Lesson 241 - Senior
Memory Verse
“Ndien afo, Jehovah, edi otu-ekọñ eke akande mi okuk; ubọñ mi, ye andimenere ibuot mi ke enyọñ” (Psalm 3:3).Cross References
I Ñkari Absalom Ke Ndiyip Esit Mme Owo
1. Enye edi ediye eyen edidem, 2 Samuel 14:25, 26
2. Enye edi ikpikpu owo onyuñ ọyọhọ ye ọkpọsọñ udọñ, 2 Samuel 15:1-4
3. Enye edi owo abiaña onyuñ anana iwuk ke usuñ esie, 2 Samuel 15:5, 6
II Odu Absalom Ndida Ebekpo Nyene
1. Enye ada abiaña anam isañ aka Hebron, 2 Samuel 15:7-9
2. Odu esie akara ofuri Israel, 2 Samuel 15:10-12
III Itọk Esuene Emi David Ekefehede Ọkpọñ Jerusalem
1. David adaha ọkpọñ Jerusalem, 2 Samuel 15:13-17
2. Shimei osuñi David, 2 Samuel 16:5-14
IV David Enyene Edikan; Ye Mkpa Absalom
1. David otim udim ekọñ esie onyuñ anam mkpe-ubọk abaña Absalom, 2 Samuel 18:1-5
2. Absalom ọduọ ke akamba unọmọ, enyuñ ekan enye ke ekọñ, 2 Samuel 18:6-18
3. David ọfuhọ abaña Absalom ke okopde etop edikan, 2 Samuel 18:19-33
4. David ke ọnyọñde edi, owut Shimei ido mbọm, 2 Samuel 19:16-23
5. David ọbuọt idem ye Abasi, Psalm 3:1-8
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEdiye Eyen-Eren Edidem
“Baba owo kiet eke eyede nte Absalom inyuñ iduhe ke ofuri Israel, emi etorode eti-eti: ọtọñọde ke ikpat ukot esie tutu osim ke etiñ ibuot enye inyeneke baba ndo kiet” (2 Samuel 14:25). Edi ọfiọk-ñkpọ eyen eka Absalom ọkọdọhọ ete, “Uyai onyuñ edi ikpikpu.”
Esit ekeme ndibiaña mme owo ke ndise ñkpọ enyọñ-enyọñ, ukem nte akanamde Israel ke abaña Absalom, edi “Jehovah ese esit” (1 Samuel 16:7). Ke ufọt uyai ye ubọñ ediye eyen-eren edidem emi, ke ini enye awatde ata ediye ukpat-ñkpọ ebe ke efak emi mme owo eyọhọde ke esit, owo aba ye duop enyuñ etim usuñ enọ enye ndibe, Abasi ama ekeme ndikut mbubiam iseri ke esit esie. Se iketienede inem ekọm ekedi ntim-inua Judas. “Akpakam enim mi ke ebierikpe ke idut emi” ekedi ikọ emi okotode oyom-itie emi akadade edikọm ubọk oyip esit mme owo nte idiọk ebre mbre-ukara anamde.
Ñkari
Ke esit abiaña ye ñkari, nte oyom ndika ñkosio akaña esie ke iso Abasi, ikpikpu eyen edidem emi ama anam isañ aka Hebron man enyene ifet ndinyaña itie ubọñ nsio ke ubọk ete esie, David, emi Abasi ekemekde onyuñ eyetde aran onim. Ekemem didie ndibiaña mbon-obio Israel! “Koro mbufo ebietde udi eke eyetde ndom,” edi se Jesus ọkọdọhọde mme scribe ye mme Pharisee, “eke eyede ndise edem-edem, edi ke esit-esit ọyọhọde ye mme ọkpọ mme akpa-mkpa ye kpukpru ndek.” Oro ekedi utọ idaha eyen emi, emi okowotde eyen-ete esie eren, onyuñ oyomde usuñ ndiwot ete esie ñko. O, ikpikpu enyọñ-enyọñ uyai ke ini nnyin ididade ke iso ọkpọsọñ Abasi! “Mmenyene-inyene, mmonyuñ ñkọ inyene, nnyuñ nnanake ñkpọ,” edi se mme owo eketiñde ini kiet, emi ñko Abasi ọkọdọhọde ete edi, “ata nditaha owo, emi enyenede mbọm, inyuñ ibuene, inyuñ idọñọ nnan, inyuñ inana edisine-ñkpọ.”
Nte enye awatde ñwọrọ-nda ubom-isọñ ọsuhọre akwa efak ye nsọñ-urua ọfọñ ke idem, anam-idiọk ñkpọ ekeme ndikere ete ke ofọn ye imọ eti-eti, edi ke ini enye midorike enyin, enye eyekut ete ke ubọk-utom imọ idinọhọ imọ baba eti ñkpọ kiet ke mibọhoke nsinsi nsobo. Owo kiet emi “esinede eti ididuot ọfọñ-idem ye eti ọfọn linen” ama edemere usen kiet okut idemesie ke ndutuhọ ke nsinsi ikañ hell. O ndisime emi odude ke ndiyom nsem-nsem ikpikpu ñkpọ ererimbot emi, nnyuñ mfre ofuri-ofuri mbaña ukpọñ!
Itọk David
Absalom ama ada nnem-inua ye abiaña oyip esit mbio-obio Israel. Edi akpanikọ nte ke ediwak isua, enye ama ada ñkari aduak nditap ete esie nsio ke itie ubọñ. Etie nte David ikekwe ikonyuñ idọñke enyin ke mme edinam eyen esie emi ọkọyọhọde ye idiọk udọñ. Se utọ ukpuhọre emi odude ke ufọt Absalom ye David! Absalom, ke ufọt edifri mme obukpoñ ye itoro ama onim idemesie ke edidem ke Hebron. “Ekem David odọk ke obot Olive, ọdọk, atua eyet, onyuñ ọfuhọ ñkpọ ke ibuot esie, onyuñ asaña ọfiọ ikpat; ndien kpukpru owo eke edude ye enye enyuñ efuhọ ibuot mmọ; mmọ enyuñ edọk etua eyet ñko” (2 Samuel 15:30).
Mme oku ye mme Levite ebiom ekebe ediomi Abasi esaña ye mbon udim-isañ David ewọrọ, edi David ọdọhọ Zadok ete, “Men ekebe Abasi fiak ke obio: edieke Jehovah edimade mi, Enye eyenam mi mfiak ndi, eyenyuñ owut mi idem esie ye iduñ esie; edi edieke Enye ọdọhode ntem, ete, Mmaña fi: se mi mi, yak Enye anam mi nte Enye amade” (2 Samuel 15:25, 26). Ke ñkpọ emi, etie nte David ekekere ete ke Abasi ọkọnọ imọ ufen ke abaña idiọk-ñkpọ emi imọ ikanamde. Ke ini Prophet Nathan akadade etop Abasi ọsọk David, mme etop oro ekedi: “Sese, ami nyenam idiọk-ñkpọ otibe ke ufọk fo anam fi” (2 Samuel 12:11). Ke nsukhọridem ye unana mfaña, David onyime ete ke ufen oro oto Abasi. Ibat owo emi enyimede ndibọ ntunọ nte David ekpri adaña didie!
Ido Esuene Shimei
Eketie nte mfuhọ ke abaña ediwọrọ mkpọñ ebekpo ye ido etabi emi edima eyen esie akanamde ikekemke, Shimei, owo ufọk Saul, osuñi David onyuñ otop mme itiat esin ke otu udim isañ esie. Mme okop-odudu mbon ekọñ emi ekedude ye David ema eyom ndisọsọp ntre ido usọñ-enyin oro, edi David ada mme ikọ emi ọbiọñọ mmọ, “Yak enye osuñi David, anie edidọhọ ndien, ete, Ke nso ke afo anam ntre?” Enye afiak adian ete, “Sese, eyen mi, emi okotode mi ke idem, ke oyoyom uwem mi: ñwañwa-ediso owo Benjamin emi? Mbufo ekukere enye: yak enye osuñi: koro edi Jehovah ọkọdọhọ enye. Ndusuk Jehovah eyese idiọk ido mi, Jehovah eyenyuñ ọnọ mi se ifọnde ke ibuot isuñi esie mfin emi” (2 Samuel 16:10-12).
Nte utọ nsukhọridem oro David ekenyenede isañake ikekem ye mme ikọ emi Peter eketiñde? “Koro edi se inemde Abasi esit, edieke owo obiomde ndutuhọ onyuñ ọbọde ufen eke midotke ke abaña erifiọk eke enye ọfiọkde Abasi. Nso ukpono odu do, edieke mbufo emede ime ke ini esọñde ido ye mbufo ke eridue ndudue? Edi edieke mbufo emede ime ke ini ekutde ndutuhọ ke erinam nti ñkpọ, oro edi se inemde Abasi esit” (1 Peter 2:19, 20).
Mkpa Absalom
Ke ema ekesaña ebe ñkpọ nte itiat ata ke ekpọñde Jerusalem, David ama otim udim ukpeme esie esin ke ikpehe ita, onyuñ onim mme etubom ọnọ mme tọsin mbon ukpeme esie, emi owutde ete mbon ekọñ eke ewakde ekem, ema esaña ye enye ewọrọ ke Jerusalem. Tọsin edip ema eduọñọ ke ubọk mbon-ekọñ David ke usen oro, etubom ndutime oro, Absalom, ama osobo ye nsobo unana idorenyin. “Ndien Absalom odoroenañ mbiomo, enañ mbiomo oro onyuñ oduk ke idak ñkọk akamba ofriyo kiet, ndien ñkọk oro omum enye ibuot, emen akama ufum-ufum ke ufọt enyọñ ye isoñ; ndien mule oro enye odorode ebe.” Ewak nditiñ ete ke mme ñkpọ ererimbot emi etie nte enañ mbiomo Absalom, eyefehe ekpọñ enyuñ esana nnyin eyak ke ini nnyin iyomde mmọ ikan.
Mfuhọ David
Akwa ima emi David ekenyenede ọnọ ọsọñ-ibuot eyen esie emi edi se ikutde ke mme ikọ eke enye etiñde ke ini enye okopde abaña mkpa Absalom: “Eyen mi Absalom! Eyen mi, eyen mi, Absalom! Ami ñkpakam ñkpa ke ibuot fo, O Absalom, eyen mi, eyen mi” (2 Samuel 18:33).
Shimei Atua Mkpọfiọk
Ke ini udim ekọñ David emi ekedide mme andikan eketọnọde isañ ndinyọñ ñka Jerusalem, anie ekenyene ndibem iso nsobo ye mmọ ke mibọhọke Shimei, owo emi okosuñide edidem idiọk-idiọk. Enye ọduọ ke isọñ ke iso David ye ata nsukhọridem erikabare esit. Okposuk edi nte Abishai, kiet ke otu mme etubom ekọñ David, ekenende ke ndiyom ndiwot Shimei, edidem ọwọñọre ese Shimei onyuñ ọdọhọ ete, “Afo udukpaha.”
Emi eti nnyin mbọm Abasi ke abaña mmọ emi ekenamde idiọk-ñkpọ eyat Enye esit kpukpru usen uwem mmọ tutu usen kiet nnane-nyin onuk mmọ ndifiori ñkot enyiñ Esie, ndien mmọ ekop Enye ọdọhọde ete “Afo udukpaha.” Kere baña akwa ima Jesus, emi ke ini ekọñde Enye ke krọs, okofioride ete, “Ete, dahado nọ mmọ; koro mmọ mifiọkke se mmọ enamde” (Luke 23:34). Okposuk edi David ekenyenede utọ akwa mbọm ntre, edi owo ikemeke ndida ndomo ye eke Eyen Abasi emi akakpade ke abaña mme asua Esie.
Questions
MME MBUME- Nso ekedi ndusuk mme ndo emi ekedude ke edu uwem Absalom?
- Absalom akanam nso ndiyarade ñwut ikpikpu udọñ esie?
- Ke nso utọ usuñ ke enye okowut ido ñkari?
- Afo emekere ete ke ama odot David ndifehe ñwọrọ ke Jerusalem?
- Anie ekedi Shimei?
- Nte enye ama enyene unen ndidọhọ ete ke edi iyip ufọk Saul ọsọp David?
- Nte Abishai ye David ekedi iman?
- Nte emekeme ndikut ubọk Abasi ke mkpa Absalom?
- Nso ke ekeme ndikut ke abaña idaha ibat owo emi ekedude ke udim isañ David?
- Nso ye nso ke ukpep-ñkpọ emi owut ete ke David ekedi owo emi esit esie eberede ye Abasi?