Lesson 267 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT; “Oruk emi ikemeke ndiwọrọ, ibọhọke ke akam ye utre-udia” (Matthew 17:21).Notes
Nneme Emi Enemde
Akam edi ndineme nneme ye Abasi. Ata ñkpri nditọ ekeme ndibọñ akam; ndien Abasi akpañ utọñ ọnọ mmọ, onyuñ ọbọrọ. “Akam mbon eti ido enem enye esit” (Mme Ñke 15:8).
Nditọwọñ emi ebọde ata nti ukpep-ñkpọ esibọñ akam ke mmọ edahade eda ke usen-ubọk, ekọm Abasi ke nduọk-odudu ke okoneyo, enyuñ ebeñe Enye ete ekpeme mmimọ ke ofuri uwemeyo. Mbemiso mmọ eduk idap ke okoneyo mmọ efiak ebọñ akam, ebeñe Abasi ete ekpeme mmimọ ke okoneyo oro onyuñ ọdiọñ mme ete ye eka mmọ, me nditọ eka mmọ iban ye iren, ye kpukpru mme ufan mmọ. Mmọ edọhọ Jesus ñko ete, sọsọñọ, ke udia emi mmọ ediade.
Kpukpru mme akam oro enem ukem-ukem nte mme nneme emi enemede ke ufọt mme ufan ye ndima owo. Jesus oyom ndidi Ufan nnyin, ndien nte nnyin isuk ikade iso itiñ ikọ ye Enye, ntre ke Enye ama nnyin akan, ndien nnyin ikabare itim ibiet Enye.
Ke ini nditọ ekade iso ekọri, mmọ etọñọ ndisobo ye afanikọñ ndusuk ini. Mmọ ekeme ndiduọ udọñọ, midighe, mmọ enọ idem mmọ unan. Ndien mmọ eseme ekot Ọbọñ ete añwam onyuñ ọkọk mmọ. Mmọ enem esit koro mmọ ekedade Enye nte Ufan ke ini nsọñ-idem mmọ, oro anam Enye ekpere ndiñwam mmọ ke ini emi mmọ eyomde erikọk.
Ini Emi Etọñọde Ebat Mme Ndudue
Ke ñkpri nditọ esimde isua emi ebatde ndudue enọ mmọ, oro edi, isua oro mmọ etọñọde ndikop ubiom-ikpe ke esit ke abaña idiọk-ñkpọ, ntak odu ndibọñ akam ñkan. Edieke mmọ eyomde ndibeñe idem man esobo ye Jesus, mmọ enyene ndibọñ akam nnọ Enye enyuñ ebeñe Enye ete efen ke mme idiọk-ñkpọ mmọ. Mmọ ema ekabare esit, enyuñ eñwọñọ ndinam ñkpọ nnọ Enye ke nsinsi, Enye efen ọnọ mmọ, ndien mmọ emana eduk ke ubon Abasi. Ndidi eyen Abasi edi ata ntọtuñọ ebuana akan ndidi ufan.
Ini ke ebe, ndien nte owo osuk ọsọñde aka, ediwak ikpọ mbiomo uwem emi, ewọrọ edi. Abasi okot nditọ Esie ete enam ntọtuñọ nyak-idem. Ndusuk, nnyin ima ika iso inyene uduak ibaña uwem ye mme erinam nnyin, edi ke ini kiet, Abasi ọdọhọ ete yak nnyin ikpọñ kpukpru oro, inam se Enye oyomde. Ekeme ndiyom nnyin ibọñ akam eti-eti mbem iso nnyin ikeme ndikpọnọre mme uduak nnyin nnim, nnyuñ nnyime ndisaña ke uduak Ọbọñ.
Akam Edikan Jacob
Imokot ibaña utọ akam emi Jacob ọkọbọñde. Enye ama ayak esit esie ọnọ Abasi, onyuñ oyom ndinam ñkpọ nnọ Enye. Abasi ama efen ọnọ enye ke emi enye akabiañade eyen eka esie ke ini uyen esie; edi Jacob okosuk odu ke ata anyan usuñ ọkpọñ ufọk iduñ, ikpereke eyen eka esie.
Jacob ama ada ñkari ọbọ Esau itie-akpan, ama abiaña ete esie emi ekedide nnan ọbọ edidiọñ enyene, onyuñ akabare edi enyene ñkpọ owo oto ke mbufiọk emi enye akadade anam utom ọnọ ete añwan esie. Edi ke ini Abasi ọkọdọhọde enye afiak aka ebiet iduñ esie onyuñ akada iso ye iso ye eyen-eka emi enye ekeduede, Jacob ama odu ke ata unana ukeme. Enye ekenyene ndibọñ akam nnọ Abasi nyom uñwam, ndien enye ọkọbọñ ke ofuri esit.
Yak iwuk enyin ise usuñ nte Jacob ọkọbọñde akam emi. Abasi ama ọñwọñọ ọnọ Jacob ete Imọ iyesaña ye enye edieke enye edinyọñde aka ufọk. Kpa ye oro, akana nte Jacob ọbọñ akam man enye ekeme ndida eñwọñọ oro nnyene.
Ke akpa ifet, Jacob ama ọnọ Abasi ukpono nte Abasi mme ete esie. Abasi ama ebem iso anam ediomi ye mmọ onyuñ ọbọrọ mme akam mmọ. Oro akanam Jacob enyene mbuọtidem ete ke Abasi eyekop akam esie nde. Nnyin inyene mbuọtidem ye uko ke Abasi ite Enye eyebọrọ akam nnyin ke ikerede ibaña mme akam eñwen emi Enye ọbọrọde nnyin ye eke mme ndima ufan nnyin. Ñko edieke owo odukde ke ebuana ye Jesus ke ini mibighike kaña, ndien inyuñ ifiọkke ibaña mme akam emi ekebọrọde enye ekeme ndikot mbaña mme utọ akam oro ke Ñwed Abasi, ndien oto ke mmọ enye enyene mbuọtidem.
Do, Jacob ama ọsuhọre idem esie: “Ñkpekpri ñkan kpukpru ufọn, ye kpukpru akpanikọ emi afo akanamde ye owo fo.” Baba owo nnyin kiet idotke ndibọ ñkpọ ndomo kiet nto Abasi. Kpukpru nnyin ima inam idiọk-ñkpọ, ndien oto ke Spirit Abasi ikpọñ-ikpọñ ke ekot nnyin ete ikabare esit. Enyaña nnyin koro Jesus akamade nnyin tutu akpa ke Calvary; ndien oto ke Iyip emi Enye ọkọduọkde nnyin ikeme ndikan asua ukpọñ nnyin, inyuñ ibọ mme edidiọñ emi Abasi ọkọñwọñọde ọnọ nnyin ida inyene.
Jacob ndien, eti Abasi abaña eñwọñọ Esie: “Afo okonyuñ ọdọhọde ete, Ami nyefọfọn ye afo, nyenyuñ nnam ubon fo etie nte ntan inyañ, emi mikemeke ndibat ke uwak.” Edieke iyomde ñkpọ ito Abasi, nnyin inyene ndise ke Ñwed Abasi ke akpa ifet, man ifiọk mme asaña ekekem ye Ikọ Esie. Edieke iduñọre ifiọk ite ke uduak nnyin enen, imekeme ndien ndibọñ akam ye uko ite ke Enye eyekop.
Ke ndidian do, Jacob ama ọtọñọ ndiyak idem nnọ Abasi. Enye anam kpukpru mme ufene esie ebe akpa oro. Mmọ emi edi kpukpru mme inyene isọñ esie, kpukpru se enye ekenyenede. Enye ayak kpukpru, nte mbukpọñ ñkpọ kiet, ọnọ Abasi. Ndien enye ayak ufọk esie, oro edi mmọ emi enye otimde ama ke esit esie, ete ebe eka ñkañ eken. Ñkpọ efen ikoduhe ye enye aba, edisuk idem esie ikpọñ. Ndien ana nte enye nde, ayak idem esiemọ ọnọ Ọbọñ.
Idap ikoduhe inọ Jacob ke okoneyo oro, koro enye akañwanade mbọk ye angel. Edidiọñ emi Abasi ọkọñwọñọde ekedi ata akpan ñkpọ ọnọ Jacob akan nduọk odudu emi enye ekpekerede ete odot imọ ndinyene. Edieke akpanade nte enye ọbọñ akam ke ofuri okoneyo oro mbemiso enye ọbọ edidiọñ emi enye okoyomde, enye okodu ke mbeñidem ndinam ntre. Angel atuak ekikoi Jacob efebede, edi, kpa ye oro Jacob aka iso ke akam. Ndien enye enyene edikan ke akam esie.
Erikan emi Jacob ekenyenede ke akam esie ama okpon tutu angel ọkpuhọre enyiñ esie. idikotke enye aba Jacob, owo abiaña emi ọkọbọde eyen eka esie itie akpan, edi eyekot enye Israel, “Koro afo amañwana ye Abasi, omonyuñ añwana ye owo, onyuñ akan.” Ekọm urua emi Jacob ekekpede ekedi anyan ye ọkpọsọñ akam erikan ke okoneyo oro. Ama akpa enye ọyọhọ-ọyọhọ ediyak idem ke kpukpru se enye ekenyenede. Nte ikodotke ndidi ntre? Kere baña mme edidiọñ emi enye ọkọbọde! Ikọkureke ke enye ndisobo ye eyen eka esie ke emem ke eyo esierede, emi onyuñ edi se enye ekebeñede abaña, edi ekot enye eyen-Ọbọñ; ndien ndimek ikọt Abasi ọtọñọde ke ini oro ekere enyiñ esie nte Nditọ Israel. Nditọ Jacob duopeba ekabare edi ibuot enọ esien Israel duopeba, oto ke emi Jacob ọkọbọñde akam tutu ọbọ ibọrọ.
Mkpe-ubọk Abraham
Ete-ete Jacob, Abraham, ekedi owo efen emi ọkọbọñde akam. Enye ama okop uyo Abasi ke kpukpru ñkpọ, onyuñ ọbọñ akam kpukpru ini. Abasi ama ekeme nditiñ mbaña enye ete: “Mmemek enye, kpañ enye ekpeteme nditọ esie ye ufọk esie eke editienede enye, ete ekpeme usuñ Jehovah, ndinam se ifọnde inyuñ inende; kpañ Jehovah akpada kpukpru se ọkọdọhọde abaña Abraham ọsọk enye.”
Ebuana ke ufọt Abasi ye Abraham ama ọtuñọ tutu Abasi ekeme nditiñ etop mfuhọ nnọ Abraham mbaña edibiat emi Enye edibiatde Sodom ye Gomorrah, mbemiso Enye ọnọ ubierikpe oro. Abraham ama ọfiọk ete ke Abasi edi edinen, inyuñ ikemeke ndinam ñkpọ baba kiet ke mibọhọke ñkpọ eke enende. Abasi ama ọñwọñọ ete Imọ idisoboke ndinen owo ikọrọ ye mme anam-idiọk. Kpa ye oro akamba mbiomo ama odoro enye ke idem ndibọñ akam man Abasi ọsuhọ ndinen owo ke Sodom.
Abraham ama obup Abasi mme Enye ekpefen ọnọ obio oro ke ntak ndinen owo 50. Abasi ama ọbọro ete ikpefen. Edieke edide owo 45? Ih, Abasi ekpefen obio oro ke ntak ndinen owo 45. Edi edieke edide mkpasip 40? Abasi ekpefen obio oro ke ntak owo 40, ekpedi 30, me 20. Edi osuk efighe Abraham ke esit. Ndien edieke mikam isimke ukpọk 20? Nte mme andiduñ obio oro eyenana kpukpru inyene mmọ ke ini edisobode obio oro?
Ime Abasi ndikpañ utọñ nnọ mkpe-ubọk Abraham ke abaña mme ukpọñ owo edibighi adaña didie? Nte nnyin ikpetre ndinyene ime, nte enye osuk akade iso ndibeñe? Abasi ikakpaha mba ndikop mme akam Abraham.
Abraham ama ayarare ọfiọk ete ke Abasi ama onyime ọnọ imọ ke ebeñe imọ ke usuñ eke okponde eti-eti, anam ke akpatre, enye ama ọdọhọ ete: “Mbọk, esit okuyat Ọbọñ mi, ndien nyedọhọ ini kiet emi: mme edikut duop do.” Abasi ama ọbọrọ ete, “Ami ndisoboke ke ntak owo 10.” Oro ekedi utit akam oro. Abraham ama enyene edikan ke Abasi, ndien emen mbiomo oro efep, okposuk edi ubiere-ikpe ekedide. Ema esobo Sodom ye Gomorrah koro ikekemeke ndikut mkpasip edinen owo duop ke ofuri idut oro. Mmọ emi ekedide ndinen, ema emen mmọ ewọrọ ekpọñ obio, ndien ikañ ye brimstone edep eto ke heaven eduọhọ man ata idiọk-ñkpọ ye mme idiọk owo emi ekesuhọde.
Uwem Eke Edude Enọ Abasi
Jacob ye Abraham ema ekeme ndibọ ibọrọ ke akam mmọ koro mmọ ekedude uwem eke enemde Abasi esit, ñko, mmọ ema ebọñ akam ke ofuri esit mmọ tutu ibọrọ edi. Ama odu mme owo ke mbuk idut Israel emi ekebọñde akam eti-eti, enyuñ etre udia nde, edi ikọbọhọ ibọrọ. Afanikọñ mmọ ekedi ke mmọ ikenyeneke uwem owo Abasi. Mme ñkpọ emi ekedi se mmọ ekpenamde utu ke mmọ ndibiaña idem mmọ ete itre udia nnyuñ ntuaña mbaña mme idiọk-ñkpọ mmọ: “Nte idighe emi edi utre-udia eke ndimekde enye: eritat uruk idiọk ido, erikpọhọre ubọp-ñkpọ ọkpọnọ, nnyuñ nsana mmọ eke owo efikde nnyak, nnyuñ mbuñ kpukpru ọkpọnọ? Nte idighe ndibuñ uyo fo nnọ owo biọñ, afo eyenyuñ ada mme ubuene eke ediyode edi ke ufọk, ke afo okutde owo iferi, ndien ofuk, enye, ndien mudibeke obukidem fo.” (Isaiah 58:6, 7).
Nso idi ufọn anyan akam ye utre-udia edieke mme owo mifọnke ido ye mmọ eken emi eduñde ye mmọ? Apostle James ama ewet ete: “Edieke eyen-ete eren mme eyen-ete añwan ananade edisine-ñkpọ ye udia usen, ndien owo mbufo kiet edidọhọ mmọ ete, saña suñ-ñ; akpakam afo okut edisine-ñkpọ ye udia: edi mbufo inọhọ mmọ se inanade mmọ ke obukidem, oro ọfọn nso?” (James 2:15, 16).
Utre -Udia
Utre-udia (emi ọwọrọde, nditre ndidia udia) idighe se enamde man mme owo ekut. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini mbufo etrede udia, ekunim iso mfuhọ-mfuhọ, nte mbio mbubik enamde; koro mmọ ekpuhọre iso mmọ, man owo ekut ete mmọ ke etre udia. Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo, Mmọ ema ebọ utip mmọ. Edi ama edi afo, ke ini etrede udia, da aran yet ke ibuot, nyuñ yet iso: man okuwut owo idem ete itre udia, edi man owut Ete fo emi odude ke ndibe idem: ndien Ete fo emi okutde ke ndibe eyenọ fi usiene” (Matthew 6:16-18).
Imenyene mme uwut-ñkpọ ke Ñwed Abasi emi abañade utre-udia, ke ini emi Abasi okodoride akamba mbiomo ke idem nditọ Esie. Moses ama ọdọk ke obot, ọkọbọñ akam, onyuñ etre udia ke usen 40 ke ini Abasi ọkọnọde enye Ibet. Enye ama okop mfighe ke esit abaña utom ndida owo 3,000,000 usuñ nduk ke Isọñ Eñwọñọ, ndien enye okoyom uñwam oto Abasi. Enye ama esin ifik ọbọñ akam, ndien idiaha udia.
Ke ediwak isua ebede, ke ini Daniel edide Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ke Israel, enye, ñko, ama enyene mbiomo ke esit ke abaña ndiọi Nditọ Israel. Enye ama owuk iso esie ese Ọbọñ ke “mkpe-ubọk, ye eseme, ye utre-udia, ye ọfọñ-ikpo, ye ntọñ” (Daniel 9:3). Enye ekebem iso eti Abasi abaña mme eñwọñọ Esie. Ndien enye ayarade mme idiọk-ñkpọ esie, ye eke ofuri owo. Ntọtuñọ edibọñ akam ke ofuri esit esie ye utre-udia ama ada mme utibe edidiọñ ọsọk enye. Angel Gabriel ama edi etiene enye ye mme ntiñ-nnim ikọ emi edide ata utibe tutu ewet mmọ esin ke Edisana Ñwed Abasi.
Ke ini Satan okodomode Jesus ke akai-ikọt, Enye eketre udia ke usen 40. Jesus ekenyene nneme kpukpru usen ye Abasi ke akam, edi ke ofuri ini ọkpọsọñ idomo emi, Enye ikadiaha udia. Ini kiet do, ke adañemi mbet Esie edide etiene Enye, enyuñ eyomde ndifiọk ntak emi mmọ mikekemeke ndibin ndusuk ndedehe spirit nduọk, Enye ọbọrọ ete: “Oruk emi ikemeke ndiwọrọ, ibọhọke ke akam ye itre-udia” (Matthew 17:21). Ndusuk ini ada se ikande akam ofuri esit man ebọ odudu eto Abasi abaña utom kiet mme eken. Nnyin imekeme ndibiom utọ akamba mbiomo emi ekemede ndinam udọñ ndiyom udia akpa ke enyin; midighe ntre, ekeme ndito ke emi itrede ndidia udia, nnyin iwut Ọbọñ nsin-ifik nnyin, ndien ibọ Enye mme edidiọñ eke ewakde ekan.
Ndusuk owo enam utre-udia akabare edi ido, Spirit Abasi inyuñ iduhe ke esit, ndien mmọ eka iso ye utre-udia emi tutu ebiat nsọñidem mmọ. Utọ emi itoho Ọbọñ. Utre-udia ke usen ita, ini kiet, ọniọñ ekem nte ekpekutde ete ke ọfọn. Ke ini Ọbọñ enyikde owo ete ọkpọnọre udia esie onim nsan-nsan ke esisit ini man ada ini onim ebeñe esie ke iso Ọbọñ, Ọbọñ eyebọrọ onyuñ ọnọ utip.
Questions
MME MBUME- Ñkpri nditọ ebeñe nso ñkpọ eto Ọbọñ ke ini mmọ ebọñde akam?
- Ekpri eyen ọkpọbọñ akam abaña nso ke ini enye okopde ubiom-ikpe abaña idiọk-ñkpọ?
- Jacob akanam nso mbemiso enye ọkọtọñọ akam esie ke Jabbok?
- Jacob ọkọbọñ akam abaña nso? Se enye ọkọbọde akawak adaña didie?
- Abraham akanam nso ke ini Abasi ọkọdọhọde enye ete ke imọñ isobo Sodom?
- Ke ntak owo ifañ ke Abasi ekebeñe idem ndinyaña obio Sodom?
- Nso idi ntak emi Jacob ye Abraham ekedoride enyin ete ke Abasi eyebọrọ mme akam mmọ?
- Ikọ emi “Utre-udia” ọwọrọ nso?
- Ini ewe ke owo ekpetre udia?
- Owo akpakama idem esie didie ke ini enye etrede udia?