Lesson 270 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Eyediọñọ idem eyenọwọñ ke ido esie, mme se enye anamde asana, mme onyuñ enen” (Mme Ñke 20:11).Notes
Ufọk
Nte mbon ufọk ewọrọde ebono ọtọ kiet ke itie uwebe ikañ, nnyin ikut ufọk emi-ete ye eka, ye nditọ inañ edude. Kpukpru enyin ewọñọde ese ete ke ata ndopuyo ke ubet emi. Ndien nnyin ikop uyo ete nte enye okotde mbuk ini idap ọnọ nditọ oro.
Edi bet! Emi edi se ikande mbuk ini idap! Oro edi Ñwed Abasi ke enye akama ke ubọk esie. Ke ndikot itie ñwed oro ñkure, ufọk oro owo itiokiet edude etọñọ edọñ, enyuñ emenede uyo mmọ ọtọ kiet ebọñ akam enọ Abasi, nte ikañ ke otuñ ọsuhọrede. Kiet ọkọm kiet ete esiere-o, ndien ufọk idara emi efiak ke itie nna mmọ ke okoneyo oro. Nnyin imonim ite ke ufọk emi edi ufọk eyo oko etiene se mmọ enamde emi mmiwakke ndinam mfin emi, mmidighe ekeme ndidi ekikere nnyin ada nnyin aka edem ekesim isua edip ye ition mme akande oro, koro ọsọñde owo idem ndikut oruk ufọk oro mfin emi.
Nte nnyin imekeme ndise ufọk efen ke Africa emi ikpokotde ufọk obufa emana ke akwa obio? Do ke nnyin ikut ete efen ye eka ye nditọ mmọ. Enyin ye utọñ mmọ, ñko, enyuñ ebet mbuk ini idap nte mmọ esikopde. Edi mbuk enye emi owo ikotke ito Edisana Ñwed Abasi, edi oto ekebe utiñ-ikọ. Nnyin imokut ekpri itie uwut ndise; nnyin imokop mme uyom, imam ye edifiori mkpo. Eyo ke ọsọñ aka edi ufọk emi esuk enọ mkpañ utọñ enyuñ ese ekebe ndise ye inem. Enyin nditọ akabade adat enyuñ ekop mba, edi edinam ikureke kaña, mbubehe onyuñ osuk aka-aka iso.
Ke edade uwem nditọ emi ekọride ke utọ ufọk iba emi edomo, idighe ọkpọsọñ ñkpọ ndikut ata akamba ufọn emi odude ke edikpono Abasi ke ufọk. Ke akpanikọ uwak edidiọñ etiene nditọ emi itie utuak ibuot odude ke ufọk. Edi, edi ñkpọ mbọm nditiñ nte ke ufọk eyo oko, emi ekebakde Abasi ekpere ndidi eke eset. Nnyin idu ke usọp-usọp ererimbot emi ofumerede aka mi, onyuñ efehe aka ko. Enye ọsọsọp, afafina, ọsọsọñ onyuñ ofofut tọñọde ke usen ubọk tutu osim ata okoneyo. Esisit ini odu ndiyak nnọ Abasi.
Mme Ukpep-Ñkpọ Ñwed Abasi Ke Ufọk
Eyak ika ke ñwed Abasi inyuñ ise oruk ufọk eke ọfọnde ke enyin Esie. Abasi ama asian ikọt Esie ebe ke inua Moses ete, “Yak mme ikọ emi Ami ntemede fi mfin emi, edu fi ke esit: nyuñ dọdiọñ siak mmọ nọ nditọ fo, nyuñ kama mmọ ke inua fo ke ini afo etiede ke ufọk fo, ye ini afo asañade ke usuñ, ye ke ini afo anade ke isọñ, ye ke ini afo adahade ke enyọñ” (Deuteronomy 6:6, 7).
Akanam nte afo omodomo ndimum itie ñwed Abasi kiet nsin ke ibuot? Ke ndikot enye ediwak ini, oro edi, ke ini etiede ke ufọk ye ke ini ọwọrọde asaña, ye ke ini anade ke isọñ, ye akpa ñkpọ ke ini afo edemerede ke usenubọk, afo eyekpep ọfiọk ọfọn. Usuñ emi mbon eyo oko ekesinyenede ndikpep nditọ mmọ Ikọ Abasi ekedi oro, sia se ekewetdewet ke kpukpru Ibet mikewakke. Ema enyuñ esian mmọ ete eda ikpa eyen inañ ewet mme itie ke Ibet etebe ke ọkpọiso me ke itọñ-ubọk mmọ. Mme mme owo ema esitebe ñkpọ emi kpukpru ini mme ikesitebeke nnyin ifiọkke, edi ọkọwọrọ ete ke mmọ enyene nditiñ enyin eti-eti ndikpeme nnyuñ nnam Ibet Abasi ekunyuñ efre. Ema enyuñ esian mmọ ndiwet mme ikọ Mbet ke enyin usuñ ye ke itim ufọk mmọ.
Ete Anam Akpanikọ
Ke ini Joshua, eti asaña utom Abasi okoyomde ndikpa, enye ama okot otu owo obon onyuñ etiñ mfọn Abasi ọnọ mmọ. Ukem nte nditọ edade ekanade ete mmọ emi oyomde ndikpa man ebọ mme akpatre ikọ esie, ntre ke nditọ Israel ekebiọñ utọñ enọ mme akpatre ikọ ada usuñ-mmọ. Ndien ke ema ekeduñọre edidiọñ Abasi enye ọdọhọ ete, “Edi mbufo mimaña ndinam ñkpọ Jehovah, emek ke idem mbufo ndien, mfin emi, enye eke mbufo edinamde ñkpọ esie.” Ke ikọ efen: “kufaña, biere mfin emi; kunam nte ererimbot enamde, edi nam nte mme owo eti ibuot enamde.” Ke ñkañ Joshua ikedighe se edadeda ekere: ufọk esie ye ekpuk esie ye nditọ esie ye nditọ ufọk esie, “eyenam ñkpọ JEHOVAH”. Joshua ekedi ebiere-ikpe ye andikara edi osuk onim Abasi akpa ke uwem esie.
Emi ekedi ini mkpe-mbiere ọnọ nditọ Israel onyuñ edi ini mkpe-mbiere ke ini spirit Abasi okotde owo ekededi ndimek. Nte afo ama eyere ikot Christ onyuñ ọdọhọ ete, Ama edi ami ye ufọk mi, nnyin iyenam ñkpọ Jehovah”? Ekeme ndidi odudu fo isọñke ikem ndida ofuri ufọk ñwed nsọk Christ, mme idem ñka ukpep ñwed emi afo odude. Edi edieke afo mmukemeke ndida ediwak owo nte afo akpamade, ke ntre da adaña ibat nte ekemede. Edieke afo odude uwem owo Abasi, ke okotde Ñwed Abasi onyuñ ọbọñde akam, afo emekeme ndida mbon ekpuk mbufo edieke mmọ mmikọbọhọ erinyaña kaña.
Udeme Nditọ Abasi
Edieke afo edide eyen eren, mme eyen añwan emi ete ye eka fo ema ekekpep fi ndima Abasi nnyuñ nnam ñkpọ esie; edieke ete ye eka fo ema ekekpep fi mbet Abasi, afo emenyene mfọniso ata eti-eti. Abasi okop inemesit ye mme ete ye mme eka, ye mme ete ete ye mme eka eka ye mme ete ete ete ye mme eka eka eka emi ekekpepde nditọ mmọ Ikọ Abasi, “Kpañ emana iso ekpefiọk, kpañ nditọ ekpemana, edaha ke enyọñ enyuñ etiñ enọ nditọ mmọ: kpañ mmọ ekpebuọt idem-mmọ ye Abasi, ekunyuñ efre se Abasi anamde, edi enim ibet esie” (Psalm 78:6, 7). Baba ete kiet mme eka ikemeke ndisio isop idiọk-ñkpọ nditọ esie. Mmọ emekeme ndibọñ akam mbaña nditọ iren ye nditọ iban mmọ, edi ibọhọke nditọ emi ewọñọde etiene Abasi enyuñ ekabade esit ekpọñ mme idiọk-ñkpọ mmọ, mmọ eyetak.
Edituak Ibuot Nnọ Abasi Kpukpru Usen
Ke ini ekotde Ñwed Abasi, ke ini etuakde ibuot enọ Abasi ke ufọk, tat “utọñ” esit fo. Edieke afo anamde ntre, afo eyefiọk se ifọnde ye se mmifọnke, ndien emi eyenọ fi uko ndidọhọ ete ih ih ke ini edọhọde fi etiene anam se esit fo ọdọhọde ete ke idotke eyen Abasi ndinam.
Edieke odude eyen eren mme eyen añwan ke otu mmọ eke ekotde ukpep-ñkpọ emi, emi ke ndiọk-iso ete me eka esie mmidighe mme anditiene-Christ, nnyin imọsọñọ ibeñe fi ndisio ini nnim ke usen ubọk mbemiso adaha ufọk ñwed ye ke okoneyo ñko ndibọñ akam. Ke utọ ini oro kot Abasi nyuñ sobo ye Abasi ke akam. Usen-ubọk edi ata eti ini. Nọ Abasi ediye ini usen-ubọk oro; kusio Enye ufep nte mbiet eke eyemede. Afo eyenyene inem oto Enye, emi eyenam fi okunyek ke mme mfina eke edidahade ada ke usen oro.
Akam Udia
Etie nte mme usen ema ebe ke ediwak ufọk ke Africa emi ke ini enọde ikot udia, ufọk etie ekanare okpokoro ekuk enyuñ ebọp enyin mmọ ke ini ete ọbọñde akam. Ikọ Abasi ọnọ ediwak uwut-ñkpọ emi ekpepde nnyin ete kpukpru owo ekpenyene ndibọñ akam mbeñe edidiọñ Abasi nnọ udia mbemiso edia enye. Ke akpatre udia mbubreyo emi Jesus akadiade ye mbet Esie, ke okoneyo emi eketapde Enye enọ, Enye emen uyo, ndien ke Enye ama ọkọnọ Abasi ekọm, Enye obuñ enye (1 Ñwed Corinth 11:23, 24). Kpukpru nnyin imọfiọk ibaña mbuk emi ekebọkde otu owo utim ikaba. Mbemiso edia kiet ke otu udia emi, Jesus emenere enyin ese enyọñ onyuñ ọdiọñ udia oro onyuñ ọnọ ekọm ndien ayak ọnọ mbet Esie ndinọ otu owo. Paul ñko ama ọnọ Abasi ekọm mbemiso enye adia udia esie (Utom Mme Apostle 27:33-37). Nte nnyin ikpọnọhọ Abasi ekọm ke udia usen eke Enye ọnọde nnyin ke ntat-ubọk, akpan akpan eke mbon Africa?
Emi Enyene Mme Enyene-Nditọ Ye Nditọ
Nditọ emi ekọride ke mme ufọk eke itie utuak ibuot nnọ Abasi mmiduhe ke ufọk oro, emi ñko mminyuñ iteñeke Abasi, edu ke ererimbot idomo emi ediduride ukpọñ mmọ ekesin ke nsinsi nsobo, ibọhọke enọ mmọ ifet ndiyom nnyuñ ñkut Abasi. Ndusuk ndiọi ñkpọ emi ekabarede edi mme afia enọ mme ukpọñ ata ñkpri nditọ edi: ndise ofum (movies) ndiọi ndise ekebe ndise, mme ndiọi ukpep-ñkpọ emi otode ekebe utiñ-ikọ, edisine ñkpọ nte mbon ererimbot, ediñwọñ ikọñ ye mme unek ufọk-ñwed, mme ñka ererimbot ye mme mbuwut ndiọi ñkpọ. Nte kpukpru mme enyene nditọ ye kpukpru andikpep ke Usen Ọbọñ ikpadaha ini ikpep nditọ Ikọ Abasi man ebana mmọ idem ndiñwana ye mme ndiọi odudu? Mme ekpeme-erọñ esian nnyin ete ke anawuri ekpe idimumke erọñ sia edide mmem-mmem enye ndimum eyen erọñ. Nditọwọñ etie nte nditọ erọñ emi minyeneke uñwam.
Ikọ Abasi enyene mme enyene-nditọ ye nditọ. Edieke mbubehe fo awakde akan se ọbọñde akam, afo emenyene mbubehe akaha. Edieke eyenọwọñ mmibọhọ ukpep-ñkpọ ikọ Abasi ke ufọk, ñko owo inyuñ inọhọ enye aka ukpep-ñkpọ Usen Ọbọñ, mmọñ ke enye edikop ñkpọ abaña Abasi? Ke akpanikọ, idighe ke ufọk ñwed emi ema eketre ndikot Ñwed Abasi!
Ikọ Abasi ọnọ ewuhọ ete, “Tim teme eyenọwọñ nte ekemde ye usuñ esie: ke ini enye akabarede idem akani owo, enye idikpọñke enye” (Mme Ñke 22:6). Mmọ emi esinde ndida ini ndinam emi enam nditọ mmọ etaba udeme emi nsinsi ini ediyararede ọnọ mmọ nte enyene ndik ntak-urua. Nte itie-ukpono Abasi odu ke ufọk fo?
Questions
MME MBUME- Nnyin ikpenyene ndibak anie?
- Didie ke nnyin ikpama Abasi?
- Tiñ nte Israel ekenyenede ndikpep nditọ mmọ Ibet Abasi.
- Nso oruk ete ke Joshua ekedi?
- Mme itie Ñwed Abasi ifañ ke afo ekeme ndikut emi etiñde abaña ndinọ Abasi ekọm mbemiso nnyin idia udia?
- Nso eridiọñ itiene mmọ emi ekọride ke ufọk emi ebakde Abasi?
- Nte afo omokot Ñwed Abasi onyuñ ọbọñ akam kpukpru usen?