Lesson 227 - Junior
Memory Verse
“O ukpọñ mi, kọm Jehovah, kpukpru se idude mi ke esit, nyuñ kọm edisana enyiñ esie” (Psalm 103:1).Notes
Ye Kpukpru Ukeme Esie
Nte David ekekerede abaña uwak edidiọñ esie, esit esie ama ọyọhọ ye ekọm ọnọ Abasi. David ikekemeke nditoro Abasi ekem nte Abasi ọkọdiọñde enye, edi, David ama ekeme ndinọ Abasi ubọñ ke nditoro Enye. David ama ọdiọñọ ete ke imọ imakama Abasi isọn itoro. Spirit ekọm ekenyik David nditoro Abasi ntọtuñọ-ntọtuñọ, ye kpukpru se ikodude enye ke idem: ye ofuri esit esie, ye ofuri ukpọñ esie, ye ofuri ekikere esie, ye ofuri odudu esie, ye ofuri ukeme esie.
Mme utip emi etode Abasi edi mme edidiọñ ye nti ñkpọ oro Enye ọnọde nnyin. Nnyin inyeneke ndifre baba kiet ke otu mmọ. Ndusuk owo eyeda itoro enọ idem mmọ ke abaña nti ñkpọ ke uwem mmọ; mmọ ekere ete ke mme imọ imodot ndinyene nti ñkpọ oro. Edi Abasi edi usuñ ọnọ kpukpru se ifọnde. “Kpukpru eti erinọ ye kpukpru enọ eke efọnde ema eto ke enyọñ, eto ke ubọk Ete mme uñwana esuhọre edi” (James 1:17). Mme itoro nnyin ekpri ekaha ke usiene mbọm Abasi.
Edidahado
Nte David ekekerede abaña mbọm Abasi, enye ama ọtọñọ ndibat mme edidiọñ emi ekesinde enye otoro Abasi. David ama ọbọ edifen ke kpukpru mme idiọk-ñkpọ esie, idighe mkpri idiọk-ñkpọ ikpọñ, mme se ekpekotde mbubit idiọk-ñkpọ. David ama otoro Abasi emi ekefende ke kpukpru idiọk-ñkpọ esie. David asaña didie ọfiọk ete ke Abasi emefen ke mme idiọk-ñkpọ imọ? David ama onyime ete ke imọ idi idiọk-owo; enye ama ayarade kpukpru mme idiọk-ñkpọ esie ọnọ Abasi; enye ama atua ñkpọfiọk onyuñ ọkpọñ kpukpru idiọk-ñkpọ; enye ama ebeñe Abasi efen ọnọ imọ; ndien ke ini enye onimde mme eñwọñọ Abasi ke akpanikọ, emem ye uyuhọ ema edu ke esit David ete ke emefen mme idiọk-ñkpọ esie ofuri-ofuri. Edifen ke mme idiọk-ñkpọ emi ikenaha inọ David ikpọñ; owo ekededi ekeme ndibọ enye nto Abasi, “Edieke nnyin iyararede mme idiọk-ñkpọ nnyin, Enye edi anam-akpanikọ onyuñ enen, ete ifen mme idiọk-ñkpọ nnyin, inyuñ iyet nnyin isana ke kpukpru mme ukwañkpọ” (1 John 1:9).
Edikọk
Edidiọñ efen emi David ọkọbọde oto Abasi ekedi edikọk kpukpru udọñọ ikpọkidem esie. Odudu Abasi ikureke ke ndikọk ñkpri ye mfefere udọñọ ikpọñ. Abasi ọkọkọk kpukpru oruk udọñọ. Ikonyuñ inaha inọ mme owo ke ini Ñwed Abasi ikpọñ. Nnyin, mfin, imekeme ndibọ edikọk ke ikpọhidem nnyin nto ke Iyip Jesus.
Ke Ñwed Abasi mme item edu enọ mbon udọñọ. “Nte owo okut ukut ke otu mbufo? Yak enye ọbọñ akam. ... ndien akam mbuọtidem eyenyaña enye emi ọdọñọde, Ọbọñ eyenyuñ anam enye adaha ada” (James 5:13-15). Ke Ñwed Abasi ñko, ediwak uwut-ñkpọ edu emi mbon udoñọ ebọde edikọk: eke akpa-mfia (Matthew 8:3), eke akpa-ubeñ (Matthew 8:6, 13), eke ufiop-idem (Matthew 8:14, 15), eke nnan (Matthew 9:28-30), eke owo emi ubọk esie akpade (Matthew 12:13), eke imum (Matthew 12:22), ye ediwak udọñọ efen. “Jesus asaña akanare kpukpru obio ye obio-iñwañ, ekpep owo ñkpọ ke mme synagogue mmọ, onyuñ ọkwọrọ gospel Ubọñ Heaven, onyuñ anam kpukpru oruk udọñọ ye kpukpru oruk mmemidem ekure” (Matthew 9:35). Ke ufọk-utom Apostolic Faith ke Portland, Oregon, edu mme ñwed ye mme ikọ-ntiense mme owo emi ema ekebọ edikọk ke nsio-nsio oruk udọñọ ke ini ekebọñde akam enyuñ enyenede mbuọtidem ke Abasi. Edieke afo ọdọñọde mme ọfiọkde owo eke ọdọñọde, nte mme ikọ David emi imenekere esit fo nditoro Abasi emi ekemede ndikọk “kpukpru mme udọñọ of”? Ke akpanikọ Abasi ama ọkọk fi ke mme ini edem. Nte afo ama eti ndikọm nnyuñ ntoro Enye?
Mme Edidiọñ Efen
David ama ọfiọk ete enye emi odude uwem esie ọnọ idiọk-ñkpọ eyekut nsobo ye mkpa ke spirit. David ama onyuñ ọfiọk ñko, ete, ke Abasi emekeme ndifak ukpọñ imọ nsio ke ubọk andisobo, kpa satan. Ndifak ọwọrọ ndifiak-nnyene ye ndifiak ndep. Jesus Christ, Eyen Abasi, ọkọnọ uwem Esie ndifak ukpọñ nnyin. Enye ekekpe ekọm urua ye ufak ke abaña mme idiọk-ñkpọ nnyin. David ama ọfiọk ete ke Abasi emekeme ndifak, edi enye ama otim ọfiọk akan ete ke Abasi ama afak ukpọñ imọ. Ediwak owo efiọk ete ke mme imọ imekeme ndibọ edinyaña ukpọñ. Edi ata ñkpọ efen ndifiọk nte ke enyaña owo, ye ndinyuñ nsọñọ nte ke ema efak enye. Ndinyene ifiọk ikpọñ-ikpọñ nte ke ekeme ndinyaña owo, ikemke. Akpana nnyin ikeme nditiñ ọyọhọ-ọyọhọ, oro edi, ndifiọk nte ke Abasi ama anyaña nnyin. Nte afo emenyene ntiense oro ke esit ye uwem fo ete ke enyaña fi?
Abasi ikanyañake David isio ke mkpa ye ñwure ikpọñ, edi Enye ama anam enye eneñere ọyọhọ ye inemesit ke akpanikọ. Jehovah ama ọyuhọ David ye ukpono, idaresit, ye anyan uwem. Idaresit emi okponde akan ke ererimbot emi edi ndinyene mfọniso, ukpeme, ye edifen-nnọ nto Abasi. David okotim ekere abaña ima, mfọnido, ye mbọm eke Abasi okowutde enye, onyuñ ọnọde enye. Ke ini owo ọbọde edinyaña, Abasi esin ke esit esie spirit emi owutde “ima-uduot-owo ye ata mbọm” ọnọ mbon efen. Anditiene Christ oñwum mme mfri Spirit (Ñwed Mbon Galatia 5:22, 23). Anditiene Christ ọbọ mme edidiọñ oto Ọbọñ man enye ebiet Christ. Enyiñ oro Anditiene Christ ọwọrọ Mbiet-Christ.
Ñwed Abasi
David ama etiñ owut ima ye ekọm esie ke abaña Ikọ Abasi. Ikọ Abasi edi udia ọnọ ukpọñ nnyin. Ke esiode Ikọ Abasi efep, nnyin imetie biọñ ke spirit. Job ama okop uyuhọ ke Ikọ Abasi akan udia inua. Enye ama ọdọhọ ete, “Mmonim ikọ inua Esie ñkan uduak mi” (Job 23:12). Isaiah, anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ama okot kpukpru owo ndibuana ke udia spirit, man mmọ ekpeyuhọ. “Nsinam mbufo edomode silver enọ ke se midighe uyo? ye utom mbufo ke se miyuhọke? Etim ekop uyo mi, enyuñ edia se ifọnde, yak ukpọñ mbufo onyuñ enem esit ke isek” (Isaiah 55:2).
Baba ñwed efen iduhe eke ewetde emi ekemede ndinam owo ọkọri ke spirit nte Ñwed Abasi anamde. Ikọ Abasi edi se eyomde, koro enye edemerede mbuọtidem, idori-enyin, ye ima nnyin ke Abasi. Toto ke editọñọ ini, Abasi ama etiñ ikọ ọnọ owo onyuñ ayak Ikọ Esie ọnọ enye. Nditọ Israel ekekpep uduak ye usuñ Abasi eto Moses ye Ibet. Nnyin imenyene Ñwed Abasi imonyuñ ikeme ñko ndinyene ebuana ye Abasi mbe ke akam.
Nte Nturukpom
David ada Anditiene Christ odomo ye nturukpom, inuen emi ebighide uwem, ndusuk mmọ ebighi uwem isua 100. Owo ekeme ndikere ete ke utọ anyan ini oro nturukpom ekeme ndinyene ndiọk-idem, ndien mme ntañ esie ekabare ebari enyuñ etaha. Mme ntañ edi se inuen oyomde. Mmọ enọ ukpeme ke ufiop ye oyobio. Mme ntañ edi akpan ñkpọ enọ inuen ndida mfe. Edieke mme ntañ ekpesopde ke mba kiet, inuen oro ikpekemeke ndife ñka ebiet eke enye akaduakde ndika. Efiọk ete ke nturukpom ada mba esie nte ñkpọ-ekọñ, oro edi ndida mmia nnyuñ ñkan asua esie. Nturukpom idibighike uwem edieke mme ntañ esie esopde, mme ebuñọde enyuñ ewahade. Abasi ọmọnọ nturukpom kpukpru unana esie: Ke ini ke ini enye enyene ndikpọhọre idem, editibe ntañ enyene ndidu, ke ini ñkani ntañ eduọñọde, ndien mbufa ntañ eda itie mmọ ke nde ke nde. Ukpeme nturukpom, ñkpọ-ekọñ, ye uñwam esie ndife ekabare edi obufa.
Edifiak nnam owo Abasi edi obufa odu oto ke Ikọ Abasi, idighe ke enyọñ idem ikpọñ, edi ndidi obufa ke spirit. Abasi añwam Anditiene Christ, “Enye akpakam ada Spirit Esie anam mbufo esọñọ idem enyene odudu ke ukpọñ, nte ekemde ye uwak ubọñ Esie” (Ñwed Mbon Ephesus 3:16). Akam ye ediyak idem edi se ifọnde ñko ndinam spirit owo enyene isek onyuñ edi obufa kpukpru ini.
David ọkọdọhọ ete ke enam “uyen fo” edi obufa nte nturukpom. Nditiñ mbaña uyen, oro ọwọrọ ini odudu, utom, ifiopesit ye ini ñkọri. Ndidu uwem nto ke Ikọ Abasi, oro edi, ndisuk ibuot nnọ ye ndikpep Ikọ Abasi, ọnọ obufa uwem onyuñ edemere spirit Anditiene Christ. Enye inaha osim ebiet eke spirit esie ememde onyuñ ọkpọtde oto ke anyan ini. Idem owo ekeme ndimem onyuñ etre ndikop nsọñidem, edi owo esit-idem ke enyenyene iwuk ye nsọñ-idem. Isaiah, anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ama onyuñ ada nturukpom ñko, ndiwut se Abasi edinamde ọnọ mbon emi edoride enyin ke Enye. Isaiah ọkọdọhọ ete, “Mmọ eke eberede ye Jehovah eyekop obufa nsọñidem; eyedọk ke mba nte nturukpom; eyefeñe, ndien idikpọtke; eyesaña, edi idikpaha mba” (Isaiah 40:31).
Okuo
Mme edidiọñ emi David akabatde mi ikenyeneke enye ikpọñ, edi enyene kpukpru mmọ emi enimde ke akpanikọ. Ke mme ufañ ñwed emi, David ikọdọhọke ite okim; enye ọkọdọhọ ete mme edidiọñ fo. Ke mme nti ñkpọ emi David etiñde akpan-akpan abaña, ekeme ndidian mme ñkpọ efen do, nte ima ke otu nditọ Abasi, ye ifet ndika ufọk Abasi. Nte emekeme ndidian ke otu ibat nti ñkpọ emi se Abasi anamde ọnọ fi?
Mbọm Abasi
Abasi ikọnọhọ nnyin ufen emi okpokodotde ye mme idiọk-ñkpọ emi nnyin ikanamde. Abasi enyene akwa mbọm ye anyan-ime; akanam Enye isọñke ido ke minenke (Ñwed Mbon Rome 11:22). Abasi enen onyuñ ọfọñ. Oto ke Ikọ Esie Enye anam nnyin idiọñọ se Enye oyomde oto nnyin, mmọdo nnyin imekeme ndidori enyin ke Enye. Ke ini owo akabarede esit onyuñ ọbọñde akam oyom edifen, iyaresit Abasi itieneke enye aba. Emen mme idiọk-ñkpọ esie eduọk anyan usuñ nte midikemeke ndidomo “adaña nte edem usiaha-utin oyomde ye edem usop.” Enye ọbọ mbọm, ye ọyọhọ edidahado utu ke utip idiọk-ñkpọ esie.
David ada anyan ime ye mbọm Abasi odomo ye isua uwem owo. Ndida ndomo ye mbọm Abasi, uwem owo etie nte “ntuhube, emi ọwọrọde ke ekpri ini, ebe efep” (James 4:14). David ada uwem owo ñko odomo ye flawa ikọt ikam idighe flawa iñwañ. Flawa ikọt idighe se etọdetọ mme se eduọkde mmọñ, mme eduọkde ibọk ndibiọñọ nduyip ye udọñọ. Flawa ikọt ana okop tuep, ufiop, ye oyobio. Enye edi usuhọre flawa ukem nte mbon eken. Ekeme ndidighi nnyuñ nsọhi enye ke ukot, unam ikọt ekeme ndita nnyuñ mbiat. Mme flawa ikọt itimke idu uwem ibighi. Esọp ekpaña, enyuñ efre mmọ. Kpa ntre ke odu ọnọ owo ndidu uwem ke ata ibibio ini, ndien akpa. Edi mbọm Abasi itiehe ntre. Enye ebighi ke nsinsi onọ mmọ emi ebakde enyuñ enamde ñkpọ enọ Abasi, ọnọ mmọ emi enimde mbet Esie, enyuñ edude uwem mbuọtidem ye ñkop-uyo. “Ke akpanikọ kpukpru owo edi mbiet. Mbiet amasat, ediye ikọñ onyuñ akpa: edi ikọ Abasi nnyin eyeda ke nsinsi” (Isaiah 40:7, 8). “Ima Jehovah ebighi ke nsinsi-nsinsi ye mmọ eke ebakde enye” (Psalm 103:17, 18).
Kpukpru Owo Ke Kpukpru Ebiet
David ama enyene spirit ekọm, emi ọnọde Abasi itoro. David ikokopke uyuhọ tutu enye ekenyik mme owo efen editoro Jehovah ñko. Abasi emi akanamde kpukpru, onyuñ akarade kpukpru odot ima ye itoro nnyin. Kpukpru se Abasi anamde, mme angel emi edude ke ebekpo, mme andinim ke akpanikọ, ye kpukpru owo, ekpetoro Enye. David ama ọfiọk ete mme utom ubọk Abasi, mme owo, ye mme ñkpọ, ke kpukpru ebiet, ekama Abasi isọn itoro. Ediwak utom obot ikemeke nditoro ke inua, edi mmọ enọ Abasi ubọñ ke uyai ye ke uduot mmọ.
David eketre Psalm emi nte enye ọkọtọnọde enye: “O ukpọñ mi, kọm Jehovah.” Ọfọn nditi mmọ efen etoro Abasi; edi yak nnyin, kiet-kiet inam akpanikọ. Yak nnyin itoro Jehovah, ndien nnyin iyenyene edidiọñ Esie ke uwem nnyin.
Questions
MME MBUME- Anie ke David okotoro ye kpukpru se idude enye ke idem?
- Siak mme edidiọñ emi David akabatde.
- Nso idi ntak emi nnyin imade Ñwed Abasi?
- Nso nti ñkpọ ke nnyin ibọ ito ke Ikọ Abasi?
- Ewe inuen ke David ada owo Abasi odomo?
- Ke nso usuñ ke uwem owo ebiet ntuhube?
- Usuñ oyom adaña didie emi Abasi ọbọde mme idiọk-ñkpọ owo ọduọk?
- Mbọm Abasi edibighi adaña didie?
- Anie ke David enyik ete otoro Abasi?
- Mme ikọ ewe ke David akada etre Psalm emi?