Lesson 303 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Abasi ọdọhọ ete, Ama ekem ke ukperedem ini, Nyeñwaña spirit Mi ndori kpukpru obukidem: Ndien nditọ-iren mbufo ye nditọ mbufo iban eyetiñ prophecy, Mkparawa mbufo eyekut ñkukut, Mbiowo mbufo eyenyuñ edaba ndap” (Utom Mme Apostle 2:17).

Cross References

I Peter Ke Caesarea

1. Peter okokut Cornelius nte etiede ebet enye, Utom Mme Apostle 10:24

2. Cornelius ama oyom ndituak ibuot nnọ Peter, edi Peter akpan enye, Utom Mme Apostle 10:25, 26; 14:11-18; Eriyarare 19:10

3. Akwa otu owo emi ekedide iman ye mme ufan Cornelius ema eboho ke ufọk esie man ekop se Peter editiñde, Utom Mme Apostle 10:27

4. Peter ama obup onyuñ ọfiọk ntak emi Cornelius ọkọdọñde ekekot enye, Utom Mme Apostle 10:28-33

II Ukwọrọ-Ikọ Peter

1. Ata ofuri akpanikọ ayarare owut ete ke Abasi iteñeke owo enyin, Utom Mme Apostle 10:34, 35; Matthew 5:45; Ñwed Mbon Rome 10:12

2. Ema ebebem iso eyarare Jesus ubak-ubak enọ mbio emi, Utom Mme Apostle 10:36-38

3. Ukwọrọ-Ikọ Peter otim anam ata ọyọhọ akpanikọ emi odude ke Eti-Mbuk añwaña mmọ, Utom Mme Apostle 10:39-43; 1 Ñwed Timothy 3:16

III Edisana Spirit Emi Ekeñwọñọde

1. Edisana Spirit ama odoro ofuri otu owo oro, Utom Mme Apostle 10:44; 2:1-4; 19:1-7

2. Idem ama akpa Peter ye mme nsaña esie, Utom Mme Apostle 10:45, 46

3. Peter ọnọ uyo ete enim mbufa mbet Jesus uduọk-mmọñ, Utom Mme Apostle 10:47, 48; Matthew 28:19.

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

“Saña ye mmọ, kunyuñ uyik: koro edi Ami ndọñ mmọ.” Mme isuñ-utom Cornelius ema ekesim ke enyin-usuñ ufọk Simon akwat-ikpa; ndien Abasi ke ebebeñe esit Peter man enye ekpekeme ndidara mme Gentile emi, nnyuñ nsaña ye mmọ ñka ke akwa obio Caesarea emi mmọ eketode. Peter ama okot mmọ eduk ufọk, ndien ke ndañ-nsiere, enye ama asaña ye mmọ aka man okosobo ye akamba etubom ekọñ oro ke Rome. Akwa Apostle emi ama otim ekpep onyuñ ọfiọk ete ke nte owo ọsọpde ndika se Abasi ọdọñde enye, kpa ntre ke edi mmem-mmem ọnọ enye ndinam ñkpọ oro. Ke adañemi ñkukut oro okosuk odude enye ke esit ye ke ekikere, Peter ama aka uko-uko; edi edieke enye akpakabiatde ini nditie ñkere kaña, utom emi anade nte enye anam akpakabare ọsọsọñ akan.

Peter ye nditọ-ete emi ekedude ye enye ke Joppa ema ediọñọ ebaña edu mme Jew ke Jerusalem ke abaña Nditọ Israel ndinyene ebuana ye mme Gentile. Ekeda nte ke edi ibet owo Jew ndidia udia ye owo Gentile – idighe nte akananam Abasi onim utọ ewuhọ oro, edi, ekedi ke ntak emi ido emi ama akaka iso ebe ke emana kiet osim efen. Abasi ama ada ata ekpri ibio ini añwam Peter ndikan ido emi ama akada itie ke ata anyan ini ke uwem, edi Peter akada ifiọk Abasi ebiere ñkpọ emi ke ini enye akanamde uyo Abasi usọp-usọp. Owo Abasi emi oyomde ndinyene erikan, enyene nditiene ukem uwut-ñkpọ emi.

Ukem-Ukem

Ke ini Peter ye mme nsaña esie ema ekesim ufọk Cornelius, enye (Cornelius) ama adara mmọ eti-eti tutu ọduọ Peter ke ukot ndituak ibuot nnọ enye. Mbon ñkañ edem Usiaha-utin esiwak ndinyanare nna ke iso ikpọ owo mmọ; onyuñ ekeme ndidi ama otuk Cornelius ke esit nte ke Peter edi akpan isuñ-utom emi otode Abasi, emi angel ọdọñde etiene imọ. Nte ekpededi, Peter ama ọsọp anam ñkpọ emi añwaña koro enye ama omum enye emenere, ndien ọdọhọ ete, “Daha ke enyọñ; ami ke idem mi ndi owo.” Ñkukut emi Abasi akanamde Peter okut ama ekpep ata akpan ñkpọ efen. Mme Jew, ke etiñde ikọ ebaña mme Gentile, ekesida mmọ nte mme ebua, ndien ikawakke ndinyime ete idi ukem ye mme mbọhọ-iduñ mmọ emi midighe mme Jew; edi Peter eketiñ ikọ ye Cornelius nte owo emi edide ukem ye enye.

Edinyime ete ke ofuri owo edi ukem edi kiet ke otu ñwọrọ-nda edu-uwem mme anditiene-Christ. Mme idut edomo ndida mbet mbọp mme owo man enyene oruk edu-uwem emi ke otu idem mmọ; mme esop ye mbono ebiat ini eyom usuñ nte ekpekemede ndikpan asari ke otu owo, edi ke ukpep-ñkpọ Christ ikpọñ ke ekeme ndikut ibọrọ nnọ mfina emi. Ndimana nduk ke ubon Abasi ada ebuana nditọ-ete esin ke otu nditọ Abasi, emi mikereke aba ibaña akwa idaha mmọ, mme oruk ikpọhidem mmọ, mme ifiọk akani edu-ukpono mmọ. Ediwak mme otu ebure ikpikpu mbure ebaña ebuana nditọ-ete ke otu mmọ, edi ke edu-uwem, nnam-inua mmọ ke abaña ebuana emi akabare ọwọrọ ikpikpu. Ata ukpep-ñkpọ Christ ke ebuana emi ikpuhu tutu amama.

Nte Peter okodukde ke ufọk Cornelius, enye ama okut nte ediwak owo etiede do ebet enye. Enye ama obup mmọ ntak ekedọñde edikot imọ, onyuñ etiñ ọnọ mmọ ete, ke owo Jew ama anam idem esie edi ñkpọ nsahi, ye se ekutde ndo, ye se ekọbọde ke enye nditiene owo idut efen. Cornelius ama enyenyene ibọrọ ini kiet. Enye ọkọdọñ ekekot Peter koro angel Abasi ọkọdọhọ enye anam ntre, ndien Cornelius ọdọhọ ete, “Omotim anam emi ama edi.” Cornelius, nte enye emi enyenede nditiñ ikọ ke ibuot kpukpru mmọ eke eketiede ebet ndikop ikọ Peter, ama aka iso etiñ ete, “Mmọdo ke emi kpukpru nnyin idu mi ke iso Abasi, man ikop kpukpru se Jehovah ọdọhọde fi etiñ.” Ke akpanikọ mme esit emi ema eneñere eyom Abasi! “Ọfọfọn ọnọ mmọ eke ekopde biọñ ye nsat-itọñ edinen ido koro mmọ eyeyuhọ” (Matthew 5:6).

Eridemere

“Enye eyesian fi se afo enyenede ndinam,” ekedi ikọ angel emi ekesinde Cornelius ọdọñ ekekot Peter, edi Cornelius ikenyeneke esit emi okoyomde ndikop utibe ikọ uwem emi ikpọñ. Ediwak owo ema edu ke Caesarea emi Cornelius ekemehede ye mmọ, iman ye mme ufan esie emi ekenyenede udọñ ebaña akpanikọ emi odude ke Ikọ Abasi ukem nte Cornelius. Edi akpanikọ nte ke Cornelius ama esineme abaña ido ukpono Abasi ye mmọ emi kiet kiet, mme ke otu ñko. Eneñere ekut ñkpọ kiet emi: Cornelius okoyom utom Peter ke Caesarea eneñere oñwum mfri. Owo Abasi ọmọñ edi! Eridemere ke ebet mmọ edieke kpukpru owo kiet-kiet enamde udeme mmọ. Edi ke isañ enye emi, mbiomo emi okodoro Cornelius ikpọñ ke idem koro enye ikpọñ ñko ọkọfiọk ete Peter ke edi. Cornelius ama anam ubiọñ utom esie emi ọfọn ke ata utibe usuñ, koro ediwak owo ema eboho ndikop nto Peter, ndien Abasi iketreke ubọk ke ndiñwaña akwa eridiọñ Esie nnọ mmọ.

Emi edi uwut-ñkpọ nte ekemede ndida nnyene eridemere ke ufọk Abasi: oro edi akam ye mkpe-ubọk tutu Abasi ọsọñọ ndinọ uñwam edi; usuñ efen edi ndisuan etop nte ke owo Abasi ke edi ndikwọrọ Eti-Mbuk erinyaña. Otu owo emi ebede eduk ke ufọk Abasi, eduk ke ntak kiet, “man ikop kpukpru se Jehovah ọdọhọde.”

Nte oruk edinam oro ekeme ndikpu? Ikemeke! Nte ekeme ndikut oruk edinam oro ke eyo emi ọyọhọde ye idiọk-ñkpọ, ibak ye ima mbre ñkan Abasi? Ekeme ndikut edieke nditọ Abasi etimde eyire ke ọkpọsọñ akam ebaña utọ ñkpọ oro, enyuñ enyene iwuk ke ndinam akpanikọ ke kpukpru usuñ man eda iman mmọ ye mme ufan edi ke ufọk Abasi.

Enyaña Enyuñ Enam Asana

Akpanikọ emi esọñọde etiñ ke akpa ubak Utom Mme Apostle edi utibe Uduọk-mmọñ Edisana Spirit, ana edi mmọ emi ekebọde enọ emi ema ebem iso enyene se mmọ emi ekedude ke akani ediomi ekenyenede — oro edi edimana obufa (utebe-ikpe) ye edinam-asana ofuri-ofuri — man oto do edu ke mbeñidem ndibọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit. Abasi ibiatke akpanikọ ye uñwana emi ekebemde iso edu, mme ndibiọñọ mmọ ke usuñ ekededi ndika iso ndu; edi eriyarare kiet-kiet emi etienede ke edem otim anam se ikebemde iso ọdọdiọñ ayama akan. Emi, edi ewuhọ ke abaña eriyarare emi otode Abasi. Ke emi Abasi osuk añwañade Edisana Spirit odori ofuri obukidem, Enye ibiatke utebe-ikpe emi Enye akayararede ọnọ Abram, owo mbuọtidem, edi akam añwam nnyin nditim ñkut enye. Enye inyuñ ibiatke ifiọk edinam-asana ofuri-ofuri ifep, edi otim ayarare uñwana ye ufọn Esie añwaña akan ke ini Obufa Ediomi emi.

Mbon ufọk Cornelius ema enyene utebe-ikpe ye edinam-asana mbemiso uduọk-mmọñ Edisana Spirit ọduọ odoro mmọ ke idem. Cornelius ekedi owo emi eteñede Abasi onyuñ “abakde Abasi ye ofuri ufọk esie” (Utom Mme Apostle 10:2). Mme owo emi eteñede Abasi edi mmọ emi esañade ke ofuri uñwana emi mmọ enyenede. Mmọ ema ekop ete, “Enye ọkọnọ ikọ Esie esọk nditọ Israel, ke erikwọrọ Eti-mbuk emem emi Jesus Christ ọkwọrọde.” Peter ọkọdọhọ ete, “Mbufo emefiọk nte etop oro ọtọñọde ke Galilee asuana osim ke ofuri Judaea” (Utom Mme Apostle 10:36,37). Ñko, Abasi ama ọdọhọ Peter ke ñkukut ete, “Kubat se Abasi anamde asana ke ibet” (Utom Mme Apostle 10:15). Paul eketiñ oto ke nda-usuñ Spirit ete, “kpa nte Christ akamade ufọk Abasi, okonyuñ ayakde Idem ọnọ ke ibuot esie; man Enye akpada mmọñ ọkọrọ ye Ikọ Abasi eyet ọkọp esie, anam enye asana; man akpada enye ọnọ Idem Esie nte ufọk Abasi emi ọyọhọde ye ubọñ, minyuñ inyeneke ntọi mme eriñwine mme oruk ñkpọ eke etiede ntre; edi man enye asana onyuñ anana ndo” (Ñwed Mbon Ephesus 5:25-27).

Peter etiñ ọnọ nnyin ete ke, “Abasi emi ọfiọkde esit owo ekedi ntiense ọnọ mmọ, ke erinọ mmọ Edisana Spirit kpa nte ọkọnọde nnyin: Enye inyuñ isinke ubahare ke ufọt nnyin ye mmọ, edi anam esit mmọ asana oto ke mbuọtidem” (Utom Mme Apostle 15:8, 9). Ke nda-mmana usem Greek, emi ọwọrọ se ema eketim enam ke ini emi ekebede. Otim añwaña ete ke ema etebe mmọ emi ikpe enyuñ enam mmọ esana mbemiso mmọ ebọ Edisana Spirit.

Ndusuk owo ekpep ete ke mmọ emi ikenyeneke erinyaña ukpọñ koro angel ọkọdọhọ Cornelius ete, “Peter ... eyemen ikọ eke edinyañade fi ye ofuri ufọk fo etiñ ọnọ fi” (Utom Mme Apostle 11:13, 14). Emi, ke baba usuñ kiet ikowutke ite ke mmọ ikenyeneke erinyaña, ikonyuñ iwọrọke ite ke mme Apostle ikenyeneke erinyaña ke ini mmọ ekedọhọde ete, “Edi nnyin inim ke akpanikọ ite, edida mfọn Ọbọñ Jesus enyaña nnyin kpa nte mmọ” (Utom Mme Apostle 15:11). Mme itie Ikọ Abasi emi ewọrọ ukem-ukem nte mme ikọ emi Jesus ọdọhọde ete: “Eyenyaña owo eke edimede ime tutu osim akpatre” (Mark 13:13)

Akananam, baba owo kiet ibọhọ kpukpru mfọn ye mme enọ Abasi ini kiet. Ikọ Abasi akanam isinke ke ekikere owo ete ke mme Apostle, mbon Ephesus ye mbon Samaria ye mbon ufọk Cornelius, me owo eke ekpededi, amana obufa onyuñ enyene edinam-asana ofuri-ofuri kpasuk ini kiet oro. Nnyin ifiọkke ini eke mme Apostle ye ikọt Abasi ke usen Pentecost ekebọde ọyọhọ enọ mfọn iba me akpa, edi otim añwaña ete ke mmọ ema ebọ mbiba mbemiso osim usen Pentecost.

Nnyin ikotke ibaña baba Anditiñ ntiñ-nnim ikọ, Apostle, owo emi ekewotde ke ntak Ikọ Abasi, mme owo emi adade eridemere edi, nnyin ikot ke Ñwed Abasi mme ke ebiet efen, ite ke enye ama akakabare esit, ndien kpa ke ukem ini oro eyet enye asana ke nda-mmana idiọk-ñkpọ; edi ikọ-ntiense tọsin, ye eke mme tọsin mbon Abasi duop ewut ete ke mmọ ekebọ akpa enọ saña-saña ndien edibọ ọyọhọ enọ mfọn iba. Ke otu mmọ emi, mme ata mbon ifiọk edu, mbon emi enyenede ntọtuñọ ifiọk ke ñkpọ spirit ye ata ndisana owo emi Abasi okponode tọñọ ke eyo mme Apostle edu ñko.

Uduọk-mmọñ Edisana Spirit

Nte Peter osuk ọkwọrọde ikọ ọnọ otu mbon Gentile emi ke ufọk Cornelius, Edisana Spirit edep odoro kpukpru mmọ emi ekekpañde utọñ. Peter ye nditọ ete emi ekesañade ye enye eto Joppa edi, ekedu ke mkpaidem ke ini mmọ ekutde ete ke Abasi ọmọnọ mme Gentile ukem enọ emi Enye ọkọnọde mme Jew ke usen Pentecost. Emi edi idaha efen emi mme Jew ekekerede ete ke Edisana Spirit Abasi, oro edi uyama Abasi (Shekinah) ke Ataya ye Itie-ukpono Abasi (Temple), ekenyene suk isọñ Israel ye ubon Abraham; edi mme mbet emi ema ekut ete ke Abasi isioho-sio mme obio mme ubon inim, idi Abasi mmọ ikpọñ. Ke ini Peter okutde ete ke Abasi ada mmọ emi ọyọhọ-ọyọhọ, enye ọnọ uyo ete enim mmọ uduọk-mmọñ, enyuñ eda mmọ esin ke Ufọk Abasi, emi owut kpukpru owo emi ebuanade ke ñkpọ emi ete ke mmọ emi edide Ikọt Abasi mi ke isọñ, ikabiatke ini ke ndinam ewuhọ Esie emi odude ke Heaven.

Enọ Edisana Spirit emi ọyọhọde ye ubọñ, emi Abasi ọkọnọde Cornelius ye mme ufan esie, ama anam akamba utom. Enye okowut mme Gentile akpanikọ emi odude ke ikọ Peter, oro edi etop Eti-Mbuk emi abañade uwem Jesus, mkpa ye eriset Esie. Enye ama eberede usuñ mfọn ye mbuọtidem onim nnen-nnen ọnọ mme Gentile, onyuñ ọnọ mmọ ukem idaha ye mme Jew ke enyin mme Apostle emi. Enye ama anam iñwañ utom Abasi atara ọtọñọde ke ñkan-ñkuk Palestine tutu osim ofuri idut ke ekondo. Tọsin isua iba ekpere ndibe tọñọ ke ini oro, edi etie nte utom osuk okpokpon kpa nte ekedide ke eritọñọ. Iñwañ utom Ọbọñ ke osuk oyoyom ekese mme anam-utom ke esit. Utom emi anade nte enam okpon eti-eti; edi sese! nso ke Etubom Idọk edidọhọ nnyin ke ididade ke iso Esie? Nte iyenyik Enye ọdọhọ, “Nsinam mbufo ekedade mi ofuri usen efen-efen?” Mme Enye eyekeme ndidọhọ nnyin ete, “Omotim anam, afo eti asaña-utom ye owo akpanikọ.”

Questions

MME MBUME

1. Nso idi ntak emi Peter ye mme ufan esie ekenamde isañ eka ke Caesarea?
2. Anie okodu ke Caesarea ebet ndisobo ye Peter?
3. Peter ọkọkwọrọ ikọ ọnọ mme anie?
4. Siak mme akpan ñkpọ ita emi ekesinede ke ukwọrọ ikọ Peter.
5. Nso akpan ñkpọ akada itie ke utit ukwọrọikọ Peter?
6. Nso ekedi ntak emi idem akakpade Peter ye mbet eken?
7. Nso item ke Peter ọkọnọ ke ini okokutde ete ke mme Gentile ebọ Edisana Spirit?