Lesson 236 - Senior

Memory Verse

“Ami ndi vine, mbufo edi mme ñkọk: owo eke oduñde Mi ke idem, Ami nnyuñ nduñde enye ke idem, kpa enye oñwum mfri ekese: koro esiode Mi efep, mbufo ikemeke ndinam baba ñkpọ kiet” (John 15:5).

Cross References

I Vine Ye Mme Ñkọk Esie, Oro Edi Christ Ye Mbet Esie

1. Christ edi Ata Vine; ndien Abasi Ete edi Ọdiọñ-Iñwañ-Vine, mme Andikpeme, John 15:1; Ñwed Mbon Ephesus 4:21

2. Ediọñ mme ñkọk man mmọ eñwum ediwak mfri, John 15:2; Ñwed Mbon Galatia 5:22, 23

3. Enam mbet esana oto ke ikọ emi Jesus eketiñde, John 15:3; 1 Peter 1:22

II Ufọn Mme Ñkọk Ndiduñ Ke Vine

1. Mme ñkọk ekeme ndiñwum mfri oto ke mmọ ndiduñ ke vine, John 15:4, 5

2. Ewut itie ye se idiwọrọde inọ ñkọk emi miduñke ke vine, John 15:6; 1 John 2:6; 2 Peter 2:20

3. Ebọrọ akam, Ete onyuñ ada ubọñ oto ke nnyin ndiduñ ke Vine, John 15:7, 8; Psalm 91:1, 15; 1 John 3:22

III Uruk Ima Ke Ufọt Christ Ye Mbet Esie

1. Ndimum ima Abasi ñkama ke esit nnyin ọkọñọ ke ndinim mbet Esie, John 15:9, 10; 1 John 3:24

2. Akpan ibet Christ edi nnyin ndima Enye nnyuñ mma kiet eken, John 15:11-14

3. Edi Christ emek mbet, idighe mbet emek Christ, John 15:15-17; 8:31

IV Mbet Ye Ererimbot Ndisua Mmọ

1. Ererimbot ema esua Jesus mbemiso esua mbet Esie, John 15:18, 19; 1 John 3:1

2. Jesus ama eti nnyin ete ke “Asañautom ikponke ikan ete-ufọk,” John 15:20, 21; 13:16

3. Kpukpru mme andikọbọ Jesus enyene Ubiom-ikpe, mfaña iduhe, John 15:22-27; Mme Ñke 29:1

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Vine ye mme ñkọk esie emi edade mi nte uwut-ñkpọ, otim emen owut nte Christ ye ikọt Esie edide kiet ke Spirit. Enye ayarade owut ete ke Imọ ndidiana kiet ye mmọ edi ntọñọ kpukpru uwem ye nti utom mmọ ke spirit.

Ata Vine Ye Idiọk Vine

Ke ini Jesus ọkọdọhọde ete: “Ami ndi ata vine” Enye ekeneñede owut ete ke odu mme vine emi edide ndiọi. Ndiọi vine ekeme ndi-nyene ediwak ikọñ emi eyede, mme ikọñ esie eye owo eti eti ke enyin. Edi mfri edisana ye edinen ido iduhe ke idiọk vine. Ata vine ikpọñ ekeme ndinọ nti edu uwem eke spirit onyuñ anam mme ñkọk eñwum nti mfri Spirit emi edide ima, idaresit, emem, ime, mfọn-ido, eti-ido, mbuọtidem, Ifure-ifure ido ye mfara ke idem.

Ediwak edu ukpono eyo emi enyene enyọñ -- enyọñ ido edinam ye ndutim, edi enana edidiana ke Ata Vine eke ọkpọnọde mmọ uwem emi otode ke Spirit “Koro vine mmọ okotode ke vine Sodom, ye ke iñwañ vine Gomorrah: mfri vine mmọ edi mfri vine ibọk ubio, mme etuek mmọ ededoro: wine mmọ edi ifọt urukikọt, ye ubio ibọk ibọm emi edehede” (Deuteronomy 32:32, 33). Nso utọ ukpuhọre ke mfri! Nte owo etet grape ke ñkukim, mme etet fig ke mbarekpe? Baba. Vine kiet kpọt odu emi ekemede ndiñwum eti mfri, ndien mfri oro, mme, mme ñkọk emi edianade ke Vine, ikekemeke ndidi abiaña.

Nte Mme Ñkọk Etiede

Ndusuk ñkọk ekeme ndiñwum mfri, ndusuk, inyuñ iñwumke. Emi ọkọñọ ke idaha ebuana emi odude ke ufọt ñkọk ye vine. Ke akpa ini emi ediande ndusuk ñkọk ke vine, mmọ esiwut idiọñọ ete ke enyene uwem, edi ke oro ebede mmọ eyemere enyuñ ekpa, iñwumke baba mfri kiet. Ke ntre mbet Christ eyeñwum mfri spirit koro mmọ etimde ediana ke vine enyuñ enyenede odudu eto Abasi mmọ. Edieke mmọ mitimke idiana ntre ke vine, mmọ idiñwumke ñwum mfri inọ Abasi, yak mmọ eye nte eyeye ke ndida nse. Edidiana mmọ edi enyọñ-enyọñ. Mmọ ibọhọ uwem, mme odudu ito Abasi.

Nkọk emi oñwumde mfri akaka iso adiana ofuri ofuri ke vine. Uwem emi enye enyenede edi uwem emi otopde ọwọrọ ke vine osim ofuri idem ñkọk. Kpukpru ikọñ ye ñkpri ñkọk eto, ebọk mmọ ke uwem oro. Ndedibe ñkpọ oro ayañade owo, emi ekerede uwem, odibe ke idem vine oro, ndien nnyin imokut inyuñ ifiọk ke idem nnyin ite ibọhọke ñkọk otim adiana ye enye mfri ididuhe. Obufa emana emi Jesus akanamde añwaña Nicodemus ada nnyin adian ye Abasi, ñkọk ye vine, emi ọnọde nnyin ebiet emi uwem otode. Nnyin ima ikpaña ke ndudue ye mme idiọk-ñkpọ, edi ema enam nnyin idu uwem ke ndinam nnyin idiana ke Ata Vine man ida udeme eke midibiarake. Nnyin idu uwem koro ema eda nnyin edian ke Ntọñọ Uwem, inyuñ ibọ udia ye odudu nnyin ito ebiet emi midikureke.

Ebuana odu ke ufọt vine ye mme ñkọk emi edinam ye mbufiọk owo mikemeke ndida utọ ebuana oro ndi. Ke otu mme okpono Abasi, mme owo ekeme ndinim ido nte enamde ñkpọ, enyuñ enyene ebiowo, mme deacon ye nsio nsio ñka, ndien enọ mmọ idaha odudu ye mme mbet ndikara ñka oro; edi baba kiet ke ofuri emi inamke ediana ke Vine. Edi uduak Abasi edi utibe, koro nnyin imokut ite edikabare esit, mfuhọ ke ido Abasi ke abaña idiọk-ñkpọ, ye mbuọtidem ke Iyip Jesus Christ emi ekeduọkde, eyeda ukpọñ ekededi adian ke Ata Vine.

Ndidiọñ Mme Ñkọk

Jesus edi Ata Vine ndien Ete edi ọdiọñ-iñwañ-Vine, me Adikpeme. “Kpukpru ñkọk ke idem Mi eke miñwumke mfri, Enye osibe efep; ndien kpukpru ñkọk eke oñwumde mfri, Enye ọdiọñ, man oñwum mfri awak akan.” Kpukpru nti mme ọtọ-iñwañ edara ke iñwañ vine mmọ. Enye oyom iñwañ esie oñwum mfri emi ọfọnde akan. Enye oyom iñwañ oro eye ke ndise, ọfọn idem onyuñ ọkọri. Kpa ntre ke Ọbọñ okop inemesit ke idem ikọt Esie, oro edi iñwañ vine Esie. Iyomke enye oñwum mfri ikpọñ edi oyom oñwum ediwak mfri, onyuñ edi mfri emi ọfọnde akan. Enye oyom iñwañ oro ebiet Imọ onyuñ ọnọ Imọ itoro ye ukpono.

Edi utom ọdiọñ-iñwañ ndidiọñ iñwañ vine. Ke ndinam emi, enye osibe kpukpru ñkpọ emi mikpayakke ñkọk oñwum mfri emi ọfọnde akan efep. Ke nnyin isede nte ọdiọñ-vine ọdiọñde iñwañ vine, etie nte enye inyeneke esit mbọm, edi enye ọdiọñọ ọtọ ye se enye osibede efep man ñkọk oro oñwum ediwak mfri. Ọbọñ ese esit nnyin onyuñ ọfiọk usuñ ye ini emi ayakde idomo, nsiñere ye ukọbọ emi edisibede nsuhọ ñkpọ, mme ñkpọ emi edidide ubiọñọ ọnọ nnyin efep, man oto do Enye anam nnyin idi mme ñkọk emi eñwumde mfri.

Jesus ọkọdọhọ ete: “Esiode Mi efep, mbufo ikemeke ndinam baba ñkpọ kiet.” Emi otim anam añwaña ete ibọhọke owo oduñ ke Christ, ofuri nti utom, mfọn-ido, ye edituak ibuot esie ediwọrọ ikpikpu. Kpukpru emi etie nte ekpri ñkọk eto eke owo miyomke, edi mmọ eduri odudu esio ke ñkọk enyuñ ebiọñọ enye ndiñwum mfri. Inaha nnyin ifre ite ke Abasi ese esit idighe iso. Enye otim ọfiọk unana nnyin; ndien edieke nnyin iyuhọde ke nditie ke ubọk Esie ye ke idak ukpeme Esie, Enye eyenam nnyin ifọn ima etiene nte anana-utit ifiọk Esie owutde se ifọnde ye nnyin ye ke ukeme nnyin ndinam utom Esie. Nnyin inyene ndibere ke Enye kpukpru ini. Ke idem nnyin, nnyin idighe baba ñkpọ kiet. Ke Enye, kpa Enye ikpọñ ke nnyin ikeme ndiñwum mfri. Edieke nnyin iduñde ke ima Esie inyuñ inimde mbet Esie, udọñ nnyin eyedi ndiñwum mfri. Nte mfri emi nnyin iñwumde ewakde ntre ke idara nnyin edikpon ke usen oro Enye edidide nditañ ikọt Esie.

Esio Efep

Nnyin ikot ite. “Edieke owo miduñke Mi ke idem, esio enye efep nte ñkọk, enye onyuñ akabade asat.” Ọbọñ nnyin ekpep mi ke ido emi eneñerede añwaña ete ke owo ekeme ndidiana ọyọhọ ọyọhọ ke Enye nte ñkọk adianade ke eto emi akadade ñkọk edi, ke oro ebede ekpi enye esio emen esin ke ikañ. Ekpep nnyin mi ete ke emi ekeme ndito ke edidianade nda, mme unana ediyire, ndien ke akpatre mfri ididuhe ndinọ Abasi ubọñ.

Baba owo kiet ikemeke ndisibe ñkọk mfep ke eto emi akananam midianake ke eto. Edi nnyin imokut mi ite ke ekeme ndidiana ini kiet ke Vine enyuñ ekeme ndisibe mfep, etop esin ke ikañ enyuñ efọp, ebahare efep ye ikọt Abasi ye Abasi ke Idemesie ọkọrọ ye ofuri ubọñ emi odude ke Heaven.

Edi mmem-mem ndidi Anditiene Christ, ndidu uwem nte abak Abasi, ndinyuñ ndi andinyene nsinsi uwem emi enọde kpukpru owo emi ebọde ata edinyaña, ndien enyuñ ekeme enye ndiduọk edinyaña oro. Owo ikpenyeneke ndiduọk enye. Owo ikpenyeneke ndidu ke utọ itie unana idorenyin oro, edieke ọduọkde edinyaña. Uwut ñkpọ awak ke Ñwed Abasi ke abaña mmọ emi ekebọde edinyaña Abasi ini kiet emi ekenyuñ eduọkde, nte etọñọde ntak eda mmọ esin ke otu nditọ Abasi oto ke ndibọñ akam edikabade esit emi akanamde enye enyene itie oro ke akpa.

Edi akpanikọ ke eyen Abasi inamke idiọk-ñkpọ. Onyuñ edi akpanikọ nte Ñwed Abasi etiñde ete ke ini utọ owo oro anamde idiọk-ñkpọ enye idighe aba eyen Abasi, utu ke oro edi eyen andidiọk. Anam idiọk oro okotde idem Anditiene Christ, idighe anditiene Christ baba, koro enye enyenede mbiet satan utu ke ndidi kiet ke otu nditọ Abasi.

Abasi eyemum nnyin akama edieke nnyin idianade ye Enye. Enye idiyakke baba ñkpọ adianade nnyin ke ima Esie, ukpeme Esie, ye nsinsi idorenyin Esie, ye nsọñ-idem emi Enye ọnọde idaha emi, edieke nnyin “iduñde ke vine.” Edi edieke nnyin ikoidekoi inam idiọk, ke ima ikọbọ ifiọk Akpanikọ enyuñ enam utom edinyaña mfọn Abasi ke esit nnyin, uwa emi okodude ke esit nnyin iduhe aba, nnyin inyuñ iduhe aba ke otu nditọ Abasi.

Edidiana Ye Edidi Kiet Ke Vine

Jesus okokot mbet Esie mme ufan Esie. Mmọ ikenyeneke ndidi mme asaña-utom Esie aba. Enye ọkọdọhọ ete ke asaña-utom ifiọkke uduak ye ekikere ete-ufọk esie. Enye anam se edọñde enye. Ke ñkañ eken, ufan edi akpan nsaña ye enye emi owo editiñde ndusuk ata ndedibe ñkpọ ọnọ.

Mbuk ufan David ye Jonathan esikpa nnyin idem. Ima emi Jonathan ekenyenede ọnọ David ama anam enye osio ọfọñidem ubọñ esie esine David ke idem, ke ini enye ekpekekerede ete ke imọ ke idemimọ inyene unen ndisine ọfọñidem oro. Ima ñko odu ke ufọt ata nditọ Abasi emi ọbọpde mmọ adian edi kiet ke Christ. Ima Anditiene Christ akak se edeme etiñde. Edi Jesus enyene ima eke okponde akan oro, koro Enye akayakde uwem Esie ọnọ ke ibuot mme asua Esie.

Eke Emekde

Ekedi ido ke otu mme Jew owo ndimek andikpep nnọ idem esie ke ini enye ọtọñọde ndikpep ñkpọ eke ediñwamde enye ke uwem. Emi edi ntre ñko ke otu ediwak nnyin. Edi Jesus ọkọdọhọ mbet Esie ete ke idighe mmọ ekemek Imọ ini oro mmọ ekeyerede ikot Esie, enyuñ etọñọde nditiene Enye. Utu ke oro, Enye ekemek mmọ onyuñ onim mmọ ete eñwum mfri enyuñ edi mme ntiense Esie. Ntre ñko ke edi ye nnyin.

Ndien Jesus adian do ete edieke ererimbot asuade mmọ, mmọ inyeneke ndidu ke nnanenyin, koro ekebemde iso esua Imọ. Enye ọdọhọ ete edieke ekọbọde mmọ, mmọ enyene nditi ete ke ema ekọbọ Imọ mbemiso ekọbọ mmọ. Enye ama ọfiọk ete ke eyedi ñkpọ idọñesit ọnọ mmọ ndifiọk, ke ini ukọbọ otibede, ete ke mmọ esaña ke eti usuñ koro esañade ke usuñ emi Jesus akasañade. Oto ke ukọbọ mmọ eyefiọk ete ke isuk idadiana ke Ata Vine.

Ema Kiet Eken

“Ibet Mi edi ntem, ete, mbufo ema kiet eken, kpa nte ñkamade mbufo.” Adaña nte nnyin ifiọkde, emi ekedi akpatre ibet emi Jesus ọkọnọde mbet Esie mbemiso ekọñ Enye ke krọs. Ekenọ mbemiso Enye aka ke Iñwañ Gethsemane ndibọñ akam. Enye okoto ke Iñwañ oro aka ke ufọk ikpe.

Akpatre ebiet emi ye mme nsinsi ikọ emi eketiñde ekeme ndidi ama otuk esit edima mbet, John, ke usuñ eke mikpefreke. Ibuot ikọ emi abañade ndima kiet eken ekedi akwa ibuot ikọ ke mme Ñwed emi enye ekewetde. Enye ama etiñ, ọtọñọ ntak etiñ ete ke ana mmọ ema kiet eken. Kiet ke otu nti ikọt Abasi ke eset ama ewet: “Ema ewet ibet ima esin ke ọwọñ esit asuan-etop edinyaña (John Edima) emi tutu ke utit usọñ esie, ini emi nti ikọt Abasi ekesimendemen enye eka mbono nditọ Abasi, ikọ emi enye ekesiwakde nditiñ ekedi “Ñkpri nditọ, ema kiet eken.” Mbet esie ke ini ekpade mba ke ndikop ikọ emi kpukpru ini, ke akpatre ema ebup enye ntak emi enye etiñde ikọ kiet oro ofuri ini. Enye ọkọbọrọ ete, “Koro edide ibet Ọbọñ, ndien edinam oro ikpọñ ekem.”

Ima oro itibike iwọrọ ke mme ñkọk, edi owọrọ ke vine. Ñkọk enyene ndineñede nyire ke Vine man mmọñ edisana ima ọwọrọ ebe oduk ọyọhọ-ọyọhọ. “Mbufo ema ema kiet eken, kpukpru owo eyeda oro efiọk ete mbufo edi mbet Mi” (John 13:35).

Questions

MME MBUME

1. Vine, mme ñkọk ye Ekpeme-Iñwañ eda enọ mme anie?
2. Didie ke nnyin inyene ndiñwum mfri?
3. Ediọñ nnyin didie man iñwum ediwak mfri?
4. Nso itibe edieke ñkọk miñwumke mfri?
5. Nte ekeme ndibọ edinyaña ini kiet ndien eduọk?
6. Siak ntọtuñọ ikọ iba emi Jesus eketiñde abaña mbet Esie.
7. Nso idi akpan mbet Christ?