Lesson 239 - Senior
Memory Verse
“Mme idiọk owo ekut ediwak ubiak: edi ama edi owo eke ọbuọtde idem esie ye Jehovah, ima eyekan enye okuk” (Psalm 32:10).Cross References
I Owo Emi Ediọñde, Idaha Inemesit Owo Abasi
1. Edifen ke mme idiọk ido (Ndinam idiọk ido ọwọrọ, ndinam se ekpande.) ada ata inem-esit edi, Psalm 32:1; 1:1-6; Isaiah 43:25; 44:22; 55:1-3, 6, 7; Jeremiah 31:34; 50:20; 1 John 1:9; Ñwed Mbon Rome 8:1
2. Edifuk idiọk-ñkpọ (Ndinam idiọk-ñkpọ ọwọrọ ndikpọñ usuñ, mme nditre ndinam se edọhọde.) ada ata inemesit edi ñko, Psalm 32:1; 1 John 1:7; 2:1, 2; 3:5, 8; Leviticus 17:11; Mme Hebrew 8:12
3. Ke ini mibatke ukwañ-ñkpọ (ke ikọ efen ukwañ-ido mme ndiwọñọre ñkpọñ nnen-nnen usuñ) enye eneñere okop inem-esit, Psalm 32:2; Micah 7:18-20; Mme Hebrew 8:12
4. Ndibọhọ uwem abiaña (Abiaña ọwọrọ nsu mme ñwo) ọnọ ata inemesit, Psalm 32:2; 101:7; John 1:47; 1 Peter 2:22; Eriyarare 14:5
5. Mfuhọ emi okokponde akan mmọñ eyet ye ọkpọsọñ ubiom-ikpe ke abaña idiọk-ñkpọ ama ada mbuñọ esit ye ọyọhọ edifen ọsọk David, Psalm 32:3-5; 51:1-19
II Nsinsi Ye Edidiọñ Eyo Mfin Ena Enọ Owo Abasi
1. Owo Abasi eyeyom mme edidiọñ Abasi, mme mfọn ye ukpeme Esie, Psalm 32:6; Habakkuk 2:4; Mme Hebrew 10:38
2. Abasi eyekpeme udeme Esie, Psalm 32:6, 7; 91:1-16
3. Eñwọñọ nda-usuñ enọ kpukpru mme anditiene Abasi, Psalm 32:8; 25:9; 48:14; 73:24; John 14:26; 16:13-15; Isaiah 30:21
4. Ọsọñ ibuot ye owo eke anamde uduak idem esie inyeneke eñwọñọ eke enọde nditọ Abasi, Psalm 32:9, 10; Mme Ñke 3:32; 2 Peter 2:9-17
5. Ke ntre owo Abasi eyenyene ọyọhọ esit ekọm ke mme ufọn eke enye ọbọde, Psalm 32:11; 103:1-22
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEdinen Ido Emi Otode Mbuọtidem
Ewet ete ke ema ebup Martin Luther ini kiet ete mme ewe Psalm efọn ekan, ndien ibọrọ esie ekedi “Mme Psalm eke Paul” Edi ñkpọ mkpa-idem ndikut nte akwa owo nte Luther abatde ndusuk Psalm eset emi ọnọ Paul Apostle, andibup mbume emi ama obup se ibọrọ emi ọwọrọde. Luther ọbọrọ ete, ke imọ ikot mme Psalm eseme emi, oro edi mme Psalm 32,51, 130 ye 143 mme Psalm eke Paul, koro mmọ ekpere ndibiet mme ñwed eke Apostle Paul ewetde, ke nditiñ akpanikọ ñwut nte ke edifen ke mme idiọk-ñkpọ itoho ke Ibet ye utom, isim owo emi onimde ke akpanikọ. Enye adian do ete ke mme Psalm emi ekpep, ukem nte se Paul ekewetde ke Obufa Ediomi, ete ke owo ndomo kiet inyeneke unen ndibure mbure mbaña edinen ido idemesie; edifen ke mme idiọk-ñkpọ eke enye ọbọde oto mbọm Abasi, inyuñ itoho koro enye odotde.
Psalm emi ọtọñọ ntem ete owo eke ema ekefak ke kpukpru mme idiọk-ñkpọ edi enye emi ediọñde, mme owo inemesit. Andiwet Psalm anam añwaña ke ibibio usuñ uduot idiọk-ñkpọ eke odude ke owo ye idiọk-ñkpọ eke owo anamde-nam ke ikpehe inañ nte ikutde mi, emi edide mme idiọk-ido, ndudue, ukwañ-ido ye abiaña. Enye etiñ ete owo emi efende mme idiọk-ñkpọ ke ikpikpu ye ke mbọm Abasi; owo emi efukde idiọk-ido esie enyuñ etopde mmọ esin ke udem inyañ, oro edi ifiọrọke aba, edi ọsuhọre oduk ata esit esit; owo emi ema ekekpuhọre ntre oto ke utibe odudu Abasi tutu ibatke mme ukwañ-ñkpọ inọ enye; owo emi ema ekesio abiaña ye nsu efep ndien esit esie akabare ọyọhọ ye edinen ido, utọ owo oro, David ọdọhọ ete ke akpan ke enye edi owo inemesit.
Mme owo inimke ke akpanikọ ite ke Abasi ekeme, ke eyenyuñ anam ukpuhọre odu ke uduot obukidem, onyuñ ekeme ndibọ owo ifiọk idiọk-ñkpọ onyuñ ọnọ owo ifiọk edinen ido emi owo ekemede ndidiọñọ ndien ifiọk oro onyuñ ọsuhọ ye enye. Ke ndiọk iso, odu mme owo emi enimde adaña enọ odudu Abasi, emi enyuñ esuhọrede uduak Esie man ekem ye udọñ mmọ. Edi uduak Abasi ikpuhọkede!
Edinyaña Abasi afak owo osio ke ubiom-ikpe idiọk-ñkpọ, odudu idiọk-ñkpọ, ye ke ufen idiọk-ñkpọ. Utibe utom mfọn emi eyeda inemesit edi, koro ndik idiọk-ñkpọ ọñyọñ, ubiom-ikpe iduhe aba, “idorenyin ikpe eke enyenede ndik ye ikañ-ikañ iyaresit” ebe efep oto ke “ọkpọsọñ emem” emi enọde mme owo emi emade mbet Abasi. Ererimbot ye kpukpru se enye akamade ikemeke ndinọ owo utọ inem-esit oro.
Ata Inemesit, Kiet Ke Otu Mme Idiọñọ Edinyaña
Owo ikemeke ndiyik ke ndo-ndo oro efende ke mme idiọk-ñkpọ esie ibọhọke owo emi esit esie ama okodoro ufiọn, ekikere idiọk-ñkpọ eyenyuñ anam akwa ndik adaha ada ke esit esie. Ndik nsinsi mkpa ye ndik ubiere-ikpe Abasi eyedemere ke esit esie. Edi akpanikọ, utọ idaha inemesit oro iduhe.
Ata inemesit iduhe ibọhọke enye emi anamde owo adara, ndien owo ikemeke ndinyene idaresit ibọhọke oto ke esit ọwọrọ. Ndien idaresit ikemeke ndiwọrọ ke esit ibọhọke owo ọfiọk ete imọ imenyene enye. Ke ntre, ke ini owo eyikde edifak nsio ke mme idiọk-ñkpọ ọwọrọ ete ata inemesit iduhe; ke ini ata inemesit odude ayarade owut mfọn edinyaña Abasi ke idem owo.
David ama anam idiọk-ñkpọ. Ama okop udop ubiom-ikpe ye ubierikpe Abasi ke idem esie ndien onyuñ akabare ọkpọñ mme idiọk-ñkpọ esie. Nnyin imokut ite ke Abasi ama efen ọnọ enye. Ke Psalm emi, David anam nnyin ifiọk ite ke ema etọñọ ntak enọ imọ idara erinyaña ke ini Abasi ọkotọñọde ntak efen ọnọ enye ke mfọn. David ama ọbọbọñ akam oyom ndifiak nnyene idara oro; ke edade akam edifen ke (Psalm 51) edomo ye Psalm emi, imokut ite ke akam nditọñọ ntak nnyene idara erinyaña ọkọwọrọ akam enye nditọñọ ntak nnyene erinyaña ukpọñ. Ndusuk owo eyetiñ ete ke David akanam iduọkke erinyaña esie, ke ekenyuñ ebebọ enye idara oro oto ke emi enye akanamde se mifọnke. Edi Psalm emi, kpa ye ukpep-ñkpọ nnyin emi abañade akam edifen ke mme idiọk-ñkpọ esie, ewut ete ke enye ọkọbọñ akam nte owo emi mikenyeneke idorenyin ke Abasi. Enye ama atak, nsinsi editak, ke mikpedighe akam edifen emi enye ọkọbọñde. Ndien ema efiak eno enye unen ye udeme edinen owo, oro edi ke ema ekefiak enyaña enye.
Mme Edidiọñ Emi Etienede Edikabaresit
Ke Abasi ama akafiak ọnọ enye mfọn, David afiak enyene udeme ke otu ndinen owo. Enye ama ọkọdiọñọ mme mfọn emi enade enọ “kpukpru mbonemade Abasi,” enye ikabiatke ini ndibọñ akam nte yak Abasi anam imọ ibuana ke mme eridiọñ oro. Abasi okop inemesit ke adaña emi nnyin ibuọtde idem ye Enye. Enye ọdọhọ ete “Edinen owo eyedu uwem ke mbuọtidem esie” (Habakkuk 2:4). Enye oyom nnyin ibuọtidem ye Enye; oyom nnyin iberedem ke Enye; oyom nnyin isin ofuri idorenyin nnyin ke Enye.
Mme eridiọñ nnyin eke etode Abasi eka iso etọt adaña emi nnyin ikutde unana ukeme nnyin, inyuñ ifiọkde ọyọhọ ukeme eke Abasi enyenede. Mmọ emi ewakde ndidi ke ñkpọ-itie Mbọm edi mmọ emi ebọde eridiọñ kpukpru ini. Mmọ emi uko ye idorenyin mmọ edude ke Nsinsi Abasi edi mme mmọ emi etimde ebọ ufọn eto utibe ifiọk ye ukama Esie.
Ediwak edidiọñ edu enọ nnyin ke ikpọkidem ke Ubet-Unim-ñkpọ Abasi. Edikọk udọñọ nnyin modo oto ke Iyip emi ekeduọkde ye ke Ikpọkidem emi akanuahade ọnọ nnyin. Ifiọk ye nda usuñ edu enọ nnyin ndiyọ mme mfina ye ndutime uwem emi oto ke Iberedem Edisana Spirit. Ikọ Abasi eyeñwaña mme mmọ eke eyomde nda usuñ Edisana Spirit. Nnyin iyenyene mbuọtidem oto ke nditim mfiọk ikọ Abasi. Nsinsi idorenyin odu ọnọ mmọ emi etienede Usuhọre Owo Nazareth. Idọñesit ye emem edu enọ kpukpru owo emi etienede Ete emi ọdiọñọde kpukpru ñkpọ. Ukpeme ye ubọhọ edu enọ kpukpru owo emi edukde ke idak Mba ukpeme, emi oñyuñ etiñde mmọ Enyin ima Esie ke idem. Kpukpru emi ye mme edidiọñ eken etiene mmọ eke eyakde uko ye mbuọtidem mmọ esin ke Enye emi ọkọdọhọde ete Imọ idikpọñke nnyin idinyuñ ikpuhu nnyin.
“K’uñwọñọ ye Iyip Esie
Ke mbere ke ndik edide;
K’ini kpukpru ekpọñde mi
Enye ikpọñ ikpọñke mi.”
Edi enyene ntọt emi enọde ke Psalm, koro Abasi ọdiọñọ unana ukeme uduot owo ye idaha nnyin nte mbon emi itode ke ntọñ. Ikọ emi, “Mbufo ekubiet enañ mbuba ye enañ mbiomo: ibuot anana”etiñ ọnọ nnyin ete ke enyene mmọ emi miyomke nda usuñ, emi misuhọkede idem inọ nda usuñ ye uduak Abasi. Mbon emi enyene esisit edidiọñ emi nti owo enyenede, edieke odudedu ọnọ mmọ. “Mme idiọk owo ekut ediwak ubiak” edi se enọde mmọ ediwak ini nte ñkpọ ndọñ esit ke afanikọñ emi mmọ esinyenede enyuñ eyọde kpukpru ini. Ata esisit ndọñesit esidu ke esọpde efiọk ete ke utọ mfuhọ oro oto ke uduak esit, nsọñ ibuot, ye idiọk udọñ mmọ. Ke ñkañ eken, edinen owo enyene nsinsi idorenyin ye ndọñesit ete “ima eyekan enye okuk.”
Itoro Ye Ekọm
Nso idi ntak eke edinen owo mikpọkwọhọ ikwọ? Nso idi ntak eke owo eke efakde mikpetoroke Abasi? Nso idi ntak eke enye mikpokopke inemesit? Mme ibọrọ mbume emi edi iñwañ-iñwañ ndien enyuñ ekeme ndikut oro ke edu uwem mme anditiene Christ ke kpukpru emana.
Ikwọ akamana oto ke edikpono Abasi. Edikwọ ikwọ akada itie onyuñ ọkọri ke editoro Abasi. Eti ebuana odu ke itie emi edidiana kiet odude ye ke ebiet emi esit edide kiet. Ufọk emi ekopde inemesit ekan edi mmọ emi edarade Abasi nte Esen-owo mmọ. Mme ufan akpanikọ edi mme mmọ emi esinde ifik enyuñ enyenede unen emi Abasi ye utom Esie enọde. “Kpukpru eti erinọ ye kpukpru enọ eke efọnde ema eto ke enyọñ” (James 1:17). “Ukwọ akamba mmọ. . . idisimke enye” emi ọbuọtde idem ye Abasi, eren oro mme ñwan emi ọdiọñọde edinen ido emi otode ke mbuọtidem.
“Mbufo nti owo, edara Jehovah, enyuñ ebre: yak kpukpru mbon esit kiet enyuñ esio mkpo idara.”
Questions
MME MBUME- Nam añwaña utọ idaha idiọk-ñkpọ inañ emi etiñde ebaña ke ntọñọ ibuot ukpep-ñkpọ nnyin.
- Tiñ mme usuñ uñwam emi Abasi onimde ndida mfak nnyin nsio ke mme idiọk ñkpọ emi esiakde ke mme ufañ ñwed emi?
- Didie ke Psalm emi ayarade owut nsu emi odude ke ukpep-ñkpọ “Nsinsi Erinyaña”?
- Nso idi mme eridiọñ emi eñwọñọde enọ ndinen owo?
- Nso ntọt ke enọ ke usuhọre Psalm emi?
- Nso ke eñwọñọ enọ idiọk owo?
- Tiñ ukpuhọre emi odude ke idorenyin edinen owo ye eke idiọk owo.
- Nso idi ntak editoro Abasi?
- Nso idi ntak emi Luther okokotde Psalm emi Psalm Paul”?
- Nso akpanikọ Eti-mbuk ke ekpep nnyin mi ke Psalm 51 emi edide ukem ukem ye se ewetde ke Obufa Ediomi?