2 Samuel 21:1-22

Lesson 243 - Senior

Memory Verse
“Edi ima Jehovah ebigi ke nsinsi-nsinsi ye mmọ eke ebakde enye, edinen ido esie onyuñ ebigi ye nditọ nditọ” (Psalm 103:17).
Cross References

I Akañ Isua Ita Ye Ntak

1. David obup uyo Abasi ke abaña akañ emi, 2 Samuel 21:1; 1 Ndidem 17:1; 18:17, 18

2. Saul ama owot nditọ Gibeon ke ido eke minenke, 2 Samuel 21:1

3. Emum Israel ke ediomi mmọ ye mbon Gibeonite, 2 Samuel 21:2; Joshua 9:3-27

II Mbon Gibeon Eyom Esio Usiene Ke Abana Idiọk Eke Enamde Ye Mmọ

1. David okut ndudue oro ekenamde, 2 Samuel 21:3; Mme Ñke 14:34

2. Enyime ebeñe mbon Gibeon, 2 Samuel 21:4-9

3. Rizpah ọfuhọ abaña nditọ iren esie, 2 Samuel 21:10, 11

4. David okop mkpe-ubọk onyuñ okpono ubon Saul, 2 Samuel 21:12-14; 2:5, 6

III Akpatre Edikan Mme Philistine

1. Eyen eka Goliath, Ishbi-benob, odomo ukeme ndiwot David, 2 Samuel 21:15, 16

2. Abishai anyaña David, 2 Samuel 21:17; 1 Samuel 26:8; 2 Samuel 16:9; 19:21; 23:18, 19

3. Akpatre edikan nnyan-owo-Gath, 2 Samuel 21:18-22; 1 Chronicles 20:4-8

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Akañ

“Akañ odu ke ini David, ndien David oyom iso Jehovah” (2 Samuel 21:1). Ediwak akañ edu ke mbuk eset, edi iduhe ediwak mbiet David ndiduñọde nyom ntak ye se ekpenamde man enọ uñwam. Edi Akpanikọ nte ke imenyene ediwak mbon nta-ifiọk emi eduñọre efiọk ete ke mfina ntre oto udọñọ-isọñ, unana mfri ye ọkpọsọñ edim eke eyetde isọñ; edi osuk etie nte mmọ ikwe ubọk Abasi ke mfina emi. Elisha ọkọdọhọ ñwan Shunem ete, “Koro Jehovah okotde akañ edi (2 Ndidem 8:1)”. Ererimbot mfin oyom mme owo nte Elisha ye David emi efiọkde uyo Abasi ke ini akañ. Andiwet Psalm etiñ ete, “Enye anam mme akpa-mmọñ ekabare edi wilderness, anam mme idim ekabare edi edisat isọñ; onyuñ anam eti isọñ akabare edi inuñ-inuñ, ke abaña mme idiọk ido mmọ emi eduñde ke esit” (Psalm 107:33, 34).

Ntak

Ekọñ, akañ ye afanikọñ ewak ke eyo nnyin, ndien eyom mme owo ebọñ akam ebaña oro, edi mme owo ineñekere iwọñọre ikpọñ mbubik ye idiọk-ñkpọ emi edade mme ufen emi edi. Mbon nduñọre ekut mme ndo ke edu ebuana ye utom ñkọri nnyin ye mme idut efen, edu unam ñkpọ ye usuñ utọ iñwañ ye ediwak ñkpọ efen; edi ibat-ibat owo edieke edude ekut ubọk Abasi ke mme mfina emi.

Ererimbot mfin inyimeke ndikpọñ ọkpọsọñ mmin, afai ye idiọk-ñkpọ. Abasi ama etiñ ọnọ Israel ebe ke Prophet Amos ete ke imọ ima idọñ akañ, ọkpọsọñ eyo, idiọk unam, udọñọ eto, ekọñ ye ikañ esọk mmọ edi, “mbufo ifiakke edem itiene mi” (Amos 4:11). Ererimbot mfin eyomo nsia ebaña nte ñkpọ akade iso edi ifiọkke usuñ uñwam. Ererimbot eyom emem, edi edọñọ inan ke ikot emi ‘Ọbọñ emem’ okotde mmọ. Mfiori mme prophet ke kpukpru emana edi, “Ekabare! Ekabare!” Edi idut nnyin ikabakede esit. “Ekabare, ekabare, koro nsinam mbufo ekpekpaña?” (Ezekiel 33:11). Kpa ye oro, ata ediwak owo etiene usuñ idiọk-ñkpọ ye mkpa ke ini nsobo akande isọñ nnyin okuk.

Mme Ediomi

Ibọrọ emi Abasi ọkọnọde David nte ntak akañ ekedi, “Oto Saul ye ufọk iyip esie, koro enye okowotde mme Gibeonite” (2 Samuel 21:1). Mbon Gibeon ekedi mmọ emi ekedide etiene Joshua ke ini Jericho ama ọkọduọ ediyom iman ye Israel. Mmọ ekesine ntaha ọfọñidem, ekama mfut-mfut uyo enam idem nte mmọ eto anyan idut, man ebiaña Joshua ndinam ediomi emem ye mmọ. Okposuk edi ibet Abasi ama akakpan Israel ndinam emem ye mme andiduñ isọñ emi; okposuk edi nte mbon Gibeon ekedade ñkari enam emem ye Israel, Abasi ama oyom Israel enim ediomi oro. Edi mmem-mmem mfin owo ndinọ ntak kiet mme eken ke ini enye misọñọke ida ke ikọ esie, edi owo eke oyomde ndika Heaven, “enye ọñwọñọ se itukde idem esie, ndien ikpuhọkede” (Psalm 15:4).

Isua 400 ama ebe tọñọ nte Israel ekenam ediomi ye mbon Gibeon, edi Abasi ama eti abaña ediomi emi, onyuñ oyom Israel enim enye. Mme ediomi ke ufọt idut ye idut mfin edi esisit ñkpọ ke enyin mme owo. Ererimbot ọyọhọ ye abiaña ye nsu. Abasi oyom ikọt esie enam akpanikọ. “Kpeme se itode fi ke inua: nyuñ nam kpa nte afo akakañade” (Deuteronomy 23:23). Paul etiñ ọnọ nnyin abaña eñwọñọ oro Abasi akanamde ọnọ Abraham nte ọsọñọde ada tutu emi, onyuñ ọdọhọ ete ke mbet Moses emi ekedide isua 430 ke ini eñwọñọ oro ama ekebe, ikekemeke ndibiat enye, mme ndinam enye etre ndisọñọ nda. Abasi okpono ikọ esie onyuñ oyom ikọt esie ekpono eke mmọ ñko.

Ukpọñ Eke Anamde Idiọk-Ñkpọ

Abasi akada ufen akañ odori Saul ye ufọk esie. Ke ini nditọ Gibeon ekeyomde enọ mimọ nditọ Saul itiaba man eda mmọ ekeyiri, David ama ayak mmọ ọnọ. Emi ikọwọrọke edida ufen idiọk-ñkpọ ete ndori nditọ, edi Abasi akanam emi ye ufọk Saul koro nditọ esie ekenam ukem idiọk-ñkpọ ete mmọ. Edi edinam mme okpono ndem emi esiwotde mbuot-ekọñ mmọ ikanaha odu ke Israel. Ewet ke ibet ete, “Mme ete ekukpa ebaña nditọ, nditọ ekunyuñ ekpa ebaña mme ete: yak owo akpa abaña idiọk-ñkpọ esiemọ” (Deuteronomy 24:16). Ñko, Ezekiel etiñ ọnọ nnyin ete, “Edi ukpọñ eke anamde idiọk eyekpa. Eyen idibiomke ufen ete esie; ete idinyuñ ibiomke ufen eyen esie; edinen ido edinen owo eyedoro enye ke idem; idiọk ido idiọk owo eyenyuñ odoro enye ke idem” (Ezekiel 18:20).

Ediwak owo edu emi ekpade ke unana edidue mbet emi owo enimde. Ndusuk ini nnyin ikot ibaña nte owo ọbọde ufen ke ndudue owo efen. Edi Abasi iyomke owo akpa nte usio-isop idiọkñkpọ emi owo efen akanamde ke iso esie. Ñkukure ini ke Ñwed Abasi emi enye emi miduehe ñkpọ akpade man osio isop idiọk-ñkpọ ekedi eke Jesus Christ akakpade, edinen ke ibuot mmọ emi minenke. Jesus, Enye emi miduehe ọkọkọñọ ke krọs oto ke unyime esit esie, ke ntak idiọk-ñkpọ ererimbot. “Edi Abasi otim ayarade ima eke amade nnyin, ke emi Christ akpade ke ibuot nnyin, ke adaña emi nnyin isuk idide mme idiọk owo kaña” (Ñwed Mbon Rome 5:8).

Ndusuk owo ekeme ndidọhọ ete ke Ibet ọdọhọ nditọ ebọ ufen ke abaña mme idiọk-ñkpọ mme ete mmọ, enyuñ edomo ndisọñọ ikọ mmọ ke itie Ñwed Abasi emi ọdọhọde ete “Koro ami Jehovah Abasi fo ndi Abasi ufup, nda ukwañ-ñkpọ mme ete ndori nditọ ke idem, ndori ọyọhọ emana mmọ eke esuade mi ita ye inañ” (Exodus 20:5). Usuñ kiet kpọt odu emi nnyin ikemede ndikabare itie Ñwed Abasi emi nnen-nen, oro edi ke ini edade idiọk-ñkpọ mme ete edori nditọ ke idem, edi koro mmọ esuk ekade iso ke idiọk-ñkpọ mme ete mmọ.

Emi edi ukem ukem nte ufen mbon Amalek. Mmọ ekebọ ufen oro ekenimde enọ mmọ ke ñkpọ nte isua 400 ama ekebe tọñọ nte mmọ ekeñwana ekọñ ye Nditọ Israel, ke ntre ñkpọ nte emana inañ ama ebe. Enye emi minimke ke akpanikọ ekeme ndibup, “Nso ke ekeme nditiñ mbaña se iketibede emi ke abaña mme idiọk-ñkpọ emi mme ete mmọ ekenamde ke ñkpọ nte isua 400 ama ekebe?” Se ikenamde edi ntre ekedi, koro mmọ ema eka iso ke ukem idiọk-ñkpọ oro; emum edu uwem mme ete mmọ ekama, ebọ enyuñ emum ukem spirit oro mme ete mmọ ekenyenede ye ikọt Abasi ekama. (Kot Luke 11:48-51).

Ima Eka

Rizpah eka nditọ iren Saul iba emi ekeyiride, ama “ada ofọñ-ikpo ebri ke enyoñ itiat ọnọ idem esie, ke eritọñọ ukpeñe, tutu mmọñ oto ke enyọñ edep mmọ ke idem, enye inyuñ iyakke mme inuen enyọñ esọrọ mmọ ke idem ke uwemeyo, inyuñ iyakke mme unam ikọt etuk mmọ ke okoneyo” (2 Samuel 21:10). Ke ini David okopde oruk ntiñ-enyin ye esit ima eka oro, ọnọ uyo ete ebuk okpo mmọ, enyuñ ebuk mme ọkpọ Saul ye Jonathan ke isọñ ubon mmọ. “Ndien ke ini oro ebede, Abasi okop mkpe-ubọk emi ekpede enọ idut oro” (2 Samuel 21:14). Ntre ke ema ekeneñere se ikakwañade, Abasi ọtọñọ ntak añwaña edidiọñ esie ọnọ Israel.

Nnyan Owo-Uko

Ke isua aba ye ition ama ekebe tọñọ nte David okowot Goliath, eyen eka eren esie, Ishbi-benob, ada obufa eduat ye ndodobi usam oyom ndiwot David. Idem ama emem David oto ke ekọñ ediwak isua emi enye akañwanade, edi Abishai, eyen eyen eka esie eren, emi ekedide ọkpọsọñ owo uko kiet ke udim ekọñ David, ama owot anyan owo emi, onyuñ afak uwem edidem esie. Nditọ eka Goliath ita ema edaha eda ndiñwana ye nditọ Israel, edi mmọ ema esobo ye mkpọsọñ mme añwana ekọñ Israel emi ekekemde ubọk ye mmọ. Edi mmọ emi ikañwanake ikpọñ, Abasi okodu ye mmọ. Etubom mmọ, kpa ewet uto Psalm Israel, ekedi owo eke Abasi akamade.

Questions
MME MBUME
  1. Nso ikanam akañ odu ke Israel?
  2. Mbon Gibeon ekedi mme anie?
  3. Nso idi ntak emi mikenenke Saul ndiwot mbon Gibeon?
  4. Nso idiọk-ñkpọ efen emi ebietde enye emi ke Saul akanam?
  5. Inam didie ifiọk ite ke nditọ Saul ema ebuana ke ndiwot mbon Gibeon?
  6. Siak ndusuk ini efen emi etiñde ñkpọ ebaña akañ ke edisana Ñwed Abasi.
  7. Nte nditọ enyene udeme ke idiọk-ñkpọ mme ete mmọ?
  8. Tiñ ini kiet emi Enye emi miduehe ọkọbọde ufen man afak mme anam idiọk.
  9. Nyan-owo ekedi mme anie emi etiñde ñkpọ ebaña ke ibuot ñwed emi?
  10. David ekedi owo isua ifañ ke ini emi?