Lesson 234 - Junior
Memory Verse
“Mme heaven ke ebuk ubọñ Abasi, ikpa-enyọñ onyuñ etiñ se ubọk esie anamde” (Psalm 19:1).Notes
Se Etiñde Ndiyarade Idaha Abasi
Mi David ọnọ Abasi nnyin itoro emi uyai ye akwa ubom Esie odotde se etorode enyuñ ekponode. Enyiñ Ọbọñ edi se emekde mek emi enyuñ odotde, koro Enye okoñ akan mmọ efen ke ofuri ererimbot. Enye ọfọn akan kpukpru ñkpọ ke enyọñ ye ke isọñ.
Abasi edi Andibot kpukpru ñkpọ. Ke ediwak ini Enye etiñ ikọ ọnọ mme owo ebe ke ubọk utom Esie. Enye ayarade idem Esie ọnọ mme owo oto ke mme ñkpọ emi Enye okobotde. Iduhe baba ubon owo kiet ekededi emi mikopke uyo Abasi adaña nte mmọ esede mme utom obot (Psalm 19:3). “Yak mme akpa mmọñ ekwak ubọk: yak ikpọ obot ekwọ ọtọ kiet; ke iso Jehovah” (Psalm 98:8, 9). “Ikpọ obot ye ñkpri eyebumere ekwọ ke iso mbufo, kpukpru eto akai eyenyuñ ekwak ubọk” (Isaiah 55:12).
Ubọñ Abasi Ke Mme Heaven
Mme ñkpọ emi ekutde ke kpukpru usen etiñ ebaña ubọñ Abasi. Kere baña mme heaven. Mmọ “ebuk ubọñ Abasi” (Psalm 19:1). Mmọ edi ubọk utom Abasi, ndien enyiñ Esie okoñ akan mmọ ke uyai. Mme uyai ikpa-enyọñ eda ata inemesit esọk mme owo. Awawa ikpa-enyọñ esinam mme ñwet akpara eneñere owut nte enye etiede, Abasi ọñwọñọ ete ke Imọ iditọñọke ntak isobo ererimbot ke mmọñ-ukwọ (Genesis 9:11).
Nte akanam afo omokut mme ntọñ ikpa-enyọñ emi ebietde afia mfri ukim emi ewerede ebe ke ikpa-enyọñ ekem enye asuana ofuri-ofuri? Nte afo usukopke inemesit ke ini esede mme ñwet ikpa-enyọñ ke ini utin akade ndisop nte enye osioñode mme ñwet esie emi ọkpuhọrede ye uyama esie? Abasi akanam mmọ. Mmọ eyarade ubọñ Esie okposuk edi mmọ midisioroke uyo.
Mme heaven enyene ufọn eñyuñ enyene uyai ñko. Utin asaña ebe ke usuñ esie, emi ekotde orbit, ke usen ke usen, onyuñ asaña kpukpru ini ke ukem usuñ oro, onyuñ anam ntre ke ediwak isua tutu usuñ efen ikoduhe owo nditiñ mbaña ini ke mibọhọke mbukpọñ utin. Utin owut nte usen, mme okoneyo eniọñde etre ke ofuri ererimbot. Utin ọnọ ufiop ye uñwana, ndien “baba ñkpọ kiet eke edibede ufiop esie inyuñ iduhe” (Psalm 19:6). Utin ye mme andiñwam enye ke okon-eyo, oro edi ọfiọñ ye ntanta ọfiọñ etiene etiñ mme ini ñko. Abasi okonim mme ñkpọ emi onyuñ akara mmọ. Ndusuk owo ekpono enyuñ enọ mme uñwana heaven ubọñ; edi yak nnyin inọ Abasi ubọñ inyuñ itoro Andinam ye Ada-usuñ, Ete mme uñwana (James 1:17).
Ubọñ Abasi Ke Ererimbot
Mme ñkpọ emi edude ke ererimbot ewut mme ubọk utom Abasi ñko. Nte akanam afo omokut oyobio, ke ini enye obuñde ikpọ eto ndusuk owubede mmọ ye oruñ? Mme omokut ke ini mbufut inyañ ibom adahade oto ofum? Abasi “ọdọhọ, ndien oyobio edemere, onyuñ emenere odut esie.” Ke ntre “Mmọ edọk ke enyọñ, esuhọde ke udem.” Abasi “anam oyobio odobo, ndien odut mmọ odop uyo” (Psalm 107:25-29).
Ubọñ Abasi Ke Ñkpri Ñkpọ
Idem ñkpri ñkpọ emi edide mmeme, emi owo mibatke nte akpan ñkpọ etiñ ubọñ Abasi. Akpa nnyin idem ke ini nnyin ikerede ibaña ñkpri unam ye mme ñkpọ obot emi eduñde ke isọñ. Odu ndusuk nnuene emi ekpride eti-eti, kpa ye oro mmọ esuk ewut ubọñ Abasi oto nte mmọ edude uwem. Anie ekekpep nnuene ndifiọk usuñ ndinyọñ ufọk ke enye ama okoyo ke anyan ebiet? Anie akañwam ata mkpri unam emi ndimen ñkpọ emi okponde eti-eti enyuñ odobide ekan mmọ? Anie ekekpep mmọ ndibon udia eke ekemde mmọ ke ini ukwọ? Idighe efen ke ebede Abasi ke Idem Esie. Mme ñkpri unam obot oro edi uwut-ñkpọ. Solomon ama etiñ ete, “O ifem, ka ke ebiet iyọñ; se ido mmọ, ndien nyene ibuot; Emi minyeneke etubom, ye andise, ye Ọbọñ; Ke nda-eyo ke mmọ enim udia mmọ, ke ini idọk ke etañ se ediade” (Mme Ñke 6:6-8).
Ndusuk afo ama okop, mme ndikokut nde, abaña ekpri itut emi ke ini uwem esie, emi akakabarede edi ediye ọfọñ-ekpo. Nte enye otutde isañ esie nsit-nsit aka, isọpke ndikut enye koro enye etiede ukem-ukem nte ikọñ mme ñkọk eto emi enye otutde isañ esie aka. Idighe itut oro ekemek ñwet mme udomo idem esie. Abasi ọkọnọ mme ñkpọ emi man mmọ edi ukpeme enọ ñkpri unam emi. Ke ekpri ini, ekpri unam emi eyefiak uruk ñkpañutue, emi ekotde efọk esin idem esie. Ekpri unam emi ikaha ufọk-Ñwed ndikpep nte enamde emi, mme ini emi ekpenamde ntre. Uruk oro odu ke esit idem esie, ndien Abasi ada udọñ owut ekpri unam nte akpakamade idem esie. Ke enye ama okodu ndusuk ini ke efọk esie, efọk oro eyesiaha ndien ediye ọfọñ-ekpo eyewọrọ. Idighe owo akanam enye ọwọrọ mme ndiñwam ke ndidiọñ enye idem. Enye ọwọrọ ntre onyuñ atat mba esie emi enyenede ediwak ñwet, esiñede idem esie onyuñ efe adaha. Ke akpa, ọtọñọ ye nsen ọkpuhọde oduk itut, ebe oduk ke efọk, aka iso odu do ndien akabare ọfọñekpo emi edide mmem-mmem, edi okop idem ke ndiyarade ubọñ Abasi.
Mme ñkpọ obot emi edi se Abasi anamde ke ubọk Esie. Enye ada mmọ ọbọ ukpono ye ubọñ ọnọ Idem Esie. Mmọ ewut nte Enye okponde ye odudu Esie ke ndinam mmọ nnyuñ mkpeme mmọ.
Owo
“Nso ñkpọ edi owo eke Afo etide enye”? Nte nnyin ikerede ibaña utibe ñkpọ Abasi, nnyin ñko idu ke mkpaidem nte Enye ekerede abaña iren ye iban ke ererimbot . Kpa ye oro, Abasi ke ọnọnọ nnyin ediwak edidiọñ. Enye ama anam ikpọ ediwak ñkpọ ọnọ nnyin. Abasi ọnọ owo odudu ye ukeme ndikere ñkpọ nnyuñ ñkpep ñkpọ, ndibọp ye ndinyuñ nnam ñkpọ. Enye ama onyuñ ọnọ enye itie emi okoñde akan mme unam ye mme ñkpọ efen emi Abasi akanamde. Owo akara se Abasi okobotde. Abasi obot mme owo ye ukeme ndida ukañ ye mme ukwak emi edude ke isọñ, mme eto ye mme unam ke ererimbot, mme inuen enyọñ ye iyak ke mmọñ, emi Enye okobotde, nnam ñkpọ.
Mme unam ye mme inuen, iyak ye ñkpri unam, kpukpru mmọ enam nte ekemde ye se uduak Abasi ke abaña mmọ edide. Ke ibuot mmọ kpukpru Abasi enim owo ke esit. Abasi akanam kpukpru ñkpọ emi ọnọ nnyin koro Enye ama nnyin; ñko tutu osim emi, Enye ke ese man añwam mme owo. “Sese, Jehovah etiñ enyin ke idem mmọ eke ebakde enye, ye mmọ eke edoride enyin ke ima Esie; ke anyaña ukpọñ mmọ osio ke mkpa, onyuñ onim mmọ ke uwem ke akañ” (Psalm 33:18, 19).
Uduak Abasi Ke Abaña Nnyin
Abasi enyene uduak emi Enye oyomde nnyin isaña ke esit. Udọñ ndiyom inemesit odu ke esit owo. Abasi ama onim usuñ ọnọ owo ndinyene inemesit. Enye etiñ ọnọ nnyin abaña owo eke enemde esit ye nte owo kiet-kiet ekpenyenede inemesit ye eridiọñ, oro edi ke ndisaña “ke ñwed ido Jehovah” (Psalm 119:1). Mme ibet edi se ekpenyomde ekan gold koro “akamba udori oto ke erinim mmọ” (Psalm 19:10, 11).
Mme ibet Abasi edi Ñwed Abasi. Abasi etiñ ikọ ọnọ owo ebe ke Ikọ Esie ye ke se Enye obotde. Ewuk ete yak nnyin inim ibet ye Ikọ Abasi (Psalm 119:4), ndien oro edi usuñ emi nnyin ikpotimde inyene inemesit. “Nso ñkpọ ... idi eyen owo eke Afo edide edise enye?” Owo edi mbak ke se Abasi okobotde. Abasi oyom ndibọ ubọñ nto nnyin. Koro Abasi ama nnyin onyuñ oyom nnyin idu uwem inọ Enye inyuñ inemesit, Enye ama ọnọ nnyin Ñwed Abasi, Ikọ Esie.
Ufọn Ñwed Abasi
David, nte andiwet ediwak Psalm etiñ ọnọ nnyin ete ke imọbọ akwa inyene ito Abasi. David ama okpono onyuñ ama Ikọ Abasi. ssEnye ama ada Ikọ Abasi anam oto ke ntọt emi enye ọkọbọde. Ema enọ enye ntọt ke abaña utom emi enye enyenede ndinam nnọ Abasi ye owo. Ema etiñ enọ enye ebaña ñkpọ ndik emi edidide. Ikọ Abasi ama anam David ọfiọk ete ke enye enyene ndibeñe idem ndida ke iso Abasi.
David ọkọbọñ akam emi asuade idiọk-ñkpọ. Enye ọkọbọñ akam oyom mbọm. Enye ọkọbọñ akam oyom mfọn ke ini unana man ọbiọñọ idiọk-ñkpọ. Enye ọkọbọñ akam oyom odudu Abasi. Andiwet Psalm ama ọbọñ akam, onyuñ ananam owut. Enye okoyom Abasi ke ofuri esit esie (Psalm 119:10). Enye okodip Ikọ Abasi ke esit esie man enye okudue Abasi (Psalm 119:11). Enye ekekere abaña ofuri Ikọ Abasi, idighe ke abaña utip mme edidiọñ ikpọñ. Ibet, ewuhọ ye mme item Abasi ekedi se enye ekekerede abaña. Mmọ ekedi mme ñkpọ emi akamade man okpodu uwem onyuñ onim Ikọ Abasi (Psalm 119:16, 17).
Uduak David ekedi ndidu uwem edinen ido. Enye okoyom mme ekikere ye mme ikọ esie edi mme utọ oro Abasi onyimede. Enye okoyom mmọ edi itoro ye mme akam emi David ọkọbọñde ọnọ Abasi, okonyuñ okotde ete, “Odudu mi, ye andinyaña mi.”
Itoro Emi Otode Owo
Ke ukpep-ñkpọ emi, nnyin imekpep nte ubọñ ye odudu Abasi owutde idem oto ke utom obot Esie ye ke Ikọ Esie. Mmọ enọ Abasi ubọñ ye ukpono. Abasi ñko ọbọ itoro emi otode ke inua ñkpri nditọ. Mmọ edi ñkpri, ndusuk itimke isọñ idem, ndusuk ñko ikaha ufọk ñwed, edi mmọ ekeme nditoro Abasi. Ukem nte nditọ oro ekenamde ke ini Jesus ama okoduk ke Jerusalem ubọñ ubọñ! Nditọwọñ ema etoro Jesus ke temple, “ete, Hosanna enyene Eyen David” (Matthew 21:15).
Nnyin inọ Abasi ubọñ oto ke mme ikọ emi nnyin itiñde nditoro Enye. Mme edinam nnyin, oro edi ñkpọ emi nnyin inamde, ekeme ndinọ Abasi ubọñ ñko. Andiwet Psalm etiñ ete: “Nyeda esit kiet ñkọm fi, ke ami ñkpepde edinen ikpe fo” (Psalm 119:7). Ke ini nnyin isukde ibuot inọ Ñwed Abasi, nnyin inọ Abasi ubọñ oro ke uwem nnyin. Ke enyañade nnyin, idu edisana uwem inọ Ọbọñ. Edisana uwem ada ubọñ ọnọ Abasi onyuñ owut odudu Esie. Psalm emi nnyin ikpepde ñkpọ ibaña akpakam añwam nnyin ndikpono Ikọ Abasi, onyuñ ọnọ nnyin ukeme ndidu uwem ke mfọn Esie, man oto do Abasi akpakam ọbọ ukpono ye ubọñ oto ke uwem nnyin.
Questions
MME MBUME- Anie akanam enyọñ ye isọñ?
- Mme ñkpọ emi esaña didie ewut ubọñ Abasi?
- Nso usuñ iba ke Abasi esida etiñ ikọ ọnọ mme owo?
- Nso idi ntak emi Abasi ekerede abaña owo?
- Abasi okonim anie ete ekpeme utom ubọk Esie?
- Nso idi ufọn Ñwed Abasi?
- Nso idi ntak emi andiwet Psalm odipde Ikọ Abasi ke esit esie? (Psalm 119:11)
- Nso ikedi akam David? (Psalm 19:14)