Lesson 261 - Senior
Memory Verse
“Tiñ enyin ke owo eke ọfọnde ama, nyuñ se edinen owo: koro (eti) utit anade ọnọ owo emem” (Psalm 37:37).Cross References
I Ukpuhọre Emi Odude Ke Uwem Owo Abasi Ye Eke Anam Idiọk
1. Edinen owo inaha nte ayat esit abaña uforo mme idiọk owo, Psalm 37:1, 2, 7-10, 20, 27, 28, 35, 36, 38; Mme Ñke 23:17
2. Enọ mme ndinen owo item ete ekpat usuñ mmọ enọ Jehovah; Psalm 37:3, 4, 5, 23, 24 27, 34; 1 Samuel 2:9; Isaiah 58:14
3. Mbon nsukidem eyeda isọñ enyene, Psalm 37:11, 18, 22, 29, 34
4. Jehovah eyesak mme idiọk owo koro Enye okutde ete ke ubierikpe ke edi, Psalm 37:17, 32, 33; 2:4; Job 38:15
5. Inyene edinen owo ekeme ndikpri edi mmọ eyeyuhọ ke ini akañ, Psalm 37:16, 19, 21, 25, 26; Job 5:20; Mme Ñke 15:16; Deutoronomy 15:8
6. Ikpat edinen owo idifiọnọkede, Psalm 37:30, 31; Deuteronomy 6:6
7. Anam-idiọk asuan idemesie ndien ebe efep, owo inyuñ ikemeke ndikut enye aba, Psalm 37:35, 36; Job 5:3
8. Utit eti ye edinen owo edi emem, Psalm 37:37-40; 1 Chronicles 5:20; Isaiah 32:17
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEmi ke akpanikọ edi ata ñwọrọ nda Psalm, Enye edi Psalm mbuọtidem. Enye ọnọ ndinen owo item ete ebuọt idem enyuñ ebere ke Abasi. Enye otim eneñere añwam kpukpru ndinen owo ndinyene idorenyin, onyuñ edi akwa ntọt ñko ọnọ mme idiọk owo. Enye amakabare edi ñkpọ idọñesit ọnọ ata ekese mme anditiene Abasi emi enyuñ enyimede ndibiom kpukpru idiọk ndutiñ emi asañade ye Krọs. Enye eneñere edi akpan ñkpọ koro enye owut ukpuhọre emi odude ke emi, ke uwem owo Abasi ye eke idiọk owo ye nsinsi ukpuhọre emi odude ke utip, mme ubierikpe mmọ.
Ke utọ ini emi nnyin idude mi, edi mmem-mem ñkpọ ọnọ idem ndinen owo ndifina ekikere mmọ edieke mmọ esede mme ñkpọ ntibe emi adade itie ke enyin obukidem. Nnyin inyene ndise mme ñkpọ mfuhọ emi ke enyin mbuọtidem ye ọyọhọ idorenyin ke Abasi ke inimde akwa odudu ye ukpeme Esie ke akpanikọ. Edieke nnyin itimde ima Abasi iyekeme ndiyo se ededi emi Enye ọnọde nte oto ke ubọk Esie edi. Edieke Enye ọnọde edidiọñ edi, iyekọm Enye ke oro. Edieke ukut onyuñ edide iyekeme ndikọm Enye ke emi ñko, sia ifiọkde ite ke edi ke ufọn nnyin inyuñ iyak idem nnyin man edomo ese mbak ndusuk ima ikpọñ uduak Esie ke ndusuk idaha.
Ukpeme Emi Abasi Ọnọde Nnyin
Ndiduọk odudu ke Abasi edi nditie ke ndibe ebiet ata Edikoñ (Psalm 91:1, 2). Ubọñ Abasi okofuk Edisana Ndisana ebiet ke Itie Ukpono Abasi; ndien owo ekededi eke ebede oduk Edisana ndisana okure emi ama esinyene ukpeme Abasi. Ke ini oro akwa oku ikpọñ ekesiduk ke Edisana Ndisana ebiet oro, edi ke idak mfọn Christ emi,kpukpru mme andinim ke akpanikọ enyene unen ndibe nduk ke Edisana Ndisana ebiet oto ke Iyip Jesus. Oto ke emi, nnyin inyene ubọhọ ke ini edade Iyip oro esin ke esit nnyin eyet nnyin isana ke kpukpru mme idiọk-ñkpọ nnyin. Mmọ emi eyerede ke Iyip oro enyene ñkukure ebiet ubọhọ emi ọfọnde akan.
Ukperedem Ini
Psalm emi eneñere emen mme ñkpọ-ntibe ukperedem ini owut nnyin iñwañ-iñwañ. Emen owut mi nte mme idiọk owo eduakde idiọk uduak ebaña nti owo enyuñ eduọk owo ukut ye ubuene enyuñ eñwana ye kpukpru mbon eti ibuot. Emi edi ata uwut-ñkpọ idiọk odudu emi anamde utom ke ererimbot mfin oro edi spirit andibiọñọ Christ emi eduñde ke idem mme idiọk owo. Edi ini mmọ omuhọ. Ọbọñ eyesak mmọ koro Enye okutde ete ke usen ikpe mmọ ke edi. Abasi ọdọhọ ete: “Mbọm isọñ ye inyañ, koro andidori ikọt Abasi ikọ ama ọsuhọre etiene mbufo; Enye asaña ye akwa ifuresit, sia enye ọdiọñọde ete ini imọ edi ibio” (Eriyarare 12:12). Edi ke Ikọ Esie Abasi ñko ọdọhọ ete; “Koro ọsuk esisit idiọk owo ididuhe; ndien ke afo etiñde enyin ke ebiet esie enye ididuhe”.
Mme itie ñwed Abasi emi ewut ete ke asua ukpọñ owo eyeyom ndiñwana ñkan ndinen owo. Emi edi uduak mme mmọ emi minimke ite ke Abasi odu, mme odudu emi ọbiọñọde owo nditiene Christ emi odomode ndikara mfin. Mmọ ekpema ndisioño kpukpru mme anditiene-Christ mfep ke iso isọñ nnyuñ nsọhi Enyiñ Abasi mfep man owo ndomo kiet okuti aba.
Idaha emi edi ata ọkpọsọñ ini ke mbuk ñkpọ-ntibe ererimbot emi. Edieke ekpeyakde owo enọ mbufiọk esie, uduot owo ọkpọsọp ndibiara ofuri-ofuri. Ndiọi odudu ekpenyene ọyọhọ ukara edieke mmọ ekpekemede. Edi odudu emi ọbiọñọde mọdo ke ererimbot. Edi Spirit Abasi ke anam utom ke idem Esie onyuñ ebe ke idem Ñwan-Ndọ Christ, Kọm Abasi ke ibat-ibat owo emi ebiọñọde enyuñ eñwanade ye mme idiọk odudu emi! Odudu emi omumde mmọ akama edi odudu emi okponde akan odudu asua ukpọñ owo. “Koro Jehovah amade edinen ikpe, ndien ikpọñke mbon ima esie; eyekpeme mmọ ke nsinsi; edi eyesibe ubon mme idiọk owo efep”.
Abiaña Ye Iseri Mme Idiọk Owo
Ke eyo nnyin emi imokut mme idiọk owo nte edọkde eduk ke itie ubọñ enyuñ ewut idem mmọ ke ndisime nyom ikọ ye iseri, etiñ enyuñ esuan kpukpru oruk idiọk-ñkpọ enyuñ esabare idem. Nnyin imokut nte esibede mmọ efep nte mbiet, mmọ enyuñ ekabare esat nte awawa ikọñ. Mmọ eduk odu ebaña eti owo enyuñ eta edet ese edinen owo, edi ofut mmọ amakabare oduk mmọ ke esit. Ndusuk mmọ ema enyuñ eda ubọk mmọ ewot idem mmọ oto ke nsọñ ibuot ye ntut-utọñ, mmọ eduọk ukpọñ mmọ ke nsinsi ke iso edinen Abasi emi enyenede kpukpru odudu.
Ke iseri ye abiaña Nebuchanezzar, ekeda enye edomo ye eto emi ọniọñde osim Heaven, ubom esie onyuñ osim mme utit ererimbot. Ema enọ enye ntọt ke ndap ke abaña ubierikpe Abasi emi akanade, edi, ke ini enye okopde andikpeme ke Heaven nte ofioride ete, “mbufo ekpi eto emi, enyuñ ekpok ñkọk esie, ekeñ ikọñ esie, enyuñ eduọñọ mfri esie” (Daniel 4:14). Owo Abasi oro, Daniel, eteme Nebuchadnezzar ete: “Da eti ido kibi mme idiọk ido fo fep, kibi mme ukwañ-ñkpọ fo fep, ke eritua mme ubuene mbọm” (Daniel 4:27). Edi enye ikadaha item emi inam ñkpọ. Ke ini Nebuchadnezzar osuk adarade ke akwa ubọñ ye odudu esie uyo oto Heaven edi ete, “Ubọñ amadaha ọkpọn fi”. Iseri Babylon onyuñ “asat nte awawa ikọñ”.
Belshazzar ama ọfiọk ubierikpe Abasi emi okosimde Nebuchadnezzar ete esie, edi enye ñko esin ndikop item. Okoneyo kiet nte Belshazzar osuk oburede ke idiọk, ibio ubọk ekewet ñkpọ ke ibibene ufọk usọrọ ete, “Abasi amabat ubọñ fo, omonyuñ anam enye okure”. “Ke okoneyo oro ewot Belshazzar edidem mme Chaldean” (Daniel 5:26, 30). Emi edi uwut-ñkpọ efen ke Ikọ Abasi ndiwut akpanikọ Abasi ke ini Enye ọdọhọde ete idiọk owo idibọhọke: “Eyewara ndisibe mmọ”.
Ubierikpe
“Koro kpukpru nnyin inyene ndiwọrọ nyarare ke iso itie-ikpe Christ man owo kiet-kiet ọbọ utip eke ekemde ye se enye akanamde ke ikpọhidem, ye ñkpọ oro edide eti, ye onyuñ edide idiọk” (2 Ñwed Corinth 5:10). Ndusuk ini mme idiọk owo ekeme ndiforo ke isọñ emi, edi nso iditibe ke usen oro ke ini enye edidade ke iso Ebierikpe emi etiede ke Ebekpo? Ñkpọ editie didie ke ini edinen Ebierikpe oro edisukde iso ese isọñ esit owo emi onyuñ okut idiọk-ñkpọ do? Idaha emi ekeme ndifuk ediwak idiọk-ñkpọ; edi nso ufọn ke emi edinam ke usen oro, koro “Mme idiọk owo eyefiak edem eduk ke hell” (Psalm 9:17). “Kuyat esit ubaña mme oburobut owo”; koro ubierikpe mmọ ke edi “ndien nsuñ-ikañ ndutuhọ mmọ eyedọk ke nsinsi-nsinsi; mmọ inyuñ ikopke nduọk-odudu ke uwemeyo ye okoneyo” (Eriyarare 14:11). Ediwak owo mfin, emi mibatke mbọm Abasi ke ñkpọ eyedemere usen kiet edifiọhọ idem mmọ ke ebiet emi anade mmọ ebiat nsinsi ini ke “akwa mkpọdiọhọ emi asakde ye ikañ ye brimstone, emi edide udiana mkpa” (Eriyarare 21:8). Ọdiọk didie owo ndisuk ñka iso ke idiọk ke ini Abasi amade ndifen nnyuñ nnọ mme mmọ emi emade ndisaña ke usuñ Esie nsinsi uwem!
Uduak Abasi
Eteme nnyin ete ibet Ọbọñ, inyuñ isaña ke usuñ Esie. Ndusuk owo ebet Abasi, edi ekem mmọ efiak ekeduk ke usuñ idem mmọ. Ikọ Abasi ọdọhọ ete ke ana nnyin isaña ke usuñ Esie inyuñ idu ke spirit ñkop-item kpukpru ini.
Eyen ufọk ñwed Hebrew kiet ọkọdọhọ nnyin ete ke ndibet ke usem mme Hebrew ọwọrọ nditọñọ ke ebiet kiet nduri nnen-nnen udim ñkosim ebiet efen. Enye aka iso anam ikọ emi otim añwaña nnyin ete, ke akpa itie emi etọñọde eduri udim emi edi esit owo; nnen-nnen udim oro edi uduak esit owo; ebiet emi udim emi etrede edi Abasi. Nnyin imonim ke akpanikọ ite udọñ emi otode esit owo ada nnen-nnen ese Abasi ye ọkpọsọñ udọñ ndinam ofuri uduak Abasi ke uwem esie, eyeñwam owo Abasi oro ndisaña man ukot esie okufiọñọre.
Ifure-Ifure Ido, Uduot Abasi
Ke Ukwọrọ - Ikọ oro ke enyọñ Obot, Jesus ọdọhọ nnyin ete ke mme andinyene ifure-ifure ido eyeda isọñ enyene. Ediwak itie ke Psalm emi etiñ ukem ikọ emi. Spirit ifure-ifure ido idighe spirit eke ererimbot. Enye edi isio-isio ke ido ye edu edinam mme idiọk owo ke ererimbot emi. Enye edi isio-isio ye spirit andidiọk. Ifure-ifure ido oto Abasi, odudu, ukeme ye uko edu ke enye.
Moses ekedi ata suñ-suñ owo onyuñ edi ada-usuñ emi kpukpru nditọ Israel ekemade. David ama onyuñ enyene ata suñ-suñ spirit emi, enye ñko okonyuñ edi akwa edidem ye ada-usuñ, emi ata ediwak owo emenerede enyin ese enyuñ ekponode. Elijah ama enyene ifure-ifure spirit , ikonyuñ idaha ifet kiet emi enye ekenyenede ke ererimbot imenere ubọñ idem esie, edi ama oto ke spirit Abasi enye ekeme nditọñọ ntak nda ofuri idut mfiak nsọk Abasi, onyuñ anam mbon-ekọñ ye mbon obio ekpuhọre uduak emi mmọ ekeduakde ndinam mbon Abasi idiọk. “Mbon nsukidem eyeda isọñ enyene; ediwak emem eyenyuñ enem mmọ esit”.
Etiñ mme ñkpọ efen emi anade nte inyene. Nnyin inyene ndifehe ñkpọñ idiọk ñkpọ inyuñ inam eti. Utom ikureke ke ndikpọñ idiọk ikpọñ, ana nte idu ke mbeñeidem ndiñwam owo efen edikut usuñ edinen ido emi. Emi edi se edinam eti ọwọrọde, ndinọ mbon ọbiọñ udia nnyuñ ñwam mbon ukut, ediyak mmọ enyọñọ ke ini minọhọ mmọ uñwam ye udia eke Spirit, itimke inam mmọ ufọn. Nti edinam oto ke eti esit ọwọrọ.
Ediyuhọ Ke Ini Akañ
Se ikotibede inọ David otim anam enye enyene ọyọhọ idorenyin ete ke Abasi eyekpeme nditọ esie ke ini akañ. David ama akabare edi akani-eren ke ini enye ewetde Psalm emi. Ke ini enye ekedide akparawa enye ama ebe ke ediwak idomo ye ata ọkpọsọñ unana. Akana nte enye oyo ke enyọñ obot nte mme eku ye ebot ikọt, ekeme ndidi ama esidu ediwak ini emi enye akananade udia. Edi nte David etiede ese mme usen edem emi enye ekeme nditiñ ete, “Ekpri ñkpọ eti owo ofọn akan inyene ediwak mme idiọk owo”.
Ndisaña ke mkpọsọñ idomo mbe ke ini uyen anam David akabare edi ata ọkpọsọñ owo ekọñ Israel ye eke edinen ido. Enye ama eneñere onim ke akpanikọ ete ke edieke owo ọbuọtde idem ye Abasi onyuñ anamde se ifọnde, Abasi eyenọ enye se enye ananade. Mbuọtidem ye idorenyin esie ke Abasi ema okpon eti eti tutu enye etiñ ete, “Ñkedi eyenọwọñ ndien ndi ebio owo ñko; ñkanam ñkwe nte ekpọñde eti owo, nte ubon esie enyuñ esañade inọk”. Emi edi nsinsi akpanikọ ye eñwọñọ. Abasi kpukpru ini, ye ke kpukpru usuñ, ọnọnọ nditọ Esie se Enye okutde ete ke ọfọn.
Mbet Uwem
David ọkọtọñọ Psalm emi ye mbet emi akpande ete, “kuyat esit ubaña mme oburobut owo”. Uforo mme idiọk owo ibigike eyenyuñ esọp ndisibe mmọ efep. Enye ọdọhọ ete “osuk esisit idiọk owo ididuhe ndien ke afo etiñde enyin ke ebiet esie, enye ididuhe.”
Enọ nnyin mme mbet uwem ye item nte ikpasañade ibọhọ ndiọi mfina ye ekikere. Edọhọ nnyin ete “Buọt idem ye Jehovah”, emi ọwọrọde ete inaha nte idorenyin ke uñwam owo. Enye ọtọñọ ntak ewet ete, “Yak Jehovah onyuñ adat fi esit”. Emi ñko ọwọrọ ete ke usuñ Abasi eyedat nnyin esit. Ñko-ñko enye ọnọ nnyin item ete, “Kpat usuñ fo nọ Jehovah”. Eneñere etiñ mi añwa-añwa ete ke ana nte nnyin iyak Abasi anam uduak Esie ke uwem nnyin. Ke akpatre edọhọ nnyin ete “Dop uyo nọ Jehovah”, nnyuñ bet enye ke ime. Uduak Abasi idikpuhọkede! Uduak Abasi ọfọn ama! Ini Abasi edi ata eti!
Eneñere enam otim añwaña nnyin ebaña eti utit idara emi anade ebet ndinen owo ye utit ata ọkpọsọñ ukut emi anade ọnọ mme anam-idiọk. Eti ye edinen owo eyenyene Abasi nte odudu esie ke ini ukut edi mme anam-idiọk eyebiara ndien ke utit eyesibe mmọ efep.
“Tiñ enyin ke owo eke ọfọnde ama, nnyuñ se edinen owo koro (eti) utit anade ọnọ owo emem”.
Questions
MME MBUME- Nso utọ owo iba ke emen edomo ewut ke Psalm emi?
- Ntak eke minaha nte iyat esit ibaña mme oburobut owo?
- Tiñ nte utit edinen owo editiede.
- Tiñ nte utit idiọk owo editiede.
- Nso ke etiñ ebaña mbon nsukidem?
- Ke nso utọ idaha ke Abasi ọñwọñọ ndinọ nnyin udia?
- Nso ke David ọdọhọ ke akanam imọ ikwe?