Lesson 257 - Senior

Memory Verse

“Mbufo eda ekọm eduk ke inua otop esie, eda itoro eduk ke okure esie: ekọm Enye, etoro enyiñ esie” (Psalm 100:4).

Cross References

I Mme Usuñ Nte Edibọpde

1. Hiram, edidem Tyre ama ọnọ ekọm esọk Solomon, ndien Solomon ama ebeñe mme ñkpọ utom eke enye edidade ọbọp Ufọk Abasi, 1 Ndidem 5:1, 2, 6

2. Mme ekọñ emi David akañwanade ọnọ Israel ema ebiọñọ enye ndibọp Itie-ukpono, edi Solomon ama enyene emem ke eyo esie, 1 Ndidem 5:3-5

3. Hiram ama adat esit ke ikọ Solomon onyuñ onyime ndinọ uñwam ke mme eto eke edidade ebọp itie-ukpono eye, 1 Ndidem 5:7-10

4. Ema esin mme ekikere oro ke edinam ndien mme ñkpọ utom ema enyuñ esim Jerusalem man eda etọñọ ndibọp, 1 Ndidem 5:11-18

II Ọyọhọ Edibọp

1. Ke ọyọhọ isua ukara Solomon inañ ema etọñọ ndibọp Itie-ukpono, 1 Ndidem 6:1

2. Ata Itie-ukpono ama okpon utim ikaba nte Ataya, 1 Ndidem 6:2-6

3. Ema etim esọi mme itiat ema mbemiso eda mmọ edi ke obio, 1 Ndidem 6:7

4. Utom edibọp ama eneñere okpon, ndien ke kpukpru ñkañ Itie-ukpono ema edian mme ubet, 1 Ndidem 6:8-10

III Ufọk Abasi Eñwọñọ

1. Abasi ama edemere eñwọñọ Esie ọnọ Solomon ke adaña nte Solomon edinimde mbet Abasi, 1 Ndidem 6:11-13

2. Ubiat okuk ye ubiat ini, ikoduhe, 1 Ndidem 6:14-36

3. Ekeda isua itiaba ye ọfiọñ itiokiet ebọp Itie-ukpono, 1 Ndidem 6:37, 38

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Mme Udọñ Emi Edotde

Ndikere mbaña mme ñkpọ Abasi ye Obio Abasi ada mme utibe-ñkpọ esin ke uwem nnyin. Usen kiet edidem Israel emi akamade Abasi akan ama etie ke ebekpo esie emi ekedade eto cedar enam odomo mme ñkpọ uto emi odude ke esit ye ubuene ubuene Ataya emi okofukde Ekebe Ediomi. Ataya ye se ikodude ke esit akada ọnọ ofuri ofuri ido ukpono Abasi Israel.

Esit David ama etiñ ọnọ enye ete ke Abasi Israel, emi anamde uwak nti ñkpọ ọnọ ikọt Esie, akpana enyene ufọk emi odotde Enyiñ Esie. Ema eda uduak emi ebine Nathan, anditiñ ntiñ-nnim ikọeke Abasi, ndien uduak emi ama etie nte ọfọn eti-eti tutu anditiñ ntiñ-nnim ikọ eke Abasi onim ke akpanikọ ete ke Abasi eyesọñọ uduak oro. Edi, ke okoneyo oro, Abasi ada etop efen ọsọk Nathan ndinọ edidem. Ini ukara David ọkọyọhọ ye ekọñ, ndien David ye ikọt esie ema enyuñ eduọk ediwak iyip; ke ntre Abasi ikonyimeke inọ enye ọbọp Itie-ukpono. Abasi ama anam David ọfiọk ete ke Imọ iyomke enye ọbọp ufọk oro, edi Abasi ama otoro David ke abaña eti udọñ emi, do ke Abasi ọkọñwọñọ ete ke edidi eyen David emi editienede enye ke ebekpo ubọñ, edibọp Itie-ukpono emi David ekekerede abaña.

Eñwọñọ Emi Okosude

Ke ini enimde eñwọñọ mme ediomi emi enamde ye Abasi, nditọ owo enyene ndinim ke akpanikọ ete ke Abasi eyenam udeme Esie ọyọhọ-ọyọhọ. Okposuk edi nte uduak edibọp Itie-ukpono ekesinede David ke esit akan, enye ama otim ayak uduak esie esin ke mfọn mma uduak Abasi. Edi kpa ye oro, David iketieghe ikpikpu ibet usen mkpa esie. Akana nte eda ata eti ñkpọ utom eke esọñde urua ebọp Ufọk Abasi emi ekeduakde ndibọp, ndien David ama ada nsuhọ isua uwem esie anam ọkpọsọñ ntim idem ndida mme ñkpọ ubọp ufọk emi ndibon ke Jerusalem. “Mma nnyuñ nda ofuri ukeme mi ntim ñkpọ nnim nnọ ufọk Abasi mi, gold ke eke gold, ye silver ke eke silver, ye okpoho ke eke okpoho, ye ukwak ke eke ukwak, ye eto ke eke eto; itiat onyx, ye itiat eke esinde, ye edisem itiat, ñwed-ñwed itiat ye kpukpru oruk ye ọsọñ urua itiat, ye itiat marble ediwak” (1 Chronicles 29:2). Ke ndidian do, David ama otim etiñ enyin ndisaña ye Abasi ke ndik, oro ekesin Spirit emen nte akpanade ebọp ufọk Abasi emi owut enye (1 Chronicles 28:11, 12). Ke ntre etie nte utom David ke ndibon mme ñkpọ utom ama okpon ukem ukem nte utom edibọp emi Solomon akanamde. Ke ini Solomon ama akada itie ubọñ Israel, enye ama okut ete ke obio esie odu ke emem ye kpukpru owo, enye onyuñ ọtọñọ ntak okut uwak ñkpọ utom emi ema eketim enim man otodo enye akpada aka iso ke ndibọp Itie-ukpono emi ema eketim enam uduak ebaña. Eñwọñọ emi Abasi ọkọñwọñọde ọnọ David ama osu ke nde ke nde.

Itie Do Ọnọ Kpukpru Owo

Abasi enyene mme idaha ye ikot ke ndutim Esie ọnọ nditọ owo, itie onyuñ odu ọnọ kpukpru owo emi enyenede udọñ ndinam ñkpọ nnọ Abasi. Ubak itie ekeme ndineñere ñwọrọ nda ñkan mbon eken, edi utom akpanikọ eyeda eti utip edi. Ñkpọ emi akakpande David ndibọp Itie-ukpono ekedi - uñwana ekọñ esie, kpa ñkpọ emi ñko akanam edi mem-mem ọnọ Solomon ndisọsọp mbọp Itie-ukpono ke ini enye ama akada itie ubọñ ke Israel. Ke ndidian ke mme ediwak ñkpọ utom ndida nnam utom, enye ama ekeme nditiñ ete, “Jehovah Abasi mi ama ọnọ mi nduọk odudu akan okuk, asua iduhe, baba idiọk-ñkpọ kiet inyuñ iduhe” (1 Ndidem 5:4).

Abasi, toto ke eritọñọ edi Abasi emem, edi ke ini nsio nsio ukọbọ ye ukut esibene isọñ ọnọ ini edibọp akwa Ufọk Abasi eke Spirit. Mme Apostle ye mbet Christ ema ekut ediwak ukut ke ndo ndo oro Jesus ọnyọñde ebine Ete, edi ọkpọsọñ mbuọtidem ye Spirit uko mmọ ama ọsuhọ nte inyene onọ ererimbot emi okonukde mme anditiene-Christ ekaka iso ndibọp Ufọk Abasi tutu osim mfin emi. Ke isua ifañ emi ebede mme asaña isañ Ikọ Abasi ke ini ukpere edem edim eke Eti-mbuk ekenyene ndikut ediwak ukut ke ndikop biọñ, ndikut ndutuhọ ke ikpọhidem nnyuñ mme ime ke ini mme owo edoride mmọ ikọ man nnyin ikpenyene idara ke eti ukpep-ñkpọ Jesus Christ nte nnyin ifiọkde mfin emi. Mme ese utom ye mme ada idaha nnyin enọ nnyin nsọñ urua ñkpọ utom emi idade ibọp ufọk eke Spirit. Itie-ukpono Solomon ekedi mbiet eke odude ke enyọñ, ndien ekedi mbukpọñ akamba ñkpọ eke edidide.

Eñwan mbuọtidem nditọ Abasi enyene ndika iso tutu ekem ini ntañ-ndọk, tutu obio Ubọñ Abasi emi edikarade ke emem ke isọñ ada itie. Okposuk edi, ke ini esisit, ekọñ Spirit eyetre, eyetim mme ñkpọ utom ufọk Abasi enyuñ etañ mmọ esin ke Heaven. Itie-ukpono eke Spirit eyekure ke emem ye nduọk odudu emi edikade iso ke ofuri tọsin isua ukara tutu osim anana ibat isua nsinsi ini.

Enam Enọ Enyiñ Abasi

Solomon ekedi kiet ke otu mme ọfiọk ñkpọ owo emi ekedude ke isọñ, ndien enye ama ọfiọk ete Ufọk Abasi ekpeye nte ediyeye, ke edidi ata ekpri ubak Spirit Abasi emi odude ke enyọñ edidu ke esit. “Sese enyọñ ye ata enyọñ ikemke fi, kpañ ọfiọk ufọk emi ñkọbọpde” (1 Ndidem 8:27). Nkpon ñkan ñkpọ ubọñ emi owo akpanamde ikemeke ndidian, mme ndisuhọre ubọñ Abasi. Enye ikpọñ-ikpọñ ọsuhọ ke ọyọhọ ubọñ ye odudu kpukpru mme ñkpọ eke mme owo enamde ye se minamke ibiọñọke enye. Edi mmem-mmem ñkpọ ọnọ mme owo ndida ukpono mme esuene nnọ Enyiñ Abasi ke otu owo. Ata akpan udọñ David ye Solomon ekedi ndikut nte ke Enyiñ Abasi ọwọrọ etop ke ofuri ererimbot oto ke ntak ediye ufọk emi. Udọñ mmọ ñko ekedi ndikut nte ubọñ ye itoro enyenede Abasi ikpọñ-ikpọñ ke kpukpru se mmimọ inamde.

Akpanikọ emi akpana odu ke esit kpukpru mmọ eke esiakde enyiñ Christ. Owo ndomo kiet ikemeke ndidian ñkpọ ke ubọñ eke enyenede Christ, okposuk edi nte owo oro enende onyuñ odude uwem owo Abasi; edi, edi se inende ye se ekpenamde ndidian ubọñ ye itoro nnọ Enyiñ Esie ke ndidu edisana ye anana ndo uwem ke otu owo. Ke ñkañ eken edieke owo ọdọhọde ete idi owo Abasi ke ini enye misioñoke mfri owo Abasi, oro eyeda esuene ọnọ enyiñ Jesus. Ikọ ọdọhọ ete “Koro nnyin idi temple Abasi uwem” (2 Ñwed Corinth 6:16). Edieke ebọpde idaha nditọ Abasi nte ọfọnde, mme owo emi edide edisobo ye idaha oro eyekere ebaña, ukem ukem nte mme Jew ekenamde ke eyo mme Apostle: “mmọ enyuñ ekabare efiọk ete mmọ oro ekodu ye Jesus” (Utom Mme Apostle 4:13). Akakan ikọ-ntiense ke abaña odudu Jesus Christ edi anana-ndo edisana uwem emi idude ke otu owo, ke ini akakan esuene emi osimde Enyiñ Christ otode mme anditiene-Christ emi edude uwem idiọk ñkpọ. Tim kpeme ndibọp uwem owo Abasi fo nte ekemde ye Ikọ Abasi, midighe ntre se ọbọpde eyewure.

Edidem Tyre

Solomon ama otim ekpeme ndikut nte ke eda ñkpọ utom eke ọfọnde akan enam utom ubọp Itie-ukpono, ndien enye ñko ama otim osioño nta mme ọfiọk utom emi enye okokutde ete ekeme ndinam utom. Ke ini Hiram edidem Tyre, ọkọdọñde nditọ ufọk esie ekekọm Solomon ke edida itie ubọñ Israel, Solomon ama afiak ọnọ etop ebeñe uñwam oto mbon Sidon ete enọ imọ mme enọ man ida ibọp Ufọk emi. Eketie nte Hiram ama enyene mbuọtidem ke Abasi Israel, “Koro Hiram ekedi owo ima David”. Ñko ke ini Hiram okokopde ikọ Solomon enye ama adaresit eti eti, onyuñ ọdọhọ ete, “Ọfọfọn ọnọ Abasi mfin emi, emi ọkọnọde David enyene ibuot eyen ke ibuot uwak owo emi”. Mbon emi minyeneke erinyaña ediwak ini isisọpke ndinọ Abasi itoro ke ñkpọ ndomo kiet.

Solomon ye Hiram ema enam ediomi ọtọ kiet ndinam utom emi, ndien edinam oro ama asaña ọfọn eti eti. Nditọ ufọk Solomon ediana ye mbon Sidon enam utom ke akai Lebanon; mmọ ediana ọtọ kiet esibe, esiak, enyuñ esioño mme eto cedar ye eto ñkukim emi ekeyomde. Ema etañ mme eto eka ke inyañ, ndien efiọrọ mmọ eka ke esuk Palestine, man etañ eka ke itie ubọp Itie-ukpono ke Jerusalem.

Ukọñ Ñkpọ Ikoduhe

Akpan-akpan ñkpọ efen emi okodude ke utom ubọp ufọk emi nnọ Enyiñ Abasi ekedi, emi owo mikokopke uyom edikọñ ñkpọ, mme uyom ekuri, mme uyom ñkpọ kiet ekededi emi akabañade ukwak. Kpukpru eto kiet kiet, ye itiat, ema esibe enyuñ esọi mmọ ukem-ukem nte edidukde ke itie mmọ kiet kiet ke ufọk, etiene nte ndutim ufọk ekedide mbemiso eda edi ke obio. Ediwak itiat ema esuhọ ke mben obot obio Israel sia mikekemeke ndisọi mmọ ukem-ukem ke idaha nte ekeyomde.

Eyeda mbufo nde, nte mme odu-uwem itiat, ebọp esin ke ufọk eke spirit, enyuñ enam mbufo edi ndisana oku, ndiwa uwa spirit, eke Abasi adarade ndibọ oto ke Jesus Christ” (1 Peter 2:5). Eda ufọk Abasi Christ edomo ye ufọk, ye Christ nte itiat inuk ndien mbon ufọk Abasi edi mme itiat emi ebọpde edori ke Christ. Akwa anam ñwed ubọp ufọk emi odude ke enyọñ akama ñwed ubọp ufọk ofuri emana, ndien mme mbon emi eyomde ndidot ke ufọk Esie enyene ndinyime esọi enyuñ ediọñ mmọ man mmọ ekpedot ke itie mmọ. Mme anam idiọk emi esit ama ọkọsọñ nte itiat ema eduọ edoro ke itiat emi edide Chirst Jesus, esit mmọ emi ọkọsọñọde ama onyuñ anuaha, Ete ufọk ama anam mmọ efọn enyuñ edot ke ufọk Abasi. Inaha inọ owo ndifiọk nen-nen udomo ye idaha emi eyomde eto enye, edi ediwak ini, usuñ edinam enye ọfọn etie ubiak-ubiak; edi yak se idiwọrọde nọ enye oto ke mbufiọk Abasi. Enye akananam ikwañake inyuñ inamke ndudue.

Akpatre Utom

Owo ineñekede itiñ ñkpọ ibaña mme ubet ye mme okure; edi eneñere enọ mme idomo ufọk ke Ñwed Ezekiel 40, ekekem ye se akpa Ndidem etiñde; ndien sia Ezekiel ke idem esie ekedide oku onyuñ okutde Itie-ukpono Solomon, ediwak mme ekpep Ñwed Abasi ye Josephus, ewet mbuk eset, ekekere ete ke oku emi ama ọnọ nnyin nnen-nnen mbuk emi abañade Itie-ukpono Solomon. Ke ntre uniọñ ye ubom ufọk ke Obot Moriah ekedi ñkpọ nte ikpat 900 ke ubom ye ke uniọñ emi ibibene akakanarede okuk ke ñkpọ nte ikpat 14, ke idaha. Ke esit esie okure mme Gentile emi ekedide ñkpọ nte ikpat 75 ke ubom ama odu. Efen ekedi okure nditọ Israel, emi ekedide ñkpọ nte ikpat 150, ke ubom, emi akwa ibibene akakanarede okuk. Ke ufañ oro ediye etehe emi ekenyenede mme oku ndisaña mbe ke ini edim ama odu. Kpa ke esit akwa ibibene oro okure mme oku ye itie uwa okpoho ye ata Temple ke idem esie ema edu. Ufọk akada ese edem usiaha utin. Ekọm-urua gold ye mme nsọñ urua ñkpọ eken emi ekedude ke ufọk ye mme ñkpọ mbana esie ema ekpa ata ediwak ibat okuk, ñkpọ nte $2,000,000 me $5,000,000,000

Questions

MME MBUME

1. Nso idi ntak emi Hiram, edidem Tyre ọkọdọñde mme isuñ utom esie ọnọ Solomon?
2. Nso etop ke Solomon akafiak ọdọñ ọnọ Hiram?
3. Nso ekedi ntak emi mikenyimeke David ọbọp Ufọk ọnọ Enyiñ Abasi?
4. Nso ke David akanam, okposuk edi mikenyimeke enye ọbọp?
5. Nso udeme ke mbon Sidon ekenyene ke edibọp Itie-ukpono emi?
6. Nso utip ke ekenọ mmọ ke ubọk utom mmọ?
7. Mmọñ ye didie ke eketim mme itiat ye mme eto ubọp ufọk?
8. Mme ubet ye mme ikpehe ifañ ke Itie-ukpono emi ekenyene?
9. Ekebighe adaña didie Solomon ye ikọt esie ndikure utom edibọp ufọk emi?