Lesson 279 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Koro ibet edide utuenikañ; ewuhọ onyuñ edi uñwana: ntunọ ye item enyuñ edi usuñ uwem” (Mme Ñke 6:23).

Cross References

I Ifiọk Ọniọñ

1. Ewut mme ñkpọ iduọ ke editie ubiọñ, Mme Ñke 6:1-5

2. Etim eyarare ewut mme ufọn edinam utom ye ufen editie ifu, Mme Ñke 6:6-11

3. Nsobo ke ebet mme idiọk owo ke akpatre, Mme Ñke 6:12-15

II Mme Ñkpọ Emi Abasi Asuade

1. Mbon ñkohore-idem edi ñkpọ mbubiam ke iso Abasi, Mme Ñke 6:16, 17; 11:2; 13:10; 16:18; 21:4; Psalm 10:4; 119:21; Habakkuk 2:4; Mark 7:20-23; 1 Timothy 3:6; 1 John 2:16

2. Esin osu-nsu ke otu mbon mbubiam, Mme Ñke 6:17; 11:1; 19:9; Psalm 15:1, 2; 63:11; Isaiah 44:24, 25; Ñwed Mbon Ephesus 4:25; Eriyarare 21:8

3. Esin mme owot-owo ke otu mmọ ñko, Mme Ñke 6:17; Genesis 4:8-15; 49:5-7; Exodus 20:13 ye Matthew 19:18 da kodomo ye Matthew 5:21, 22 ye 1 John 3:15; Ñwed Mbon Rome 1:28-32; 1 Peter 4:15; Eriyarare 21:8

4. Ewut owo emi aduakde uduak ibak idaha esie ke iso Abasi, Mme Ñke 6:18; Genesis 6:5-7; 8:21; Psalm 10:2; 38:12; 33:10; Ñwed Mbon Rome 1:20-25; 2 Ñwed Corinth 10:5; Job 5:12

5. Owo-ntime okut ete ke Abasi asasua imọ ye ntime imọ, Mme Ñke 6:18; 1:10-19; 4:14-19; Isaiah 59:1-8; Micah 2:1-3; Utom Mme Apostle 13:10, 11; Ñwed Mbon Rome 3:10-18; Psalm 10:4-11

6. Uñwam iduhe inọ owo eke etiede ntiense nsu, Mme Ñke 6:19; 19:5, 9; 24:28; 25:18; Psalm 24:3, 4; Matthew 5:33; Exodus 20:7; 23:1; Deuteronomy 19:16-21; Zechariah 5:3, 4; Malachi 3:5

7. Akpatre ñkpọ mbubiam emi esiakde edi owo emi ọtọde ubahade ke otu nditọ ete, Mme Ñke 6:19; 16:28; 2 Ñwed Thessalonica 3:11, 12; 1 Ñwed Timothy 5:13; 1 Peter 4:15; Hosea 8:7; Ñwed Mbon Galatia 6:8

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ediwak owo edomo ofuri ukeme mmọ ndiwet ediwak ñwed toto ke eset, ndiñwana ndimen ñwut mme usuñ emi mme owo esañade emi enemde Abasi esit, ye enye emi minemke Abasi esit. Edi ke ñwed Abasi ke owo okut mme ikọ eke ememde enyuñ eñwañade ke abaña mme ñkpọ oro minemke Abasi esit. Ikọ emi edi akpan ñkpọ emi etiñde ebaña ke ukpep-ñkpọ emi.

Ke ibuot-ñwed emi, ebem iso etiñ ediwak ñkpọ eke abañade ọniọñ ke mme ñkpọ uwem emi ye mme ñkpọ eke spirit nde. Ke nditim ñkere se nnyin imekde nte ibuot-ikọ ke ukpep-ñkpọ emi, nnyin iyomke ndinam etie nte ibabat mme ufañ-ñwed eken ke ekpri. Ufañ iduhe nditim ñwet mbaña kpukpru ibuot-ñwed oro ọyọhọ-ọyọhọ; ndien sia mme etop emi esinede ke akpa ufañ oro miyomke ntiñ ndian ikọ, nnyin iyenam ukpep-ñkpọ emi añwaña, okposuk edi miniọñke, edi ekpep ediwak ñkpọ.

“Jehovah asasua ñkpọ mitiokiet emi: ukpọñ Esie onyuñ ese mbitiaba emi ke mbubiam.”

Ke utọ usuñ emi, eda nnyin ewut mme ufañ ñwed inañ emi iyomde ndikpep ñkpọ mbaña. Nnyin inyene nditim ñkere mbaña mme ufañ-ñwed emi edieke iyomde mme ufañ eken eñwaña nnyin.

“ỌBỌÑ” idighe efen ibọhọke Jehovah, emi edide andinam ye andinim ediomi ye ererimbot, Abasi ima ye mbọm ye mfọn; Abasi emi asanade ama onyuñ ọfọnde ama, Abasi emi mimaha idiọk-ñkpọ ndomo esisit; Abasi emi miteñeke owo enyin. Abasi emi ekeme ndisua usua emi edide nnen-nnen, emi ọfọnde, ndien do, nnyin imekeme ndidọhọ, nte ke emi owut ata Edisana ye anana-ndo uduot Esie.

Nnyin iyekut ite mmọ eke esuade kiet eken enam idiọk-ñkpọ emi edide ediwot owo. Edi usua eke Abasi enyene ukpuhọre ye usua eke owo emi mimanake obufa. Owo esiwak ndisio usiene oto ke ntak usua. Enye asua owo koro enye ọyọhọde ye idiọk-ñkpọ ufup. Enye asua koro enye mikemeke ndinyene se esit esie oyomde, mme ndikut nte uduak esie ọwọrọde osu. Edi usua eke Abasi edi ndisua idiọk-ñkpọ. Enye asasua ñkpọ emi edehede ye ñkpọ emi misanake, mme asabarede owo. Enye asasua nsọñ-ibuot. Edi ñkpọ eke odotde onyuñ enende ñko Abasi ndisua ñkohore-idem emi adade owo osim nsinsi mfuhọ ye mkpa, edieke eyakde enye odu ke esit owo.

Abasi asasua ñkpọ eke ọbiọñode uduak Esie koro usuñ ekededi eke midighe Esie ọsuñọ ke nsinsi nsobo ye mbiara. Abasi asasua ediduọk iyip owo eke miduehe isop. Abasi asua mme ñkpọ efen ñko, ke itimde ikere nnyin iyekut ediwak ntak emi anamde Abasi asua mmọ ke ofuri edinen ye edisana ido. Edi owo ndidu ke idak idiọk-ñkpọ ñkere nte ke imọ imekeme ndinyene usua koro Abasi ke Idemesie asuade mme ñkpọ emi, idighe ñkpọ efen ikan se ema ekebem iso esiak nte mme ñkpọ emi edide mbubiam ke iso Abasi. Owo emi ọnọde emi nte ntak enye ndinyene asua edi owo emi ọyọhọde ye ñkohore-idem. Ntre yak nnyin itim ikere ntọñọ akwa idiọk-ñkpọ emi.

Iseri Ke Esit Mme Owo

Ekeme ndikabare iseri ete ọwọrọ ñkohore-idem, me ndidọhọ nte idi ñkpọ, me ñwut-idem oto ke idaha emi enye enyenede me ke ñkpọ emi enye anamde, me ke se enye enyenede. Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin ete ke iseri ke esit owo ekeme ndibiaña owo emi onyimede iseri oro odu do. Mmọdo se iseri edide ye se Ñwed Abasi etiñde abaña edinam esie ọwọrọ ndien ete ke iseri edi ata enyene-ndik idiọk-ñkpọ.

Sia mme utom akwa idiọk-ñkpọ emi esañade ñkari-ñkari onyuñ ọsuñọde ke mkpa, edi akpan ñkpọ nnyin ndiduñọre idem nnyin kpukpru ini nse mme ata ekpri ntọñọ esie odu ke uwem nnyin. Owo ekeme ndidọhọ ete: “Iseri emi odude mi ke idem edi ata esisit: oro idiọkke baba kiet inyuñ ikemeke ndinam mi ñkop ndik.” Edi edieke enye ke nda-mmana uduot esie ekemede ndibiaña owo emi ayakde enye odu ke esit esie, inaha nte enọ enye ufañ mme etre ndisio enye mfep.

Edi ata ndisime nnyin ndinyime utọ idiọk-ñkpọ emi ekemede ndibiat nnyin, ọsuhọ ye nnyin nte ñkpọ emi midiọkke minyuñ ikemeke ndisobo owo. Edieke akwa idiọk-ñkpọ emi ama ọkọtọñọ, ndien owo ọnọ mfaña, oro owut ete ke abiaña oro ama ododu ke esit esie. Nte nnyin ikutde, ntọñọ esie ikprike ke baba usuñ kiet. Edi ñkpọ mkpa, ibọhọke ebin enyuñ ebiat efep, ñkpọ ndik kebet ke iso. Utom mkpa esie ama ọtọtọñọ, abiaña emi idiọk-ñkpọ emi akamade iyakke owo emi enye omumde ọfiọk se idiwọrọde ke akpatre. Imotim ikut do ndien ntak emi Abasi asuade iseri!

Owo ekeme ndibup ete nso idi akpan idiọk-ñkpọ emi odude ke iseri? Iseri emenere owo emi edide ubọk utom Abasi, edi ọsuhọre Abasi Andibot enye. Iseri emenere owo ke ekikere idem esie, ntre anam enye edue isop ukpono-ndem koro enye ayakde ubọñ ye esit esie ọnọ ñkpọ eke midighe Abasi. Ñkpọ ekededi eke adade itie Abasi edi ndem. Edieke nnyin itañde idem ibaña itie nnyin me se nnyin inamde, me se nnyin inyenede, mme ñkpọ emi eda itie ima Abasi ke esit nnyin. Ntre mbon iseri iduehe isop ke ndimenere idem ye ndibiat enyiñ Abasi ikpọñ, edi edue ñko ke ukpono ndem. Abasi eyekpe ikpe onyuñ osobo okpono-ndem, ñko esit iseri edi mbubiam ke iso Abasi.

Mme Edeme Nsu

Sia Abasi edide Enye emi anamde ediomi ye Enye emi ekpemede ediomi, ñko, sia Enye okobotde owo ke mbiet Esie onyuñ oyom ete owo ebiet Imọ kpukpru ini, nnyin iyekut ite tọñọ nte ikọtọñọ ndiduñọre itie ñwed emi, mmọ eke esude nsu edi ñkpọ mbubiam ke iso Abasi.

Mme owo ebahare abiaña esin ke ikpehe ke ikpehe enyuñ etiñ ete ke ndusuk abiaña enen etiene se itibede, ntre oro idighe idiọk-ñkpọ. Edi Abasi ama ebiere ikpe ọnọ “kpukpru mme osu-nsu” ete udeme mmọ edidi udiana mkpa emi idorienyin ubọhọ miduhe.

Se ekotde “mme osu afia nsu esuk edu ke otu kpukpru mme osu-nsu.” Kpukpru ñkari ifiọk abiaña, edide owo kiet anam, mme idut ye idut enam, ke edọhọde ih ih ke ini ekpedọhọde ih, ke ini enamde ediomi ke abiaña, me ke ini etiñde se midighe akpanikọ, kpukpru emi edi nsu enyuñ enyene ufen ke iso Abasi.

Ndusuk owo edọhọ ete ke nsu enen edieke edade enam utom Obio Ubọñ Abasi aka iso. Mme usuñ Abasi edi akpanikọ. Jesus edi akpanikọ. Edisana Spirit ada owo usuñ osim ofuri akpanikọ. Ikọ Abasi edi akpanikọ. Abasi ikemeke ndinam idiọk-ñkpọ. Abasi ikemeke ndisu nsu. Mme asaña-utom Esie ñko idinamke idiọk idinyuñ isuhu nsu inyuñ inamke idiọk-ñkpọ emi ke ntak edimenere utom Abasi.

Uwot-Owo

Ke ata eritọñọ Cain okowot Abel ndien akabare edi akpa owot-owo emi ewetde enim. Ubierikpe Abasi ama ọsọsọp osim Cain, enye ke idemesie edi ntiense ete ke ufen imọ okpon akan imọ ndibiom, Abasi edi andinọ nnyin uwem, Enye onyuñ enyene ọyọhọ unen nditọñọ ntak mbọ. Ke idak ibet Moses, Abasi ama ọnọ mme andikara unen ndibiere ikpe mkpa nnọ mmọ emi enamde ndusuk idiọk-ñkpọ. Enye ama ọnọ odudu ete esọhi kpukpru mme idut emi mikabakke Abasi efep ke iso isọñ mbak idiọk-ñkpọ mmọ editọt. Edi, unen ndida uwem owo enyene Abasi.

Uwot-owo edi ndisobo owo nto ke usua. Ndisobo uwem owo ke ekọñ ke idiọk usuñ edi uwot-owo. Se ekotde “ediwot ke ntak mbọm,” mme edisioño idibi, kpukpru edi uwot-owo. Edi ediwot owo ke ndudue, me ediwot unam idighe uwot-owo. Ibet emi ọdọhọde ete “Kuwot owo,” enam enye añwaña nnyin ke Obufa Ediomi. Ke akpa ifet esọñọ ete ke ibet oro ọwọrọ ete “Kuwot owo” (Matthew 19:18). Jesus ama akabare ibet emi onyuñ owut nte Obufa Ediomi anamde enye okoñ ke ndidọhọ ete edieke nnyin isuade owo ekededi nnyin imedue isop uwot-owo (Matthew 5:21, 22; 1 John 3:15).

Owo ndiwot idemesie edi uwot-owo ñko. Owo inyeneke unen ndida uwem esie. Edi akpanikọ ete ke ini owo owotde idemesie enye anam idemesie idiọk ndien ke ntak oro enye enyene ndibọ ufen idiọk-ñkpọ esie. Owo emi owotde idemesie anam idiọk-ñkpọ ye Abasi, enye enyene ndibọrọ mbume idiọk-ñkpọ oro ke ini enye edidade ke iso itie ikpe.

Mme Mbubiam Ñkpọ Inañ Eken

Mme ñkpọ inañ eken emi Abasi asuade emi iyomde ndikere mbaña esuk edi mbubiam ke iso Abasi. “Esit eke aduakde uduak ibak” ye “owo eke oyokde nyok, nte ntiense nsu” edu ke se nnyin ikebemde iso iwet ke abaña mme edeme nsu emi owo enyenede. Esit mme owo ema ebiara tọñọ ke ini emi owo ọkọduọde enyuñ ewọñọrede ebine se idiọkde. Satan ikabiatke ini ndomo kiet ndineñere nsuhọre mmọ oro, emi ke nsọñ-ibuot mmọ ye Abasi, ekekpọñde obio-ubọñ edinen-ido, enyuñ ekabare eduk ke ukwañ ido. Tọñọ ke ini oro unana uteñe Abasi eneñere ada itie onyuñ ọtọt eti-eti ke ererimbot. Unana uteñe Abasi emi ama atara ọyọhọ kpukpru ebiet ini kiet tutu Abasi osobo kpukpru mme andiduñ isọñ ke esiode owo ifañ emi Enye akadade ubom afak. Edi oruñ idiọk-ñkpọ mmọ oro ekewotde ke mmọñ-ukwọ, ye ofuri ubon owo emi esuk enyenede uduot idiọk-ñkpọ ọtọñọde ke ini mmọñ-ukwọ, edi koro “Kpukpru ñkpọ ke ekikere esit enyuñ esuk edi idiọk kpukpru ini” (Genesis 6:5).

Ofuri udọñ owo edi idiọk. Mme udoñ esit esie edi idiọk-ñkpọ. Enye etie ekere idiọk-ñkpọ onyuñ anam ñko. Emi oto ke uduot idiọk-ñkpọ esie. Iduhe ñkpọ ndomo kiet efen emi enye ekemede ndinam ye uwem idiọk-ñkpọ esie. Ñkukure se enye enyenede ndinam edi ndika ke Calvary ye akam editua-mkpọfiọk edieke enye oyomde ndibọhọ nsinsi nsobo. Edinam akpanikọ iduhe ke enye. Enye ekeme ndisu nsu – midighe etiñ akpanikọ - nte ekemde ye uduak esie, etiene nte owo emi enye adade nte ete-ufọk esie oyomde enye anam, idighe aba nte Ete-Ufọk Akpanikọ emi edide Ọbọñ Abasi Andikpon-ñkan oyomde. Owo emi osuk odude ke akani uduot oro, edi ñkpọ mbubiam ke iso Abasi. Enye eyesuk odu ke utọ enyene-ndik ye itie unana idorienyin oro ibọhọke enye akabare ọkpọñ idiọk-ñkpọ esie onyuñ oyom mbọm Abasi emi osuk okotde enye kpukpru ini ete akabare esit onyuñ edibọ erinyaña.

Ñkukure ukpuhọre emi odude ke ufọt “ukot eke ọsọpde ebine idiọk” ye “owo eke edemerede utọk ke otu nditọ ete kiet” edi ke idaha edinam mmọ ye mme owo eke mmọ enamde ibak.

Ibak ọwọrọ ndutime me iyaresit emi otode edinam owo. Abasi okot nnyin ete ididu ke emem. Enye onyuñ etiñ ọnọ nnyin ete nnyin inyene ndime anyan ime, itua owo mbọm, ifọn ido, inyuñ itie suñ-suñ. Owo ndutime ikemeke ndinam emi. Owo emi edemerede iyaresit, me onyuñ enemde esit ke ini mme owo enamde ntre, isañake saña ndomo esisit itiene udọñ Edisana Abasi emi oyomde nnyin itie nte Enye. Enye ọdọhọ nnyin ete “etiñ enyin esaña ke emem ye kpukpru owo, enyuñ esaña ke edisana ido, koro esiode oro efep baba owo kiet idikwe Ọbọñ” (Mme Hebrew 12:14).

Owo emi ọtọde ubahare edi ata owo mbubiam ke iso Abasi, akpan-akpan ke adañaemi enye ọtọde ubahare ke otu nditọ ete. Owo emi ke ata akpanikọ, odomo ndibiọñọ utom Abasi, ye ndinyuñ mbiọñọ Obio Ubọñ Christ. Ke utọ usuñ emi, enye enyene ebuana ye spirit andibiọñọ Christ.

Ebiet ekededi eke emem odude, enye emi ọtọde ubahare ada ekọñ oduk do. Ebiet eke akpanikọ odude, enye ada abiaña aka do. Ebiet eke uko ye mbuọtidem, ye idorenyin edude, idiọk owo emi, emi Abasi asuade ada mfaña aka do, ke abaña kiet me ke abaña kpukpru nti ido emi. Mme owo eyeda mfọn ye ifiọk Abasi ebọp, edi owo emi abiat kpukpru se ekebọpde. Mme owo eñwana ọkpọsọñ ndibọp mme ñkpọ oro edibighide emi edinyuñ anamde Obio Ubọñ Heaven aka iso, edi owo mbubiam emi añwana ndibe-ndibe ke ofuri ukeme esie ndibiat se ekenamde ndimenere ukpono ye ubọñ Abasi ikpọñ.

Owo emi ọtọde ubahare isiwakke nditiñ akpanikọ. Enye esisu nsu, midighe ọnọ ekikere eke minenke. Enye iwakke ndiyom se idide akpanikọ, koro etie nte utom esie eneñere ọfọn edieke akpanikọ odibede, eyighe onyuñ adade itie. Enye etiene nde ikpat ete-ufọk esie Satan, emi edide andidori ikọt Abasi ikọ, ete ufọk esie onyuñ ọsọp ndinọ ofuri uñwam ekededi eke enye okpoyomde ndida nnam utom esie man ọwọrọ etop.

Ufọn Owo Ndikpeme

Yak nnyin ikuduk nduk ye asua ukpọñ nnyin ke ndidue ke ñkpọ ekededi emi Abasi asuade emi onyuñ edide mbubiam ñkpọ ke iso Esie. Nnyin imekeme ndikut ke itie ñwed emi nnyin inyenede ukpep-ñkpọ emi, ite ke idighe Abasi ndisua mme ñkpọ emi esiakde do ikpọñ, edi Enye onyuñ ada mmọ emi enamde mme ñkpọ oro nte mbon mbubiam.

Nnyin idotke ndikut ima Abasi ye mbọm emi otode uwa Esie, mme mfọn-ido Esie. Edi Enye ama añwaña kpukpru nti ñkpọ ye mme enọ eke efọnde ema ọnọ nnyin oto ke ima ye mbọm ye mfọn-ido Esie. Sia mme mfọn emi minyeneke adaña, onyuñ edide nsinsi ke idaha esie, mmọdo mmọ ekeme ndisim ata akpatre oburobut owo. Hell edi ata idiọk itie emi ọyọhọde ye ukut koro kpukpru mmọ oro edude ke esit eyefiọk ete ke Abasi eneñere asua mmimọ. Abasi ndisua owo, ndinyuñ ntre ndinam mbọm Esie osim enye, nnyuñ ntre ndidiọñ owo ye nti ñkpọ Esie, eyediọk akan ñkpọ ekededi eke owo ekpekerede.

Nnyin imenem esit eti-eti koro nnyin inyeneke ndiduk ke ebiet ndutuhọ ye unana idorienyin emi. Ekpri ikọ emi itimde ima ikan, emi inyuñ iwakde nditi kpukpru ini ke Ñwed Abasi, ekem ndinọ nnyin idorienyin emi nnyin iyomde. Edieke nnyin inyimede etop emi odude ke itie-ñwed emi, inyuñ ibọde enọ emi Abasi ọkọnọde, nnyin iyekabare inyene idara emi ọyọhọde ye nsinsi emem, emem emi owo mikemeke ndibuk, ye kpukpru mme nsinsi edidiọñ eken ye mme utip emi Enye ọñwọñọde ọnọ nnyin. Nnyin imenem esit eti-eti koro “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọñ-ikpọñ Eyen emi Enye obonde ọnọ; man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okutak, edi enyene nsinsi uwem” (John 3:16).

Questions

MME MBUME

1. Nso idi ntak emi anade owo ekpeme eti-eti mbemiso enye onyime nditie ubiọñ nnọ owo efen?
2. Nso ke mme akpa ufañ ke itie-ñwed emi nnyin inyenede ukpep-ñkpọ emi ito eteme nnyin ete inam edieke inyimede nditie ubiọñ?
3. Nso uwut-ñkpọ ke otu se Abasi obotde, ke Abasi ada ekpep nnyin abaña ndinam utom?
4. Nso ke ifu ada ọsọk owo ke ñkañ spirit ye ke ñkpọ obukidem?
5. Nso idi utit oburobut owo?
6. Siak mme ñkpọ itiaba emi Abasi asuade, emi edide mbubiam ke iso Esie.
7. Da kiet kiet ke otu ñkpọ itiaba emi nyuñ tiñ ntak emi Abasi asuade mmọ ye idiọk emi mmọ enamde edieke misioho mmọ ifep.
8. Siak mme itie-ñwed efen ke Obufa ye Akani Ediomi ndiwut ata akpatre idiọk-ñkpọ emi odude ke esit ñkpọ mbitiaba emi kiet kiet.
9. Nso idorienyin ke owo emi eduede ke mme ñkpọ emi enyene?
10. Kpep Ñwed Mbon Rome 5:8 sin ke ibuot nyuñ kot nọ mmọ oro afo okutde ete ke mmọ enyene idorienyin ke Abasi.