Psalm 72:1-20

Lesson 248 - Senior

Memory Verse
“Ekọm Jehovah Abasi, kpa Abasi Israel, emi ikpọñ-ikpọñ anamde mme utibe ñkpọ” (Psalm 72:18).
Cross References

I Nsinsi Obio Ubọñ

1. Andiwet Psalm oyom edinen ido ye ubierikpe Abasi enyene Eyen Edidem, Psalm 72:1; Isaiah 59:16, 17; Jeremiah 23:5, 6

2. Edidem eyekpe ikpe mme owo nte enende ye nte ọfọnde, Psalm 72:2-4; Isaiah 11:2-5; 9:7; 32:1

3. Obio Ubọñ emi edidi ke nsinsi, Psalm 72:5-7; Daniel 2:44; Luke 1:32, 33; Micah 4:7

4. Edidem eyekara kpukpru owo, Psalm 72:8-11; 59:13; 103:19; Daniel 7;14; Eriyarare 21:24-26

5. Edidem eyekop onyuñ ọbọrọ akam mbon unana ye ubuene ye mmọ emi efikde, Psalm 72:12-14; Isaiah 2:4; Hosea 2:18; Micah 4:3, 4; Isaiah 60:1-22

6. Eyemenede enyuñ ekpono Edidem, Psalm 72:15-20; Isaiah 2:1-3; Micah 4:1, 2; Luke 1:32, 33; Ñwed Mbon Philippi 2:9, 11; Eriyarare 19;12, 16

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Eyen Edidem

Akam David, emi ewetde enọ nnyin ke Ñwed Abasi ke Psalm ata ye duopeba, okpon akan ikpukpu edibọñ akam. Edi nditiñ nyarare mbuọtidem, ye ntiñ nnim ikọ emi etiñde ebaña Messiah. David ama otim enyene ifiọk abaña uduak Abasi ke abaña edifak owo, ndien ekese ifiọk emi David ekenyenede ke abaña Obio Ubọñ Abasi, eyarare enọ nnyin ke akam emi.

Otim añwaña nnyin nte ke David ndikoyom eyak ubierikpe ye edinen ido Abasi enọ eyen Edidem, ikedighe ke abaña eyen esie, Solomon. Solomon ama adara ke ukara uforo ye emem emi akananam owo eñwen minyeneke ke mbuk eset Israel. Kpa ye oro, ukara Solomon ikedighe baba ñkpọ kiet ke edade edomo ye Obio Ubọñ emi Edisana Spirit akadade David etiñ abaña. David ikedighe ọkọi ke abaña Andinyaña ye Edidem esie emi edidide, enye ñko ama onyuñ otim ọfiọk abaña nte emem ye uforo edidide ubak mme ñkpọ eke edidade itie ke Obio Ubọñ emi edinimde ke isọñ. Enye ama enyene udọñ emi okotode Abasi ke akam esie ndikut nte ekpesọpde enim Obio Ubọñ emi ke isọñ.

David ikedighe ñkukure owo emi Abasi akayararede ke esisit idaha owut mme uyai Obio Ubọñ Eyen Esie. Isaiah ama etiñ abaña Jesus Christ ye Obio Ubọñ Esie, ete: “Koro eyen amanade ọnọ nnyin, enọ nnyin eyen-eren: ubọñ onyuñ odoro enye ke afara; enyuñ esio enye enyiñ, Utibe, Ọnọ-item, Ọkpọsọñ Abasi, Nsinsi Ete, Ọbọñ Emem” (Isaiah 9:6).

Ema enenim Christ ete akara tọtọñọ ke editọñọ ererimbot. (Se1 Peter 1:20). Andiwet Psalm ama odọhọ ete, “Ebekpo fo ọkọwuhọ ke eset: afo odu ke nsinsi” (Psalm 93:2).

John, Owo Mbet, ke isuo Patmos ama okut Enye emi edikarade, onyuñ okop mme otu owo edọhọde ete: “Eyen-erọñ emi ekewotde omodot ndibọ odudu, ye inyene, ye ifiọk, ye ukeme, ye ukpono, ye ubọñ, ye eridiọñ. Ndien ñkop kpukpru ñkpọ emi ekebotde, emi edude ke heaven, ye ke isọñ, ye ke idak isọñ, ye ke inyañ, ye kpukpru ñkpọ eke edude mmọ ke esit, nte edọhọde ete, Yak eridiọñ, ye ukpono, ye ubọñ, ye erikara ofuri ekondo, enyene Enye emi etiede ke ebekpo, enyuñ enyene Eyen-erọñ ke nsinsi-nsinsi” (Eriyarare 5:12, 13).

Edinen Ukara

Jesus Christ edi nnen-nen Andikara ke Obio Ubọñ emi, ndien Enye eyekara ke edinen ido. Nnyin imokot ke ediwak itie ke Ikọ Abasi ibaña edinen ido Edidem ye idaha ubierikpe Esie. “O Jehovah, afo anam edinen, mme ikpe fo enyuñ enen” (Psalm 119:137). “Eti ido fo enen ke nsinsi” (Psalm 119:142); (Efik Bible v. 141) ñko “edinen ido ye ikpe edi itie ebekpo esie” (Psalm 97:2). Mme ewuhọ Esie, mme ikpe Esie, mme ikọ Esie edi edinen. (Se Psalm 119:172; 19:9; 119:123). “Jehovah emenen ke kpukpru usuñ esie, onyuñ ọfọn ido ke kpukpru se enye anamde” (Psalm 145:17). Nnyin ikot ñko, “Enye eyekpe ekondo ke edinen ido, ye mme idut ke akpanikọ esie” (Psalm 96:13). Emi edi mme itie ifañ ke Ñwed Abasi emi etiñde ñkpọ abaña nte Edidem edikarade ke edinen ido.

Isọñ Inemesit

Isaiah Anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ama otim etiñ nte Obio Ubọñ Abasi editiede ke isọñ ke mme ikọ ifañ emi, “Ubọñ ye emem ididopke ndikori” (Isaiah 9:7). Nnyin imokot ke itie ñwed emi abañade ukpep-ñkpọ emi: “Enye eyesuhọre nte edim ke mbiet eke etemde, nte ñkeñe-ñkeñe edim ke ebebit isọñ. Edinen owo eyefiari ke eyo esie; ye ediwak emem ñko tutu ọfiọñ okure.” Mme itie efen enyuñ edu emi ebietde itie emi ukpep-ñkpọ emi otode. “Ndien enye eyekpe ikpe ke otu ediwak mme idut, onyuñ asua ọnọ mkpọsọñ mme idut tutu osim anyan ebiet; ndien mmọ eyeda ofut mmọ edom ñkpọ ufuñ-isọñ, enyuñ eda eduat mmọ edom ikwa udiọñ eto: ndien idut idimenke ofut itiene idut, idinyuñ ikpepke aba ekọñ. Ndien kpukpru mmọ eyetie ke idak vine mmọ ye ke idak fig mmọ; ndien baba owo kiet eke edinamde mmọ ndik ididuhe” (Micah 4:3, 4).

Ediye itie efen ke Ikọ Abasi etiñ ọnọ nnyin emem Obio Ubọñ Abasi ke isọñ: “Ndien mmọ eyebọp ufọk enyuñ eduñ ke esit: eyenyuñ etọ iñwañ-vine, enyuñ edia mfri mmọ. Mmọ idibọpke, ndien owo eñwen oduñ; iditọhọ ndien owo efen adia: koro usen ikọt mi ebietde usen eto, ndien edimek ikot mi eyedia se ubọk mmọ enamde. Mmọ idinamke utom ke ikpikpu, idinyuñ imanke nditọ inọ ñkpọ ndik: koro mmọ ye ubon mmọ ñko edide nditọ mmọ eke Jehovah ọdiọñde. Ndien ama ekem, ke mmọ mika-ikotke kaña, ami nyeyere: ke mmọ esuk edọhọde ikọ, ami nyekop” (Isaiah 65:21-24).

Edikara Ke Ofuri Ererimbot

Ke ini ukara Edidem Solomon, idut Israel ama eneñere Okpon ke otu mme idut. Mme idut ererimbot ema eda ñkpọ urua mmọ edi ke Israel enyuñ enọ Edidem Solomon mme nsọñ-urua enọ nte utomo ye itoro ke abaña ifiọk esie. Ọbọñ añwan Sheba ama oto ata anyan usuñ edi edisobo ye Solomon; ndien enye etiñ ye Solomon ke abaña okure esie, nditọ ufọk esie ye edu ukpono Abasi esie, ete: “ndien, sese, iketiñke baba ubak akwa ifiọk fo emi inọ mi: afo emebe etop oro ñkokopde. Ọfọfọn ọnọ mbio fo, onyuñ ọfọn ọnọ ikọt fo, emi edade ke iso fo kpukpru ini, enyuñ ekop ifiọk fo” (2 Chronicles 9:6, 7).

Emi edi uwut-ñkpọ nte mme ndidem isọñ edidide ndituak ibuot nnyuñ ñkpono Eyen Edidem ke ini ukara Esie. Ke itie edikot, ewet ntem ete: “Ndidem Tarshish ye eke mme isuo eyetomo utomo: ndidem Sheba ye Seba eyeda enọ edi. Ndien kpukpru ndidem eyenuhọ enọ enye: kpukpru mme idut eyenam ñkpọ Esie.”

Solomon akakara ndusuk mme idut ke eyo esie, edi Obio Ubọñ Abasi ke isọñ eyekara ke ofuri itie ke ererimbot. Christ eyekara ke esañ ukwak; mme okpono ndem eyedu ke idak Esie, kpukpru mme idut ererimbot eyenyuñ esuk idem enọ Enye. (Kot Psalm 2:8, 9).

Daniel ama enyene ñkukut akpatre usen, onyun ewet ete: “Nkut ke ñkukut okoneyo, ndien, sese owo eke ebietde eyen owo asaña ke obubit enyọñ edi, enye osim Andisọñọ usen, enyuñ eda enye edi enye ke iso. Ndien enọ enye ubọñ, ye ukpono, ye itie-edidem, ete kpukpru mme idut ye obio ye usem enam ñkpọ enọ enye: ubọñ esie edi nsinsi ubọñ eke midikureke, itie-edidem esie idinyuñ ibiarake” (Daniel 7:13, 14).

Ukpono Emi Otode Ofuri Ererimbot

“Ndidem eyeda enọ esọk fi, ebaña Itie-ukpono Abasi fo ke enyọñ Jerusalem” (Psalm 68:29). Itie edikot ke ukpep-ñkpọ emi etiñ ete, “eyenyuñ enọ Enye (edidem) gold Sheba” (Psalm 72:15). Mme ntiñnnim ikọ Isaiah abaña mmọ emi edidide ndikpono Edidem: “Ndien mme idut eyesaña ke uñwana fo, ndidem eyenyuñ esaña ke usiere fo. Akwa udim camel eyefuk fi, mme dromedary Midian ye eke Ephah; kpukpru mmọ eyeto ke Sheba, ebiom gold ye frankincense edi, eyenyuñ ekwọrọ itoro Jehovah. Kpukpru otu ufene kedar eyebono ke ọtọ fo, okukim Nebaioth eyenam ñkpọ enọ fi: eyedọk ke itie-uwa mi nte ñkpọ inem; nyenyuñ mbana ediye ufọk mi” (Isaiah 60:3, 6, 7).

Nsinsi Enyiñ

Mme idut ema ewure enyuñ etak ofuri-ofuri ke ntọñ, ekese otu owo ñko enyuñ ekpaña eduk ke udi. Ekese ndidem ye mme andikara ema eka ke usuñ ofuri ererimbot, owo inyuñ ikwe inyuñ itighi mmọ baba kiet. Ema efre enyiñ mmọ, ekenyuñ ewet ibat-ibat enyiñ mmọ eken esin ke mme ñwed mbuk eset.

Edi Edidem emi edikarade ofuri ererimbot enyene enyiñ emi akananam owo mifreke, owo idinyuñ ifreke ke anana utit nsinsi ini. Nte mme isua ekanarede ntre ke utibe enyiñ Esie ọdọdiọñ ayama. Enyiñ Esie akananam ibiarake, eyenyuñ aka iso ayama ke nsinsi. “Enyiñ esie eyedu ke nsinsi; enyiñ esie eyebigi adaña ini nte utin ayamade: eyeda enye ediọñ idem mmọ: kpukpru mme idut eyedọhọ ete ọfọn ye enye” (Psalm 72:17).

Questions
MME MBUME
  1. Anie edi Eyen Edidem?
  2. Didie ke ifiọk ite ke David ikọbọñke akam emi ibaña Solomon ke Psalm emi?
  3. Obio Ubọñ emi edikpon adaña didie?
  4. Tiñ nte ido ukara Eyen Edidem editiede.
  5. Nso idi ntak emi Edidem edibọde ukpono oto kpukpru ndidem ye idut?
  6. Nso idi ntak emi owo midifrke enyiñ Edidem emi?