Lesson 276 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ami ndi eriset ye uwem: owo eke ọbuọtde idem ye Ami, okposuk edi nte enye ama akpa, enye eyedu uwem” (John 11:25).Notes
Ndinam Uduak Esie
Adañemi Jesus oyomde ndikpa ke krọs Enye ọdọhọ ete, “Okure.” Enye okowut ete ke Imọ ima inam utom emi Abasi ọkọnọde Imọ ima. Toto ke ini uyen Jesus, Enye ama etiñ enyin ke ndinam uduak Abasi. Ke ini Jesus ekedide eyen isua duopeba Enye ama ọdọhọ ete, “Nte ifiọkke ite, nnyene ndidu ke ufọk Ete Mi?” (Luke 2:49). Ke akade iso mme ikọ Esie ekedi: “Udia Mi edi ndinam uduak Andidọñ Mi, nnyuñ mma utom Esie” (John 4:34). Mbemiso ekọñ Jesus ke eto Enye ete, “Ete, ini emedi;... ke emi ñkanamde utom eke Afo ọkonọde Mi nnam” (John 17:1, 4). Ke ndinam emi, Jesus ọkọnọ nnyin eti uwut-ñkpọ. Edi se inemde Abasi esit, onyuñ odot nnyin mme anditiene Enye ndinam uduak Esie. Nnyin ikpakam inam ibe ndinyenyene udọñ edinam uduak Abasi, edi inanam se Enye oyomde nnyin inam.
Mkpa Christ ikanamke ukpep-ñkpọ Esie etre. Mbet ema eka iso ke utom oro, ke ndikwọrọ nnyuñ nsuan Eti-mbuk (Gospel). Akana Enye akpa man nnyin ikpenyene ifiọk edifen ke mme idiọk-ñkpọ nnyin, koro “eriduọk iyip miduhe, edidahado inyuñ iduhe” (Mme Hebrew 9:22). Jesus ekedi Eyen Erọñ Abasi emi ekeduọkde Iyip Esie man owo ekededi eke onimde Enye ke akpanikọ ọkpọbọ edifen ke mme idiọk-ñkpọ (John 3:16; Matthew 26:28).
Mme Ntiñ-Nnim Ikọ Esu
Ekekọñ Jesus ke ufọt inọ iba ukem nte ikọ Abasi eketiñde: “Enyuñ ebatde Enye esin ke otu mme anam-idiọk” (Isaiah 53:12; Mark 15:28). Sia ekedide usen mbeñe-idem ke abaña Sabbath, “mbak mme okpo edisuk ekọñọ ke krọs.” Mbon-ekọñ ema edi ndinam mmọ oro ekekọñde esọp ekpaña, edi Jesus ama akpakpa. Mmọ ikobuñke Jesus ukot nte mmọ ekenamde ye mmọ eken. Nte ededi kiet ke otu mbon-ekọñ ama ada eduat okim Jesus ke ñkañ, ndien “idaha oro iyip ye mmọñ eto do ewọrọ.” Mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ema etiñ ebaña emi ñko. (Kot Zechariah 12:10 ye Psalm 34:20).
Edibuk Esie
Usen emi ekebukde Enye ekedi usen mfuhọ ọnọ mbet. Mmọ ikotimke ifiọk ikọ Jesus ke abaña mkpa Esie. Mmọ ekekere ete ke Enye eyenim Obio Ubọñ ke isọñ ke utọ ini emi, edi ke emi Enye ama akpa. Mbet ekedu ke ndik, ekop mmem-idem, enyuñ eyọhọ ye mfuhọ.
Owo iba ke otu mbon Sanhedrin, oro edi esop mme Jew, emi ekenimde mme ukpep-ñkpọ Jesus ke akpanikọ ema edu. Ke utọ ini emi ọkpọsọñ mfuhọ okodude ke otu mbet eken, owo iba emi ema ewut ima emi mmọ ekenyenede enọ Jesus. Kiet ke otu mmọ, Joseph emi okotode Arimathaea, etiene Pilate uko-uko ekebeñe ndise ñkpọ mbaña okpo Jesus. Enye eken, Nicodemus, ama ada akamba ye ñsọñ-urua aran mbuaha myrrh ye aloe edi. Mme ñkpọ emi ke ekeda ediọñ okpo Jesus ke abaña edibuk Enye nte ido mme Jew ekedide.
Mbon emi ema ekop but ndiyarare idem mmọ nte mbet Jesus. Edi ke ini emi, edinam mmọ ama owut akwa ima emi mmọ ekenyenede enọ Ọbọñ. Emi ekedi ini idomo, edi owo iba emi ikabiatke ini ndiwut nte mmọ ekedi mbet Jesus. Nte Ọbọñ ekeme ndidorienyin ke nnyin nte ke iyesọñọ ida ke se inende? Nte Enye ekeme ndinyene idorienyin ke nnyin ndinam akpanikọ ke ini edomode nnyin? Nte Enye ekeme ndidorienyin ke nnyin ndiwọrọ ñka ke ini utom odude ndinam?
Enam Enọ Ọbọñ
Edibuk Jesus akasaña ukem nte ntiñ-nnim ikọ emi ema ekewewet (Isaiah 53:9). Joseph, owo Arimathaea ekedi owo inyene (Matthew 27:57). Ke iñwañ, enye ama anam obufa udi ọnọ idem esie emi eketuñde ke itiat. Joseph ama onyime ndiyak udi emi nnọ Ọbọñ. Nnyin mfin imenyene mme ñkpọ emi nnyin ikotde inọ idem nnyin inyuñ iduakde ndida nnam ñkpọ nnọ idem nnyin. Mme ñkpọ emi ekeme ndidi uwem nnyin, ini nnyin, me nda-mmana enọ nnyin, ye inyene nnyin. Nte nnyin imonyime ndida mmọ nnam utom nnọ Ọbọñ? Joseph owo Arimathaea ama ọnọ Jesus se enye okonimde ọnọ idemesie. Ema enim Jesus ke itie emi Joseph akaduakde ọnọ idemesie ndien ema ekpat akwa itiat ekibi ke inua udi.
Ndinim Ukpeme
Okposuk edi eketiede nte ke mbet iketighi, ikpọ oku ye mme Pharisee ema eti se Jesus ọkọdọhọde. Mmọ etiñ enọ Pilate ete ke Jesus ama ọdọhọ ete ke iyeset ke ọyọhọ usen ita. Mmọ ebeñe Pilate ete enam etim ekpeme udi, man okpo Jesus osuk esine do. Pilate ọbọrọ mmọ ete, “Mbufo emenyene mbon-ukpeme: mbufo eka ekekpeme udi nte ekekeme,” nte ñkpọ eke enye ekeyikde ukeme mmọ ndibiọñọ odudu Ọbọñ. Gamaliel akwa ekpep ibet ama enyene ukem ekikere emi, ke ini enye ọkọdọhọde ete, “edi edieke otode Abasi, mbufo idikemeke ndiwuri mmọ” (Utom Mme Apostle 5:39). Ikpọ oku ye mme Pharisee ema edomo ndikpeme udi ke ndinim idiọñọ (edidem) ke itiat enyuñ enim mbon ukpeme.
Ukpọk Udi
Ke Usọrọ Nsaña-mbe (Passover) ama ekebe, ke ñkim-ññwaña usenubọk Mary Magdalene aka udi Jesus. Ke ini okokutde ete ema ekekpat itiat ke inua udi efep ye nte udi anade ukpọk enye iketighi ite ke Jesus ama etiñ ọnọ mmọ abaña eriset Esie (Matthew 16:21; 20:19; John 2:19). Mary Magdalene efehe etiene Peter ye John. Enye ọkọdọhọ ete, “Ekemen Ọbọñ efep ke udi, ndien nnyin ifiọkke ọtọ nte enimde Enye.” Iren-owo iba oro efehe eka ke udi. John ekebem iso osim do, ndusuk sia enye ekedide akparawa onyuñ ekeme ndisọp itọk.
Ke ini John okosimde ebiet emi ekenimde Jesus, enye ebet ke añwa onyuñọ ese esit udi. Ke ini Peter okosimde, enye ama ọsọp ọsuhọre oduk ke udi ndien John etiene enye. Mmọ ema ekut linen ọfọñ ubuk okpo nte anade do, edi ọfọñ emi ekebọpde Jesus ibuot akana ke ebiet efen. Edi akpanikọ ete mmọ ema ekop Jesus etiñde abaña eriset Esie. Mmọ ema ekop edi ikañwañake mmọ. Nte mmọ esuk edade do, ese, mbuọtidem ama ọtọñọ ndidemere ke esit John. “Enye okut onyuñ onim ke akpanikọ.”
Ama Eset
Owo baba kiet ikemenke Jesus ifep. Enye ama eset ke mkpa, ndien ọkpọñ mme ọfọñ-okpo ke udi. Utibe-ñkpọ oro ama ada itie nte Jesus ọkọñwọñọde. Jesus ama anam mmọ efen eset ke mkpa, nte eyen ebekpa Nain (Luke 7:15), eyen-añwan Jairus (Matthew 9:18, 25), kpa ye Lazarus emi ema ekebuk ke usen inañ (John 11:17, 44). Edi Jesus ekeset ọwọrọ ke udi oto ke odudu Abasi. Akanam utọ utibe-ñkpọ oro itibeke inyuñ idaha itie tọñọ ini oro. Jesus enyene odudu emi akande mkpa ye udi (Ñwed Mbon Rome 6:9). Enye edi andikan mkpa ndien koro Enye odude uwem nnyin ñko iyedu uwem (John 14:19).
Akpa-Mbuñwum
“Edi ke akpanikọ ema enam Christ eset ke mkpa nte akpa mbuñwum ke otu mmọ emi edede idap” (1 Ñwed Corinth 15:20). Sia Christ ama ekeset, nnyin ñko iyeset (1 Ñwed Corinth 15:23). Ke eridi Jesus, eyefri ukorowo Abasi ndien “mmọ emi ekpañade ke Christ eyebem iso eset: ndien eyemen nnyin emi idude uwem emi isuhọde edọk ye mmọ ke ikpa-enyọñ, man isobo ye Ọbọñ ke enyọñ: ntem ke nnyin ididu ye Ọbọñ ke nsinsi-nsinsi (1 Ñwed Thessalonica 4:13-17). Jesus ekedi akpa andiset ñwọrọ ke udi ke utọ usuñ oro. Enye akanam emi ọnọ nnyin. Enye ke “ekeyak enọ ke abaña ndudue nnyin, ekenyuñ enam Enye eset, man ikpe etebe nnyin” (Ñwed Mbon Rome 4:25).
Ndinim Eriset Ke Akpanikọ
Edi akpan ñkpọ mme owo mfin ndinim eriset ke akpanikọ. Edinim eriset ke akpanikọ edi akpan ñkpọ ke abaña erinyaña ukpọñ owo. Ñwed Abasi ọdọhọ ete: “Koro edieke afo adade inua fo onyime ete Jesus edi Ọbọñ, onyuñ onimde ke akpanikọ ke esit fo ete, Abasi akanam Enye eset ke mkpa, eyebọhọ” (Ñwed Mbon Rome 10:9).
Eriset ke mkpa Christ ọnọ kpukpru mme andinim ke akpanikọ idorienyin (1 Peter 1:3). “Kpukpru owo eke edoride enyin ke Enye ntem enam idem asana, kpa nte Enye asanade’ (1 John 3:3). Oro owut ete ke owo enyene ndibeñe esit ye uwem esie man odu ke mbeñeidem ke abaña eridi Jesus. Enyene ndinam enye asana oto ke Iyip Jesus, enyuñ eyet esit esio kpukpru idiọk-ñkpọ. Owo ana enyene odudu Abasi ke uwem esie man ekeme ndikop uyo ukorowo ke ini Jesus edidide. Nso utibe ini ke edidi ọnọ mmọ emi enamde Ikọ Abasi! Nte afo emebeñe idem abaña ini emi Jesus edidide nditañ ikọt Esie?
Odu-Uwem Christ
Nnyin inam utom inọ odu-uwem Andinyaña, idighe enye emi osuhọde ke udi. Christ nnyin enyene kpukpru odudu onyuñ ọnọ nnyin akwa idorienyin. Nnyin imọfiọk ite Christ ke odu uwem, koro Enye oduñde ke esit ikọt Esie. Enye eyeyarade Idemesie ọnọ kpukpru owo eke eyomde Enye, ukem nte Enye akanamde ọnọ Mary Magdalene ke iñwañ. Enye ikọdiọñọke Ọbọñ tutu Enye okot enyiñ esie. Ke akade iso, Enye owut mbet eken Idem. Ediwak ikọdiọñọke Jesus tutu Enye atat mmọ enyin. Ediwak ñko ikonimke ke akpanikọ tutu mmọ ekut Enye ke enyin. Jesus ama ọdọhọ ete, “Ọfọfọn ọnọ mmọ emi mikekwe, edi enimde ke akpanikọ.”
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi nnyin inamde Usọrọ Eriset ke Mkpa Christ?
- Nso idorienyin ke enye ọnọ Anditiene-Christ?
- Ke udi anie ke ekebuk Jesus?
- Anie okobuk Jesus?
- Nso idi ntak emi mbet ekefuhọde?
- Nso idi ntak emi ikpọ oku ye mme Pharisee mikekemeke nditim ñkpeme udi?
- Ekebighi didie tọñọ nte ekebuk Jesus ndien Enye ekeset ọwọrọ ke udi?
- Siak mme ntiñ-nnim ikọ ifañ emi ekesude ke ini mkpa, edibuk ye eriset Christ.
- Mbet ekenam didie efiọk ete Jesus ama eset onyuñ odu ke uwem?
- Nnyin inam didie ifiọk ite Jesus ke odu uwem mfin?