Lesson 279 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Iseri ebem nsobo iso: mkpon-esit onyuñ ebem iduọ iso” (Mme Ñke 16:18).Notes
Edu-Uwem Ke Usen Ke Usen
Solomon ke nda-usuñ Spirit Abasi ama otim ọfiọk nte owo etiede. Enye ama ọfiọk mme afanikọñ emi edude ke kpukpru usen uwem. Enye ama ọfiọk ete ubak owo eyedi ifu, mmọ efen eyedi mmọ eke esinde ifik enam ñkpọ, ndusuk eken eyetim okuk mmọ enim ke ini mmọ efen edibiatde okuk mmọ ke ndisime usuñ. Solomon ekewet ediwak ñke esie nditiñ nnọ mme owo nnen-nnen ñkpọ emi ekpenamde.
Uduot owo etie ukem-ukem mfin nte eketiede ke isua 3,000 emi ekebede ke ini Solomon ekedide edidem. Iyekut ibọrọ ke se enye ewetde inọ mme mfina ekededi eke osimde nnyin ke uwem nnyin ke usen ke usen.
Ikọ-ntiense emi eyen Abasi ọnọde ke ufọk-Abasi idighe ofuri mbuk uwem esie. Solomon etiñ abaña nte owo odude uwem ye mbon ufọk esie, nte enye anamde ñkpọ ke itie utom, ye mbon utom efen ye nte enye anamde mbubehe ye isen-owo. Abasi ke esese kpukpru edinam owo, inyuñ iyomke enye edi ifu, owo ntañ-idem, ọtọhọ-utọk me abiat ñkpọ.
Ọbọñ ọdọhọ ete, yak nnyin iyọhọ ye edinam ñkpọ tutu Enye edi. Ana nnyin ika iso idia ñkpọ, iyom edisine-ñkpọ inọ idem nnyin ye ebiet-iduñ. Ana ise ñkpọ ibaña ñkani owo, mbon udọñọ, mbuñọ ye ñkpri nditọ. Ndien ye nti edu-uwem nnyin iyekabare idi ñkpọ mbana inọ ufọk-Abasi Esie.
Ifu
Odu mme owo emi mimaha ndidi ñkpọ uñwam nnọ mmọ efen kpa ye idem mmọ. Baba owo kiet idimaha ndikpere utọ owo ifu oro. Mme unam ikọt ye ñkpri unam enam utom ekan ndusuk owo. Se ñkpọ nte iyọñ. Solomon ete “O ifem, ka ke ebiet iyọñ, se ido mmọ, ndien nyene ibuot.” Anie edi ifem? Ekabare ntem ete “Owo emi kpukpru ini edide ifu minyuñ imaha ndinam ñkpọ.” Ndien eyen emi mimaha ndiñwam ete ye eka esie, edi oyom uñwam oto mmọ, edi ifem.
Eyen emi amade ndinam ñkpọ edi enye emi enyenede idaresit. Esidi edu nditọwọñ ke ini edide ata ñkpri ndiñwam mme ete ye mme eka mmọ man ufọk mmọ enyene se ediade, ndien ke mme ikpọ ufọk ediwak utom esidu ndinam. Owo kiet-kiet enyene utom esie, nditọ ñko ema ekop uyuhọ ke mme ñkpọ eke ekekpepde mmọ ndinam. Mmọ ema enem esit ke ekpri ñkpọ eke mmọ ekebọde me se ekenọde mmọ nte utip.
Mfin ke ubak ñkpri obio, mme owo enyene uwak okuk ndien ufọn iduhe nditọ ndiñwam ke ndinam ufọk enyene se ediade. Ubak mmọ ekọri ekponi ifiọkke ufọn okuk, nte eñwanade enye, mme nte ekpebiatde enye ke eti usuñ. Mmọ enyene nditiñ udọñ mmọ nnọ mme ete ye eka mmọ, enyuñ eyom enọ mmọ.
Ediwak ini mme eka ekere ete ọfọn mmimọ ndinam utom ikpọñ ñkan ndikpep nditọ iban mmọ nte enamde nnyuñ nyire mmọ ndinọ uñwam. Emi anam nditọ iban emi ekọri inyuñ ifiọkke nte utom emi odude ke ufọk okponde ye se ekpenamde man inem odu ke ufọk. Owo ikpepke mmọ nte ebuanade nsio-nsio utom ke ufọk enam. Mmọ eyema mbre ekan ndinam utom, ke ntre, ke mmọ ekponide, ndọ mmọ awak nditre ke nsuana.
Ñkpri Mbon Ifiọk
Solomon ama ewet ediwak ñwed abaña obot, enye ama onyuñ ọfiọk edu ñkpri unam. Edi akpanikọ nte enye ama esise mme nnuene nte emende mbiomo emi okponde akan mmọ ediwak ibat ini onyuñ ekere ọtọ eke mmọ emende eka. Ekeme ndidi enye ama ese efọk mmọ onyuñ okut nte etimde udia mmọ ebon ke nde ke nde ebet ini ukwọ. Ke ofuri nda-eyo, ñkpri nnuene emi enam utom ikpaha mba ndiyom udia nnim mbeñe ini tuep. Mmọ inyeneke ifiọk owo, edi Abasi ọnọ mmọ ntuk emi etemede mmọ se enamde.
Mme efọk nnuene ke ediwak ini edi ñkpọ nyọ ke usuñ nte ebọpde mmọ. Ndusuk mme ubet edu ke idak isọñ. Ndusuk ebọp mmọ nte ñkpri ufọk me mbot emi ebotde ke una-isọñ. Ebaharede mmọ ke obio ke obio edi mme usuñ emi anamde mmọ enyene ebuana edu ke enyọñ ye ke idak isọñ.
Kpukpru owo enam ñkpọ ofuri ini ke Obio Nnuene. Ndusuk ebọp ufọk, ndusuk ebọp mme usuñ. Etiñ enọ nnyin ebaña nnuene Texas emi ọdiọñde isọñ añwaña akanade efọk esie ke ñkpọ nte ikpat duop mme duopeba man añwam mkpasip emi ekotde edesi-nnuene ikpọñ etibe do (ñkpọ efen) okutibe do. Esio ndusuk nnuene enim nte mbon-ekọñ. Mmọ esiwọrọ ubak ini eka ndimum mme nnuene efen nte ifin. Etañ mme ndọñ emi otode ke nsen, edi ke efọk man ebot esio; ndien edi ifin nnuene emi esinam utom oro ke esit efọk nnuene. Mme nnuene enyene otu mmọ emi enọde mmọ “mmọñ eba” nte emi enañ ọnọde nnyin.
Solomon ama etiñ ete ke nnuene edi kiet ke otu ñkpọ inañ emi ekpride eti-eti ke isọñ, edi otim enyene ibuot “idighe mkpọsọñ mbio, ndien mmọ ebon udia mmọ ke nda-eyo” (Mme Ñke 30:24, 25). Ndien ke ini ukwọ mmọ eduọk odudu ke mme ufọk mmọ, edia ñkpọ eyuhọ enyuñ ekop ufiop.
Ntim-Idem Ke Abaña Nsinsi Ini
Idighe nsin-ifik ke utom ikpọñ ke nnyin ikeme ndikpep nto nnuene, edi nnyin imekeme ndida ntiñ-enyin mmọ nnam ñkpọ ke ñkañ spirit. Ini edi emi nditim idem ke abaña nsinsi ini. Ini eyebe nte edọhọde “ukpeñe emebe, ndaeyo omokure.”
Ikọ Abasi ketiñ ọnọ anam-idiọk mfin “O ifem, adaña didie ke afo edisuk ana? Ke ini ewe ke afo edidemere ke idap fo?” Ediwak mkparawa ke esaña edia uwem enyuñ edara ke inemesit idiọk-ñkpo, inyuñ ikereke ibaña Ubierikpe. Edibighi didie mmọ ndifiọk ñkpọ-ndik emi ebetde mmọ ke mmọ ndifre Abasi? Nnyin imọfiọk ite ke ñkani-owo eyekpa edi mkparawa ekpakpa ñko. Ndusuk ini udọñọ ekeme ndimum ekpri eyen ke usen ifañ ndien enye akpa. Unọmọ ñko ekeme ndisọp ñwot mmọ.
Uyen edi ini ndiyom Abasi ke ini esit edide mfefere onyuñ ọsọpde okop ikot Jesus. Ke mme owo ekade iso ndisọñ esit ke uyo Abasi, ini eyedi emi mmọ midinyeneke aba udọñ ndiyom Abasi.
Ọkwọrọ-ikọ Abasi ini kiet ko ama ọnọ mbuk ete: “Ami mma nduk ke ufọk iñwañ kiet ke mbubreyo kiet ke ọfiọñ Duopekiet nnyuñ mbiat awa kiet ke nneme ikọ Abasi ye mmọ emi eduñde do. Akani eren emi ọkọfọnde ido onyuñ eyede ama etiene mi tutu ke enyin usuñ ufọk, onyuñ okokoi ọdọhọ ete, “Mọkọm fi ke eridi fo, monyuñ ñkere nte ke emi ididighe akpatre. Nte afo ama ọkọtọñọ utom ke otu nnyin, nyom ndinọ fi ikọ item. Kpọñ nnyin mme ñkani owo nyuñ da ini nam utom ye mkparawa ke otu erọñ fo. Isua aba emi ekebede mma ntim ñkere mbaña ukpọñ mi; ediwak nditọ ete ema ekabaresit, edi ami ñketieneke ndu ke otu mmọ. Ekem ọkwọrọ-ikọ efen edi, ediwak mmọ efen ema ekabare esit, edi idighe ami. Ediwak isua idahaemi nnyeneke baba udọñ kiet ke abaña ñkpọ emi! Ami mmọfiọk nte ami ndi anam-idiọk emi atakde. Ami mmọfiọk nte mekeme ndibọ erinyaña nto Jesus Christ ikpọñ; ami mmonim se afo ọkwọrọde ke akpanikọ, edi etie mi nte ñkpọ eke ami ndide itiat marble. Ekikere mi edi ndidu uwem nnyuñ mkpa nte ami ntiede. Ke ntre kpọñ nnyin nọ idiok-ñkpọ nnyin nyuñ da ofuri odudu fo sin ke utom ndinyaña mkparawa?”
“Mma nse uwem ete oro ke usen ke usen. Enye iwakke nditre ndika ufọk-Abasi; enye ekedi ata anditiñ ntiñ-nnim ikọ emi eketiñde ñkpọ abaña ini iso esie. Enye okodu uwem nte enye eketiñde onyuñ akpa ntre ñko. Nnyin ima imen enye ibuk ke udi unana idorienyin esie, ke otu mme owo emi Abasi esiwakde ndiberede window Heaven nnọ mmọ.” O! mkparawa ekpekam edemere ke ini, etre ndiyat Spirit Abasi esit tutu Enye ọwọñọre edem ọkpọñ mmọ! Ikọ Abasi owuk ntem ete “Nyuñ ti Andibot fi ke ini afo edide akparawa, ke ini ukut mika-idige kaña, ke mme isua eke afo edidọhọde ete, Ñkwe inem ke esit mika-isimke (fi)” (Ecclesiastes 12:1).
Ñkohore-idem
Abasi ikemeke ndima idiọk-ñkpọ ndomo kiet, edi Solomon asiak ñkpọ itiaba emi Abasi otimde asua. Akpa edi ñkohore-idem. Ndusuk owo ekeme ndikere nte akanam mmimọ inamke idiọk-ñkpọ eke otimde ọdiọk ndien ke ntak oro Abasi eyeda mmimọ aka Heaven. Edi ñkohore-idem edi ñkpọ mbubiam ke iso Abasi. Edi akpanikọ nte ñkohore-idem oto ke esit ọwọrọ. Abasi ama ọdọhọ ete ke edi mbon nsuk-idem edida isọñ enyene.
Afo omokop abaña Sodom, isọñ emi Abasi akadade ikañ ye itai abiat oto ke idiọk-ñkpọ esie. Nte afo ọmọfiọk idiọk-ñkpọ emi mmọ ekenamde emi akadade iyaresit Abasi ọsọk mmọ? Idiọk-ñkpọ Sodom ekedi “Iseri, uyuhọ udia, ye ata ifure ekenyene enye ye nditọ iban esie, ndien enye isọñke eyen ukut ye ubuene ubọk. Ndien mmọ ekok-idem, enyuñ enam mbubiam ke iso mi” (Ezekiel 16:49, 50).
Ekebiom Sodom ikpe ke ntak ñkohore-idem mmọ. Mmọ ekekere ete imọfọn ikan mmọ efen. Ndusuk mmọ ema etiñ nte ndisime owo inyene: “Ukpọñ mi, omobon ediwak ñkpọ nte edikemde ediwak isua; da nduọk-odudu, dia, nyuñ ñwọñ, nyuñ dat esit” (Luke 12:19). Edi Abasi ama asua ñkohore-idem mmọ, ifu mmọ, uyuhọ udia, akpan-akpan ye emi mmọ mikeñwamke mme ubuene. Eyak nnyin itim inam kpukpru ikọ Abasi man ikpodot ndisobo ye Jesus ke ini Enye edidide.
Mme Nsu
Edeme nsu edi ñkpọ efen eke Abasi asuade. Ndusuk ukukereke ete ke ọdiọk ndisu mkpri “mfia nsu” ifañ ndinyaña idem nsio ke afanikọñ mme ndinyene uñwam nnọ idem fo, edi Abasi etiñ ebe ke Solomon ete ke Imọ isasua oro. Enye oyom nditọ Esie etiñ akpanikọ ke esit ekunyuñ esu nsu. Kpukpru mme osu nsu, idighe mmọ emi esude “obubit nsu” ikpọñ, eyeka ke mkpọdiọhọ ikañ, ye mme owot-owo, mme ebre-idiọñ ye mme okpono-ndem (Eriyarare 21:8). “Jehovah ese mkpọk-inua nsu ke mbubiam: edi mme anam akpanikọ enem enye esit” (Mme Ñke 12:22).
Kpa ke udim ikọ kiet emi etiñde ebaña mme osu-nsu, nnyin ikop ibaña mme owot-owo. Ndusuk ema esikere ete uwot-owo edi akwa idiọk-ñkpọ edi nsu idighe. Ikọ Abasi etiñ abaña mmọ mbiba ini kiet nte mme ñkpọ emi Abasi asuade.
Mme Idiọk Ekikere
Abasi asasua esit eke “aduakde uduak ibak.” Mme idiọk ekikere ekeme ndidi mme uduak ndinam idiọk-ñkpọ mkpọñ. “Ọdọdiọk ọnọ mmọ emi ekerede idiọk ido, enyuñ enade ke bed mmọ eduak ukwañ-ñkpọ! Mmọ eyenam enye ke uñwana usenubọk, koro odude ke ukeme ubọk mmọ.” (Micah 2:1). Mmọ edi mmọ eke ukot mmọ “ọsọpde ebine idiọk,” Abasi asasua emi ñko. Mme idiọk ekikere ekeme ndiduk ibuot nnyin edi ana ibin mmọ ifep ke ekikere nnyin, ikunyuñ iyak mmọ eduk ke esit nnyin.
Owo eke etiede ntiense nsu onyuñ ebiet owo eke enyenede edeme nsu. Nsu ana edi ata akpan idiọk-ñkpọ, koro Abasi asiakde enye ikaba ke otu mme ñkpọ emi Enye asuade.
Owo efen emi adade iyaresit Abasi odori ke idem esie edi owo eke “edemerede utọk ke otu nditọ ete kiet.” Enye edi owo emi ekpekotde esin ntime. Enye etiñ mme ikọ eke anamde mme owo etre ndibuọt idem ye kiet eken mme esua owo. Yak ikpeme mbak nnyin idinam owo efen ọdiọk oto ke se nnyin itiñde.
Nnyin iyom uñwana Abasi ayama ke uwem nnyin. Edieke ikpemede se Ñwed Abasi ọdọhọde ete inam, inyuñ inamde mmọ, nnyin iyekop nte Enye editorode nnyin ete “Omotim anam, afo eti asañutom ye owo akpanikọ; duk ke idara Ọbọñ fo.”
Questions
MME MBUME- Nso idi ifem?
- Nso ke Solomon ọkọdọhọ ifem anam? Nso idi ntak?
- Nso ukpep-ñkpọ ke nnyin ikeme ndikpep nto nnuene?
- Ana ñkani owo ekpa, nso iditibe ye mkparawa?
- Siak ñkpọ itiaba emi Abasi asuade emi esiakde ke ukpep-ñkpọ emi.
- Nso ekedi idiọk-ñkpọ Sodom nte ewetde ke Ezekiel 16:49, 50?
- Nso ke Abasi etiñ abaña edisu nsu ye osu-nsu?
- Nso ke iyom Abasi etiñ ye nnyin ke idade ke iso ikpe?