.
Abasi ekemenere esit David ndiwet Psalm emi ke ama okosio enye ke ñkpọ ndik. Abimelech mi edi enyiñ idaha emi edoride enọ owo nte inyenede Pharoah, edidem, mme ada ibuot Ukara (President). David mi eketiñ abaña Achish, edidem Gath, emi enye ekefehede eti-eti (1 Samuel 21:12). David ama ọdiọñọ ete ke edi Abasi akañwam imọ ibọhọ. Nte David ekekerede abaña mme ñkpọ emi, enye ama ọdiọñọ ete ke imọ imakama Abasi ediwak itoro. Psalm emi edi ikọ ntiense David.
Nditoro Kpukpru ini
David ọdọhọ ete “Nyekọm Jehovah kpukpru ini.” Mi enye anam efiọk uduak esie nditoro Jehovah ke kpukpru idaha. Ndusuk owo ekeme ndikọm Abasi ke ini ñkpọ ọfọnde ye mmọ. Mmọ eken iwakke ndikọm Abasi. David ama ọfiọk ete ke ntak odu ndikọm ndinyuñ ntoro Abasi kpukpru ini. Kpa ke idem ini ndik ye afanikọñ, esit David ekebere ke Abasi. Ke ini ukut ye ukọbọ okosimde David, enye okosuk enyenyene ntak ndibuọt idem nyuñ ntoro Abasi. David ete ke itoro Jehovah eyesuk atak imọ ke inua kpukpru ini ye ke kpukpru idaha. Andiwet Ñwed Mbon Ephesus ñko ọnọ nnyin item ete “Enọ Abasi Ete ekọm kpukpru ini ebaña kpukpru ñkpọ” (Ñwed Mbon Ephesus 5:20).
Ndinọ Abasi Ubọñ
David ama anam ediwak utom uko ke eyo uwem esie, nte ndida utop-itiat esie ñwot Goliath, anyan owo oro, emi ekedide asua ikọt Abasi; nte ndimum Lion ke ntañ-ebek nnyuñ ñwot enye ke ini enye okodomode ndiyip kiet ke otu mme erọñ David; nte ndiwot bear nnyuñ nsio eyen-erọñ ke inua esie mfep. David ikanamke inua ke mme utom uko esie mme ke ñkpọ ekededi emi enye akanamde. David ọkọnọ Abasi ubọñ sia enye ọfiọkde ete ke imọ ikpekemeke ndinam baba kiet ke otu mme ñkpọ emi ke esiode uñwam Abasi efep. Paul Apostle ama etiñ mme ikọ emi ekebietde mme ikọ David. Paul ọkọdọhọ ete “Edi nsa mi ndibure mbure, ibọhọke ke krọs Ọbọñ nnyin Jesus Christ” (Ñwed Galatia 6:14). Nte akanam nnyin imobure mbure? Mme mbure emi akabaña idem nnyin, mme akabaña mme ñkpọ Abasi anamde?
David okoyom mbon efen efiọk se Abasi akanamde ọnọ enye. David ekekere ete ke ndikop oruk ñkpọ oro eyeda idara esin ke esit mmọ. Ndinọ Abasi ubọñ ama anam David adara, mbon efen enyuñ edara ñko. Ke David ama eketiñ se ikotibede ye enye ọnọ mbon efen, enye okot mmọ ete etiene imọ ekọm Abasi. Mmọ ema ekop nte Abasi akafakde enye, ndien enye ekere ete mmọ ekpenyene ndibuana ye enye ke ekọm esie.
Mme Akam Emi Ebọrọde
David ama etiñ ntak emi enye ọkọkọmde Abasi, oro edi ke Abasi ama akpañ utọñ ọnọ David ke ini enye ọkọbọñde akam. Abasi ikokopkekop akam David ikpọñ-ikpọñ edi ama ọbọrọ ñko. David ọkọm Abasi koro Abasi ama onyuñ ebin ndik efep ke esit David. Ke ima Abasi odukde ke esit, ndik emi afinade, efehe; ndien emem ye mbuọtidem eda itie esie. John ama enyene ukem ekikere emi ke ini enye ewetde abaña mfọn-mma ima Abasi “Ndik isineke ke ima; edi ima eke ọfọnde ama ebin ndik efep; koro ndik asaña ye ufen” (1 John 4:18).
Edi akpanikọ nte esibọrọ akam kpukpru nyin. Nte emi idighe ntak nditoro Abasi? Nnyin imakama Enye isọn ekọm ye itoro ke akam nnyin emi Enye ọbọrọde. Nnyin imonyuñ ibọ mme eridiọñ efen, edi edieke Abasi mikpanamke ñkpọ efen inọ nnyin, nnyin ikpe-nyene ndikọm Enye ke mme ibọrọ akam.
Angel Ukpeme
Idighe ñkukure se Abasi akanamde ọnọ David edi emi. Abasi ama ọdọñ angel ekekpeme David. Ndusuk owo ekot emi angel ukpeme emi ekpemede mmọ osio ke ñkpọ ndik ye ke afanikọñ. Ediwak nditọ esidara ndikut ndise emi owutde nditọ-wọñ iba emi esañade ke mfafaha ebọp ebe iñyañ. Angel Abasi asaña ke ñkañ nditọ-ọwọñ emi man añwam mmọ ndibe iñyañ oro. Ndise emi eti nnyin ete ke Abasi ọnọnọ mme angel Esie ekpere mmọ emi ebakde Enye.
Ndik enye emi ọkpuhọre ye ndik ufen emi Abasi okosiode efep ke David. Ndik enye emi isinke yomo-nsia ye nyek-idem ke esit owo. Edi uteñe Abasi emi ediñwamde nnyin ndikpono Abasi, emi edinyuñ akpande nnyin ndinam se iyatde Abasi esit. Ndik Abasi anam nnyin inam ñkpọ inọ Abasi. Ñwed Abasi etiñ ete ke “Uteñe Jehovah edi akpan ifiọk” ye “eritọñọ eti ibuot” (Mme Ñke 1:7; 9:10).
Uteñe Jehovah
Mme edidiọñ efen edu emi eñwọñọde enọ mmọ emi eteñede Abasi. David ekere abaña mmọ efen. Enye okoyom kpukpru owo enyene mme edidiọñ emi enye ekenyenede. David ete ke iyeteme nnyin uteñe Jehovah edieke nnyin idikpañde utọñ ke ikọ esie. Ndusuk David ekpekekpep mme owo ndibre harp sia enye ekedide ata ikwọ. Midighe David ekpekpep mme owo ndinwana ekọñ sia enye ekedide akwa owo ekọñ. David iketiñke ñkpọ ibaña mme ñkpọ emi koro enye ọdiọñọde ete ke uteñe Jehovah edi ata akpan ñkpọ.
David ete “O mbufo etabi, enyuñ ese nte Jehovah ọfọnde.” Enye oyom nnyin idomo Abasi ke idem nnyin ise. Nnyin imekeme ndinyene ukem ifiọk emi David ekenyenede koro Abasi eyeñwam nnyin kpa nte akañwamde David.
Idinanake Nti-Ñkpọ
Esọñọ nnyin idem ndibuọt idem ke Abasi ndinyuñ nyom Enye. Ntre ke nnyin idinyene mme edidiọñ Abasi idinyuñ inanake eti ñkpọ baba kiet. David ikọdọhọke ite ke iyenyene kpukpru se nnyin iyomde. Edi ọdọhọ ke Abasi eyenọ se ifọnde ye nnyin. Nnyin idinanake baba eti ñkpọ, baba edidiọñ ke spirit, koro Abasi enyenede ediwak. Ikpanaha nnyin inana baba eti ñkpọ koro eñwọñọde emi enọ mmọ emi eyomde Abasi enyuñ ebuọtde idem ye Enye. Nnyin imekeme ndidu uwem ke mbuọt-idem ndien nnyin inanake ñkpọ.
Eti Ye Inem Uwem
Nte odu owo eke miyomke eti uwem, anyan uwem ye inem uwem? Kpukpru owo eyom ndidu inem uwem. David anam nnyin ifiọk nte enye okokutde emi, ye nte nnyin ñko ikemede ndinyene eti uwem mi ke isọñ emi ye ke uwem emi ebede efep.
Item David edi, yak nnyin iwọñọre ikpọñ idiọk, ke ikọ ye ke edinam. Abasi imaha idiọk. Enye asasua idiọk. Abasi ọwọwọñọre iso Esie ọkpọñ mmọ emi enamde idiọk. “Idiọk eyewot idiọk owo.”
Idiọk-ñkpọ ada nsobo edi. Eyeda nsobo ye nsinsi mkpa ọnọ mme anam idiọk-ñkpọ. David ikekemeke nditiñ baba eti ñkpọ ndian idiọk-ñkpọ. Enye ama ewet ediwak ufañ ñwed abaña mme edidiọñ emi esimde edinen owo ye mmọ emi enamde edinen ido.
Editua Ñkpọfiọk
Odu ndusuk owo emi ekpemade ndinam eti, edi etie nte ke kpukpru idaha mmọ enam se idiọkde. Mmọ eyat esit, etiñ ikọ esuene, ekem eseme ebaña iyaresit mmọ. Mmọ esu nsu enyuñ ekop ndik ete eyeyarare mme imọ. Mmọ eduọ eduk ke afanikọñ enyuñ enyene ndibọ ufen. David ama ọfiọk ete ke Abasi ekeme ndiñwam kpa utọ owo oro oyomde ndinam se inende. Owo baba kiet ikemeke ndidu uwem edinen ido ke esiode Abasi efep.
Ke owo okotde Abasi oyom uñwam, onyuñ atuade ñkpọfiọk ye mfuhọ ke esit esie ke abaña mme idiọk-ñkpọ ke uwem esie Abasi eyekop eyenyuñ ọbọrọ akam oro. Ọbọñ ekpere mmọ eke esit mmọ ọbuñọde ndien Abasi eyenyaña mmọ eke efuhọde ke abaña mme idiọk-ñkpọ mmọ. Abasi eyenyaña ukpọñ eke akabarede esit onyuñ ọnọ enye odudu ndidu edisana uwem. Enyin Abasi esese mme ndinen owo ye unana mmọ. Utọñ Abasi kpukpru ini ọbiọñọ eseme ikọt Esie. “Sese, ubọk Jehovah ikabakede imuhọ ikan nte enye anyañade; utọñ esie inyuñ idobike ikan nte enye okopde” (Isaiah 59:1).
Ndinam Se Ifọnde
David ọdọhọ ete “Wọñọre kpọñ idiọk, nyuñ nam eti: yom emem, nyuñ bine enye.” Owo nditre ndinam owo idiọk ikemke. Nnyin inyene ndinam eti, oro edi inyene ndidi ñkpọ uñwam. Ke ini ikekpepde ibaña Deborah ye Barak (ọyọhọ ukpep-ñkpọ 191), ima ikop nte obio Meroz ekebọde isuñi Abasi koro mmọ mikenyeneke se ekenamde. Mme andiduñ ke obio ikọbiọñọke nditọ Abasi edi mmọ ikọnọhọ uñwam ke ini mmọ ekpekenamde ntre. “Koro mmọ midighe ndiñwam Jehovah, ndiñwam Jehovah ke otu mbon uko” (Judges 5:23).
Ndinam eti ñkpọ idighe ñkukure se Abasi oyomde oto owo. Owo enyene ñko ndikpọñ idiọk. odu mmọ emi enamde nti ñkpọ edi mmọ itim inyeneke idaresit tutu mmọ ewọñọre ekpọñ idiọk. “Ọkpọ-usuñ nti owo edi edikabare ñkpọñ idiọk” (Mme Ñke 16:17). “Yak kpukpru owo emi esemede ekot enyiñ Ọbọñ edianare ekpọñ ukwañkpọ” (2 Ñwed Timothy 2:19). Usuñ emi mikemke ye usuñ Abasi edi usuñ idiọk, idiọk-ñkpọ odu ke ndibiat Ikọ Abasi. Ediwak owo inyimeke ete ke mme imọ imenyene ñkwaña usuñ, edi kpukpru owo eke minyeneke edinyaña ikemeke ndinim ewuhọ Abasi. Nsọñ-ibuot ye Abasi, unana edinim Enye ke akpanikọ anam owo anana inemesit ke uwem emi onyuñ ada ufen ọnọ owo ke nsinsi-nsinsi.
Mme Ukut
“Kpukpru ñkpọ ewọrọ kpukpru owo ukem-ukem: ñkpọ kiet ọnọmọ owo, ye mme idiọk owo, ye owo eke ọfọnde, ye ndisana, ye ndidehe, ye owo eke awade uwa, ye owo eke miwaha” (Ecclesiates 9:2). Okposuk edide ntre, ukpuhọre odu ke ufọt mme idiọk owo ye ndinen owo. Ke ini afanikọñ ye nsobo osimde mme anam idiọk, owo iduhe ndiñwum mmọ. Mme anam idiọk enyene ndibọ ufen edi Abasi afak ndinen owo. Jehovah ọnọ uñwam esọk mmọ emi ebuọtde idem ye Enye. David ọdọhọ ete ke ediwak ukut osim eti owo edi Jehovah osio enye ke mmọ kpukpru. Nte ikpọfọnke ndinyene kiet emi afakde ke kpukpru mme ukut akan ndinyene ukut kiet ndien andifak iduhe?
Ñwure
David owut ukpuhọre emi odude ke owo emi abakde Abasi ye enye emi mibakke. Mmọ emi miyomke Abasi minyuñ ibuọtke idem ye Enye edu uwem unana inemesit ke idak iyaresit Abasi, eyenyuñ eda ke ikpe ke iso Esie. Mmọ eyedi mbon nsobo, mmọ emi esinde, emi edude ikpọñ-ikpọñ, emi ikpe obiomde ye mbio ukut. Mmọ idinyeneke owo baba ndifak mmọ koro ekesinde ndikot Jehovah mbemiso ini ebe. Nsobo ye ubiom-ikpe edidi udeme mmọ ke nsinsi. Edi Jehovah afak mmọ emi eyomde Enye. Baba kiet emi ọbuọtde idem ye Jehovah ididuhe ke nsobo, idinanake ufan, idinyuñ inanake andiñwam.
Iwuk
Nte ikotde ibaña ifiọk emi David ekenyenede, nte idemekere ekikere esit nnyin ndibuọt idem ke Abasi ñkan? Edi mmem-mmem ñko nnyin ndinyene ukem iwuk oro David ekenyenede ke Abasi. David akanam didie enyene oruk iwuk oro? David ekedi owo nsuhọre-idem, ama onyuñ ọbọñ akam. David ekebere ke Abasi, ikedighe ke odudu mme ifiọk esie. David ama ọduñọre Abasi ọfiọk onyuñ anam item esie. Sia David ọkọbuọtde idem ke Abasi enye ama enyene idorenyin ke abaña uñwam ye ukpeme Abasi. Enye ama ọdiọñọ ete ke Abasi eyefak imọ. Nnyin ñko ikpenyene iwuk ke Abasi koro mme eñwọñọ Esie ikemeke ndikpu.
Questions
MME MBUME- Ini ewe ke David ọkọkọm Abasi?
- David okobure mbure ke Anie?
- David akanam didie ọfiọk ete ke Abasi ama okop ke ini enye ọkọbọñde akam?
- Nso ke Abasi anam ọnọ ndinen owo?
- Nso ke Jehovah edinam ọnọ mmọ emi esit mmọ ọbuñọde onyuñ anuahade?
- Anie afak edinen owo osio ke ukut esie?
- Ke mme ukut esie ifañ ke edifak edinen owo?
- Mme anie ke angel Jehovah ana akanare okuk? Ke nso ntak?
- Nso idi iwuk?
- Didie ke David ekenyene iwuk ke Abasi?