Lesson 254 - Senior
Memory Verse
“Nti ido efori obio: edi idiọk ido esin obio enyene but” (Mme Ñke 14:34).Cross References
I Adonijah Emenere Idem Ke Ndisin Ndutime
1. Udọñ Adonijah ndiyom ndikara ke ebekpo David ekedi ke idiọk usuñ ọkọrọ ye nsọñ-ibuot ye Abasi, 1 Ndidem 1:5-10; 2 Samuel 3:2-4; Mme Ñke 29:15; 25:27; Obadiah 4; Matthew 23:12
2. Odu esie ke ini udọñọ David ikakaha iso koro Nathan, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ye Bath-sheba ekekade ekesobo ye David, 1 Ndidem 1:11-27
II Solomon, Edidem Emi Abasi Ekemekde
1. Uwut-ñkpọ odu nte ke mmọ efen ema efiọk ebaña edimek emi Abasi ekemekde Solomon mbemiso ndutime ada itie, 1 Ndidem 1:9-12, 17, 26, 27; 1 Chronicles 22:9, 10; 28:5-7
2. Sia David ọkọbuọtde idem ye mme eñwọñọ Abasi, enye ama ọñwọñọ ñko ọnọ Bath-sheba ete ke eyen mmimọ eyedi edidem, 1 Ndidem 1:28-31
3. David ama ayarade Solomon nte edidem ke nnen-nnen usuñ ke ini Adonijah minyeneke kaña ñsọñọ nda ke itie ukara esie, 1 Ndidem 1:32-40; 1 Chronicles 23:1
4. Nnen-nnen edinam David emi ke ndikop uyo Abasi ama etre ndutime oro, 1 Ndidem 1:41-49
5. Akpa nnen-nnen edinam emi Solomon akanamde ke Adonijah ama ọkọfuhọ abaña idiọk edinam esie ekedi ndiwut mbọm, 1 Ndidem 1:50-53; Mme Ñke 3:3; 11:17; Micah 6:8; Matthew 5:7; Luke 6:36; James 2:13
III Mme Akpatre Usen David Ye Item Emi Enye Ọkọnọde Solomon
1. David ama eteme Solomon ete onim ibet Abasi man oto do mme eñwọñọ Abasi ke abaña ukara esie okposu, 1 Ndidem 2:1-4; Joshua 1:8; 2 Samuel 7:12-16; 1 Chronicles 22:11-13; Psalm 132:12; 89:29-32
2. Mme ikọ David efen akabaña mme nsaña esie, 1 Ndidem 2:5-9; 2 Samuel 3:27; 16:5-7; 17:27-29; 20:10
3. David akpa, Abasi onyuñ anam ukara Solomon ọsọñọ ada, I Ndidem 2:10-12; I Chronicles 29:20-30.
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEdisana Spirit anam nnyin ifiọk ito ke ñwed emi Luke ewetde ete ke David ama ọfiọk ete ke Abasi “eyemenere Christ man etie ke ebekpo esie”, ñko David ama ọdọhọ “abaña ediset Christ ke mkpa, ete, ikpọñke ukpọñ Esie ke obio ekpo, obukidem Esie inyuñ ikwe mbiara” (Utom Mme Apostle 2:29-31). Emi ñko onyuñ edi se nnyin ifiọkde ite edi akpanikọ oto ke ibọrọ emi David ọkọbọrọde Abasi ke ini ekenamde ediomi ke abaña nsinsi obio ubọñ Christ.
Ke ikerede mme ñkpọ emi, nnyin imọfiọk ite ekedi akpan ñkpọ ndida itie ukara ke ebekpo ubọñ Israel. Imonyuñ itim ifiọk ñko ite ndiwọñọde ñkpọñ uduak Abasi edi akwa edinam nsọñibuot ye Abasi ke idemesie.
Mmenere-Idem
Adonijah “ama emenere idemesie”. Edi akpanikọ nte ke emi ekedi nda mmana uduot obukidem esie. Enye ikekemeke ndikara mme nditunọ obukidem esie. Ete ye eka esie ikotimke itunọ enye ke ini enye okodude ke idak ukpeme mmọ. Mmenere-idem edi idiọk-ñkpọ ye udọñ emi ekemede ndikut ke esit ediwak owo, onyuñ ekeme ndida afanikọñ ọnọ mmọ emi mikemeke ndifara idem mmọ, emi ñko minyuñ iyakke Spirit Abasi eyet ido emi osio ke uwem mmọ.
Ñwed Abasi ekpep nnyin ete imenere Abasi ke enyọñ. Ekpep nnyin ndikpono Enye, ndituak ibuot nnọ Enye, ndinyuñ nnam ñkpọ Esie. Mmọ emi emenerede idem inamke baba ñkpọ emi kiet. Mme oruk owo oro ekabare eda ñwut-idem ye udọñ mmọ ebọp idem mmọ. Mmọ itimke ikut mme ñkpọ eke abañade nsinsi uwem, koro inem ñkpọ uwem emi edi se ikabarede ikara mmọ ke usen ke usen. Mme oruk owo oro ekpenyene ndifiọk ete ke akpatre utip ke abaña mme edinam mmọ eyenyene ukpuhọre, ye se mmọ ekekerede ke eritọñọ, ye se mmọ ekeduakde ete ediwọrọ ke utit, koro Ikọ Abasi ekpep nnyin ete “owo ekededi eke edimenerede idem, eyesuhọre enye enim” (Matthew 23:12).
Adonijah ikadaha ukpep ñkpọ ke se ikotibede inọ Absalom. Enye ekemek ndibiet eyen-eka esie emi ekedide owo nsọñ-ibuot. Adonijah akañwañwana ye uduak Abasi, koro ke isede ke eritọñọ, uduak Abasi ke abaña andikara ke ebekpo ama ayarade ọnọ mbon efen ñko, idighe David ikpọñ.
Kpukpru owo eke eñwanade ye uduak Abasi edi mme abiat utom Esie. Enyene-ndik idiọk itie Adonijah ke emi, okoto mmenere-idem esie. Ke akpa ifet okoto ke mmenere-idem esie ke enyin esie ndien ke enye ama akayak oro aka iso anana ntunọ, akabare ọwọrọ enye ndimenere idem esie ñkan mmọ efen, tutu enye akanam ntre ye ete esie, enye emi Abasi ekeyetde aran onim.
Adonijah ekedi ediye owo. Enye ama enyene onyuñ owut mme idiọñọ emi ada usuñ ekpenyenede. Itie ama odu nte Abasi akpakadade enye anam utom ke ukara ke akamba idaha edieke enye ọkpọkọsuhọrede idem ke iso Abasi ye ke iso owo. Ikpekebinke enye ifep ke itie edinam ñkpọ nnọ oruk esie ye Abasi esie edieke enye akpakayakde idem esie esin ke uduak Abasi ke nkpọ emi. Edi Adonijah ikonyimeke ndisuhọre idem esie nnọ uduak ye ekikere edinen ye edisana Abasi. Enye ekemek ndimenere idem esie, ndien ke edinam ntem, enye ọsọñ ibuot ye Abasi ye enye emi Abasi ekemekde. Edieke enye ekpekonyimede ndiyak mfina esie nnọ Abasi nnyuñ mbet Abasi, enye ekpekenyene itie emi Abasi ọkpọnọde enye emi enyiñ esie ekpedide edidiọñ idighe isuñi ke ñwed mbuk eset nditọ Israel.
Mme Usuñ Abasi Ye Mme Usuñ Owo
“Enyene usuñ eke enende ke iso owo …” Ediwak ini mme usuñ eke Abasi emekde asaña isio ye ifiọk owo. Abasi enyene ndimek usuñ emi Enye oyomde ndien ada usuñ oro anam ñkpọ esin ke uduak ye ifiọk Esie. Abasi edi andikoñ ñkan. Enye iyomke item ito nnyin mme ndinam ñkpọ nte asañade ekekem ke usuñ nte nnyin ikpekerede ite ke ọfọn ye nnyin, man oto do utom okut unen. Mme ini edu eke etiede nte ke Enye okokoi etre ndinam ñkpọ nsin ke usuñ owo man Enye okpowut ọniọñ Esie okponyuñ ayarade owut nte ke Enye akan kpukpru se idude ke ererimbot ọkọrọ ye owo.
Ido edida ukara ke ebekpo ubọñ mme idut eke mifiọkke Abasi ekenyene ndibe ndoro mme akpa nditọ iren owo ke ekpuk eke ukara ọwọrọde. Mme ido edinam ñkpọ ke Israel ke abaña akpa eyen eren owo ke ufọk eke enye amanade ye unen emi ekenyenede enye, ama etie nte ñkpọ eke nditọ Israel ekekerede ete ke kpa ntre ke enyene ndidi ke ukara mmọ. Emi ekedi nte owo ekpekerede, edi owo ikemeke ndinyik Abasi ndida usuñ oro mme ndinam nsin ke uduak oro.
Ke edinam enye emi, Abasi ama esin ndida akpa eyen eren owo David edi akabare emek andikpri ñkan. Abasi ama okut se ikodude ke esit Adonijah onyuñ ọfiọk se ikesinede ke esit Solomon. Abasi ama ọfiọk owo emi Enye ekemede ndibuọt idem. Abasi ama ọfiọk ete unana mfaridem, unana edinam-asana ye unana erinyaña Adonijah okoto obukidem ye mmenere-idem, onyuñ ọfiọk ete ke edu-uwem Solomon ekedi eke emem ye se Edisana Spirit ekemede ndikpek ke mmem mmem usuñ.
Adonijah ama emek ini onyuñ onim idem esie ke edidem; edi Abasi ekeyet Solomon aran onim ke edidem ke ekem ini Abasi. Adonijah okoyom ima owo, man onim idem nte andikara ke ido edikama mme owo ke edita ye edidia nyuhọ; ikanamke Solomon edidem ke utọ ido emi, edi akasaña ke uduak Abasi. Adonijah ama añwana ndikọ ediwak owo ke Israel nnọ idem esie ke ndida mme ada-usuñ mmọ ndian idem; edi David ye Solomon ekeyak kpukpru ñkpọ esin ke Ubọk Abasi, ke akpatre, ekut ete ke “enyin ofuri Israel” ekese mmọ “ndien Jehovah anam Solomon okpon eti eti ke iso ofuri Israel, onyuñ ọnọ enye oruk itie ubọñ Edidem eke akananam midoroke baba edidem Israel kiet eke ekebemde enye iso” (1 Chronicles 29:25).
Ufọn Emi Odude Ke Nti Nsaña
Adonijah, ke ndimen uduak esie nsin ke edinam, ama okot mmọ emi enye ekekerede ete ke eyenam akpanikọ enọ enye ke edinam nsọñ-ibuot esie, edi mmọ emi ekedade ye David ekedi mbon Abasi, mbon nsuk ibuot ye mbon akpanikọ onyuñ edi se etimde ekere ekut ete ke esit David ama odu ke unyime ye nti mme ọbuọt idem ye Abasi. Otim ayarade ete ke Nathan owo Abasi, ama esinyene ifet ndisobo ye edidem onyuñ adara abaña nte edidem ọkọbuọtde idem ye enye.
Mbiet Barzillai ikoduhe ke otu mbon oro eketienede Adonijah. Owo ikonyuñ ikwe utọ nte Nathan ndomo kiet do. Mme “owo uko” 30 emi ekenamde akpanikọ enyuñ edade ido ukpono enam ñkpọ enọ Israel ke emana mmọ ye akwa ñwa-idem ke ọkpọsọñ ini ekeda ye David, ikedaha ye Adonijah.
Edi ke ñka Adonijah imokut Joab, enye emi ọkọduọkde iyip ekọñ ke ini emem. Enye okowot mme owo ke ntak ukara ye idaha ererimbot emi. Ediwak ini enye ekedi owo ntime, owo nsọñ-ibuot ye owo ntut-utọñ ke ikọ edidem.
Imokut ite Abiathar okodu ye Adonijah, Abiathar ekedi akpatre owo emi ọkọsuhọde ke ubon Eli, edi enye ama enyene ifet ndikpenam ñkpọ nsin ke ufọn esie okposuk edi nte ifet mikpokoduhe inọ se itode ke ubon Eli ke ntak isuñi emi okodorode ke ibuot kpukpru se itode ubon oro ke abaña idiọk-ñkpọ Eli. Abiathar ama owut idemesie nte anam akpanikọ ke esisit ini ke ini ukara David, edi ama etre “ndika iso” ndien ke akpatre enye ama ekpe utip idiọk-ñkpọ esie. Ema esuhọrede enye nte kiet emi isuñi emi ekesuñide ubon Eli ọkọsuñọde ke idem.
Ñwed Abasi otim ọnọ nnyin item abaña ñkpọ ndik emi odude ke owo ndiduk-nduk ye enye emi mibakke Abasi. “Ekubọp idem utiñe-utiñe ye mmọ eke minimke ke akpanikọ” edi ikọ emi Edisana Spirit eketiñde oto Paul Apostle (2 Ñwed Corinth 6:14). John Edima ewet ñko ete: “Edieke owo ekededi edide ke ọtọ mbufo, minyuñ idaha ukpep-ñkpọ emi idi, ekuda enye esin ke ufọk, ekunyuñ ekọm enye” (2 John 10). Apostle Paul ọdọhọ ete, “Idiọk nsaña ababiat eti ido”. Ema ekpep akpanikọ emi ke ini akani Ediomi, koro imokut mme item eke enọde nnyin ke ukem usuñ oro ke nsio-nsio itie.
Ikọ nnyaña-idem iduhe ke nditre ndinam mme item emi, koro ke mme ñwed ñkpọ ntibe emi ewetde ke usen ke usen imokut mme ntọt ntre. Edi mbet emi ema ekesọñọ tọñọ ke eritọñọ. Kiet ke otu mbon nta-ifiọk ama etiñ ete ke “ediọñọ owo eto ke nsaña emi enye odukde”. Efen ewet ete, “Tiñ nọ mi enye emi asañade ye afo, ndien nyesian fi oruk owo eke afo edide”.
David Ọsọp Okop Item
Ke ema ekewut enye ñkpọ ndik emi odude ke ndibiat ini ke ndinam uduak Abasi ke abaña andida itie ukara, David ama ọsọp anam ñkpọ. Enye ama ọnọ uyo ke se ekenyenede ndinam emi akasañade ekekem ke nnọ-item Nathan owo Abasi. Ema eyet Solomon aran enim ke edidem nte akasañade ekekem ke uduak Abasi. Edi Abasi ekemek, owut uduak Esie, onyuñ ayarade oto owo Abasi ete, ke ini ekem. David ama anam ke nnen-nen ini, ini Abasi - onyuñ ọsuhọrede idem esie ke idak obufa edidem, onyuñ ọdiọñ akparawa oro.
Ke edidiọñ emi David ọkọdiọñde Solomon, ntọt ama odu, ye item ñkop-uyo ye ndisọñọ nda ke ibet Abasi. Ke iso mbọñ Israel, David ama ọnọ uyo abaña edibọp ufọk Abasi, ye usuñ nte ekponode enyuñ enamde utom Abasi ye ido edinam ñkpọ ke itie ukara. Enye ama anam obufa edidem emi eti abaña mmọ oro mikenyimeke edikara ye ekikere esie ke ini emi enye akakarade.
Mme owo emi ekebuanade ke usọrọ emi Adonijah akanamde ekenyene ndisọsọp ñkpọñ itie edinam oro ke ndik nnyọñ eke mmọ. Mmọ ema enyene ubiom-ikpe ke ndinyime se Abasi mikodorike edidiọñ Esie. Tim se ukpuhọre emi okodude ke ido edinam ñkpọ Adonijah ye eke David. Mmọ emi ekedade ye David ye Solomon ema ekpono odu-uwem Abasi, koro mmọ eketienede Abasi enyuñ esañade ke usuñ Esie. Mmọ ema ewa mme uwa; enyuñ etoro Abasi; edia enyuñ eñwọñ ñkpọ “ke iso Jehovah ke usen oro ye akwa idaresit”. Usuñ owo ada ndik ye unana erikan edi. Edi usuñ Abasi ọnọ owo idorenyin ye erikan.
Ufen Idiọk-Ñkpọ
Ke ikotde mme edinam eke etienede, imokut ido emi Solomon ekenyenede ye mmọ emi ekedide ubiọñọ enọ ete esie emi ekenyuñ edomode ndibiat uduak Abasi. Mi ke nnyin ikut ntọñọ ifiọk, emi ke akade iso ayarade owut idaha edu uwem akwa edidem Israel emi.
Owo ikowotke Abiathar oku, koro enye akanamde akpanikọ ke ini nduyo David. Edi ema ebin enye ọnyọñ ufọk esie ke esuene sia enye mikọsọñọke ida ke akpa Spirit esie ika iso tutu utit uwem esie.
Adonijah ama okomum nnuk itie uwa oto ke ndutuhọ esit esie ye ifiọk ke abaña edinen ufen eke edinọde enye. Ke edikabare esit enye ikpenyeneke ndikomum nnuk itie uwa. Mme nnuk oro ikoduhe do ke utọ ntak oro. Edikabare ñkpọñ idiọk ikoduhe ke esit Adonijah, ikonyuñ iduhe ke edinam esie ñko. Eke esie ekedi nsu-nsu edinam, ukpuhọre ido eke mme owo edade enam ñkpọ man ebọ ukpeme ye uwem ikpọhidem ọkọrọ ye mbọm. Ido esie efen owut ete ke enye ama osuk aka iso ndinyene udọñ ye uduak abaña ukara, okposuk edi nte Abasi ama okowut uduak Esie añwa-añwa, onyuñ anam ofuri ñkpọ ama. Enye okosuk oyom usuñ esie akan usuñ Abasi. Ke ntre enye ekedi ata owo nsọñ-ibuot ye Abasi.
Shimei ekedi uwut-ñkpọ ke otu mme owo emi mikenyeneke ọyọhọ erikabare esit edi ekanam ndibọhọ ufen emi ekenyenede nditiene idiọk-ñkpọ mmọ. Mme utọ owo oro inyeneke udọñ ndisaña ke ibet emi enọde mmọ, edi esọñọ eda ke uduak idem mmọ man edieke ifet okpodude mmọ enam usuñ idem mmọ utu ke ndinam eke Abasi.
Ufọn ikoduhe ndimum Shimei ke edem obio nnam enye ọbọ nnen-nnen ufen emi enye akabiatde ibet. Enye ama otut utọñ onyuñ ọbọ ufen emi ekekemde ye edinam esie.
Joab ñko ama oyom ubọhọ ke ndika nkoduk ke Ufọk Abasi ke usuñ eke minenke. Enye ikodotke ndidu ke edisana ebiet oro adaña nte enye mikakabakede esit ke abaña iyip eke mikeduehe isop emi okodude enye ke ubọk. Enye ikadaha uwa usio isop idiọk-ñkpọ idi. Enye ikatuaha mkpọfiọk ke mme idiọk-ñkpọ esie, mbuñọ esit ikonyuñ iduhe, edikabare esit ikoduhe. Ñkukure se enye okoyomde ekedi uwem ke ikpọhidem, oro ekesin enye esin idem esie ke ñkpọ Abasi man enyene udọñ esit esie. Enye ama esin usuñ mfọn Abasi onyuñ ọsọñ ibuot ọsuhọ ke usuñ esie. Mmọdo ekedade uwem esie ke itie uwa Jehovah. Ebiet emi eridemere ke ukpọñ ọkọtọñọde ke uwem ediwak owo ikenyeneke ufọn ke esit Joab. Ndien akabare edi ebiet mkpa Joab ke ikpọhidem onyuñ onim ukpọñ esie idiọñọ mkpa nsinsi.
Ediwak owo edu emi ekerede ete ke edika Ufọk Abasi ikpọñ eyemen iyaresit Abasi ye ubierikpe efep ọnọ mmọ. Ediwak ekere ete ke ubierikpe Abasi idisimke mmọ edieke ekutde mmọ ke edisana itie ke ini ke ini ke ufọk Abasi. Edi ukpono Abasi mmọ idighe se edinọde mmọ ubọhọ mme ukpeme ke ini ubọk Abasi edimenerede ndinọ ufen. Mmọ eyekut ete ke ubiomikpe Abasi eyenọ ubierikpe ke ebiet ekededi ke kpukpru ñkpọ eke misañake ikekem ye uduak Abasi kpa ye ñkpọ eke edisana Iyip mikofukke.
Edikabare esit iduhe ibọhọke esit anuaha oto ke edinam akpanikọ. Ukpeme ikemeke ndidu ñko ibọhọke asaña ebe ke Iyip Nsinsi Ediomi, Iyip Owo emi David akadade enyin spirit okut ke mme emana nte Enye emi edikarade ke nsinsi ke ebekpo Israel, Ebekpo emi enye okokutde eyen esie ke usen oro ke tọsin isua ita emi ekebede.
Questions
MME MBUME- Nso isọñ ke Adonijah ekenyene ke ndikere ete imọ ikpenyene ndida itie ubọñ ke Israel?
- Nte ido oro enye ekekerede ndida nnyene ukpono oro ama enen?
- Etop ndutime oro akasaña didie osim David?
- Nso idi ntak emi David ekeyirede ete Solomon edi edidem?
- Kot ke Utom Mme Apostle 2:29-31 ye 2 Samuel 7:11-13, 16, 19. Adaña didie ke David ọkọdiọñọ abaña Christ ye edidi Esie?
- Nso ikedi udọñ obukidem Adonijah emi ọkọsuñọde ke iduọ esie?
- Nte mmọ eñwen ema efiọk ebaña edidem emi Abasi ekemekde ọnọ Israel?
- Neñere tiñ baña ebuana emi okodude ke ufọt David ye Nathan, Anditiñ ntiñ-nnim ikọ
- Nso ido ke Solomon ekenyene abaña Adonijah?
- Nso ke ikeme ndida ndomo ke 1 Ndidem 1:52 ye Ezekiel 18:4, 20? Tiñ adaña nte ofuri akpanikọ emi adade itie ke uwem ndusuk mmọ emi ikpepde ibaña ke ukpep-ñkpọ emi?