Lesson 285 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ọfọfọn ọnọ mbufo ke adañemi owo edisuñide mbufo, enyuñ enam mbufo isin-enyin, enyuñ etiñ kpukpru oruk idiọk-ñkpọ ke nsu edian mbufo kabaña Mi” (Matthew 5:11).Notes
Ubiọñọ
Ke ediwak owo ema ekediana ye otu mbet Christ, mme Mbet Esie enyuñ enam mme idiọñọ ye mme utibe-ñkpọ, ubiọñọ ama osim mmọ. Oto ke ntak ufup mmọ emi ekekọbọde mme Mbet ema esua mmọ.
Akwa oku ye mmọ oro ekenyuñ ekerede enyiñ mme okpono Abasi, emi ekediọñọde nte mme Sadducee, emi ekekañde eriset mme akpa mkpa, ema eyọhọ ye iyaresit ebaña mme Mbet. Mmọ ema eñwọñọ nditre utom mme Mbet Jesus, enyuñ esin mmọ ke ufọk-ñkpọkọbi. Owo ikobiomke mme Mbet ikpe, edi emi ama ọbiọñọ mmọ ke ibio-ibio ini ndinam utom nte mmọ ekesinamde. Ndusuk mme Sadducee ekeyom ndisin ndik ke esit mme anditiene-Christ, ndisin mmọ ke ufọk-ñkpọkọbi ekedi ekikere mmọ nte ke emi eyesuene mmọ ye utom oro mmọ enamde. Ini kiet ukem iduọk owo emi ema edomo ndinam mme Mbet ekop ndik, enyuñ eda mmọ eka ke iso esop man ebup mmọ mbume. Ke ini ekewukde mme Mbet ete ekutiñ mme ndikwọrọ ikọ ke enyiñ Jesus, mmọ ema ebọrọ ete, “Mbufo ekam ekere mme enen ke enyin Abasi ndikop uyo mbufo ñkan eke Abasi.” Mbon esop ikekwe ntak ndimia mme Mbet ufen, oto ke ntak otu owo, ema esana mmọ eyak. Ikọ ndikhe ikanamke mme Mbet efehe ndik, ke ntre mmọ eka iso ekpep enyuñ ekwọrọ ke enyiñ Jesus.
Enam Akpanikọ Enọ Abasi
Ke utọ ñkpọ-ntibe ntem mme owo ekpetre ndikwọrọ ikọ Abasi kaña. Ke ini ukọbọ odude, ndusuk owo etre ndinam se mmọ efiọkde ete edi nnen-nnen. Nditọ Abasi isifeheke ndik ke ini ukọbọ mme ke ini etiñde ikọ ndighe. Udọñ mmọ edi ndinam se mmọ efiọkde ete ke edi unen. Eyen-ọwọñ emi amade Abasi, emi onyuñ ọbọde erinyaña eyesọñọ ada ndinam se inende okposuk edi nditọ-ọwọñ eken ke itie mbre me ke ufọk-ñwed emekde ndinam nduk ke usuñ efen. Ukem nte Abasi akañwamde mme Mbet, Enye eyekpono onyuñ añwam mmọ oro enamde se inende okposuk edi nte edade mmọ enam mbubru, esak enyuñ ekọbọ mmọ ọkpọsọñ.
Ke Ñwed Abasi odu mme ñwọrọ-nda owo emi ekedide nti uwut-ñkpọ emi ekesọñọde eda ye Abasi ke ini ubiọñọ ye ukọbọ. Ema esin Daniel ndik ete ekubọñ akam, edi enye ama aka iso ọbọñ akam ndien Abasi ama odu ye enye man afak enye osio ke obube ekpe (Daniel 6:22, 23). Ini efen ke ini ekebọpde ibibene ekanare Jerusalem ekuk, Sanballat ye Tobiah ema edomo ke ediwak usuñ ndibiọñọ Nehemiah emi ekedide ada-usuñ. Nehemiah ikefeheke ndik ibaña udim ekọñ mmọ, me se mmọ eketiñde me ibak mmọ. Enye ama aka iso ke utom Ọbọñ. Ke ini ema ekebọp ibibene ekure, ndien mme asua enyuñ ekop ebaña, “mmọ efiọk ete ke edi Abasi nnyin esin enam utom emi” (Nehemiah 6:16).
Edifak Emi Angel Afakde
Mme Mbet ema enam akpanikọ enyuñ ekop uyo Abasi. Mmọ ema ekwọrọ ikọ enyuñ ekpep ñkpọ tutu mme asua edaha eda ndikọbọ mmọ, ndien ema esin mme Mbet oro ke ufọk-ñkpọkọbi. Ke ini unana mmọ, Abasi ikọkpọñke mmọ. Ke okoneyo ke kpukpru ñkpọ ema ekedobo ke ufọk-ñkpọkọbi, esen owo ama edi. Angel Abasi oro ama eberede mme usuñ ufọk-ñkpọkọbi, ada mme Mbet ọwọrọ, onyuñ otobo mmọ etop. Angel oro ama ọdọhọ ete. “Eka ekeda ke temple, etiñ kpukpru ikọ uwem emi enọ mbio-obio”. Ema efiak edemere utom emi ekedọñde mmọ. Emi ekedi ukem nte ekedide ke mbemiso. Mme ukpep-ñkpọ mmọ ema etim eñwaña. Mmọ ikenyeneke ndikwọrọ ke itie efen me ke ndibe ikpọñ. Mmọ ekenyene ndikwọrọ nnọ mme owo, ndien etop mmọ ekedi ukem-ukem nte mmọ ekesikwọrọde, ikọ uwem, ikọ emi adade nsinsi uwem edi, mme ikọ erinyaña. Mmọ ekenyene ndikwọrọ ofuri akpanikọ Eti-Mbuk.
Angel Abasi oro okosioño mme Mbet oro ye ntak, oro edi ke ntak ubọñ ye ukpono Abasi. Mmọ ekenyene ndinam utom Ọbọñ. Ke ini Abasi afakde owo osio ke idiọk, emi edi ye ntak, oro edi, ke uwem esie eyenọ Abasi ukpono. Ke ini odudu Abasi ọkọkde nnyin udọñọ me osiode nnyin ke afanikọñ, akpana nnyin inọ Abasi ukpono ye ubọñ oto ke uwem nnyin ye utom emi nnyin inamde inọ Enye. Ke ini afo ebeñede Abasi ete añwam fi me afak fi osio ke afanikọñ, ti ndibọñ akam ete yak Abasi anam emi ke ntak ukpono ye ubọñ Esie, idighe ke ntak inemesit me ufọn uwem fo ikpọñ, edi man afo etie ntiense abaña odudu Abasi. Nnyin isikot ke mme Psalm ite: “Yak ukpọñ mi odu uwem, onyuñ otoro fi” (Psalm 119:175); nyuñ, “Sio ukpọñ mi ke ufọk ukwak, man ñkọm enyiñ fo” (Psalm 142:7).
Ukpọk Ufọk-Ñkpọkọbi
Ke usen efen, mme Mbet ema eka iso ke utom mmọ, inyuñ ifañake. Mmọ ema efiọk se idide utom mmọ, enyuñ enyene uyuhọ ke ndibuọt idem ye Abasi. Ukọbọ ama aka iso ñko. Akwa oku ama okot esop ye kpukpru mbiowo obon. Nte mmọ ebohode do, ema esio mme ikpọ owo edọñ man ekeda mbon-ñkpọkọbi oro edi. Mmọ ema ekut ete ke eneñere ekọbi usuñ ye mme ekpeme otop enyuñ eda ke idaha utom mmọ, edi owo baba kiet ikoduhe ke esit. Mmọ ema eketiñ emi enọ esop ete ke ufọk-ñkpọkọbi ana ukpọk. Mme owo emi ekeyomde ndida ñkpọ but ye esuene ntiene mme anditiene-Christ ekekabare edi mmọ emi ekekutde but, esuene ye ndutime. Ke ini esop esuk ekerede ñkpọ efen emi edinamde ema etiñ enọ mmọ ete ke mmọ emi ekesinde ke ufọk-ñkpọkọbi ke ekpep mme owo ñkpọ ke Itie-ukpono Abasi. Mme Mbet ema eka iso ndikpep ñkpọ nnyuñ ñkwọrọ ikọ ndien ndutime ọdọdiọñ odu ke otu mme asua mmọ emi ekeyomde ndinam mmọ idiọk.
Ndibak Abasi Me Owo
Ema etọñọ ntak edimum mme Mbet. Mme isuñutom emum mmọ edi ikedighe ke ọkpọsọñ ubọk, koro mmọ efehede mbio obio. Mmọ ikenyeneke ndik ibaña ndiyat Abasi esit edi mmọ ekekpeme mbak edinam ñkpọ eke edimenerede esit mme owo. Ñwed Abasi ekpep ete ke nnyin ikpefehe Abasi utu ke ndifehe se owo edinamde nnyin. (Luke 12:4, 5). Nnyin ikot ite, “Uteñe owo ọkọk afia onim: edi eda owo eke ọbuọtde idem esie ye Jehovah emenere enye enim ke enyọñ” (Mme Ñke 29:25) inyuñ ikot ite “bak Abasi nyuñ nim mbet esie: koro emi edi eke kpukpru owo” (Ecclesiastes 12:13).
Mme Ikọ Akwa Oku
Mme Mbet ema eda ke iso esop Sanhedrin, akwa esop mme Jew. Akwa oku ama ọdọhọ mmọ ete “Nnyin ima isọñ uyo ikpan mbufo, ite ekukpep aba ñkpọ ke enyiñ emi.” Ke ibọrọ, mme Mbet edọhọ ete “Nnyin inyene ndikop uyo Abasi ñkan uyo owo.”
Mme Mbet ekekop item enọ Abasi emi odudu Esie okponde akan eke owo. Mmọ ema esin ndikop uyo mme ikpọ owo oro koro item mmọ akañwanade ye item emi Abasi ọkọnọde mmọ. Anditiene-Christ edi owo nsuk ibuot ye andinim mbet obio. Inaha ibiat mbet idut nnyin ibọhọke mmọ eñwana ye Mbet Abasi. Akpa utom nnyin edi ndikop uyo Abasi. Akpakana nte ikpe etebe mme Mbet koro mmọ ekekopde uyo Abasi.
Akwa oku oro amasin ndisiak enyiñ Jesus emi ekedide Messiah mmọ, emi, enyiñ esie ekpenemde enye eti eti. Edi akpanikọ ete ke akwa oku ama eti abaña usen emi ekekọñde Jesus ke krọs ke ini mme Jew ekefioride edọhọ Pilate, andikara emi okotode Rome ete “Iyip Esie akpakam ọkọbọ nnyin ye nditọ nnyin” (Matthew 27:25). Mme Mbet ikodomoke ndida Iyip Jesus ye utip mkpa Esie ndori mmọ. Ekedi edinam ye ndudue mmọ ekemen Iyip Jesus odori mmọ ye nditọ mmọ. Mme ikpọ owo oro ikoyomke ebiom mmọ ikpe ke idiọk-ñkpọ emi mmọ ekenamde, edi ekeyom ndibiom mme Mbet ikpe. Ana edi esit ama obiom mbon esop oro ikpe. Edieke Jesus okpokodotde mkpa, mmọ ikpeketiñke ikọ ntre, edi ikọ mmọ owut ete ke mmọ ema efiọk ete ke Enye ikeduehe.
Ke Iso Mbon Esop
Nte mme Mbet ekedade ke iso kpukpru mbon esop ukara, ndusuk mme ikọ emi Jesus ekesitiñde ema ediduk mmọ ke esit. Jesus ama ọdọhọ ete “Edi kadañemi mmọ edidade mbufo eka ke mme Synagogue, ye ke iso mme andikara, ye mme enyene-odudu, ekutimere esit ekere ebaña ido nte mbufo edibọrọde ke nyaña-idem, mme se mbufo editiñde: koro kpa ke idaha oro Edisana Spirit eyeteme mbufo se mbufo eyenede nditiñ” (Luke 12:11, 12).
Edieke esop Sanhedrin ekekerede ete ke mme Mbet edinọ mmimọ suñ-suñ ibọrọ ekeme ndidi ñkpọ mkpaidem ndikut utọ uko eke Peter ye mmọ eken ekedade etiñ ete ke Abasi ama okpono onyuñ emenere Jesus ke enyọñ nte Edidem ye Andinyaña. Peter ama aka iso nditiñ nte ke Abasi ekemek Jesus man ada edikabare esit ọsọk Israel onyuñ efen mme idiọk-ñkpọ mmọ. Enye ọkọkwọrọ Eti-Mbuk ete ke erikabare esit eyeda erifen ke mme idiọk-ñkpọ edi. Peter ikọnọhọ mfaña mme ndiyom erifen ke abaña edinam mme Mbet. Utu ke oro enye afiak etiñ ke ọkpọsọñ uyo ete ke mmọ oro imọ iketiñde ikọ inọ edi mmọ emi ekekọñde Jesus ke eto, ñko koro mmọ ekesuenede mmikonyuñ isukke ibuot inọ enyiñ Jesus, mmọ ñko ekesuene Abasi.
Ebe Oduk Esit
Ikọ akpanikọ Peter nte ntiense iketebeke mme Mbet ikpe ke iso Sanhedrin. Sia ikọ emi “ama okotuk mbon esop esit”, onyuñ edemere iyaresit ye ubiom-ikpe mmọ ema ediomi ndiwot mme Mbet.
Ini efen ke ini Peter ọkọnọde utọ ukwọrọ-ikọ ntem, mmọ emi ekekpañde utọñ ema ekop ndik ke esit mmọ enyuñ enyene udọñ ndikabare esit mbọ erinyaña (Utom Mme Apostle 2:37). Ke usen oro ama odu owo 3,000 emi ekenimde ke akpanikọ, ekabare esit enyuñ ena uduọk-mmọñ. Edikwọrọ Eti-Mbuk ọkọwọrọ uwem ke spirit ọnọ mmọ emi ekenimde ke akpanikọ: edi ama edi mbon Sanhedrin, emi ekesinde Eti-Mbuk, enye ọkọwọrọ mkpa eke ñkañ Spirit (2 Ñwed Corinth 2:15, 16).
Gamaliel
Kpa ke idem idaha emi, eketiede nte ke, emọñ ewot mme Mbet, kiet ke otu mbon esop ama ọnọ mmọ item. Enye ekedi owo Pharisee, akwa ekpep ibet emi ekekerede Gamaliel, emi ekedi ọwọrọ-etop owo ye owo emi kpukpru owo ekemade. Item esie ekedi yak esana mme Mbet eyak ke esisit ini, onyuñ oduri mmọ utọñ abaña se mmọ ekeduakde ndinam ye mmọ emi. Gamaliel ama ọnọ uwut-ñkpọ iba abaña mme ukpep-ñkpọ mbon efen emi eketarade ke ekpri ini edi ebe efep ke ini Sanhedrin mikenamke ñkpọ baba kiet ibaña mmọ.
Gamaliel ama ọnọ ekikere ete ke edieke utom mme Mbet ekedide eke owo ke eyekabare “edi ikpikpu” edi edieke ekedide eke Abasi ke mmọ idikemeke ndinuk enye nduọk. Gamaliel ke idem esie iketiñke se enye onimde ke akpanikọ ke abaña utom mme Mbet. Edi se enye eketiñde ama owut ete ke iduhe ñkpọ eke okponde akan odudu Abasi, ñko ke utom akpanikọ eke otode Abasi ekeme ndisọñọ nda ke nsinsi (Kot Psalm 127:1 ye Mme Ñke 21:30). Mme ediwak ukpep-ñkpọ se enimde ke akpanikọ ema edu, emi ke ediwak isua, ema ekebahade, edadian ke esit ndusuk enyuñ etotop eduọk ofuri-ofuri, edi ama edi “ikọ Abasi eyedu ke nsinsi” (1 Peter 1:25).
Ndikut Ukut Ke Ntak Ọbọñ
Esop oro ama onyime ndinam item Gamaliel ke ndibet ñkut se iditibede inọ mme Mbet ye ukpep-ñkpọ mmọ. Esop oro ikowotke Mbet ndomo kiet ke utọ ini emi. Mbemiso ekeyak mmọ enyọñọ, ema emia mmọ, enyuñ edọhọ mmọ ekutiñ aba ikọ ke enyiñ Jesus. Eyighe iduhe, ke ndimia mme Mbet, ikpọ mme Jew ema ekere ndinam but anam mmọ enyuñ ekop ndik. Edi ukọbọ oro ama akabare enyene ukpuhọre ke idem mme Mbet. Mmọ ema ebọ ndutuhọ oro ye inemesit. Mmọ ema edara koro ekebatde mmọ esin ke otu emi edotde ndikut ndutuhọ nnọ Jesus. Mme Mbet ema eka iso ke utom mmọ kpa nte Abasi eketemede mmọ. Mmọ ikafiakke edem ke utom. Mmọ ekekpep ñkpọ kpukpru usen ke Itie-ukpono Abasi ukem nte Jesus akanamde esisit mbemiso mkpa Esie (Luke 19:47); Matthew 26:55). Mmọ ekekwọrọ ikọ ke otu owo ye ke ndibe-ndibe — ke itie-ukpono Abasi ye ke kpukpru ufọk. Mmọ ikọkpuhọkere ukot ukwọrọ-ikọ mmọ. Mmọ ekesuk ekwọrọ ebaña Jesus ye odudu Esie ndinyaña.
Esop oro ikenyeneke unen me udori baba kiet ke idaha mmọ ndinyene ntuaha ye ukwọrọ Eti-Mbuk. Mme Mbet ema edara ke ndutuhọ mmọ. Eyighe iduhe, mmọ ema esọñọ ebiere ekan nte ekedide ndisuk mbuọt idem ke Abasi. Ke akpanikọ mmọ ema ediana ke ima, enyuñ eka iso ndisuan Eti-Mbuk. Ukọbọ emi okosimde mme anditiene-Christ ama ọnọ mmọ ifet ndida ke iso mme Sanhedrin tutu mmọ emi akananam minyimeke ndikpañ utọñ ñkop Eti-Mbuk ema ekop. Mmọ emi ekekọbọde mme Mbet ekedi ata mmọ emi ekekutde ndutuhọ, koro mmọ ekesinde Eti-Mbuk; edi mme Mbet ema edara nte mmọ esuk esuande nti mbuk erinyaña.
Ediwak mme anditiene-Christ, tọñọde ke ini oro, ema ekut kpasuk mfin nde ediwak eyekut, enyuñ ekokut ukọbọ. “Ke akpanikọ kpukpru owo eke eyomde ndidu eti uwem ke Christ Jesus enyene ndibiom isin-enyin” (2 Timothy 3:12), edi udori odu ke mmọ. Jesus ọkọdọhọ “Ọfọfọn ọnọ mbufo ke adañaemi owo edisuñide mbufo, enyuñ enam mbufo isin-enyin, enyuñ etiñ kpukpru oruk idiọk-ñkpọ ke nsu edian mbufo kabaña Mi. Edaresit, edara eti-eti: koro utip mbufo ke Heaven omokpon: koro kpa ntre ke mmọ ekenam mme prophet emi ebemde mbufo iso edu isin enyin” (Matthew 5:11, 12). Paul, owo- Mbet emi okokutde ọkpọsọñ ndutuhọ ye ediwak ukut efen ke ntak Christ ye Eti-Mbuk ama etiñ ete: “Edieke imede ime, Iyeda ubọñ ye Enye; Edieke ikañde Enye, Enye eyekañ nnyin” (2 Timothy 2:12).
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi ekesinde mme Mbet ke ufọk-ñkpọkọbi?
- Anie owo ekeberede usuñ ufọk-ñkpọkọbi onyuñ ada mme Mbet ọwọrọ?
- Nso ikedi etop angel Abasi?
- Mme ekpeme ufọk-ñkpọkọbi ekekut mme Mbet ke mmọñ?
- Nso ke mme Mbet ekenam ke iso esop ke ini ekebupde mmọ mbume?
- Nso ekedi item emi Gamaliel ọkọnọde?
- Nso ikedi ntak emi ekemiade mme Mbet?
- Nso ikanam mme Mbet edara?
- Nso idi ukọbọ?
- Nso ke nnyin ikeme ndinam ke ini ekọbọde nnyin?