Lesson 244 - Senior
Memory Verse
“Afo ayak owo odoro nnyin ke ibuot; nnyin ikoduk ke ikañ ye ke mmọñ: ndien afo ada nnyin ọwọrọ ọnọ ediwak inyene” (Psalm 66:12).Cross References
I Jehovah Edi Ebiet Odudu
1. Ekewet ufañ ñwed emi ke David ama ekenyene edikan ke ubọk mme asua esie, 2 Samuel 22:1
2. Jehovah edi akwa Itiat, Ufọk Ekọñ, ye andifak David, 2 Samuel 22:2; Psalm 18:1, 2
3. Jehovah edi Otu-ekọñ, Nduk, Edikoñ Tower: Mbuọtidem-David, erinyaña, ebiet udibe, ye Andinyaña, 2 Samuel 22:3
II Andinyaña Eke Ekperede Eti Eti Ke Ini Nnan-Enyin
1. David odu ke akwa nnan-enyin, ndusuk ke ubọk Saul, 2 Samuel 22:5, 6; 1 Samuel 23:26-28; 27:1; Psalm 18:4, 5
2. Ke nnan-enyin esie, David ofiori okot Jehovah, 2 Samuel 22:4, 7; Luke 22:41-44; Psalm 18:3, 6
III Okpon Ke Erinyaña Onyuñ Ọsọñ Ke Edifak
1. Enyọñ ye isọñ, mbiba enyek ke ini Abasi adahade ke enyọñ ndisio usiene, nnyuñ nsuan mme asua Esie, 2 Samuel 22:8-16; Psalm 93:1; 18:7-15; Utom Mme Apostle 4:23-31; 16:25, 26; Matthew 28:2-4
2. Akwa edifak ada itie oto ke ibọrọ akam, 2 Samuel 22:17-20; Psalm 31:7, 8; 18:16-19
IV Mme Utip Edinen ido
1. David enyene ubọhọ oto ke eti uwem esie, 2 Samuel 22:21-25; Psalm 4:3; 18:20-24; 34:17; Mme Hebrew 1:9
2. Mbọm Abasi osim mmọ emi etuade owo mbọm, 2 Samuel 22:26-28; Matthew 6:12, 14; Psalm 18:25-27
V Ọkpọsọñ Odudu Eke Owo Abasi
1. Abasi ọnọ odudu ke eñwan, 2 Samuel 22:29-40; Psalm 18:28-39; Ñwed Mbon Philippi 4:13
2. Enye ọsuhọre mme asua nnyin onim ke idak nnyin, 2 Samuel 22:41-46; Psalm 18:40-45; Deuteronomy 11:25; Luke 10:19
3. Andiwet Psalm ọnọ Abasi akpatre ukpono ke mme eñwan, 2 Samuel 22:47-51; Psalm 18:46-50
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEsiwak ndikere ete ke emi edi Psalm emi abañade Messiah: mme Psalm emi etiñde abaña Christ, onyuñ etiñde ñkpọ ọnọ nnyin abaña Enye, idaha utom Esie, mme edidi Esie ke isọñ. David okotoro Abasi koro akanyañade enye osio ke mme afanikọñ esie, okonyuñ ọnọde enye edikan ke ubọk mme asua esie; ndien kpa idaha oro, ke nda usuñ Edisana Spirit, enye ama ọnọ nnyin eti ntiñ nnim ikọ emi abañade Messiah. Ediwak ñkpọ edu ke uwem David emi ebietde uwem Christ.
Ke ubọk Saul, David ama asaña ebe ke esuene ye afanikọñ. Jesus ñko ama asaña ebe ke esuene ye afanikọñ ke isọñ emi. Jesus ama ayak edem Esie ọnọ mme andimia ye mfuk Esie ọnọ mmọ emi ekedibede Enye idet efep. Ema eda Enye “nte eyen erọñ eka, ete ekewot,” edi Enye ama eset, akan mkpa, hell, ye udi.
David ikasañake nte enende ofuri ofuri ke ini uwem esie nte Jesus akasañade; edi ke ufañ ñwed emi, emi etiede nte eneñere etiñ abaña mme edinam esie ye Saul, nnyin imokut ite David ikenyeneke se eduede edi enye ama owut Saul akwa mbọm.
Akwa Itiat Ye Ebiet Udibe
Ke editọñọ ikwọ emi, David ọnọ ikọ ntiense idem esie. Enye ama ewet se Abasi ekedide ọnọ enye. Enye ama ayarade ekikere emi, “Jehovah edi akwa itiat mi; ye ufọk ekọñ mi.” Nte David ọkọnyọnide ke mme ebedeñ itiat oro ndifehe mbọhọ Saul, enye ama ọfiọk utọ ufọk-ekọñ eke mmọ ekedide enọ enye ediwak ini. Abasi ekedi ukem utọ Ufọk-ekọñ oro ọnọ ukpọñ esie. Ediwak ini esikan enye ekuk añwa-añwa enyuñ ekpere ndimum enye, nte ikpetiñde ke ñkañ Spirit, edi ke ini mme asua ukpọñ esie ema edi ke ñkañ kiet, Abasi eyeda David usuñ ndibọhọ ke ñkañ eken. Ke ntre, kpukpru ini, Abasi ekedi ebiet udibe esie.
Nduk Erinyaña
“Otu ekọñ mi, ye nduk erinyaña mi.” Nduk ke Ikọ Abasi ada ọnọ odudu. Enye edi nda-mmana ñkpọ-ekọñ emi Abasi ọnọde enañ onyuñ edi ñkpọ ukpeme ye odudu ọnọ unam oro. Oro edi akpanikọ ọnọ ediwak unam efen. Ke ntak emi, esiwak nditiñ mbaña mme ibuot ukara ke Ikọ Abasi nte mme nduk. “Nduk erinyaña mi” ọwọrọ erinyaña emi enyenede nti uduot emi mbiba edide odudu ye ukeme.
Iduhe se mifọnke ke akwa erinyaña emi Ọbọñ ọnọde nnyin. Oto ke enye enam nnyin ibọhọ odudu ye edikara emi otode idiọk ñkpọ. Ada ọkpọsọñ andifak ndisio ukpọñ ekededi ke mme afia satan ye ke idiọk ye ọburọbut ido emi idiọk-ñkpọ ọkọbọpde uwem oro. Edi erinyaña emi Jesus ekedepde ọnọ nnyin otim ekem. Enye ọyọhọ. Enye esine kpukpru ñkpọ eke nnyin iyomde ke akpatre ediyarade nnyin ke ubọñ.
Mme Odut Mkpa
“Odut mkpa akande mi okuk.” Ekeme ndidi ke ediwak ini enye ekefehede ọbọhọ Saul, David ama esitaba idap ke mme okoneyo ke mben akamba obot mme ke mme ebiet udibe mme aba itiat. Ndusuk ama esikpa enye idem mme enye eyefiak okut uñwana usen efen.
Andiwet Ñwed Mme Hebrew asiak enyiñ David ye mme prophet eyo oko ete “esine ikpa erọñ ye ikpa ebot eduyo; mmọ enana ñkpọ, ekut ukut, ebọ ndutuhọ; . . . ke desert ye obot ye obube ye aba itiat isọñ.”
“Mme akpa mmọñ idiọk ido enyuñ esinde mi ndikhe.” Mme udim ekọñ Saul, mme eke mme Philistine, emi ekefehede eka iso nte mbufut inyañ, ke ndusuk idaha ema enam David efehe ndik. Edi Abasi ama okop mfiori esie onyuñ anyaña enye osio ke kpukpru mme ñkpọ ndik ye afanikọñ esie.
Nnyeñe Ke Mme Utom Obot
Se David etiñde mi abaña mme usuñ nte Abasi ọkọbọrọde enye ke ini enye ofioride oyom uñwam, otim adian ke se etiñde enọ nnyin ke mbuk eset emi ewetde. Edi mme ikọ emi iwutke mme edikan esie ikpọñ, edi etiñ se ibañade ntiñ-nnim ikọ Messiah ñko, emi abañade Andinyaña ke mkpa ye ediset Esie.
Etiñ ebaña Ọbọñ mi nte owo ekọñ, emi okotode Heaven ọsuhọre edi, awat ke Cherub, emi emende ke mba ofim, emi oyobio awatde. Ebiet udibe Esie edi obubit enyọñ emi akanare Enye okuk. Mme ñkpọ ekọñ Esie edi obuma, emireñ-mireñ, ikañ-ikañ edim itiat, mme edim emi etọde emen, ye oyobio emi ofimede. Nsuñ-ikañ emi ọwọrode ke ndudu ibuo Esie ye ikañ emi ọwọrọde ke inua Esie, etiñ ewut iyaresit Abasi. Isọñ aduai onyuñ enyek. Unyek-isọñ enyeñe mme adaha obot; ndien mme itiat esiaha, mme usuñ mmọñ esiaha. Nnyin imekeme ndikut nte ke ini Abasi etiñde ikọ ke ido emi, mme owo efeñe ekpọñ iso Esie.
Emi ebiet didie se ikadade itie ke ini mkpa ye ediset Jesus! Ke mme ñkpọ ntibe edinyek-isọñ emi, andiwet Eti-mbuk ewet ete “akwa unyek isọñ odu: koro angel Jehovah okoto ke Heaven ọsuhọre edi edikpat itiat osio, onyuñ etie ke esit. Iso esie ebiet emireñ-mireñ, edisine ñkpọ esie onyuñ afia nte snow: ndien oto ndik esie mbon ukpeme enyek, enyuñ ekabade etie nte mme akpa-mkpa” (Matthew 28:2-4); ndien “ọtọñọde ke ufọt uwemeyo tutu osim hour ita ke uwemeyo, ekim ofuk ofuri isọñ Ndien sese, ukara temple asiaha mbak iba, otọñọde ke enyọñ osim ke isọñ; isọñ onyuñ enyek; ikpọ itiat enyuñ esiaha; mme udi enyuñ ekubọre; enyuñ enam ediwak mme okpo nti ikọt Abasi, emi ekedede, eset; mmọ oro enyuñ ewọñọ ke udi, ke Enye ama ekeset ke mkpa” (Matthew 27:45, 51-53). Emi ñko ebiet didie ikọ emi etiñde ebaña edidi Christ ye ediyarare Esie! (Kot Eriyarare 19:11-16).
Nnyin imeti ite ke unyek-isọñ ke ufọt okoneyo ama eberede mme usuñ ufọk ñkpọkọbi ọnọ Paul ye Silas. Ukem Abasi emi akanyañade David, Paul ye Silas ye anana ibat ndisana nditọ Abasi eken, ye mbon ekọñ Abasi, eyenyaña nnyin kiet kiet. Odudu Esie edi ukem mfin. Mbọm Esie osim kpukpru nnyin. Edi ọyọhọ ubọñ Esie ke osuhọ ndiyarare nnọ ererimbot emi.
Utip Edinen Ido
“Jehovah ọnọ mi usiene, nte eti ido mi edide.” David ama awak ndinam nte enende ye Saul. Ini kiet iduhe emi David ekemenerede ubọk esie ndituk Saul, ndinọ enye unan. David ñko ikayakke ikọt esie ke ini ekededi, enam Saul idiọkñkpọ. Ekedi esit akpanikọ emi ọkọnọ David uko ke ini afanikọñ.
Ke ini owo onimde eñwọñọ esie ye Abasi onyuñ asañade ke iso Esie ye ndisana ubọk ye edisana esit, ndien ke ini afanikọn enye ekeme ndibine Abasi ye uko onyuñ ọbọ ndisana eñwọñọ Esie. Enye idinyeneke ubiọñọ ke usuñ mbuọtidem esie. Enye eyenyene eti ebuana ke ufọt ukpọñ esie ye Heaven.
Etiñ enọ nnyin ete ke ini Isaiah ekemende ikọ etiñ ọnọ Edidem Hezekiah ete yak enye otim ufọk esie koro enye ọmọñọ akpa, enye ama ekeme ndikot Abasi ye uko, ete anam mme usen esie ewak. Hezekiah ama owọñọre iso esie ese ibibene onyuñ ọbọñ akam etiñ ọnọ Abasi nte enye akasañade ke iso Esie ke akpanikọ ye ke edisana esit, ye nte enye akanamde se ifọnde ke enyin Esie. Se nte enye ọkọbọde ibọrọ usọp-usọp oto Heaven! Isaiah ikọkpọñke ufọk kaña ke ini Abasi ọkọdọhọde enye ete aka eketiñ ọnọ Hezekiah ete ke Enye ama okop akam esie. “Koro edinen Jehovah amade se inende” (Psalm 11:7).
Ke ikọ efen, edieke owo asañade otime-otime, etre ndikpe mme akaña esie etre ndidemere ntọtuñọ ediyak-idem, ekere idiọk-ñkpọ ke esit esie, mme anam ọburọbut ido, ke ini afanikọñ edide, enye enyene ndidemere mme akaña oro ye ediyak-idem man emen mme ubiọñọ emi edude ke usuñ mbuọtidem esie efep, mbemiso enye ekeme ndiyene uko ke Abasi. Eti uwem edi akwa ye ọkpọsọn ibibene ndida mbioñọ mme asua ukpọñ. (Kot 1 John 3:18-22).
Suñ-suñ Ido Ye Mbọm
David ama ewet mi abaña mbọm ye utom emi abañade editua mbọm. David ama owut Saul mbọm ke ediwak idaha. Ke mme Ikọ Edidiọñ, Jesus ọkọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ mmọ eke etuade owo mbọm; koro eyetua mmo mbọm.” Abasi okut onyuñ ekpe utip ọnọ owo emi owutde mbọm ke mme edinam esie ye mmọ eñwen. Abasi efen ke mme ndudue nnyin nte emi nnyin ifende inọ mmọ eke eduede nnyin.
“Mmem-ido fo onyuñ ofori mi.” Abasi ama ekpep David, ke kpukpru mme usen esie emi ekeyọhọde ye afanikọñ ndibiom ye ndiyọ, ndinyene uko ke ini ukut, ye ndinyuñ nsuhọre idem kpa ke ini uforo.
Mme edu uwem David ekedi uko ye odudu. Edi enye ñko ama ọbọ ñwọrọ-nda uforo ke ubọk Abasi; ndien ke ini enye akasañade ye Abasi usua baba kiet ikakanke enye. David akayak ukpono ọnọ Abasi ke kpukpru mme ubọhọ ye unen esie ke ikpọhidem ye ke ñkañ spirit. Ñwọrọ-nda Ñkpọ ke inem ikwọ emi edi edinọ Abasi itoro ke unen ye mme edikan.
“Edi enye ọnọ ọbọñ esie akwa erinyaña, onyuñ ọfọn ido ye Messiah esie, kpa David, ye ubon esie ke nsinsi” (Psalm 18:50). Mi Christ, ata Edidem, ye David, enye emi ekeyetde aran, ye nnyin, nditọ eke spirit, ke etiñ ebaña. Mbọm Abasi nnyin okpon didie, okoñ didie onyuñ ọyọhọ didie ndinyaña!
David ekedi edidem emi Abasi ke idem esie ekemekde. Enye ekedi owo ekọñ. Edi enye ama ọfiọk ete ke ekedi ubọk Abasi esie ekesin enye ekeme “ndifehe mbe udim ekọñ,” ndinyuñ mfrọ ñkaña ibibene. Nte ededi, enye ama ọfiọk, nnyin ñko inyene ndifiọk, ite ke mme edikan iduhe ke eñwan miduhe, anyanya inyuñ iduhe ke krọs miduhe. Enye “ama añwana eti eñwan,” kpa ye nnyin ñko, edieke nnyin iyomde ndida nsinsi uwem nnyene.
Questions
MME MBUME- Nso oruk Psalm ke ekere ete ke enye emi edi?
- Ke nso ñkpọ ke David ọkọnọ Abasi itoro?
- Tiñ nte Abasi ọkọbọrọde mme mfiori esie.
- Nte uwem David ama enen kpukpru ini?
- Nso inọ owo uko ke Abasi?
- Nso idi edinam Abasi ye mme atua owo mbọm?
- Anie ekemek David ke edidem?
- “Mkpasip” etiñ abaña anie ke akpatre ufañ ñwed emi?