Lesson 277 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Eyen mi, kufre mbet mi; edi yak esit fo ekpeme mme ewuhọ mi” (Mme Ñke 3:1).Notes
Inemesit Iduhe Ke Inyene
Edidem Solomon ama ekpep oto mbufiọk onyuñ ọdiọñọ se ikemede ndinam mme owo ekop inemesit, ñkpọ oro edi se ererimbot mikemeke ndinọ. Enye okoduñ ke ediye okure edidem ke ufọt ediwak ñkpọ-uto ererimbot emi ekeyede eti-eti. Mme ubom nsuñ-ikañ esie kpukpru ini esiwat eduk ke mme isen akpa-inyañ ndiyom mbufa nsọñ-urua inyene man eda esọk enye. Mme asaña-utom esie esọp eduk mi ye ko ke ñkop-uyo ke kpukpru ewuhọ esie; mbon-ekọñ esie ñko ke kpukpru ini ekedu ke mbeñidem ndiñwana nnyuñ nda obio ekededi eke enye oyomde nnyene.
Edidem Solomon ọkọdọ eyen edidem Egypt, oro akanam enye okut mfọn ke iso edidem Egypt. Enye ama enyene ata ediwak ñkpọ emi ediwak enamde mkpọsọñ utom man enyene, mme ñkpọ eke mmọ enyenede udọñ enyuñ eñwanade ndinyene; edi ye kpukpru oro, enye ọkọdọhọ ete: “Kpukpru ñkpọ edi ikpikpu.” Enye ikekwe inemesit ke mme ñkpọ ererimbot emi.
Inemesit Odu Ke Ifiọk
Edieke inemesit miduhe ke inyene, ukpono ye etop, nso ñkpọ ndien ekeme ndinọ? Ifiọk emi otode Abasi. Nte afo ọmọdiọñọ usuñ nte nnyin isañade inyene ifiọk oro? Nnyin ikpepke enye ito mme ñwed ufọk-ñwed nnyin. Solomon ama ekpep akpanikọ onyuñ ọdọhọ ete: “Uteñe Jehovah edi eritọñọ ifiọk.” Ke ntem ke nnyin ikut ite ke ata ntọñọ inemesit nnyin edi ndima Jesus eti-eti tutu nnyin idu uwem eke enemde Enye esit, inyuñ inyene ndik mbak idiyat Enye esit.
Solomon ọkọdọhọ ete: “Eyen mi, kufre mbet mi; edi yak esit fo ekpeme mme ewuhọ mi.” Enye ọkọtọñọ ntak ayak etop emi Abasi ọkọnọde Moses ke mme isua ikie emi ekebede ke abaña ibet: “Nyuñ dọdiọñ siak mmọ nnọ nditọ fo, nyuñ kama mmọ ke inua fo ke ini afo etiede ke ufọk fo, ye ini afo asañade ke usuñ, ye ke ini afo anade ke isọñ, ye ke ini afo adahade ke enyọñ” (Deuteronomy 6:7). Ikọ Abasi, ke etọde ye akam ke esit eyen-ọwọñ, enye idifreke. Ukpep-ñkpọ Ñwed Abasi emi enọde eyen-ọwọñ ke enye ama okokpon, idiñwamke ndidiọñ unana edikpep emi eketrede ndinọ enye ke ini enye ekedide ekpri-eyen.
Ikọ Ke Esit
Ndusuk owo esin ifik ekpep man ediọñọ mme ewuhọ Abasi. Mmọ emum ediwak ufañ ke Ikọ Abasi esin ke ibuot, enyuñ esaña ke enyọñ-enyọñ ido enim mbet Abasi. Edi Solomon ama ayarade ọfiọk ete ke oyom se ikande oro ndinam owo okop inemesit. Enye ama ọdọhọ ete: “Yak esit fo ekpeme mme ewuhọ mi.” Ke ini nnyin imanade obufa ke akpanikọ, nnyin imenyene mme ewuhọ Abasi ke esit nnyin. Edu- uwem nnyin ọkpuhọre, ndien nnyin iyenam uduak Abasi koro nnyin imade Enye. Do ndien ke inemesit nnyin ọtọñọ.
Ndisaña Ke Ifure
Ke nnyin ibọde erinyaña, obufa uwem ọtọñọ ke esit nnyin. Idara otode Abasi eyesọñọ nnyin idem onyuñ ọnọ nnyin nsọñ-idem. Edi nnyin inyene ndika iso ndu uwem ke ererimbot, ndien mme idomo eyedi etiene nnyin. Isañ nnyin ke ediwak ini ididighe mmem-mmem. Do nnyin iyetim ifiọk ikan nte ikọfiọkde ke akpa ini ibaña nte ima Abasi okponde ọnọ nnyin. “Ndien afo eyesaña ke usuñ fo ke ifure, ndien ukot fo idituahake. Ke adañemi afo anade ke isọñ, udufeheke ndik: ndien ke ini afo ọsuhọrede ana, idap eyeniñe fi.”
Nnyin imawak ndikop mme owo etiñde ebaña unana idap ke ediwak okoneyo ke adañaemi mmọ ekedide mme anam-idiọk. Mmọ ema enyene mfina eto mme idiọk edu-uwem mmọ, ndien mmọ ekekere ete ke ofuri ererimbot ekesasua mmimọ, owo baba kiet inyuñ ikereke ibaña. Edi ke Jesus ama okoduk ke esit mmọ, emen mbiomo mmọ efep. Mmọ ekeme ndien ndide idap ke emem enyuñ ekop inem ke ini nduọk-odudu mmọ. Abasi ama ekpep mmọ ete ke Imọ, ke ikere mmọ, ke inyuñ inọ mbon ima Imọ idap.
Ediwak mbon-ekọñ emi edide ikọt Christ ema eduñọre efiọk ke ini ekọñ ete ke Abasi ọnọnọ nditọ Esie nduọk-ododu. Ke ufọt ọkpọsọñ ukpeme kpukpru ini ke abaña mme asua, ye ke nnan-enyin emi mkpa ekperede, mmọ ema ekeme ndisuhọre ntie nnyuñ nduọk odudu ke efiọkde ete ke angel Abasi ama ekpere man ọnọ mmọ uñwam.
Edieke afo okopde ndik, tiñ nọ Jesus. Beñe Enye emen ndik oro efep. Edieke afo edide owo Christ, mme angel Esie ke esese fi, eyenyuñ ekpeme fi.
Ifiọk Ibuot Nnyin
Uwak nti item efen emi Solomon ọkọnọde ekedi, “Buọt idem fo ye Jehovah ke ofuri esit fo; ndien kuberi edem ke asian fo.” Nnyin ke kpukpru ini isiyom mme ñkpọ etibe ke usuñ nte nnyin ikaduakde, ndien ke etrede nditibe ntre, nnyin ikop mfuhọ koro okpu nnyin. Abasi ọfiọk se ifọnde ye nnyin akan nte nnyin ifiọkde, ndien Enye oyom nnyin ibuọt idem ke ifiọk Esie. Enye ọmọfiọk abaña mfuhọ emi ekemede ndisim nnyin, ndien “kpa nte ete atuade nditọ esie mbọm, kpa ntre ke Jehovah atua mmọ eke ebakde enye mbọm” (Psalm 103:3). Enye emi okopde inemesit edi owo emi ọfiọkde ete ke Abasi amama ndifiọk kpukpru se imọ inamde, onyuñ ọyuhọ ndiyak Abasi ada ikpat isañ esie usuñ.
Eñwọñọ nsọñidem enọ nnyin edieke nnyin isukde ibuot inọ uduak Abasi, minyuñ isọñọke iyire ndisaña ke usuñ idem nnyin. Anyan isua uwem emi ọyọhọde ye inemesit edi inyene añwan mme eren emi ayakde idem ntọtuñọ-ntọtuñọ ọnọ Abasi. Abasi ama owuk ete nditọ ekop uyo mme ete ye mme eka mmọ, onyuñ adian ete: “Man ọkpọfọn ye afo, afo okponyuñ odu uwem ebighi ke isọñ” (Ñwed Mbon Ephesus 6:3).
“Diọñọ enye ke kpukpru usuñ fo.” Ke kpukpru ñkpọ eke nnyin inamde, nnyin ikpenyene ndikere mbaña uduak Abasi. Ndusuk owo ekeme ndikere ete ke mme imọ ikpenyeneke ndifina Abasi ye mkpri mfina koro mmọ ekpri ekan nte Abasi ekemede ndiyọ. Edi Abasi ọkọdọhọ yak nnyin ikere ibaña uduak Esie ke kpukpru usuñ nnyin, ndien ke Imọ iyediọñ nnyin.
Nditunọ
Man ekpep owo ndifiọk ñkpọ, nnyin ke ndusuk ini inyene ndisobo ye nsua-nnọ mme nduari. Ekeme ndidi nnyin ima inam ndudue oto ke ọkọi mme unana ntiñ-enyin, ndien Abasi enyene nditiñ ye nnyin mbaña ñkpọ oro; onyuñ edi nte odotde, ọnọ nnyin ufen. Ntunọ oro eyenam nnyin ifiọk ñkpọ ikan, edieke inyimede ndibọ enye. “Koro Jehovah ọtunọde owo eke enye amade; kpa nte emi ete ọtunọde eyen eke enemde enye esit.”
Ke ini Paul, owo-mbet ọkọnọde ñwed esọk obufa otu nditọ Hebrew emi ekenyimede Christ, enye ama etiñ ufañ ñwed emi. Ediwak ñkpọ ema edu emi mmọ ekenyenede ndikpep, edi mmọ ema eyemere ke idak nsua-nnọ Paul. Enye ama odomo ndiwut mmo ete ke Abasi ọkọtunọ mmọ koro Enye amade mmọ.
Ke ini etunọde nditọ, edi ọkpọsọñ ñkpọ ọnọ mmọ ndidiọñọ ete ke ete ye eka emama mmọ; edi, edi ntunọ ediñwam ndinam nditọ efọn, kpa utọ eke midinamke ete ye eka mmọ ekop but.
Mbọm
Nnyin imama mbọm ye ima Abasi. Enye oyom nnyin iwut mbon efen mbọm ye ima. Usuñ kiet emi nnyin ikemede ndinam ntre edi ndika ñkese mbon udọñọ, ndinyuñ nda flawa nsọk mmọ ke ndusuk ini ndibiri mkpana eke mmọ enade mme ndinọ mmọ ñkpọ edia.
Jesus ama etiñ ini kiet ọnọ mbet Esie ete ke adañemi ndinen edidade ke ikpe ke iso Esie, Enye eyedọhọ mmọ ete: “Edi, mbufo emi Ete Mi ọdiọñde, edida ubọñ emi ekenimde enọ mbufo toto ke eritọñọ ererimbot: Koro Ami ñkokopde biọñ, ndien mbufo enọ Mi udia, itọñ akasat Mi, ndien mbufo enọ Mi mmọñ; ñkedi esen, ndien mbufo eda Mi eka ufọk; ñkedi iferi, ndien mbufo esine Mi ọfọñ; ñkọdọdọñọ, ndien mbufo edi edise Mi, ñkodu ke ufọk ñkpọkọbi, ndien mbufo edi ke ọtọ Mi” (Matthew 25:34-36).
Ediwak ndinen owo emi edidade ke iso Jesus, edidi mmọ emi akanam mikekwe Enye, ndien mmọ eyedu ke mkpaidem ebaña utọ ini emi mmọ ekpekenọde Enye cup mmọñ kiet ọñwọñ, mme udia adia. Ndien Enye eyedọhọ mmọ ete: “Adaña nte mbufo ekenamde ñkpọ emi enọ kiet ke otu nditọ-ete Mi, kpa ata ñkpri emi, mbufo ekenam enọ Mi” (Matthew 25:40). Mmọ ema enyene mbọm enọ mmọ emi ekedude ke afanikọñ. Ke ntre eyak nnyin idomo ndiñwam mbon efen ke ntak Jesus, inam ñkpọ inọ mmọ nte ñkpọ eke inamde inọ Jesus.
Ndinọ mbon efen uñwam anam nnyin ikop inem. Jesus ama ọdọhọ ete: “Ọfọn ndinọ akan ndibọ” (Utom Mme Apostle 20:35). Enye ọtọñọ ntak ọdọhọ, ete, “Enọ, ndien eyenọ mbufo; eyedomo ọyọhọ udomo eke emiñde ọsuhọre, eke enyeñede, onyuñ ọyọhọde ọduọhọ, esin mbufo ke ọfọñ” (Luke 6:38). Ediwak owo ema eyarade ekut ete ke nte mmimọ inọde mbon efen, ntre ke mme imọ inyene awak akan.
Mme Akpa-Mbuñwum
Edọhọ yak nnyin inyene mbọm inọ mme owo nte nnyin, edi ewuk ñko ete ikpono Abasi ke mme “akpa-mbuñwum” ke se nnyin inyenede. Oro ọwọrọ ete ke nnyin inyene ndikpe mme ọyọhọ mbak-duop. Ubak kiet ke otu mbak duop ke kpukpru se nnyin inyenede enyene Abasi, ndien nnyin inyeneke ndibiat enye ke mbubehe nnyin. Abasi ama ọñwọñọ edidiọñ ọnọ mmọ eke edinamde ntre. “Mbufo eda kpukpru ọyọhọ mbak duop edisin ke ufọk unim-ñkpọ, man udia odu ke ufọk mi, ndien eda emi edomo mi, Jehovah mme udim ọdọhọ, mme ami ndiberekede window heaven nnọ mbufo, nnyuñ ññwaña nti ñkpọ nnọ mbufo tutu akaha” (Malachi 3:10). Nnyin iyebọ mme edidiọñ ke spirit ye ke ikpọhidem. “Ndien ebiet-unim-ñkpọ fo eyeyọhọ kpak, obufa wine eyenyuñ ọyọhọ ke ebiet udigi fo ọduọhọ.”
Abasi ama ọñwọñọ ọnọ nditọ Israel ke ini mmọ ekekade ke Canaan ete ke ini mmọ editọde mkpasip mmọ, ke edim iditreke ndidep, eyenyuñ edep ñko ke ini ekemde mme mfri oro ndidat. Edi Enye ama ọdọhọ ete ke edim ididepke ke ini ukpeñe man okubiat ñkpọ baba kiet, oro edi edieke mmọ edinamde mme ewuhọ Esie. Kpukpru ñkpọ ekenyene ndisaña nte ọfọnde edieke nditọ Israel ekpekekopde uyo Abasi enyuñ enam; edi mmọ ikanamke, ke ntre mmọ ikekemeke ndinyene mme nti idaha oro.
Esibe Mme Idiọk-Owo Efep
“Kufibe ufup ye owo afai, kunyuñ umek usuñ esie baba kiet.” Ndusuk ini esitie nte ọfọn ye idiọk-owo ke ererimbot emi akan nte edide ye ikọt Christ, edi David ọkọdọhọ ete: “Eyekpok mme idiọk owo efep: edi mmọ eke ebetde Jehovah eyeda isọñ enyene” (Psalm 37:9). Ikọt Christ emi enamde akpanikọ eyekara ye Jesus mi ke isọñ ke tọsin isua kiet ke ini Enye editọñọde ntak edi.
Ebuana Ye Ọbọñ
Enye oduk odu ye mbon edinen. Mmọ enyene ntọtuñọ ebuana ye Enye, ebuana eke mbon ererimbot mifiọkke ñkpọ baba kiet ibaña. Enye etiñ ọnọ mmọ abaña ima Esie, ñko Enye oyom mmọ eduñ ye Enye ke ubọñ Esie. Ke Ñwed Abasi ke nnyin inyene ifiọk ibaña nti eñwọñọ Esie, ndien edieke nnyin inamde mme ewuhọ Esie, mme eñwọñọ oro enyene nnyin. “Jehovah etie ufan ye mmọ eke ebakde enye, ndien enye eyeteme mmọ ediomi esie” (Psalm 25:14).
“Ọfọfọn ọnọ owo eke osimede eti ibuot, ye owo eke okutde asian.”
Questions
MME MBUME- Ke mme nso ñkpọ ke Solomon okodomo ndiyom inemesit nto?
- Solomon eketiñ nso abaña mme ñkpọ ererimbot emi?
- Nso edi ntọñọ ifiọk?
- Ke mmọñ ke nnyin inyene mbet Abasi?
- Ke usuñ ifañ ke nnyin ikpenyene ndifiọk Abasi?
- Abasi anam nso ye ikọt Esie emi enamde ndudue? Nso idi ntak?
- Nso idi ntak emi mme ete ye mme eka etunọde nditọ mmọ?
- Siak mme uwut-ñkpọ emi ebañade editua owo mbọm.
- Nso idi mme akpa-mbuñwum?
- Nso iditibe inọ mme anam idiọk-ñkpọ?