Lesson 268 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Ke akpa usen urua, ke ini nnyin ibonode ọtọ kiet ndibuñ uyo, Paul ọkwọrọ ikọ ọnọ mmọ, koro enye aduakde ndikpọñ mmọ ke ndañ-nsiere; enye onyuñ etiñ ikọ tutu osim ufọt okoneyo” (Utom Mme Apostle 20:7).

Cross References

I Edinim Usen Sabbath

1. Abasi okowuk Israel ete enim usen nduọk-odudu, Exodus 20:8; 16:23-30; 31:12-17; 34:21; Genesis 2:3; Leviticus 19:3; 26:1, 2; 23:3

2. Edisabare Usen nduọk-odudu ikedighe se ibet oyomde, Exodus 31:14; Numbers 15:32-36; Deuteronomy 5:12-15; Nehemiah 9:14;10:31; 13:15; Ezekiel 20:13; 22:8

3. Ema eñwọñọ edidiọñ Abasi enọ kpukpru mme Jew emi enimde Usen nduọk-odudu, Isaiah 56:2; 58:13, 14; Jeremiah 17:20-27; Ezekiel 20:12, 20

4. Ekenam usen nduọk-odudu enọ owo, edi inamke owo inọ Usen nduọk-odudu, Matthew 12:1-8; Mark 2:27; Luke 6:1-5

II Nte Nditọ Abasi ekpenimde Usen Ọbọñ

1. Abasi ke ediwak ini esiyarare Idem Esie ke akpa usen urua ndiwut ete Enye ọsọñọ edinim akpa usen oro ke edisana nnọ Enye, Matthew 28:1, 2; John 20:17-27; Luke 24:1-45; Utom Mme Apostle 2:1-4; 20:6, 7; 1 Ñwed Corinth 16:2; Eriyarare 1:10

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ekenim Usen Nduọk-ọdudu ke Edisana

Tọñọ nte ekebot ererimbot, owo ọmọfiọk akpanikọ eke abañade usen nduọk-odudu. Ke Genesis nnyin imokot se ewetde ebaña akpa usen nduọk-odudu. “Abasi onyuñ anam utom esie emi Enye akanamde, okure ke ọyọhọ usen itiaba; ndien ke ọyọhọ usen itiaba Enye odop kpukpru utom Esie emi Enye akanamde. Ndien Abasi ọdiọñ ọyọhọ usen itiaba, onyuñ anam enye edi Edisana; koro ke esit ke Enye odop kpukpru utom Esie emi Abasi okobotde okonyuñ anamde” (Genesis 2:2, 3).

Mme item emi Abasi ọkọnọde Israel ke abaña edisaña mmọ ke iso Esie ema eneñere etuk edinim usen nduọk-odudu ọyọhọ usen itiaba ke urua nte edisana nnọ Enye. Ekeyom Israel enim usen nduọk-odudu, ndien editre ndinim ọkọwọrọ mkpa. Ikenyike-nyik Israel ndinim usen nduọk-odudu nte ñkpọ eke edade odudu enam mmọ esuk ibuot. Ke obot Sinai Israel ema enyime ndinam kpukpru se Abasi okowukde mmọ ndinam (Kot Exodus 19:8). Adaña oro ndien ke ekenọ mmọ usen nduọk-odudu nte ediomi ke ufọt Abasi ye mmọ, ye nte idiọñọ eñwọñọ emi mmọ ekeñwọñọde ndinam ñkpọ Esie (se ke Exodus 31:17). Etim ewet ke ediwak itie ke Ñwed Abasi ebaña ediomi emi koro nditọ Israel mikenamke se mmọ ekeñwọñọde.

Edidiọñ eke Usen Nduọk-Odudu

Sia Israel mikenyeneke se ekpenamde efen ke mibọhọke mmọ ndinim Usen Nduọk-Odudu, ema eñwọñọ akamba edidiọñ enọ mmọ edieke mmọ edikopde uyo. Nte uwut-ñkpọ: “Afo ama akabade ukot fo osio ke Sabbath efep, ke erinam utom fo ke edisana usen Mi: ama onyuñ okot Sabbath, ete, inemesit, okot edisana usen Jehovah, ete, ñkpọ ukpono; ama onyuñ okpono enye ke eritre ndinam ido fo, ndinyuñ ntiene utom fo, nnyuñ ndọhọ ikọ: ndien Jehovah eyedat fi esit; Ami nyenyuñ nnam fi odoro ke edikoñ ebiet isọñ, nnyuñ nnọ fi akpa Jacob usọ adia: koro inua Jehovah ọdọhọde” (Isaiah 58:13, 14).

Akpa Usen Urua

Ke mkpa ye ediset Jesus Christ, edikpono Abasi ke idak ibet ye mme ndutim esie ama ebe efep. Ọtọñọde ke ini oro ka iso, edikpono Abasi ekedi ke spirit ye ke akpanikọ, kpa nte Jesus eketiñde ọnọ ñwan oro ke mben obube mmọñ ke Samaria (se ke John 4:23, 24). Ke ini edida edifọp uwa ñkpono Abasi ke ataya ama eketre, edinim ọyọhọ usen itiaba nte usen nduọk-odudu ama onyuñ etre ñko.

Ke ñkpọ nte isua ifañ ema ekebe, mme Apostle ema ewet enọ mme nsio-nsio Ufọk Abasi ebaña edinim akani ido edinam mme Jew ye mme usen nduọk-odudu. “Sia ima ikop ite ndusuk owo, emi etode ke otu nnyin ewọrọ, ema eda ikọ-inua etimere mbufo, eyut mbufo ukpọñ ekabade; ete mbufo enyene ndina mbobi, enyuñ enim ibet emi nnyin mikọnọhọ mmọ uyo;... Koro Edisana Spirit okut ete ọfọn, nnyin inyuñ ikut ite ọfọn, nditre ndibiom mbufo mbiomo eñwen ke idem, ke mibọhọke ñkpọ ifañ emi enyenede ndinam; ete mbufo ebet mme ñkpọ eke ewade enọ ndem, ye iyip, ye unam eke eyiride-yiri, enyuñ etre use; ema ekpeme idem ke ñkpọ emi, eyefọn ye mbufo” (Utom Mme Apostle 15:24, 28, 29).

Ke Ufọk Abasi eke Obufa Ediomi ama akasiaha, mbet ema etọñọ ndinim akpa usen urua nte Edisana usen enọ Ọbọñ. Edinim usen emi akasaña ye odudu, onyuñ enen, akan ndida enye nte edi ido mbon obio, koro Abasi ke akpa ifet akada ediset ke mkpa Christ ọkọrọ ye ediwak usuñ efen owut ete Imọ imọsọñọ usen emi.

Ediset Christ otim eneñere ọsọñọ edikpuhọre usen nduọk-odudu mme Jew nsin ke edinim Usen Ọbọñ. Christ ekeset ke mkpa ke akpa usen urua. Kpa nte ewetde ke Edisana Ñwed Abasi, Jesus ama eneñere ọsọñọ edituak ibuot nnọ Abasi ke akpa usen urua ke Enye ndiyarade Idem Esie ke ini ke ini ke usen oro. Tutu osim mfin emi, ke ata ediwak isua eke ebede, Abasi ke adada akpan usuñ kiet ọdiọñ erituak ibuot nnọ Enye ke akpa usen urua, oro edi Enye ndisobo ye ikọt Esie ke mmọ ebonode ọtọ kiet ndikpono Enye ke usen emi. Abasi ọdọdiọñ edituak ibuot nnọ Enye kpukpru usen, edi otim ọnọ edidiọñ emi akpan akpan ke akpa usen urua. Edieke Abasi minemke esit ke edinam ikọt Esie, ididọñke Spirit Esie inọ mmọ man ọdiọñ mmọ. Yak owo ekededi, ye kpukpru owo eke efañade eda ukpuhọre eke mmọ enyenede ewut ete ke Abasi okop inemesit ke ini, mme ke ido efen eke edade etuak ibuot enọ Enye. Ebiet eke edidiọñ Abasi odude, do ke enyaña mme anam idiọk-ñkpọ enyuñ ekpuhọre uwem mmọ.

Edisabare Usen Nduọk-Odudu

Ke ediwak ini ke mbuk nditọ Israel, ema ekut ete ke mmọ ekeyọhọ ye ndudue, oto ke oro mmọ mikekponoke Usen nduọk-odudu. Ke idak mfọn emi ñko, mme owo esesin ndinam se mmọ ekpenyenede ndinam nnọ Ọbọñ ke akpa usen urua. Ke adañemi midaha ufen mkpa itiene kpukpru mmọ emi minimke Usen Ọbọñ, edi se idotde inyuñ inende owo ndinim; ndien owo eke edibiatde enye enyene ubiomikpe onyuñ ataba edidiọñ ke spirit.

Ke mmọ efen enamde mme etrede ndinam, edi se inende inyuñ inade inọ owo Abasi ndinim akpa usen urua ke edisana nnọ Ọbọñ. Mme eñwọñọ edidiọñ emi Abasi ọkọñwọñọde ọnọ Israel edieke mmọ edinimde Usen Nduọk-odudu ekeme ndinyene anditiene-Christ mfin edieke enye anamde uyo Abasi ke ndinim usen Ọbọñ.

Edinim akpa usen urua ke edisana nnọ Abasi ọwọrọ nso? Ke akpa ifet, ọwọrọ nnyin ndineñere nyak usen oro adaña nte ikemede nnọ ñkpọ eke spirit. Ke akpanikọ, iduhe Anditiene-Christ eke edinamde utom efen ke Usen Ọbọñ edieke enye ekemede nditre. Iduhe ata eti ntak eke ekpenọde ye esit eke ubiomikpe miduhe, ndiwut nte enen ndinam utom efen, ke ebede utom Ikọ Abasi ke Usen Ọbọñ. Ke ebede se edade eñwam obukidem, ye unam, ke udia ye ufọk, ata ekese mbubehe ye urua ekpenyene ndidop ke akpa usen Urua.

Ewet ntem ke Ibet, “Dop ke ini uto ye ke ini ukpeñe” (Exodus 34:21). Emi edi ewuhọ emi Abasi ọkọnọde Israel ete ewọrọ ekpọñ utom idem mmọ, kpa ke ata ini emi utom mmọ okponde eti-eti, enyuñ edituak ibuot enọ Abasi. Abasi osuk edi ukem-ukem, okposuk edi nte nnyin idude ke eyo emi uñwana okponde akan eke mmọ, ntak iduhe ndikere ete Abasi ọkpuhọre edinam Esie. Edieke Abasi ọkọnọde Israel ewuhọ ke ini oro, nnyin imekeme ndikut ke akpanikọ ite ke ewuhọ oro osuk adada ọnọ ikọt Esie, ndien ekpenyene ndikop nnyuñ nnam mmọ.

Edisana Ñkpọ Jehovah

Ke owo enyenede ekpri ifiọk abaña se ibetde ke iso, enye ekeme ndinam mbeñe-idem mbaña se ufọk esie ediyomde ke Usen Ọbọñ, mi ndien ke enye ekeme ndinam mme akpan utom eke ekpenamde ke Usen Ọbọñ akabade edi esisit. Nnyin inimke usen emi itiene nte ekikere mbọhọ-iduñ nnyin asañade, edi nnyin idomo ofuri ukeme nnyin ndisaña ke spirit ye ke ekikere eke enemde Abasi esit. Ata akamba ubak usen emi edi se ebiatde ke edituak ibuot ke Ufọk Abasi nnọ Abasi mme ke edinam utom Abasi. Ediwak ini, mme otu nditọ Abasi ebono ọtọ kiet ke akam usen ubọk man Abasi ọdiọñ usen oro ọnọ Idem Esie ye ubọñ Esie. Emi edi ata ediye usuñ ndida ñtọñọ akpa usen urua, mkpe Ọbọñ ubọk mbọ edidiọñ nnọ idem nnyin ye mmọ efen man ada nnyin ebe ke mme usen emi edide ke iso.

Mbubehe eyo emi asaña ye akwa udori, esin mme ikpọ ufọk-urua ye anana-ibat mkpri ufọk-urua ena iñwañ ke ofuri ofuri usen itiaba. Mbubehe eka iso, man uforo oduk usọp-usọp ke mme ufọk-urua, mme owo ekpep ndinim mme ufọk urua iñwañ ke Usen Ọbọñ, nnyuñ mberi mmọ ke usen kiet ke esit urua. Mme owo eda Usen Ọbọñ nte usen mbre ye usen ediyom inemesit, tutu Usen Ọbọñ amakabare edi usen eke mmọ enamde udori edu ke mbubehe mmọ akan nte enamde ke mme usen eken ke urua. Anditiene-Christ inyeneke ndiñwam mme ndidian ubọk nnam oruk mbubehe emi ọkọri ke usuñ ekededi ke Usen Ọbọñ. Mme ubet-urua emi enyamde ñkpọ udia ediọk ekan, ndien mme owo eke eñwamde mmọ ke Usen Ọbọñ, eñwam mmọ ndibiat usen emi. Ekeme ndidep kpukpru se edikemde ofuri ufọk ndidia ke urua ke Saturday. Anditiene-Christ ekeme ndinana se enye akpadade añwam idem akan enye ndibuana ke ndibiat Usen Ọbọñ, ndinyuñ nduk nsaña ye mmọ eke edọhọde ete “mbubehe edi akpa; inyuñ inyene ndinam mmọ ke Usen Ọbọñ.”

Anditiene-Christ inamke utom efen ke ebede utom Abasi ke Usen Ọbọñ, enye inyuñ inyeneke udọñ ndida enye nte usen ediyom inemesit nnọ idem esie. Enye enyene udọñ ndinam se inemde Ọbọñ esie esit, ye ñkpọ oro edide se inọde enye ke idem esie inemesit ofuri ini ye midighe. Mme owo edu emi ekerede ete ke mmimọ imenyene unen ndibiat Usen Ọbọñ ke mben inyañ, mme ke itie mbre, ndiyom inemesit ye nduọk-odudu ke usuñ eke ededi nnọ idem mmọ edi ikereke ndituak ibuot nnọ Abasi. Emi edi ndibiat Usen Ọbọñ! Kiet ke otu mme ikpe emi Abasi adade etiene mbon akpatre eyo emi edi ke “mmọ ema mbre ekan Abasi” (2 Ñwed Timothy 3:4). Oruk ñkpọ oro idighe se Ọbọñ mikwe. Udọñ eyen Abasi eke odotde edi ndidu ke ufọk Abasi ke Usen Ọbọñ, ndidara nnyuñ mbuana ke edikpono eke akade iso. Akakan idara emi enye enyenede ye ofuri uwem esie edu ke edikpono Abasi. Mmọ eke emade mbre ke Usen Ọbọñ edi mikereke ibaña edituak ibuot nnọ Abasi emeduọk idara erinyaña mmọ, mme ndusuk, mmọ ikenyeneke-nyene idem idara oro.

Owo ikpenyeneke ndika anyan isañ ke Usen Ọbọñ, ibọhọke edi ke ata ubuat-ubuat ñkpọ-ntibe. Owo ndikokoi mkpọñ ndituak ibuot nnọ Abasi, ye Ufọk Abasi, ñka isañ edi ndibiat item. Abasi ikemeke ndikop inemesit ke oruk ñkpọ oro. Ndibiat ini uka-isañ tutu edikpono Abasi ke Usen Ọbọñ okure, ekeme ndida ñkpọ mfuhọ etiene owo ke ndusuk ini, edi oruk ubiat-ini, mme mfuhọ oro edi se owo ọkpọbọde ke idaresit nte utom erinyime esit eke enamde enọ Abasi. Owo ekpenyene ndidomo ofuri ukeme ndidu ke ebiet eke enye ekemede ndibuana nnyuñ mbọ inemesit ke edituak ibuot nnọ Abasi ke Usen Ọbọñ. Nnyin ikpenyene nditie suñ ke ebiet ekededi eke idude ke Usen Ọbọñ, itre ndisaña ñka ke ebiet efen ekededi man iyuhọ udọñ esit nnyin edide ke mbubreyo mme usen-ubọk. Ndisaña ke mme ññwaña ọkpọ-usuñ emi mme oyom inemesit ke usen Ọbọñ eyọhọde, oyom ata ukpeme Abasi. Ndika isañ ke usen emi ke ata eti ntak miduhe, ibọhọke ndiyuhọ udọñ esit edi ndinam mbubru ye mbọm Abasi.

Idighe nte ebebọp anditiene-Christ ke ufin enyik enye ndinim Usen Ọbọñ, akpa usen urua emi enimde ke edisana enọ Ọbọñ, edi enye anam ntre ndiwut ima eke enye enyenede ọnọ Abasi, ye utom nsuk-ibuot emi enye enyenede ndinam nnọ Abasi. Anditiene-Christ enyene udọñ ndisaña mkpere Ọbọñ oto ke edituak ibuot ndien edinim akpa usen urua asana edi akakan inemesit esie.

Questions

MME MBUME

1. Ini ewe ke ekenim akpa Usen Nduọk-odudu? Anie okonim enye?
2. Ikọ emi Usen Nduọk-odudu ọwọrọ didie?
3. Nso idi ntak emi Israel ekenimde Usen Nduọk-odudu?
4. Nso idi ntak emi edinim Usen nduọk-odudu tọñọ ke editọñọ ekedide ke unyime esit ọnọ Israel?
5. Nnyin inam didie ifiọk ite ke Abasi oyom mme owo ke eyo mfin enim akpa usen urua ke edisana enọ Imọ?
6. Ini ewe ke ekemen usen nduọk-odudu mme Jew efep?
7. Nso idi nnen-nnen usuñ ndinim Usen Ọbọñ?