Lesson 245 - Junior
Memory Verse
“JEHOVAH edi andibọk mi, ndinanake ñkpọ. Enye eyenam mi nsuhọre nna ke awawa mbiet: eyeda mi aka ke mmọñ nduọk-odudu. Enye eyedemere ukpọñ mi: eyeteme mi usuñ eti ido abaña enyiñ esie. Ndien ñko ke ini ndisañade ke itihere mfut mkpa, ndifeheke idiọk: koro afo odude ye ami; edi eto fo ye esañ fo edidọñ mi esit. Afo eyebri okpokoro ọnọ mi ke iso mme asua mi: eyeda aran eyet mi ke ibuot; cup mi ọyọhọ ọduọi. Mfọn ye ima ikpọñ eyebine mi ke ofuri eyo uwem mi; ndien nyeduñ ke ufọk Jehovah ke nsinsi” (Psalm 23:1 – 6).Notes
Edinem Ikwọ
Ekewet mme Psalm nte mme ikwọ emi enyenede ndikwọ nnọ Abasi itoro. Akananam iduhe ikwọ emi ewetde enem nte Psalm ọyọhọ edip ye ita. Mme owo emi akanam mikotke Ñwed Abasi ekot enye ke mme ñwed uto, enyuñ ekeme ñko nditiñ enye ke ibuot. Uyai odu ke mmemem ikọ esie, ndọñesit ye nsọñidem edu ke mme eñwọñọ Abasi ndiñwam ikọt Esie, idori-enyin onyuñ odu ke ndise nsinsi uwem ye Enye.
Spirit Abasi etiñ ebe ke mme ikọ oro ọnọ mme esit emi ke ndusuk ini mikpokoyomke ndinwọñọre ntiene Ọbọñ nyom uñwam. Mmọ ediwak ini edi akpa mme ikọ emi ekpepde ñkpri nditọ ye akpatre ikọ emi etiñde esin ke utọñ ndima mmọ emi eyomde ndikpa.
Eti Ekpemerọñ
Kere nte esit David ekenemde ke ini enye ekekerede: “JEHOVAH edi andibọk mi”! Enye akada enyiñ emi okponde akan emi enọde Abasi: Jehovah, akwa AMI NDUDU, nsinsi Abasi, Andikara ererimbot. Nte ekeme ndidi akpanikọ ke Enye ekedi Andibọk owo?
Jesus ete, “Ami ndi eti ekpeme-erọñ; mmọfiọk se inyenede Mi, se inyenede Mi onyuñ ọfiọk Mi” (John 10:14; ntre David ama enen ke ndikot Ọbọñ ekpemerọñ esie. Apostle Paul okokot Enye “Akwa Ekpeme-erọñ” (Hebrew 13:20); Peter ñko ama etiñ abaña Enye nte “Akwa Andikpeme-erọñ” (1 Peter 5:4).
Idaresit David
Idaresit David ọkọkọñọ ke enye ndikere nte ke Ọbọñ esie ke ekpere. Enye ekedi Edidem emi okokponde akan ke Israel, edi inemesit esie ikotoho ediye ebekpo ubọñ emi enye okoduñde, mme ediwak mbon utom emi edade ke ima ebet enye, mme akwa udim ekọñ emi enamde kpukpru uyo esie. Ke kiet ke otu mme ikwọ emi enye ọkwọde ọnọ Ọbọñ enye ama ọdọhọ ete, “Uyuhọ idaresit ke iso fo; ñkpọ inemesit ke ubọk nnasia fo ke nsinsi nsinsi” (Psalm 16:11).
Ekeme ndidi David ekewet Psalm ọyọhọ edip ye ita ke ini enye ekedide ekpri ekpemerọñ; onyuñ ekeme ndidi ke ufọt idara ye mme utom itie ubọñ esie. Enye ama esida ini ndidu ikpọñ ye Abasi ndinyuñ ñkere mbaña ima ye ukpeme emi Enye ọnọde enye nte ekpemerọñ esie.
Andibọk Mi
Nte David ekesede, Jehovah ama ekpere akan ekpemerọñ ke ofuri Israel. Enye ete “JEHOVAH edi andibọk mi”. Kpukpru nnyin emi imakamana obufa imekeme ndidọhọ ye David nte ke Jehovah edi “andibọk mi.” Ke ini nnyin idide itiene Enye ye erikabare esit ye mbuọtidem, Iyip Esie eyet mme idiọk-ñkpọ nnyin efep ndien nnyin ikabare idi eke Esie. Nnyin imenyene udeme ye Enye.
David ama eti ima emi enye akamade mme erọñ esie ke ini enye ekekpemede mmọ ke mben obot. Enye amasinyene udọñ ndiñwana ye ekpe ye bear ñko ndinyaña mme nditọ erọñ esie nsio ke inua mmọ. Enye ama ọfiọk ete ke eti ekpemerọñ ikemeke ndikpọñ erọñ esie ikpọñ. Ke ini Enye ekekerede ukpeme Abasi ye enye, ama anam enye eti abaña eti ekpemerọñ emi ediyakde uwem esie ke abaña mme erọñ esie. Oro okonyuñ edi se Jesus akanamde ke ini Enye ekedide ke isọñ. Enye ọkọdọhọ mbet esie ete; “Mmonyuñ nyak uwem Mi nduọk ke ibuot mme erọñ” (John 10:15).
Ndinanake Ñkpọ
David ama ekeme nditiñ uko uko. “Ndinanake ñkpọ.” (Psalm 23:1). Enye ama ọfiọk ete ke Abasi eyenọ kpukpru se enye ananade. Edieke nnyin idude uwem nte enemde Ọbọñ, nnyin inyene ukem ukem eñwọñọ oro ite ke nnyin idinanake baba eti ñkpọ kiet. Apostle Paul ama ewet ete, “Abasi mi eyenọ mbufo kpukpru se inanade mbufo ọyọhọ-ọyọhọ, nte inyene eke Enye enyenede ke ubọñ edide ke Christ Jesus” (Ñwed Mbon Philippi 4:19).
Jesus oyom ikọt Esie enim Enye ke akpanikọ enyuñ ebuọtidem ke mme eñwọñọ Esie. Edieke nnyin mibọhọ se nnyin ibọñde akam ibeñe kpukpru ini, ekeme ndidi nnyin iyom se midotke ye nnyin. Ikọ etiñ ọnọ nnyin ete “Mmọdo edieke nnyin inyenede se idiade ye se idade ifuk iferi, nnyin iyekut ite oro ekem.” (1 Ñwed Timothy 6:8).
Mben Mmọñ Nduọk-Odudu
Yak nnyin ida ise ke ekikere nnyin otu erọñ emi enade ke mbit-mbit mfut ke idak ikpọ eto ekpere mkpọdiọhọ mmọñ. Mmọ ema eta awawa mbiet tutu eyuhọ, koro erọñ emi biọñ ọdọñde ikemeke ndisuhọre nna. Ekpemerọñ ototim emek itie nduọk odudu eke eyede ntem, koro ebiet emi David ekeduñde ama esifiop ke ndaeyo, onyuñ edieke edade mme erọñ ewọrọ esaña ke akpa utatan mmọ ekeme ndikpaña nto nsat-itọñ mme ke ntak ufiop. Eti ekpemerọñ ada mme erọñ esie aka ke mmọñ nduọk odudu, emi mmọ ekemede ndidia nyuñ nyuhọ, nyuñ nsuhọre nna nduọk odudu.
David ekekere abaña suñ-suñ ebiet emi ke ini esit otukde enye abaña Ekpemerọñ esie. Isaiah ọkọdọhọ ete, “Se edinen ido anamde edi emem; utip eti ido onyuñ edi nduọk odudu ye ifure ke nsinsi” (Isaiah 32:17). “Mmọ eke emade ido fo enyene ediwak ifure: mmọ inyuñ ikwe ñkpọ iduọ baba kiet” (Psalm 119:165). “Jehovah enenọ ikọt esie odudu; Jehovah eyeda emem ọdiọñ ikọt esie” (Psalm 29:11). “Enye ọnọ ima esie idap” (Psalm 127:2).
Itiat-Itiat Afañ-Usuñ
Ke ini mme erọñ ema eta mbiet ke itie kiet ema, mmọ enyene ndidaha ñka ebiet efen, ndusuk ke usuñ emi eyọhọde ye itiat, mme mfafaha usuñ ke obot. Ekpemerọñ ebem mmọ iso asiak usuñ itiat emi onyuñ edieke ndusuk ekopde mmem-idem ndisaña, enye emen mmọ akama. Prophet Isaiah ama okut ndise Andinyaña nte Ekpemerọñ onyuñ ewet ete, “Enye eyebọk ikọt esiemọ nte ọbọk ufene: eyetañ nditọ erọñ ke ubọk esie, akama ke ikpanesit esie, onyuñ ada mme ọnọ-mmọñeba usuñ” (Isaiah 40:11).
Owo Abasi eyenyene idomo ndisaña mbe emi editiede nte usuñ emi ọyọhọde ye itiat. Edi edieke enye ọbuọtde idem ye Ọbọñ enye eyenyene edikan. David ọkọdọhọ “Enye eyedemere ukpọñ mi.” Edieke nnyin ikopde mmem-idem oto ke mme idomo, mme ke ntak udọñọ, Enye eyedemere ukpọñ nnyin edieke nnyin isede Enye.
Eti Ebuana
David etiñ abaña Ekpemerọñ emi adade enye usuñ, ke mme akpa ufañ Psalm emi; edi ke ini enye etiñde abaña ndisaña ke itihere mfut mkpa, enye etiñ nnenen ye Abasi ete, “Koro Afo odude ye ami; edi eto fo ye esañ fo edidọñ mi esit.” Jehovah ama ọñwọñọ, “Ndikpuhu fi, ndinyuñ ñkpọñke fi” (Mme Hebrew 13:5).
Owo Abasi enyene akwa uñwana ke edem mbukpọñ. Jesus ama akpa ọnọ nnyin onyuñ emen ifọt mkpa efep. Ke utọ ini eke ufan nnyin mikemeke ndisaña ye nnyin, Ọbọñ eyesuk ada ye nnyin. Mkpa edi mfafaha usuñ emi esañade esim Isọñ Ubọñ. Owo emi ama akanam emem ye Abasi ekeme ñko ndidọhọ ye David, “Ndifeheke idiọk.”
“Ndik isineke ke ima; edi ima eke ọfọnde ama ebin ndik efep” (1 John 4:18). Afo emekeme ndidomo ndinyene uko, onyuñ asak abaña mme ndik fo; edi mmọ eyesuk edu do ibọhọke afo ọbuọtidem ye Abasi. Edieke nnyin imade Enye ke ofuri esit nnyin, Enye emen ndik efep.
Mme Ufan
Ke ikerede ibaña ufañ ñwed emi, nnyin ikere ibaña idem nnyin kpa nte David akanamde, ukem nte erọñ emi akwa Ekpemerọñ adade usuñ. Ke mme ufañ ñwed emi etienede nnyin ikut oruk ndise efen: Owo emi adiade udia ye ufan esie. Nnyin idi isen owo Ọbọñ, emi idiade udia ke okpokoro Esie. “Afo eyebri okpokoro ọnọ mi.”
Ata akwa idiọñọ ufan ke Edem Usiaha-utin edi mme owo ndidia udia ọtọ kiet. Jesus ọkọdọhọ: “sese, ndada ke usuñ ntuak; edieke owo okopde uyo mi onyuñ osiode usuñ, nyeduk ntiene enye, ndia ñkpọ ye enye, enye onyuñ adia ñkpọ ye Ami” (Eriyarare 3:20). Enye eyedia ñkpọ ye nnyin, nnyin iyenyuñ idia ye Enye! Nnyin inyene ata esesit ndinọ Enye, edi Enye enyene kpukpru ñkpọ ndinọ nnyin. Ke ini Enye añwañade mme eridiọñ Esie ọduọk, cup nnyin ọyọhọ ọduọi. Enye oyom ndisaña ye nnyin, nnyuñ nneme ye nnyin nnyuñ ññwaña nti ñkpọ nnọ nnyin. “Ama edi mmọ eke eneñerede esaña, enye isinke mmọ nti ñkpọ” (Psalm 84:11).
Ọbọñ otim didie okpokoro ọnọ nnyin ke iso mme asua nnyin? Nnyin imekeme ndidu ikpọñ ye mme idiọk owo, inyuñ ifuhọ ibaña nneme ye mme edinam mmọ. Mmọ ekeme nditre ndidi mme asua nnyin, edi edieke mmọ minyeneke edinyaña ukpọñ mmọ edi mme asua ye Abasi. Kpa ke ufọt mmọ, Ọbọñ ekeme ndidiọñ nnyin, onyuñ ọbọk nnyin ke Ikọ Esie tutu nnyin ikut ite ke Enye ebri okpokoro Esie ke iso nnyin. Mkparawa emi edide Ikọt Christ, emi ekeñwanade ekọñ enọ obio mmọ ke ini ekọñ, ema etim efiọk emi ke ediwak ini. Ke ufọt idiọk-ñkpọ ye ekọñ, Ọbọñ esik ekpere onyuñ ọbọk mmọ ke Ikọ Esie.
Ko ke Inyañ China, ke enyọñ nsuñikañ, emi esimende ubom ofum, otu Nditọ Abasi emi esiwatde nsuñikañ ema edu do ndinim ederi ukpeme isua mbemiso Obufa Isua. Abasi ama ọdiọñ ukpọñ mmọ do ke ufọt ekọñ ye mme odu-uwem ikọ andiwet Psalm. “Afo eyebri okpokoro ọnọ mi ke iso mme asua mi.”
Eyet Aran
Ke Edisana obio ekedi ido ukpono ndiyet esen owo aran ke ibuot. Nnyin imeti ñkpọ ntibeke ini Jesus ekedide esen owo ọnọ Simon, Owo Pharisee, ndien owo ikowutke enye ido ukpono oro. Edi ke eyen añwan akadade otu labaster emi aran edude ke esit ediyet ke ukot Jesus, Enye asua ọnọ Pharisee oro ete “Afo uyetke Mi aran ke ibuot: edi enye ada ufuọñkpọ eyet Mi ke ukot” (Luke 7:46). Ke ntak ima emi ñwan emi ekenyenede ọnọ Enye, Jesus efen mme idiọk-ñkpọ esie; Edi ananido Simon, emi mikenyeneke edikabare esit, ama ọsuhọ nte anam idiọk-ñkpọ. David ekeme ndidọhọ ete ke Ọbọñ ama owut enye mfọnido: “Eyeda aran eyet mi ke ibuot.”
Ediyet aran enyene se enye adade ọnọ ntọtuñọ ntọtuñọ. Nnyin emi idide nditọ Abasi emi ema ekenam isana, imenyene ifet ndibọ ediyet aran eke Edisana Spirit. Ekeda emi ekedomo ye ukpono Abasi ke Ataya ke ediyet mme oku aran. Ema esọñọ eduri nditọ Israel utọñ ete ke aran oro edi edisana. “Ekuda enye eduọk owo ke idem, ekunyuñ enam se ibietde enye, ... enye edi edisana; mbufo enim enye ke edisana” (Exodus 30:32).
Ke itiede ke okpokoro Esie, Ọbọñ ada Edisana Spirit eyet nnyin, ndidi ndidem ye mme oku Abasi, Andikpon Ñkan.
Ntak Kiet
Nte David eketimde ese uwem esie ke ini edem, enye ama ekeme ndikut nte ke Ọbọñ ama ada enye usuñ, enye ama onyuñ enyene mbuọtidem ete ke Ọbọñ eyeda usuñ osim akpatre. Edi ñkpọ kiet okosuk esine enye ke esit, oro edi, ndiduñ ke ufọk Jehovah ke nsinsi. Enye ama oyom ndikpere ufan esie ye Andinyaña ke kpukpru mme usen uwem esie, ndinyuñ nkpono Enye ke Ataya Esie. Ndien ke ini uwem enye emi okurede, Enye etim enyene idorenyin abaña ebiet Iduñ ke Heaven.
Questions
MME MBUME- Anie ke David ada Ọbọñ odomo?
- Nso ikanam David enem esit?
- Eti ekpemerọñ akada mme erọñ esie aka mmọñ?
- Nso idi ñkpon ñkan uwa emi ekpemerọñ akpawade ọnọ erọñ esie?
- Anie ọnọ nnyin kpukpru se inanade edieke inimde Enye ke akpanikọ?
- Nso ke ekpemerọñ anam ye mme erọñ esie ke ini usuñ ọdiọkde?
- Nso ebuana efen ke David etiñ abaña ke ufọt Ọbọñ ye idem esie?
- Enye eketiñ abaña nso ke ini enye ọkọdọhọde “Eyeda aran eyet mi ke ibuot”?
- Nso ikedi ñkpon ñkan uduak ke uwem David?