Lesson 251 - Senior

Memory Verse

“Ekekot mbufo ete edinam oro; koro Christ ke Idem Esie ama okut ndutuhọ kabaña mbufo, onyuñ ọkpọñ uwut-ñkpọ ọnọ mbufo, ete, mbufo ekpetiene esaña ke nde ikpat Imọ” (1 Peter 2:21).

Cross References

I Ediyarare Idem Jesus Ọyọhọ Ikata Ñwut Mme Apostle

1. Peter ye mbet itiokiet eken eka ukọ-iyak ke inyañ Tiberias edi imumke iyak, John 21: 1-3

2. Jesus ayarare idem ke mben inyañ, John 21:4,5

3. Ke ndinam item Esie mbet emum iyak utibe-utibe, John 21:6-11; Luke 5:4-11

4. “Edi edidia ñkpọ” John 21:12-14; Luke 1:53; Psalm 34:10

II Udomo Emi Ekenọde Peter

1. “Nte ama Mi akan mmọ emi?” John 21:15-17; Luke 14:26, 27, 33; 19:28-34; Ñwed Mbon Philippi 3:8

2. Etiñ ete ke eyewot Peter ke ntak mbuọtidem esie ke Jesus, John 21:18, 19; 1 Peter 2:21

3. Esua enọ Peter ke abaña mbume esie, “Owo emi edinyuñ anam nso?” John 21:20-23

4. John ọsọñọ akpanikọ emi odude ke kpukpru ikọ-ntiense esie ke abaña Jesus, John 21:24, 25; Luke 1:2; 24:48; Utom Mme Apostle 1:21, 22; 2 Peter 1:16

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Akpa Ke Otu Utim Ikaba Emi Emumde Iyak Ke Utibe Usuñ

Ekedi ke ntọñọ utom Jesus, ke ñkpọ nte isua ita ye ubak mbemiso ñkpọ-ntibe eke etiñde ebaña ke ukpep-ñkpọ mfin ada itie. Otu owo eda ye mkpaidem eyọhọ mben inyañ. Ubom ukọ-iyak ke adianare suñ-suñ ọkpọñ mben esuk. Eduọk ukwak etak ubom. Otu owo edop uyom oto ke uyo emi otode ke ubom osim mmọ, ndien mme owo emi ekedude ke esuk ekpañ utọñ, ekop nte Andinyaña ekpepde mmọ Ikọ Abasi. Ke utit ukpep-ñkpọ oro, Jesus ọwọñọre iso ese Peter, andinyene ubom, onyuñ ọdọhọ enye ete, “Ewat ewọrọ ke udem, enyuñ eduọñọ iyire man emum iyak.” “Ọbọñ, nnyin ikakpa utom ofuri okoneyo, inyuñ imumke baba ñkpọ kiet”, oro ekedi mfaña ọkọ-iyak, “Edi ke uyo Fo nyeduọk iyire” (Luke 5:4, 5). Oto ke ndinam item Ọbọñ, Peter ama enyene akakan idaresit ke utom ukọ-iyak esie. Ke adaña emi iyire esie ọtọñọde ndiwaha oto ke ediwak iyak, enye ọnọ James ye John idiọñọ ete ediduri ye mme imọ. Mmọ eyọhọ ubom iba ye iyak tutu ubom oro etọñọ ndideñ, edi iyak ke ọsọsuhọ ke iyire. Ke akpanikọ Peter ama esisobo ye ediwak utibe-ñkpọ ke mme usen oro enye ekesikọde iyak, edi baba kiet ikebietke enye emi.

Ikot Peter

Utibe-ñkpọ emi ama esin akwa mbuọtidem ke esit Peter, onyuñ otim enye idem ebeñe ikot esie, “Etiene Mi, ndien nyenam mbufo edi mme ọkọ-owo” (Matthew 4:19). Peter ama etiene. Ọkọwọrọ ata akwa ñkpọ ọnọ Peter ye mme Apostle eken ndikpọñ kpukpru ñkpọ ntiene Jesus. Kere baña mme ọkọ-iyak emi, ekeme ndidi mmọ ikenyeneke ifiọk ibaña utom efen ke mibọhọke ukọ-iyak. Ndikpọñ mme ubom oro ye kpukpru ñkpọ utom ke esit; ndikpọñ mme itie emi mmọ ekemehede ke esit, ediye mkpọdiọhọ-mmọñ emi mmọ ekenyenede uñwam ye inemesit eto; ndikpọñ ufọk ye ubon ikedighe ekpri ñkpọ. Mmọ emi ema ewọrọ eda ndidu uwem mbuọtidem. Edi ikot oro “Etiene Mi,” ikedighe ikot ererimbot; okoto Eyen Abasi. Baba eñwọñọ kiet ke abaña ñkpọ uwem emi ikadianake ke ikot emi, ke mibọhọke “Nyenam mbufo edi mme ọkọ-owo.” Mme ọkọ-iyak oro ema etiene. Akwa utibe ukpuhọre emi owo mikemeke nditiñ nte akasañade ama ada itie ke esit mmọ. Jesus ama ọdọhọ ete ke ukpuhọre oro etie nte ofim: “Ofim ofime ọtọ nte amama, ndien afo okop uyom esie, edi ufiọkke ebiet enye otode, ye ebiet enye aka: ntre ke edi ye kpukpru owo eke etode ke Spirit emana” (John 3:8). Mfin emi ñko, kpukpru mmọ eke ekabarede esit enyuñ ewọñọrede ekpọñ idiọk, etiene Andinyaña, ebọ ukem obufa emana oro.

Isañ Mbuọtidem

Peter ama ọbọ akwa ifiọk onyuñ ekpep ediwak ñkpọ oto Ọbọñ ke isua ita ye ubak oro enye akasañade ye Jesus. Ini kiet, ema esio enye edọñ ye mbet eken owo iba iba, ndika ñkọkwọrọ Ikọ Abasi. Ema enọ mmọ item ete ekuda ukpuhọ ọfọñ, mme okuk ke ekpat, man mmọ ekpep ndidu uwem mbuọtidem. Ke akade iso, Jesus ama obup mmọ abaña isañ emi: “Ke ini ñkosioñode mbufo ndọñ utom nte, ekukama ekpat-okuk ye ekpat-udia ye ikpa-ukot, nte ñkpọ ama anana mbufo?” (Luke 22:35). “Ñkpọ inanake” ekedi ibọrọ. Ñkpọ emi akada itie mbemiso ekọñ Christ ke krọs. Mkpa Andinyaña ama anam etie nte idorenyin mbet eyekpu, ndien ama otim otuk Peter. Mmọ ekebiet nditọ emi ekọride usọp-usọp ekabare edi ikpọ owo. Mmọ iketimke ibeñe idem ndikut nte Ete-ufọk mmọ ọkpọñde mmọ. Edi akpanikọ ete ke eriset ke mkpa Jesus ama ada akamba idaresit ye idorenyin ọsọk mmọ, edi mmọ ekesuk edu ke mkpaidem. Jesus ama ayarare idem utim ikaba owut mmọ ke ini mmọ ekesobode ọtọ kiet, edi ke ini Enye ọkpọñde mmọ, mmọ ikotimke ifiọk se ekpenamde enọ idem mmọ. Mmọ ekesaña ke mbuọtidem, edi idorenyin mmọ ekedi ke Ete-ufọk mmọdo ye mme imọ kpukpru ini.

Erika Ọkọ

Ke unana iwuk mmọ, Peter ama ọdọhọ ete, “Mmọñ ndika ọkọ.” Mbet itiokiet efen ema ebọrọ ete, “Nnyin iyetiene fi ika” (John 21:3). Emi ọkọwọrọ ete ke Peter ye nsaña esie efiak eka akani ubọk-utom mmọ. Ndifiak ñka akani ubọk-utom, nte owo, ama anam mmọ enyene idorenyin ke abaña udia usen. Ke ofuri okoneyo mmọ ema eduọk iyire enyuñ ekot mmọ ke ini ke ini esin ke ubom, edi mmọ ikomumke baba iyak kiet. Ke eyo ekperede ndisiere, mmọ ema ewọñọre ewat ebine esuk. Do ke mmọ ekut Owo adade ikpọñ, ke enyọñ utatan ke esuk. Uyo owo oro oyomo ebe inyañ, ete, “Nditọ, nte mbufo emenyene se ediade?” “Inyeneke”. “Eduọk iyire ke ñkañ nnasia ubom, ndien mbufo eyekut ñkpọ.” Oto ke ikọ ñsọñọ-idem emi, ye idorenyin emi mme ọkọ-iyak ewakde ndinyene ke abaña nditop iyire ini kiet efen, mmọ ema enyime ndinam ntre. Mmọ eda ofuri ukeme edomo ndikot iyire nsio ke mmọñ, edi ikekemeke oto ke ntak uwak iyak.

John etiñ ọnọ Peter ete: “Edi Ọbọñ”. Peter ama ọfrọ ini kiet oduk mmọñ, ọwọk ebine Jesus, ibetke ndise nte mmọ edikemede ndida iyak nsim obot. Edi akpanikọ, esit Peter ama afiak eti ini emi enye okokopde ikot Ete-ufọk esie, “Etiene Mi, ndien nyenam mbufo edi mme ọkọ-owo”. Ke utọ ini emi, mbet ekedu ke idiọk idaha koro mmọ ekekpọñde ikot emi Jesus okokotde mmọ, efiak ebine akani ubọk-utom mmọ.

Ediwak owo mfin emi ekpọñ mbuọtidem ye iberedem ke Jesus efiak eka akani uwem mmọ, ekpa utom okoneyo ye uwemeyo, edi imumke baba ñkpọ kiet. Okposuk edi nte mme iyire mmọ mimumke ñkpọ, ukpọñ mmọ enyuñ ekpade biọñ edi mmọ ke esuk eka iso ndikere ete, ke eriduọk iyire ini kiet efen eyenọ uñwam. Owo mfiak-edem, fiak di ke ebiet emi ukpọñ fo ekesimade ndibọñ akam. Andinyaña ke ebet ndifiak ñkot: “Etiene Mi”. Kop nte Enye ọbọrọde esit emi atuade mkpọfiọk, “Emefen mme idiọk-ñkpọ fo … nyọñ ke emem”.

Okpokoro Ete-Ufọk

Mbet ema ekut ikañ ukañ ye nte iyak emi ama ekebiet odorode ke esit. Andikara inyañ ikekemeke nditie mbet mme ọkọ-iyak man ọbọ mmọ iyak. Ekenam kpukpru ñkpọ eto ke Enye, enyuñ enam enọ Enye, ndien Enye okot kpukpru owo ete, “Edi edidia ñkpọ”. Okpokoro Esie ọyọhọ ye nti ñkpọ. Mme usuñ Esie ekoñ ekan mme usuñ nnyin; mme ekikere Esie enyuñ ekoñ ekan mme ekikere nnyin. Peter, nte emekeme ndibuọt idem ye Enye?

Edimek

Jesus ama obup ete, “Simon, eyen John, nte ama Mi akan mmọ emi?” (John 21:15). Ndiye iyak 153 ema ebono ke mben esuk, iyire ama ana mmọ ke ñkañ ñko, ye ubom emi ekediande ke esuk, mme ñkpọ emi enọde ọkọ-iyak ekededi inemesit, koro mmọ ekenyenede ndida oro ndu uwem. “Nte ama Mi akan mmọ emi?” Ke ama okotop enyin ese mme iyak ye Ete-ufọk esie, Peter ọbọrọ ete, “Edi ntre Ọbọñ, Afo ọmọfiọk ete mmama Fi”. Spirit Abasi ama otim ọduñọre esit Simon ke ini Jesus akafiakde obup ọyọhọ ikaba ete “Simon, eyen John, nte amama Mi?” Ndusuk, Peter ama ebiere ke esit esie ete imọ iditọñọke aba ntak ikpu Ọbọñ, anam enye ọbọrọ ete, “Edi ntre Ọbọñ, Afo ọmọfiọk ete mmama Fi”. Utom efen ekedi, “Bọk mme erọñ Mi”.

Jesus ama otim ekere abaña mme erọñ Esie. Enye ama ọbọk mmọ ke Ikọ Abasi ke ini utom Esie ke isọñ, edi idahemi, utom oro ekenyene mmọ emi Enye okokotde ete edida utom oro enam. Ikot Abasi asaña ye akwa ubiọñ utom. Ke ñkañ Peter, ekedi ndikwọrọ Ikọ Abasi. Edi ikot-utom ọnọ owo kiet kiet, nte ukeme owo edide. Eke ndusuk owo, edi ndiyak ofuri ini esie nsin ke utom Ọbọñ; eke ndusuk eken, edi ndidu uwem owo Abasi ke itie utom mmọ nnyuñ nnam se ekemede kpukpru ini nnọ Ọbọñ.

Ọbọñ ọtọñọ ntak obup mbume emi ọyọhọ ikata, “Simon, eyen John, nte amama Mi?” Uñwana Spirit ama oduk ntọtuñọ-ntọtuñọ onyuñ ọduñọre ekikere ye uduak esit Peter. Enye ama ọfuhọ koro ekekerede, ke ndusuk Ọbọñ idinyeneke mbuọtidem ke idem esie aba, koro enye akakañde Ọbọñ utim ikata. Ke ata isọñ esit Peter, mme ikọ emi ekewọrọ, “Ọbọñ ọmọfiọk kpukpru ñkpọ, Afo ọmọfiọk ete mmama Fi”.

Akakan Ekọm-Urua

Ke emi okurede, Jesus ama ayarare ọnọ Peter, “oruk mkpa eke Simon edidade ọnọ Abasi ubọñ”. Ke utit uwem Peter, eyekot enye ayak uwem esie ọnọ ke ntak mbuọtidem esie, Enye ekekeme ndidọhọ ete, “Ekekot mbufo ete edinam oro; koro Christ ke Idem Esie ama okut ndutuhọ kabaña mbufo, onyuñ ọkpọñ uwut-ñkpọ ọnọ mbufo, ete, mbufo ekpetiene esaña ke nde ikpat Imọ” (I Peter 2:21), ndien saña ke uwut-ñkpọ oro tutu osim utit.

“Owo emi edinyuñ anam nso?” Mbume emi okoto ekikere emi Peter ekenyenede abaña John, emi akanamde Andinyaña ọnọ ukpep-ñkpọ emi Peter ekenyenede ndikpep. “Nso mbubehe ke enyene do? Afo kam tiene Mi”. Yak kpukpru mmọ emi eyomde ndinyene nsi-nsi uwem eda ukpep-ñkpọ mi. Owo akpanam se amama ndinam, afo emekeme ndisaña nsim utit, afo enyene ndisaña nsim utit!

Questions

MME MBUME

1. Nso idi mme ñkpọ-ntibe emi ekedade itie ke akpa ikot Peter nditiene Jesus?
2. Ke nso usuñ ke erifiak ñka ukọ-iyak okowut eriwọñọre mkpọñ ikot oro?
3. Iyak ifañ ke mbet ekemum ke okoneyo oro mbemiso mmọ ekut Jesus? Ifañ ke ekemum ke ema ekekut Jesus?
4. Ke ini emi, mbet ifañ ekedu ke ini Jesus ayararede idem ọnọ mmọ?
5. Mme anie ekedi nditọ Zebedee?
6. Nso ikedi ubọk-utom mmọ mbemiso Christ okot mmọ?
7. Nso ke afo ekere ete Jesus eketiñ abaña ke ini Enye ọdọhọde Peter ete, “Nte afo ama Mi akan mmọ emi?”
8. Nso ke Jesus eketiñ abaña ini iso Peter?
9. Nso ke Jesus eketiñ abaña ke mbume emi, “Edieke nyomde enye osuk odu tutu ndi, nso mbubehe ke enyene do?
10. Eda didie ibat utom Jesus emi mikewetde esin ke ñwed edomo ye, mmọ emi mikeewetke isin?