Lesson 239 - Junior
Memory Verse
“Nyetiñ fi enyin mi ke idem” (Psalm 32:8).Notes
Idiọk-Ñkpọ Ke Uwem Esie
David, andiwet Psalm emi, eketiñ se enye ekenyenede ifiọk abaña ke Psalm emi. Enye ama etiñ abaña se inọde inemesit, idara, ye eridiọñ ke uwem esie. Enye ama ọfiọk ete ke Abasi enen iso ye imọ ke ini ekefende ke mme idiọk-ñkpọ imọ. David ama edue mbet Abasi. Enye ama abiat mbet Abasi, idiọk-ñkpọ onyuñ odu ke uwem esie ñko. David ikenyeneke uyuhọ mme inemesit ke ini okodude utọ uwem oro; enye okodu ke ata idiọk itie ye ubiom-ikpe. David ama ọfiọk abaña idiọk-ñkpọ oro ke uwem esie, edi enye ikonyimeke ke akpa ifet. David ama añwana ndifuk ubiom-ikpe emi ke esit esie ke ndidop uyo. Ndusuk owo ke ini esit obiomde mmọ, eñwana ndinuk idem mmọ nsin ke mme mbubehe ntre man mmọ ekunyene ini ndikere nnyuñ nduñọre mme usuñ mmọ.
David ama eneñere enyene ubiom-ikpe ke abaña idiọk-ñkpọ emi ke uwem esie tutu etie nte mme ọkpọ esie ewọk. David ikokopke ubiom-ikpe emi ke ndusuk ini, edi esit esie okobiom enye ikpe kpukpru ini.
Ifiọk Idiọk-Ñkpọ
David ikenemke esit ke enye añwanade ndifuk idiọk-ñkpọ ke uwem esie. Ñko baba owo kiet itimke ikop inemesit ke ini enye añwanade ndidip idiọk-ñkpọ emi enye ọfiọkde ete ke odu ke uwem imọ. Kpukpru ini enye osuk enyene ndik ete ke idiọk-ñkpọ imọ eyeyarade, ke owo efen eyefiọk abaña enye.
Ubiom-Ikpe
Ndifiọk nte ke idiọk-ñkpọ odu ke uwem owo edi ifet emi adade owo osim eritua mkpọfiọk. Owo enyene ndifiọk ete idi anam-idiọk mbemiso enye ekeme ndikabare esit. Ke edinam David okop ubiom-ikpe ke idiọk-ñkpọ esie, Abasi akada David usuñ osim erikabare esit, man ekeme ndifen mme idiọk-ñkpọ esie. Mme usen okoneyo David ọkọyọhọ ye unana nduọk-odudu koro Abasi ọkọtunọde enye. Ubiak David ke ukpọñ ekebiet ọkpọsọñ ufiop ke ini ndaeyo. Nte esisit emem ikoduhe?
Erikabare Esit
Emem ama odu ọnọ David ke ini enye okonyimede mme idiọk-ñkpọ esie onyuñ akabarede ọkpọñ mmọ. Ke ima ye mbọm, Abasi ama owut David idiọk-ñkpọ emi ke uwem esie, man David ekpekeme ndikabare esit nnyuñ nnyene ndọñesit ke itie unana-nduọk-odudu. Ke ini David akayararede mme ndudue esie, Abasi ama efen ọnọ enye. David ikafiakke aba iñwana ndifuk idiọk-ñkpọ ke uwem esie. David ama onyime ete ke imọ idi anam idiọk-ñkpọ onyuñ ayarade mmọ kiet kiet ọnọ Abasi. Enye ama ọbọ eridahado emi enye okoyomde. Enye ikoduhe aba ke ubiom-ikpe ye unana-emem. Uwem esie ama ọkpuhọre. Ubọk Abasi ama ada David osim erikabare esit ke ndinam esit obiom enye ke abaña idiọk-ñkpọ esie.
Mmọ Emi Ediọñde
David ama ekeme ndien nditiñ ikọ-ntiense nte ke imọ idi kiet ke otu mmọ emi ediọñde. David ama owut ete ke Abasi edi “anam-akpanikọ onyuñ enen, ete ifen mme idiọk-ñkpọ nnyin” edieke nnyin iyararede mmọ (1 John 1:9). Ema efen enọ David ke ndudue esie. Emen idiọk-ñkpọ esie eduọk. Ñkukure usuñ emi enye ekpekemede ndinyene emem ke ọwọñ-esit esie ekedi emi.
Idighe David ikpọñ ke Abasi ada osim ebiet erikabare esit ye edinyene ifiọk mbaña edifen ke mme idiọk-ñkpọ. Ediwak owo, mkparawa ye ñkani-owo, edu ke otu mmọ emi ediọñde koro emende mme idiọk-ñkpọ mmọ efep. Kpukpru mmọ, ukem nte David, ema esim idaha ifure ye idaresit oro ke ini ekefende ke mme idiọk-ñkpọ mmọ.
Mmọ ema eyarade mme idiọk-ñkpọ mmọ; inyuñ iyomke ndidip mmọ aba. Mmọ ema enyime ete ke mme imọ idi mme anam-idiọk -ñkpọ enyuñ eyom edifen. Ke ini mmọ ekekabarede esit, ema efen ndudue mmọ. Mmọ ema enim eñwọñọ Abasi ke akpanikọ ete ke mme imọ iyekut mbọm. “Owo eke odipde idiọk ido esie idikwe unen: edi owo eke ayararede, onyuñ ọkpọñde mmọ, eyekut mbọm” (Mme Ñke 28:13). Ke ini emende mme idiọk-ñkpọ efep mmọ ema ebọ nduọk-odudu ye emem emi Jesus ọkọñwọñọde ke ini Enye ọkọdọhọde ete, Etiene Mi, kpukpru mbufo emi ekpade mba enyuñ ebiomde edidobi mbiomo, ndien Ami nyenọ mbufo nduọk-odudu” (Matthew 11:28). Ema eda Iyip Jesus eyet mme idiọk-ñkpọ mmọ efep (Eriyarare 1:5). Abasi ama ọsọhi mme ndudue mmọ efep ndien idinyuñ itihi mme idiọk-ñkpọ mmọ (Isaiah 43:35). Owo ibatke idiọk-ñkpọ aba inọ mmọ. Abasi ọkọnọ mmọ edinen ido oto ke mbuọtidem mmọ (Ñwed Mbon Rome 4:6).
Nte afo edi kiet ke otu mmọ emi ediọñde, oro edi, mmọ emi ekopde inemesit? Nte efen ke mme idiọk-ñkpọ fo, eda Iyip Jesus eyet enye efep?
Ada-usuñ Iduhe
Ata ukpuhọre ama ada itie ke uwem David ke enye ama ọkọbọ edifen, emi mikoduhe mbemiso enye ọkọbọñ akam. Ubiom-ikpe ikoduhe aba (Ñwed mbon Rome 8:1). Abiaña ikoduhe aba. Enye ikenyeneke ñkpọ aba ndifuk, oro edi, mme idiọk-ñkpọ esie iduhe aba. Enye ikañwanake ndibiaña idem esie ke imọ idu ke inemesit, enye ekedi kiet ke otu mmọ emi ediọñde. Enye ikodopke uyo aba, enye ama ọdọhọ ete, “Esio ñkpo idara.” Mmọ emi edi ndusuk ukpuhọre emi Abasi akanamde ada itie ke uwem David ke ini David ọbọde edinyaña ukpọñ.
Ndibọñ Akam Ke Eti Ini
David ama etiñ abaña ufọn edibọñ akam ke ini emi owo ekemede ndikut Abasi. Prophet Isaiah ama etiñ ukem-ukem ikọ oro: “Mbufo eyom Jehovah, ke ini ekemede ndikut enye, eseme ekot enye, ke ini enye ekperede” (Isaiah 55:6). Nnyin imekeme ndifiọk oto ke mme ikọ emi, ite ke ini ekeme ndidu emi Abasi midikpereke, owo idinyuñ ikwe Enye. David ikebetke tutu ini abiara ama mbemiso ọtọñọ ndibọñ akam. Enye ọkọbọñ akam oyom Abasi ke ini ubọk Abasi “okodobide” enye ke idem.
Ke owo ọbọñde akam ke eti ini, ini oro ke enye ebeñe idem esie ebet mme ñkpọ eke edisimde enye. David ama etiñ ete ke ini akwa ukwọ, mmọñ idikpereke imọ idem, koro enye ama ọkọbọñ akam osim edikan ke spirit. Ndusuk owo ebet tutu osim ini nnanenyin ata ediwak nnanenyin, ndien mmọ eseme ekot Abasi. Ke ini oro mmọ inyeneke ifiọk mme mmọ eyenyene ini mme ukeme ndibọñ akam eke Abasi edibọrọde. Mmọ ekere ete iyekut Enye, ndien ke enye eyekpere ke mmọ eyomde Enye. Se utọ ọyọhọ idori-enyin eke David ekenyenede ete ke Abasi eyekpeme onyuñ ada imọ usuñ! “Afo edi ebiet udibe mi; eyekpeme mi abak nnanenyin; eyeda ikwọ ubọhọ akan mi okuk.” Idighe ñkpọ mkpaidem nte David akadarade okonyuñ enemde esit ke Ọbọñ!
Ọfiọk-Ñkpọ Owo
Ke Obufa Testament Jesus ekekpep ete ke owo ekededi eke etienede Imọ, onyuñ okopde mme ikọ Imọ onyuñ anamde mmọ, ebiet ọfiọk-ñkpọ owo emi ọkọbọpde ufọk ke enye ama okotibi isọñ otuñọ onyuñ owuk ukot ufọk ke itiat. Ndien ke ini mmọñ ukwọ ekedide, ofim okonyuñ abarade, ufọk oro ikọduọhọ ikonyuñ idighe se inyeñede (Luke 6:48). Kpasuk ntre ke Jesus ekekpep ete ke owo eke okopde Ikọ ndien inamke, ebiet ndisime owo emi ọkọbọpde ufọk esie ke enyọñ utan (Matthew 7:26). Edim edep, mmọñ ukwọ edi, ofim onyuñ abara ndien ufọk oro ọduọ!
David ọkọbọp ufọk esie ke ñkañ spirit owuk ke enyọñ itiat, ndien ọkọsọñọ ada ke ini nnanenyin ye ñkpọ ndik ọkọtọde edi nte akwa mmọñ ukwọ.
Andida-Usuñ
Ke ini owo osukde ibuot ọnọ mbet Abasi, do ndien ke Abasi edi Andida-Usuñ ye Andiñwam enye. Abasi ọkọdọhọ ete, “Nyeteme fi, nnyuñ ñwut fi usuñ eke afo edisañade: nyeteme fi, nyetiñ fi enyin mi ke idem” (Psalm 32:8). Jesus ekedi “ndiyama nnọ mmọ eke etiede ke ekim ye mfut mkpa; nditeme ukot nnyin ndiduk ke usuñ emem” (Luke 1:79).
Andida-Usuñ edi enye emi owutde owo usuñ ke nditiene nsaña mme ndibe owo oro iso. Abasi anam mbiba, oro edi, asaña ye ikọt Esie onyuñ ebe ikọt Esie iso. Abasi eyedu ye nditọ Esie, koro “Abasi ọdọhọde ete, Ndikpuhu fi, ndinyuñ ñkpọñke fi” (Mme Hebrew 13:5). “Christ ke Idem Esie ama okut ndutuhọ kabaña mbufo, onyuñ ọkpọñ uwut-ñkpọ ọnọ mbufo, ete, mbufo ekpetiene esaña ke nde ikpat Imọ” (1 Peter 2;21). Enye ebe nnyin iso man owut nnyin usuñ eke ikpasañade. Enye edi uñwana eke owutde nnyin usuñ. Abasi ama ọdọhọ Nditọ Israel ete ke ini mmọ ediwọñọrede eduk ke nnasia mme ke ufien, utọñ mmọ eyekop ikọ emi: “Emi edi ọkpọusuñ, mbufo esaña ke esit” (Isaiah 30:21).
Nditiene Ada-Usuñ
Ekeme ndidi ndusuk owo ke otu mbufo ema esaña anyan isañ ke ikpat ebe ke mme obio eke ọkpọ-usuñ mmọ ekwañade, eke mbufo minyuñ ifiọkke nte usuñ mmọ etiede. Ama odot nte mbufo eke nyenede ada-usuñ mme anditeme man owut usuñ. Mbufo ema enyene mbuọtidem ke anditeme oro. Ema enyuñ enyene ọyọhọ idori-enyin ke enye koro enye ọkọfiọkde usuñ oro onyuñ ebemde mbufo iso osim do. Mbufo ikpekereke nte ekpedukde usuñ efen, mme ndiwaha nduk ekpri, mme ibio usuñ, mbak mbufo edidiañade enyuñ esop. Mbufo ema efiọk ete ke enyene nditiene anditeme ke edem edieke mbufo ekekerede ete iyesim ufọk ke ifure, ndien mbufo ekpebat owo eke añwanade ndisaña ke usuñ efen nte ata ndisime owo.
Usuñ Efen
Odu ndusuk owo emi mineñekere itiñ enyin ibaña Nda-usuñ eke spirit. Abasi ebe nnyin iso onyuñ asaña ye nnyin ke usuñ emi, edi satan atap ndusuk owo man mmọ eduk ke usuñ efen emi odude ke ufien mme ke nnasia. Mmọ ediañare ekpọñ Abasi ye nditọ Esie. Ndusuk ini, ke usen kiet mmọ efiak eka ke itie emi mmọ eketọñọde ewaha ekpọñ usuñ, ndusuk ñko, tutu amama mmọ idikwe aba usuñ emi adade owo osim Obio Heaven ye nsinsi uwem.
Andiwet Psalm eketiñ ete, “Mbufo ekubiet enañ-itọk ye aenañ mbiomo.” Me unam emi esidu ke idak ọkpọsọñ ukpeme, ndien eda uruk ukpaha ye ukwak emi odude mmọ ke inua ye ke ibuot, ekpat mmọ esin ke usuñ eke ọfọnde. “Ediọñọ enañ mbiomo oto ke nsọñ-ibuot esie, emi, ke ediwak ini enye iyomke ndisaña isañ ibọhọke enye onyuñ aduak ndinam ntre, ndien onyuñ asaña aka ebiet eke enye emekde ndika. Odot mme enañ-itọk ye mule ndinam mme ñkpọ emi koro mmọ “enanade ibuot.” Nnyin, nte irenowo, iban, ye nditọwọñ, iyomke ndinam ñkpọ nte mme unam emi enamde.
Yak nnyin iduak ke esit nnyin nditiene Abasi ke mfafaha usuñ, ikunyuñ ikpañ utọñ inọ satan emi oyomde ndida nnyin nsin ke ñwaña usuñ emi adade owo osim nsobo (Matthew 7:13). Yak nnyin itiene Ọbọñ kpukpru ini ikunyuñ iduk ke usuñ efen emi ebietde edinen usuñ ke enyin nnyin edi “utit esie edi usuñ mkpa” (Mme Ñke 14:12).
Ada-Usuñ Nnyin
Odu mme ini eke nnyin idade mme enyin efen inyan ubọk iwut ite Abasi edi Andikpeme nnyin. Jesus ọkọdọhọ ete, “Ami ndi eti ekpeme-erọñ; mmọfiọk se inyenede Mi, se inyenede Mi onyuñ ọfiọk Mi” (John 10:14). Ekpeme-erọñ onyuñ ada otu erọñ usuñ. Enye ada mmọ aka isọñ mbiet emi udia ye mmọñ edude. Enye ekpeme mmọ mbak oyobio ye mme asua, onyuñ ọnọ mmọ ebiet-nna ke okoneyo. “Jehovah edi andibọk mi, ndinanake ñkpọ” (Psalm 23:1). “Ke enye ama okosioño kpukpru mme erọñ esiemọ, enye ebem mmọ iso, mme erọñ enyuñ etiene enye, koro mmọ ediọñọde uyo esie” (John 10:4).
Nditọ Judah ekedọhọ ete, “Ndien, sese, Abasi odu ye nnyin ke etubom” (2 Chronicles 13:12). Ke obufa Ediomi nnyin ikot ite ke Jesus edi Asiak-usuñ erinyaña nnyin (Mme Hebrew 2:10). Ndusuk ini nnyin ikwọ ibaña Etubom-ekọñ nnyin, emi akanam, enye mitreke ndikan ke ekọñ.
Ekpedi nte itiñde ibaña Enye nte Ada-usuñ, Etubom, Ekpeme-erọñ, mme ke enyiñ efen, yak nnyin itiene eti Andikpeme, Ọbọñ nnyin. Akam nnyin akpakam etie nte eke David: “Nam mi nsaña ke akpanikọ fo, nyuñ teme mi: koro Afo edide Abasi erinynaña mi (Psalm 25:5). “O Jehovah, teme mi usuñ fo, nyuñ da mi usuñ eke enende (Psalm 27:11). “Teme mi ndinam se afo amade: koro afo edide Abasi mi: spirit fo ọmọfọn, yak enye ada mi aka ke isọñ edinen ido” (Psalm 143:10).
Ke Psalm 32 David owut nnyin eti uwem nduọk-odudu, idaresit, ye ubọhọ emi abuahade ye mbọm Abasi ọnọ mmọ emi efende ke mme idiọk-ñkpọ mmọ, emi enyuñ ebuọtde idem ke nda-usuñ Abasi. David ñko etiñ abaña mme ukut, mme ñkpọ afanikọñ, ye nnanenyin emi esimde mme idiọk-owo emi enyenede idori-enyin ke idem mmọ. Afo ada ke ñkañ ewe ke otu mmọ emi etiñde ebaña mi?
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi David okodopde uyo?
- Nso ñkpọ ọkọkpuhọre uwem esie?
- Anie edi owo emi ediọñde?
- Didie ke owo ekeme ndidi kiet ke otu mmọ emi ediọñde?
- Nso idi ntak emi owo okpoyomde Abasi idahemi?
- Ke ini nnanenyin, nso ke Abasi anam ọnọ ikọt Esie?
- Didie ke Abasi ekpeme ikọt Esie?
- Domo uwem idiọk-owo ye uwem edinen owo.