Utom Mme Apostle 9:32-43; 10:1-23.

Lesson 302 - Senior

Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ubahare iduhe ke ufọt Jew ye Greek: koro Ọbọñ kiet edide Ọbọñ mmọ kpukpru, onyuñ enyene ọyọhọ mfọnido ye kpukpru mmọ eke esemede ekot Enye” (Ñwed Mbon Rome 10:12).
Cross References

I Edika Peter Ñkosobo Ye Mbet

1. Ke Lydda, Ọbọñ ada Peter anam akwa utom, Utom Mme Apostle 9:32-35; 4:7-12; 1:8; I Peter 2:9

2. Ke Joppa, Peter ye ndisana ikọt Abasi ekut odudu Abasi nte owutde idem, Utom Mme Apostle 9:36-43; John 14:12-14; 15:16

II Edikot Peter Edi Ke Joppa

1. Cornelius, owo Abasi, ama ọbọ etop akpanikọ oto Abasi, Utom Mme Apostle 10:1-8; 1 Ñwed Thessalonica 5:17; 1 John 3:14, 17; Ecclesiastes 12:13; Matthew 19:21; 22:36-40; Psalm 18:6; 34:17; Micah 7:7; Daniel 10:1-12; Luke 1:13

2. Abasi enyik Peter ke edikem ini ndika ñkọbọñ akam, Utom Mme Apostle 10:9; Ñwed Mbon Rome 8:26, 27

3. Peter ama okut akpan ñkukut, emi mikedighe ndida itie Ikọ Abasi, edi ndiyarade etop esie, Utom Mme Apostle 10:10-16; Ñwed Mbon Ephesus 1:9,10; Genesis 1:1-6; 46:1-4; Ezekiel 37:1-14; Utom Mme Apostle 9:10; Mme Hebrew 1:1, 2; Ñwed Mbon Galatia 1:8, 9

4. Peter ama ọsọsọp anam etop oro, emi okotode Abasi ke ini ema ekesọñọ enọ enye ke kpukpru usuñ, Utom Mme Apostle 10:17-23; John 16:13; 1 John 4:1; 1 Ñwed Thessalonica 5:21; Ñwed Mbon Ephesus 1:10.

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Ke akpa ñwed emi Peter ọkọnọde esọk mme ufọk Abasi ke ofuri Asia Minor oro edi mme ufọk Abasi emi Paul Apostle akasiakde, enye ama ọnọ mme ebiowo ke mme otu oro item ete “Ekpeme udim-erọñ Abasi” ese ebaña mmọ ke ima esit nte Abasi oyomde, “ekuyak etie nte enyenyik mbufo; ekunam emi ebaña mbukpo udori, edi enam ke erinyime esit; ekunyuñ ebre odudu ye mmọ emi ekeyakde esin mbufo ke ubọk, edi enim idem nte uwut-ñkpọ enọ mme erọñ” (1 Peter 5:2, 3). Ke itie edikot ukpep-ñkpọ nnyin, nnyin ikut Peter, ke ini emi ufọk Abasi Christ akasiahade, nte anamde se enye ke ukperedem ekediwetde nte item ọnọ mbon efen.

Christ ama okot Peter esin ke idaha mbet, ama emek enye ke idaha Apostle, ama onyuñ ọnọ enye ifet nditiene mbuana ke mme ñkpọ-ntibe utom-mfọn emi akadade itie ke ini uwem Christ ke isọñ. Peter ama okut Christ ke ubọñ Esie ke obot erikpuhọre-idem. Enye ama okut mme utibe-ñkpọ emi ekenamde ke ufọk esie, ye ke idem ediwak mbon emi eketienede Jesus eyom edikọk ye erinyaña ukpọñ. Ke usen Pentecost Peter ama odu ke otu mbet, ọyọhọ ye Edisana Spirit, onyuñ osuk ibuot ọnọ akwa utom emi Jesus ọkọdọñde enye. Peter ọkọkpọñ ubet enyọñ ye obufa akwa odudu spirit ke idem esie emi akanamde enye ada etop erinyaña ọsọk ediwak owo.

Ke isua itiaita ema ekebe tọñọ ke usen Pentecost, Peter ama esisaña ekese mme ufọk Abasi ye mme otu emi enimde ke akpanikọ, ọsọñọ mmọ idem, anam mmọ enyene nsin ifik, ọbọk mmọ ke udia Spirit, onyuñ etiñ enyin ekpeme mmọ. Sia “ọtọ-iñwañ emi akpade utom enyene ndibem iso ndia mbuñwum iñwañ” (2 Ñwed Timothy 2:6), Peter akanam kpukpru emi ke ukem spirit ye ido emi enye ke ukperedem eketiñde ọnọ mbiowo ke Asia Minor ete ke edi nnen nnen usuñ. Enye ikebreke odudu ke edinam utom nnọ Abasi ye mmọ emi “ekeyakde esin mbufo ke ubọk.” Enye ikebineke “mbukpo udori” nte utip esie, mme ñkpọ eyen-utom. Enye ama enyene “erinyime esit” ama onyuñ asaña ese mbon emi, ikonyuñ itoho “erinyenyik, edi ke erinyime esit.” Enye ama onim idem nte uwut-ñkpọ ọnọ mme erọñ, ama onyuñ ọfiọk ete eyenọ imọ utip ke ini “Akwa Andikpemerọñ”ama ọbiọñọre. Ke ini oro enye “eyebọ anyanya ubọñ eke midibiarake.”

Ukpono Emi Ekenọde Christ Ke Lydda

Ke Obio Lydda, otu mmọ emi eketienede Christ ema edu. Peter ama aka ndise mmọ. Nnyin ifiọkke ediwak ñkpọ ibaña ekpri otu emi, koro ewetde ata esisit ñkpọ ebaña mmọ ke Ikọ Abasi. Edi ekekot mmọ ndisana Ikọt Abasi. Ñko nnyin ifiọk ite mbuọtidem emi mmọ ekenyenede ọkọrọ ye mbuọtidem emi okofiopde ke ikpanesit Apostle Peter akanam ebuana mmọ ọsọñ oto ke edika esie ñkese mmọ.

Lydda okodu ke mben-inyañ ñkañ emi ekekotde Saron, mme Sharon, ndien odudu mme ndisana ikọt Abasi emi ke Lydda ama ebe otuk mmọ emi ekeduñde ke ñkañ oro, koro mme etop utibe ñkpọ emi ekenamde ama asuana do onyuñ okosim idem Joppa. Uteñe Edisana Spirit ama otuk mme owo aka anyan tutu osim Caesarea, emi oyomde usuñ ñkpọ nte itiat edip ye duop. Joppa emi ñko okonyuñ oyomde usuñ ebe itiat aba tọñọ ke Lydda, koro Spirit Abasi akpanikọ ke Idem Esie akanam odudu emi osim edem oro, koro akananam ikọt Abasi mikaha do.

Peter ama okut owo kiet ke Lydda emi akanade ke mkpana ke isua itiaita ọdọño akpa-ubeñ. Ñkpọ ama odu, ke esit owo emi, Aeneas, oro ekedi ata biọñ Spirit ye udọñ emi akanamde Apostle ke nda-usuñ spirit asaña okosim ebiet mkpana oro enye akanade. Mbuọtidem ama onyuñ odu ke esit Aeneas emi akanamde enye okop uyo Apostle oro onyuñ adaha ada ke mkpana esie.

Edi biọñ ye udọñ Spirit ke esit owo ekededi esinam Edisana Spirit ada etop Eti-Mbuk ye edidiọñ osim utọ esit oro. Utọ ñkpọ oro edi se ekutde ke esit mme okpono ndem emi eyomde ñkpọ eke mmọ mikemeke nditiñ mbaña, emi mikemeke ndikut ke ido ukpono ndem mmọ, me ke Uwem mmọ emi enyenede mfuhọ ye edu edinim ikpikpu ñkpọ ke akpanikọ.

Udọñ spirit oro ke esit Abraham akanam enye eyere ikot Abasi. Mmọ efen ke isọñ Ur ikakpañke utọñ ke uyo spirit, edi Abraham ama okop onyuñ onyime. Ntre ke edi ke mbuk ofuri emana ererimbot, ndien onyuñ osuk edi ukem mfin emi. Esida mmọ emi ekopde biọñ ke spirit ekesim idim mmọñ edidiọñ. Mmọ emi ewukde enyin ke “Obio eke enyenede nsọñọ-nda, eke Andibọp ye Andinam Enye edi Abasi” (Hebrew 11:10), Abasi emi miteñeke owo enyin eyeda mmọ edi ke obio oro.

Mbio obio Lydda ye mme una-isọñ Sharon ema ekut utibe ñkpọ oto ke mbuọtidem Aeneas ye edinam akpanikọ Peter. Peter ọkọfọi kpukpru owo owut Jesus, ikadaha ubọñ inọ idem esie. “Jesus Christ anam udọñọ fo okure” ekedi ikọ emi eketiñde enọ owo emi ọkọdọñọde; ndien ama oto ke ukpono emi Peter ọkọnọde Christ ke kpukpru se enye akanamde, ofuri obio ema ebumere “enyuñ ekabare etiene Ọbọñ”. Mbio obio oro ikewọñọkede itiene Peter. Mmọ ikekwe enye nte akwa owo kiet emi ekenyenede ọkpọsọñ odudu, me enọ. Ekeda mmọ enọ Ọbọñ, ndien ke Enye mmọ ema ekut erinyaña; koro oto ke enyiñ Esie ye mbuọtidem ke enyiñ Esie, enọ erinyaña enyuñ ekọk udọñọ.

Nnyin ikwe ke Ñwed Abasi nte ata owo Abasi ọwọñọrede mmọ emi edude ke idak esie ọkpọñ Abasi, Eyen Esie Jesus Christ, mme Edisana Spirit akpanikọ. Kpukpru mbon Abasi idaha idem mmọ ke ñkpọ ndomo kiet ikan nte ñkpọ utom emi Abasi enyenede ndida nam utom. Mmọ ekut Abasi nte Andinam utibe-ñkpọ, Andinyaña ukpọñ, ye Andikama Spirit owo. Ke ini owo emende ubọñ ọnọ idem, ndien minọhọ Abasi, Edisana Spirit inamke utom aba ibe ke owo oro. Ke akpanikọ, iseri ke esit eyetre Abasi emi odude ke Enyọñ ndinam utom ofuri-ofuri nte Enye akpanamde ke ebiet emi enọde Enye ukpono ye ubọñ ke edinam Esie. Emi edi usuñ Abasi. Usuñ efen iduhe. Ndien usuñ oro edi utibe adaña didie!

Ukpono Emi Ekenọde Christ Ke Joppa

Mme etop utibe ñkpọ ye edidemere emi akadade itie ke Lydda ama asuana osim Joppa, emi okoyomde usuñ ke ñkpọ nte itiat duopeba. Joppa ekedi, onyuñ osuk edi obio mben-inyañ mfin emi, onyuñ ọyọhọ ye ubuene ye mbon inyene ke otu mbuaha udim emi eduñde do. Edi kpa ke obio mbubine oro otu efen odu emi enimde ke akpanikọ.

Owo kiet ke otu mbet ke Joppa ama ọdọñọ akamba udọñọ, ndien ke kpukpru nti uñwam emi ekenọde ndinyaña enye, enye ama akpa. Dorcas ama enyene ata akpan itie ke ebuana ye mme mbet. Enye ọkọyọhọ ye nti utom ye mfọn ñko. Enye ekedi mbet ndien enye ikanamke mbubru ke utom emi enye ekenyenede ndinam nnọ Abasi ye owo. Nnuen-ubọk esie okosuk anam utom kpukpru ini man añwam mmọ eke mikenyeneke ukeme nte enye. Mme ebekpa emi ekedude ke unana ema edu ke otu mmọ emi enye akañwamde. Enye ama owut Spirit akpanikọ emi ikọt Abasi emi enyenede ima Abasi ke esit mmọ emi minyuñ ifreke ibaña unana eke ikpọhidem nditọ ete mmọ (Kot 1 John 3:16-18). Edi Dorcas ama ọwọrọ ke otu mmọ, ndien mmọ ema etim ekut nte mmọ midinyeneke aba uñwam emi enye ekesiñwamde mmọ. Mmọ ema edọñ ebine Peter, sia efiọkde ete Abasi ama odu ye enye, edori enyin ete enye ama ọbọñ akam nte ededi ọnọ mme imọ ndusuk Abasi eyetua mme imọ mbọm ke ini akwa ntak urua mmọ.

Abasi awak ndikere mbaña mmọ emi owo mmọ akpade. Enye osuk enyin mbọm ese kpukpru ikọt Esie, onyuñ ọdọñ mmọ emi efuhọde esit, onyuñ omum mmọ akama ke ini unana mmọ. Jesus ama okut mmọñ-eyet ebekpa Nain, afiak ọnọ eyen eren esie uwem. Enye ama ọdọñ Mary ye Martha esit ndien anam eyen-eka mmọ eren eset ọwọrọ ke udi. Elijah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi, ama okut mfuhọ ke iso eyen añwan ke ufọk emi enye okodude, ndien enye ama ọbọñ akam ete yak Abasi afiak ọnọ ekpri eyen eren esie uwem. Elisha ñko ama okut mfuhọ ye mbuọtidem ke eka eyen Shunem; ndien oto ke akam mbuọtidem eyen esie afiak enyene uwem.

Abasi ama enyene uduak ye ntak abaña kpukpru ñkpọ ntibe emi. Ke ebede utọ ndọñesit ye ikọ nsọñidem emi ekenọde mmọ oro kiet kiet emi mbon ima mmọ ekekpade ke ndinam mmọ oro efiak eset ke mkpa, ama enyene akpan ñkpọ emi Abasi akanamde abaña Idem-Esie oto ke mme edinam oro kiet kiet ke odudu Esie. Ke Christ ndinam mme akpa mkpa efiak edu uwem, ema esio idaha Christ nte Abasi enyuñ eyarade odudu Esie nte Andikan mkpa. Elijah ye Elisha mmọ mbiba ekedi ikọt Abasi ke idut mme okpono ndem ye mme esin – Abasi. Abasi akanam edinam emi ye Israel, añwana ndida mmọ mfiak nnọ Idem Esie, ndien Enye emek ndida edinam emi ñwut odudu Esie nnyuñ ñwut enye emi edide Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Esie, emi Israel enyenede ndibọ etop Esie nto. Ekenam Dorcas eset ke mkpa ye akpan ntak, edinam oro ama anam akwa utom ọnọ Abasi emi midighe ntre ofuri ini edieke anade nte enam mmọ efen efiak eset ke mkpa. Etiñ enọ nnyin ete “efiọk ebaña ñkpọ emi ke ofuri Joppa: ediwak owo enyuñ enim Ọbọñ ke akpanikọ.” Mi, Abasi ama emenere mbet Esie man oto do Enye ọkpọbọ ukpono ye ubọñ man ekpenyaña iren ye iban.

Edi ke ndiọk-iso mme mbukpo esit owo imaha ndise mme utom oro Spirit Abasi anamde; kpa ye mme utibe-ñkpọ eke ekponde ntem. Eketiñ enọ owo inyene ke obio ekpo ebaña nditọ ete esie: “Edieke mmọ mikpañke utọñ inọ Moses ye mme Prophet, mmọ idinimke ke akpanikọ owo okpototo ke otu mme akpa mkpa eset” (Luke 16:31). Abasi esinam utibe-ñkpọ ke ebiet emi edinamde utom Esie aka iso, Enye nko ekeme ndinam ukem ukem oro mfin, eyenyuñ anam ñko ke ebiet emi enye edidade ibọrọ emi ekeyomde edi.

Ikot Peter Ke Joppa

Ikot Abasi emi enyenede kpukpru owo ama afiak owut idem ini kiet ke mbuk Cornelius, etubom mbon-ekọñ ke Caesarea. Philip, ọkwọrọ-eti-mbuk, okoduñ ke obio emi ke ediwak isua ke enye ama okosobo ye owo eunuch Ethiopia ke akpa-utatan ñkañ usuk-usuk usop-utin Jerusalem. Philip ekedi kiet ke otu mme ada-idaha itiaba emi ekemekde ndiñwam mme Apostle ke utom ufọk Abasi emi ekebakde etọñọ (Utom Mme Apostle 6:5; 8:40; 21:8). Edi akpanikọ nte ke ema ekut odudu owo Abasi emi ke obio oro kpa ke ini midighe kpukpru owo emi ekeduñde do ekediọñọ enye, edi Edisana Spirit ama ọtọtọñọ utom Esie ke esit owo ekọñ Gentile emi.

Cornelius ama abak Abasi onyuñ ọbọñ akam ọnọ Abasi ofuri ini. Enye ọkọyọhọ ye Spirit akam ofuri ini onyuñ emehe ke ido edibọñ akam. Enye ekedi eti owo onyuñ enyene “eti etop ke ofuri oruk mme Jew.” Edinọ mme ubuene ñkpọ esie ekedi ke nnen nnen usuñ, nte akam esie ekedide, koro mmọ ema edọk ekesim “iso Abasi, nte ñkpọ eke Enye adade eti fi.” Abasi inimke mme ñkpọ eriti inọ mbubik mme se midighe akpanikọ. Mmọdo nnyin ifiọk ite owo emi ekedi owo Abasi. Nnyin iyekut ke ukpep-ñkpọ ini iso nte ekenimde enye uduọk-mmọñ ke Edisana Spirit; ndien ke ibuot ñwed ke iso nnyin imekeme ndikot nte owo Abasi emi ọkọbọde utebe-ikpe ye edinam asana mbemiso osim ini emi Peter akakade ufọk esie. (Kot Utom Mme Apostle 15:7-9).

Usuñ nte Abasi akasañade ada Peter okosim ufọk eti owo ekọñ oro ekedi akpan item emi nnyin kpukpru ikpọbọde. Abasi ebeñe esit ọbiọñ onim ọnọ ndibọ Ikọ Esie; ndien Enye ebeñe owo emi edidade Ikọ emi ọsọk oruk owo oro. Kpasuk ini oro ñko ke, Abasi eyenyuñ asiak usuñ, eyenyuñ anam ntre ke utọ usuñ emi ke ekemde ini Esie, eyenọ kpukpru ñkpọ, ndien kpukpru ñkpọ eyesaña ke nde ke nde nte edisañade ekekem ke uduak Esie. Edieke iren ye iban ekpekpepde ndisuhọre idem mmọ nsaña ke edisana uduak Abasi nnyuñ mbet ini Abasi ke kpukpru ñkpọ, mmọ ekpekut udọñ mmọ ke ñkpọ Spirit nte ọwọrọde osu ke ata ibio ibio ini.

Ediwak owo esin ifik ebọñ akam ebighi eyom erinyaña ukpọñ mmọ oro mmọ emade, mme eke mme anam idiọk-ñkpọ emi edude ke idak mmọ, ndien mmọ ema ebiat idem ñkpọ emi mmọ ekekam efiopde esit eyom otibe, oto ke edifehe mbe Abasi iso ñkabiat kpukpru se Enye anamde ke abaña ufọn mmọ oro ema ekeneñere ekpere erinyaña. Nso ke Abasi mikpanamke edieke nnyin ikpọnọde Enye ifet inyuñ iyak Enye anam nte Enye, ke utibe mbufiọk Esie, okutde ete otim ọfọn ye nnyin.

Abasi ama otim ebeñe Cornelius ke kpukpru usuñ onim ọnọ uñwana oro ke ekpri ini emi edinọde enye. Cornelius ama okop biọñ ke Spirit, ama onyuñ ọsuhọre idem ọbọñ akam oyom uwak ima ye mfọn Abasi. Ke isede, nnyin idiọñọke udomo ifiọk esie, edi nnyin imọfiọk ite ke enye ekedi owo emi ema ekenam asana ndien enyin spirit esie ama ada okut mme edidioñ emi ekenade enọ enye emi ekekam ekponde ekan utebe-ikpe ye erinam asana ofuri-ofuri. Enye okotim okop biọñ abaña Eñwọñọ emi Ete ọkọnọde, kpa Iberedem, ndien Abasi okosuk ebebeñe usuñ ọnọ enye ndibọ akwa edidiọñ oro.

Edi Abasi ekenyene ndibeñe ñkpọ utom Esie nnọ akamba utom emi, kpa nte okonyuñ ebeñede owo emi, Cornelius. Edi utibe-ñkpọ nte ke Peter ekedi ñkpọ utom emi Abasi ekebeñede onim ọnọ akamba utom spirit emi. Owo ifañ enyene nsio nsio nda-mmana enọ, emi esinde ndiyak nnọ Abasi koro mmọ miyomke Abasi ebeñe mmọ idem ke odudu spirit emi odotde ndinyene man eda enam uduak Abasi emi abañade mmọ. Peter ikọsọñke ibuot aba ke mbet emi akpakpande Abasi ndinam uduak Esie ke Enye. Enye ama onyime ndibọ ukpep-ñkpọ idaha emi onyuñ onyime nditiene ewuhọ Ọbọñ.

Abasi ama etiñ ikọ ọnọ Peter ke usuñ emi akañwañade, owut enye ñkukut emi okotimde añwaña enye ke ini mme owo oro eketode ufọk Cornelius ndika ñkosobo ye enye. Oto ñkukut emi, Peter ama okut nte ikot Abasi enyenede kpukpru owo. Peter ama otim okut ke akpa ini iñwañ-iñwañ ete ke inaha nte enim erinyaña enọ idut emi ekemekde ikpọñ koro “Abasi iteñeke owo enyin: edi ke kpukpru idut Enye adadara owo ekededi eke abakde Enye onyuñ anamde nti ido” (Utom Mme Apostle 10:34, 35).

Peter ikesinke ndinam uyo Abasi; koro enye ama ọfiọk ete ọtọ nte Abasi ọtọñọde utom, utit enyene ndifọn; ọtọ nte Abasi asiakde usuñ, enyene ndisaña ñkesim utit; ndien ọtọ nte Abasi okotde, do ke edikut esit ọbiọñ emi okosuk oyomde etop Eti-Mbuk. Ke ukpep-ñkpọ ini iso nnyin iyekpep nte Abasi akanamde uduak Esie osu ke ndikot mme Gentile nnọ Idem Esie, okonyuñ anamde Eti-Mbuk osim ofuri ererimbot oto ke utom ufọk Abasi emi ọkọtọñọde ke ndo ndo oro ema ekenọ Edisana Spirit.

Questions
MME MBUME
  1. Tiñ ebiet Lydda, Joppa, ye Caesarea edude ye nte kiet oyomde usuñ ọkpọñ kiet eken, ye nte mmọ eyomde usuñ ekpọñ Jerusalem.
  2. Ekekpono enyiñ Jesus Christ didie ke Lydda?
  3. Ekekpono enyiñ Jesus Christ didie ke otu mbet ke Joppa?
  4. Nnyin inam didie ifiọk ite ke Dorcas ekedi anditiene-Christ?
  5. Peter eketiñ ete ke anie akanam mme utibe-ñkpọ emi?
  6. Nso ikotibe ke Lydda ye Joppa ke abaña mme utibe-ñkpọ emi ekenamde?
  7. Ewe akwa Ọkwọrọ Eti-Mbuk okoduñ ke Caesarea? Siak ndusuk ñkpọ oro akadade itie ke uwem ọkwọrọ Ikọ emi?
  8. Tiñ nte nnyin isañade idiọñọ ite Cornelius ekedi owo Abasi.
  9. Tiñ nte Abasi ekebeñede Peter idem onim ọnọ utom emi Enye ekenyenede ndidọñ enye ke Caesarea.
  10. Ke ini Cornelius ọkọdọñde mme isuñ-utom eka ke Joppa, enye ama adian ke ibat mmọ eti owo ekọñ kiet. Nso ke emi ada ọnọ ke edu-uwem ye ido Cornelius?