Lesson 228 - Junior
Memory Verse
“Enye ada ifiọk atat inua esie; ewuhọ ima onyuñ odoro enye ke edeme” (Mme Ñke 31:26).Notes
Ọfiọk-ñkpọ Owo
Ke ini Solomon akakabarede edi edidem Israel, enye ama okut unana ukeme esie ke iso Abasi, onyuñ Ọbọñ akam, “Ami ndi ata eyenọwọñ: mfiọkke ndiwọrọ nnyuñ nduk” (1 Ndidem 3:7). Ke akam oro enye ekebeñe ifiọk ikebeñeke inyene ye ukpono idemesie. Abasi ọbọrọ: “Sese mmọnọ fi esit ifiọk ye ọniọñ; ndien baba owo kiet eke ebietde fi idinyuñ itieneke fi edem idaha ida” (1 Ndidem 3:12). Edi ọfiọk-ñkpọ owo emi ekewet ediwak ñwed emi edude ke Ñwed Ñke Solomon.
Mme Item Emi Enọde Mkparawa
Ke ifiọk emi Abasi ọnọde, Solomon ama ekeme ndikpep mkparawa nte ekpedude ke inemesit enyuñ enyene edikan. Enye ama onim ke akpanikọ ete edieke ekpepde nditọ-ọwọñ ye mkparawa se ifọnde, mmọ ema enyuñ etọñọ uwem mmọ ke ndikop uyo nnọ Abasi, mmọ eyekọri ekabare edi nti iren ye iban. Edieke mkparawa eyo mfin minyeneke ukpep-ñkpọ nti ido efen ke ebede se mmọ ekutde ke Ñwed Mme Ñke, mmọ eyekpep kpukpru se mmọ eyomde ndifiọk emi edinamde mmọ enyene edikan ke uwem. Edidem Solomon ama etiñ ke otu mme ñke esie ete: “Eyen mi, kufre mbet mi; edi yak esit fo ekpeme mme ewuhọ mi: koro eyekọrọ anyan usen, ye isua uwem, ye ifure enọ fi. Kuyak mfọnido ye akpanikọ ekpọñ fi: ... ndien afo eyekut ima ye mfọniso ke iso Abasi ye ke iso owo” (Mme Ñke 3:1-4).
Eti Eka
Ke ini Solomon ama ekewet mme tọsin ñke emi ama, ke ekperede utit ñwed esie, enye ama ewet ñkpọ efen. Enye owut idara emi enye enyenede ọnọ eti eka. Enye ikadaha idem-esie nte saña-saña eyen emi Abasi ama ọkọnọ item, ndien ke ntre enye iyomke item eka esie. Ke ifiọk esie enye otim ọfiọk ete ke eka emi ọfiọkde Abasi edi akpan inyene ọnọ eyen ekededi.
Ekọm-urua eti eka okpon akan pearl anyan usuñ. Ke ikọ efen, enye ọsọñ urua akan okuk ekededi. Nte afo ukpamaha ndinyene eti eka emi edide ubuene akan ndinyene eka emi enyenede inyene edi ikpepke fi ñkpọ ibaña Jesus? Ñkpọ mfuhọ do edi, ediwak ini mme ubuene ete ye eka, mme, mme enyene ñkpọ ete ye eka ikpepke nditọ mmọ mbet Abasi.
Ndidara Eka Emi Ọfiọkde Abasi
Ediwak ini nditọ idarake eka emi ọfiọkde Abasi. Ke ini mmọ edide mkparawa, ndusuk ini mmọ esikop but ebaña enye. Ewuhọ Abasi edi nnyin ndikpono mme ete ye eka nnyin; ndien ke nnyin ikponde, iyekut ite ke mmọ ema enyaña nnyin esio ke ediwak afanikọñ, iyekut mme ufọn emi akam mmọ akanamde; ndien edieke ima Abasi odude ke esit nnyin, nnyin iyekpono mmọ okposuk edi nte mmọ edide ubuene minyuñ ifiọkke ñkpọ ke ido ererimbot emi. Ekọm urua mmọ ekan “pearl anyan usuñ.” Ke nnyin ifiọkde ite ke ekedi ke ufọn nnyin ke ekekpep nnyin ndinam ñkpọ, nnyuñ ñkpono mmọ emi ekponde ekan nnyin. Nnyin imekeme ndikut ndudue emi okodude ke ido inemesit ererimbot emi mme eka nnyin ekekpande nnyin. Nditọ emi edarade eka emi ọfiọkde Abasi, “edaha ke enyọñ ekọm enye.”
Solomon owo ifiọk ọdọhọ ete, “Enyene ibuot eyen adat ete esit: edi ndisime owo ese eka esie ke ndek” (Mme Ñke 15:20); ñko “Kop uyo usọ emi okobonde fi: kunyuñ usin uka ke ndek, koro enye ọsọñde” (Mme Ñke 23:22).
Christ Nte Uwut-Ñkpọ
Jesus ama ọnọ nnyin eti uwut-ñkpọ emi kpukpru nditọ ekpekpebede. Enye edi Eyen Abasi toto ke etritọñọ, ama onyuñ enyene mbufiọk Obio Abasi. Enye edi ukem ye Abasi okonyuñ odu ye Ete Esie ke nsinsi ini. Kpa ye oro, ke ini Enye okponde, Enye ama okop item ọnọ eka Esie. Kpa ke adañemi Enye akanamde idem akpa mme andikpep ke temple oto ke ọniọñ emi Enye ekenyenede ke Ikọ Abasi, ke ini Enye osimde isua duopeba, Enye ama afiak asaña ye eka ye ete Esie ọnyọñ ufọk, onyuñ “osuk ibuot ọnọ mmọ” (Luke 2:51). Enye, emi edide Eyen Abasi osuk ibuot ọnọ ete ye eka Esie eke ererimbot, ndien Enye ọkọnọ uwut-ñkpọ nte kpukpru nditọ ekpenyenede ndidu uwem.
Abasi ama owuk ewuhọ ete ñkpri nditọ enyene ndikop uyo mme ete ye mme eka “ke Ọbọñ” (Ñwed Mbon Ephesus 6:1). Edieke mme ete ye eka eke mifiọkke Abasi ekpepde nditọ mmọ ndiyip inọ nnyuñ nsu nsu, Jesus ikopke inemesit; ndien inaha esuk ibuot enọ utọ item oro. Nnyin inyene ndikop uyo Abasi ke akpa ifet.
Mme Ido Eti Eka
Ke ñke emi, enam nnyin idiọñọ mme ido eti añwan, kpukpru ini enye ọfọfọn ye ebe esie, inyuñ inamke ñkpọ ndomo kiet emi adade but ọsọk enye. Enye idighe ifu, edi anam ñkpọ ke ofuri esit esie, okop inemesit ke se enye anamde ọnọ mbon efen. Enye ọfọn ye nditọ esie, ama mmọ, onyuñ anam nti ọfọñ ọnọ mmọ, onyuñ ọnọ mmọ nti udia eke mmọ eyomde man anam idem ọsọñ mmọ. Enye ekeme ndikama ufọk esie tutu enyene nsuhọ ndida nnọ mme ubuene. Enye inyeneke mfina ke abaña ini etuep eke edide koro enye ama anam ọfọñ-etuep ọnọ ufọk esie, man mmọ ekubọ ufen. Enye ikpọñke utom Abasi ika ndikọ inyene mbon mbak “usen edim,” edi enye edi owo ntiñ enyin ye owo eti ekikere ke abaña se enye ananade man otodo enye odu ke ndop-uyo onyuñ odu ke uyuhọ ke ubuat-ubuat ñkpọ etibede.
Idap Ke Ini Ofum Abarade
Mbuk anam nnyin idiọñọ ibaña ọtọ iñwañ kiet emi okoyomde ndikpe owo anam utom ke iñwañ esie. Owo kiet emi okoyomde utom etiñ nte enye etiede, ete, “Ami meside idap ke ini ofum abarade.” Ọtọ iñwañ ama okop inemesit ke ibọrọ oro, onyuñ ekpe enye utom ndikut se enye etiñde ọwọrọde. Ke usen ke usen owo emi ekekpede utom anam utom ke ofuri esit onyuñ anam ọfọn; ido esie ikpuhọkede. Edi ke okoneyo kiet akamba ofum otibe, ndien ọtọ iñwañ edemere oto ke uyom usuñ emi amiade, ye uyom enañ ye mme unen nte eyomode ke kpukpru ebiet. Ofum ke asuan ebok udia ufene ke añwa. Ndien owo emi ekpede utom ke ede idap okop inem. Ñkukure se enye eketiñde ke ini enyene iñwañ ama ekedemere enye ekedi, “Mekeme ndide ke ini ofum ofumede.” Do ke ọtọ iñwañ ọfiọk ete mme ufene oro ekenamde uyom edi eke mbọhọiduñ esie. Usuñ ufọk ufene esie ama ọsọñ ye ufene ke esit ñkpọ inamke. Kpukpru mme unen ekesuk edu ke itie mmọ. Udia ufene ọbọhọ ana ke itie esie. Owo utom esie ama otim idem ebeñe oyobio, ke ntre enye ikenyeneke mfina ke ini oyobio edide.
Kpa ntre ke etie ye eka emi otimde ekpeme oyom ufọn ufọk esie. Idighe ke ñkañ ñkpọ uwem emi ikpọñ ke enye enyene ndibeñe idem, edi enye ekpeme edu uwem nditọ esie ke ini mmọ esuk edide nkpri nditọ, man otodo mmọ ediọñọ nte ekopde item enyuñ edude eti uwem ke ini mmọ ekponde. Enye otim mmọ ebeñe mme ñkpọ ntibe ye idomo emi mmọ edikutde, man otodo mmọ ediọñọ usuñ nte edade eñwana ye mmọ.
Enyene ido añwan emi otim ese inwañ emi enye ekemede ndidep. Enye ọtọ nti mfri emi ọfọnde ke udia ke ini edim, kpa ye emi enye edinyamde ke urua inyene udori. Kpukpru utom emi idinamke enye ayat esit ke ini mmem-idem. “Enye ada ifiọk atat inua esie; ewuhọ ima onyuñ odoro enye ke edeme.” Idighe nditiñ ikọ inem-inem ye nditọ esie, edi ekedi ewuhọ esie mmọ ndifọn ido ye kiet eken.
Ñwan Ndọ Christ
Nnyin imekeme ndida enyene ido añwan emi ndomo ye Ñwan-Ndọ Christ, ata eyen Abasi. Jesus edi Ebe-Ndọ, ndien Enye ekeme ndibuọt idem ye Ñwan Esie, Ufọk Abasi akpanikọ, nte ke idisueneke Imọ mi ke ererimbot. Owo Abasi odu uwem man Jesus okukop but abaña enye.
Ñwan-Ndọ Christ ada mbufiọk asaña asuan eti mbuk erinyaña. Enye ebemiso ekpep nditọ esie usuñ nte enemde Jesus esit, odu uwem owut nte owo Abasi. Ndien enye aka iso nditiñ nnọ mbọhiduñ ye mme owo efen emi enye osobode abaña ima Jesus ke abana mmọ ye nte Jesus enyenede udọñ ndinyaña mmọ nsio ke mme idiọk-ñkpọ mmọ.
Ñwan-ndọ Christ iyuhọke ke mme ñkpọ uwem emi, edi ada udia esie ke “anyan ebiet.” Oro ọwọrọ ete ata akpan ñkpọ ke uwem esie edi mme ñkpọ Obio Ubọñ Abasi, ndien “idaresit Jehovah” edi odudu esie. Enye ọbọñ akam ọnọ Abasi oyom ifiọk, onyuñ ekpep Ñwed Abasi man otodo enye ọdiọñọ uduak Abasi. Job ọdọhọ ete, ‘Mmonim ikọ inua Esie ñkan uduak mi” (Job 23:12). Ana nte nnyin idiọñọ ite ke Ñwed Abasi edi ada-usuñ nnyin nsim Obio Abasi, ke ntre ana ida enye nte akpan ñkpọ ke uwem nnyin.
Ọbọñ enyene akamba inemesit ye ufọk Abasi Esie, kpa Ñwan-Ndọ. Nnyin kiet kiet akpana idomo ofuri ukeme nnyin ndidu uwem eke ọfọnde man Enye okutua mkpọfiọk abaña nnyin. Nnyin iyom ererimbot ekut ke uwem nnyin ete ke nnyin idi eke Jesus.
Questions
MME MBUME- Anie ekewet Ñwed Mme Ñke?
- Nso idi ntak enye ekedide ọfiọk-ñkpọ?
- Mme anie ke ediwak item esie enyene?
- Nso mbet ke Abasi enyene ọnọ nditọ?
- Siak ndusuk nti ido eti eka?
- Anie edi Ñwan-Ndọ Christ?
- Anie ke enye añwana ndinem esit?