Lesson 304 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Nyekot mmọ emi mikedige ikọt Mi, nte, ikọt Mi, Nyenyuñ ñkot enye emi mikedige ñkpọ ima, nte, edima ñwan” (Ñwed Mbon Rome 9:25).

Cross References

I Ndisọñọ Ññwana Ke abaña Akpanikọ

1. Nditọ-ete ke Judaea eyat esit ye Peter koro enye akadiade ñkpọ ye mme Gentile, Utom Mme Apostle 11:1-3

2. Peter etiñ se ikanamde enye aka ufọk Cornelius, Utom Mme Apostle 11:4-10

3. Spirit Abasi ama enyik Peter ndika ye mme isuñ utom Cornelius, Utom Mme Apostle 11:11, 12

4. Abasi ama ebe ke ukwọrọ-ikọ Peter, koro Edisana Spirit ama odoro mme Gentile, Utom Mme Apostle 11:13-16

5. Nditọ-ete emi ekedide Jew ema edop uyo enyuñ etoro Abasi ke ini Peter okurede ñkañ-idem esie, Utom Mme Apostle 11:17, 18

II Ufọk Abasi Emi Atarade

1. Ukọbọ akasuan nditọ-ete ọdọñ ke ediwak ebiet, Utom Mme Apostle 11:19

2. Mbuk Ọbọñ Jesus akasak ke esit mbet Esie, mmọ ekenyuñ etiñ ke kpukpru obio emi mmọ ekekade, Utom Mme Apostle 11:20, 21

III Edidemere Ke Antioch

1. Ikọ Abasi ama enyene saña-saña utom ke Antioch, ntre ufọk Abasi emi okodude ke Jerusalem ama ọnọ Barnabas ndika ñkañwam mmọ, Utom Mme Apostle 11:22

2. Barnabas ama okut mme utom emi Abasi anamde, onyuñ ọsọñọ mme owo idem ndisọñọ nyire ke Abasi, Utom Mme Apostle 11:23, 24

3. Ke Abasi ama akanam Barnabas okut unen, enye ama aka ke Tarsus ndiyom Saul, Utom Mme Apostle 11:25, 26

4. Ekebem iso ekot mbet mme anditiene-Christ ke Antioch, Utom Mme Apostle 11:26

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ana Iñwañ Usuñ

Peter ọkọtọñọ ukwọrọ-ikọ esie ke nditiñ nnọ mbon ufọk Cornelius mbaña akpa ñkpọ emi okodude ke esit esie; “Ke akpanikọ mmokut nte Abasi iteñeke owo enyin” (Utom Mme Apostle 10:35). Ikọ emi esidi akpanikọ kpukpru ini, koro toto ke eritọñọ Abasi ọkọdọhọ ete, “Afo akpanam eti ñkpọ nte (iso) ikpeneñekede fi?’ (Genesis 4:7). Nte ededi, ke ntak mme ukpep - ñkpọ, edinam ye ido mme Jew, Peter ikọfiọkke ite akpanikọ emi enyene ofuri ererimbot mbemiso edisim utọ ini oro.

Ke akpa ifet, ufọk Abasi eketie nte ñkpọ emi enyenede mme Jew ikpọñ; edi oto ke ikot Cornelius ye ufọk esie, Abasi anam akamba ukpuhọre onyuñ owut uduak Esie ndida mme Gentile nsin ke uduak erifak Esie. Mme mbet ekekere ete ke edi nditọ Israel ye mme Gentile emi ekebede ke idak ibet Moses ikpọñ ekenyene unen ndikpono Abasi; edi idaha emi usuñ mbuọtidem ama eberede ọnọ kpukpru owo emi eyomde ndiduk. Mme ubiọñọ emi okodude ke ibet Moses ama osim utit; ndien ke Christ Jesus akana nte edi “Greek mme Jew, mme ana mbobi mme owo eke minaha mbobi, mme owo esit ikọt, mme owo Scythia, mme ofin mme eyen-isọñ miduhe ke enye” (Ñwed Mbon Colossae 3:11).

Ke ekerede akwa ukpuhọre ye mme mfina emi ekenyenede ndikan ke ndikpuhọre mme edu-ukpono ye ukpep-ñkpọ emi ema ekesọñọ eda ke anyan ini ke Ufọk-Abasi ke idemesie, ekeme ndikut añwa-añwa, ntak emi Abasi ekebererede usuñ ye akpakip mme utibe-ñkpọ emi okotibede. Edika ke ufọk Cornelius emi angel akakade ye mme item ndidọñ ekot Peter; ye ñkukut ye item emi Abasi ọkọnọde Peter ke enyọñ ufọk eketre ye mme ikọ emi: “Nsaña ye mmọ, kusat owo” ye Edisana Spirit ndidoro kpukpru mmọ emi ekedude ke ufọk Cornelius, akanam Peter ye nditọ-ete emi eketienede enye eka Caesarea enim ke akpanikọ ete ke emi edi mme edinam Abasi. Mmọ ekenyuñ edara ye mmọ oro koro Abasi ama eberede usuñ ufọk Abasi ọnọ mme Gentile ye mme Jew ñko.

Ikọ Abasi Emi Ọkọride

Ke ini Peter okotode ke Caesarea ọnyọñ ke Jerusalem, enye ama edisobo ye mbet emi mikamaha nte enye akakade ufọk Cornelius onyuñ adiade udia ye mme Gentile. Utọ edinam oro edi ñkpọ emi mme Anditiene Christ ke Jerusalem mikamaha, koro akatuahade ye edu edinam mmọ; edi Peter ọtọñọ ke eritọñọ otim atat ñkpọ oro ọnọ mmọ. Ñkañ-idem Peter eketre ye mme ikọ emi, “Ami ndi anie nte ñkpọbiọñọde Abasi?” Ke mmọ ema ekekop ikọ emi mbet ikobupke mbume aba. Mmọ edop uyo enyuñ enọ Abasi itoro ete, “Ama edi ntre ndien, Abasi ayak mme Gentile ñko ekabare esit eduk uwem.” Mme mmọ emi ekedi ata mbet, koro mmọ ekenyimede ndikpọñ mme nsio-nsio ekikere mmọ ke ema ekemen uduak Abasi ewut mmọ.

Ndusuk owo esua ñkọri, akpan-akpan ñkọri Ikọ Abasi. Ke ini ufọk Abasi osuk akade iso ke akani ido emi ekesinamde kpukpru ọfọn; edi ke ini ekikere ndinam ñkpọ man Ikọ Abasi enyene ñkọri odude, utọ mme mmọ emi esọsọp ndisioño ndo enyuñ esua utọ edinam oro. Ndusuk owo eyedọhọ ete, “Ufọk Abasi idige nte esikam edide” ndusuk eyedọhọ ete, “Ata akamba ndudue ke aka iso;” mme, “Owo akananam inamke utọ ñkpọ emi.” Abasi edi Andisiak Ufọk Abasi. Yak Enye anam mme ukpuhọre emi ekpenade nte enam ke ido edikama Ufọk Abasi. Nnyin inyene ndidi nti mme anditiene-Christ tutu ikeme ndifiọk, inyuñ inam uduak Abasi.

Abasi akananam ikpuhọkere, mme uduak eriyaña esie, edi usuñ ye ido emi Abasi esidade asaña osim esit mme idiọk owo esikpuhọre ke ndusuk ini. Eren mme ñwan emi anamde esit esie asua mme ukpuhọre emi Abasi anamde eyekut idem esie ke itie eke mifọnke ke ukem itie oro enye ke ini kiet ekebemde iso enyene ata inem edidiana kiet. Iduhe owo emi etrede ndikọri ke mfọn ye ifiọk Ọbọñ ye Andinyaña Jesus Christ ndien ekeme ndisaña ye ufọk Abasi Christ emi ọkọride. Ufọk Abasi emi mikọrike idighe eke Christ.

Ata Eritọñọ

Ke ini ndusuk owo esuade edinam ñkọri ke ufọk Abasi, mbio eken esuk ema ndida ke se ima ikodudu toto ke eritọñọ—iyomke yom nditiene usuñ owo efen. Akwa ndik odu ke ndinehere nyire usuñ kiet mme eken. Owo eke otimde anam uduak Abasi awak ndisọñọ nda. Abasi eyenuk nditọ Esie esin ke ekikere ye edinam emi mikpedighe eke mmọ; edi owo Abasi enyene nditim mkpeme ndikut nte ke mme ñkpọ emi eto Abasi. Kpukpru nda-usuñ Spirit emi otode Abasi ekem ye Ikọ Abasi. Peter ikanamke ito ke ekikere esie ikpọñ. Abasi ama anam uduak Esie otim añwaña oto ke ediwak edinam ye nda usuñ Spirit tutu Peter otim ọfiọk se uduak Abasi ediwọrọde. Idem mbio mfaña enyime ye Peter ke ini mmọ ekekopde mme ikọ esie.

Ini ekededi eke Abasi ọnọde owo obufa utom mme obufa ebiet utom, Enye enyene nditim nnam añwaña man ndudue okudu. Kpukpru owo enyene ndibet Abasi ye ọkpọsọñ akam nnyuñ ntim mkpeme ikot Esie man enam utom ekededi. Mmọ emi eyomde ndifiọk uduak Abasi ke ini iso ebiat utom eke enamde enọ Christ, ke ini etienede ukwañ usuñ utu ke mmọ ndisaña ke ata uduak Abasi. Abasi eyekot akan ini kiet, edieke anade edi ntre nte emi Enye akanamde ye Samuel. Ñko nditọ Abasi eyediọñọ ata ikot emi otode Abasi. Inaha nte inyene ọkpọsọñ uko ke ikot eke owo midiọñọke ibọhọke owo emi ọbọde enye; edi ke ini ikot añwañade, ndudue inyuñ iduhe, ndien mbio eken emi enyenede spirit efiọk ñko, yak etim ebine ikot emi esim ata akpatre okposuk edi nte ukọbọ ye ubiọñọ edidude.

Ke Antioch

Ke ini emi mme Apostle ye mbet Christ ema ekefiọk ete ke usuñ Ikọ Abasi ama enehere eberede ọnọ mme Gentile, etop emi ekenyene mmọ ye mme Jew ñko. Ema ekut kpukpru uduot owo nte mmọ emi edotde ndibọ erinyaña ọyọhọ-ọyọhọ. Ukọbọ ama asuan mbet ọdọñ ke ata ediwak efak, edi emi ikabiatke ima Jesus ye idorenyin eriset ke esit mmọ. Mbuk Ikọ Abasi ama asak ke edeme mmọ ke kpukpru obio eke mmọ ekedukde. Edida mme Gentile nsin ke ufọk Abasi ama anam utom efere mmọ onyuñ añwam ke ndinam utom atara. Ke ediwak idaha mme Gentile ekebọ Ikọ Abasi ye ọyọhọ idaresit.

Edibọ Ikọ Abasi ke otu mbio Antioch ekedi kiet ke utọ uwut ñkpọ emi. Ediwak mbet emi eketode mme efak Cyprus ye Cyrene ema eduk ke obio enyuñ etọñọ ndikwọrọ ikọ nnọ mbon Greece mbaña Jesus. Ediwak ekenim ke akpanikọ enyuñ ekabare etiene Ọbọñ, ndien ikọ edidemere ama ebe osim Ufọk Abasi ke Jerusalem. Mme Apostle ema edọñ Barnabas akañwam ke utom emi. Ekeme ndidi mme Apostle iketimke ifiọk ite edidemere emi akakade iso ke Antioch ekedi ata edidemere, koro mmọ iketimke ifiọk mme mbet emi ekekwọrọde ikọ Abasi do. Owo iwetke enyiñ mmọ ke mbuk emi, edi Barnabas ama okut ete ke mmọ ekedi mbet ke akpanikọ, ndien edidemere oro okonyuñ edi ata edidemere. Mfọn Abasi ama ayarare owut idem ke otu mme owo, ndien Barnabas ama onyuñ okop inemesit. Ukwọrọ-ikọ esie emi ọkoyọhọde ye odudu ama aka iso ndidemere esit mbio Antioch tutu ata ediwak owo ekabare esit etiene Abasi.

Ndusuk ini esima ndidọhọ ete ke nditọ Abasi edi mmọ emi mikemeke ndikere ñkpọ ñka anyan inyuñ imaha ndinyime ñkpọ koro mmọ idinyimeke ndibuana ye “Kpukpru ido ye usuñ edikwọrọ.” Odu ñka ke ererimbot emi eyomde ndidian kpukpru ufọk Abasi ke otu kiet; edi ikọ Abasi ọnọ item ete: “ekunim kpukpru Spirit ke akpanikọ, edi edomo mme spirit ese mme mmọ edi eke Abasi: koro ediwak prophet nsu ema ewọñọ eduk edi ke ererimbot” (1 John 4:1). Ata ukpono Abasi iyomke ñka mme mbet ke ndidiana kiet, koro nti ikọt Christ edara ke edidiana kiet ye ebuana ke ini ekededi mme ke ebiet ekededi eke mmọ esobode. Barnabas okoyom ndikut nte mfọn Abasi ọyọhọde ke esit mbio Antioch ndinam enye okop idaresit. Iduhe eti editiñ, mme ikọ edidemere, mme ediomi edidiana kiet ke utom ikọ Abasi ke Antioch mme ke ñkan ñkuk emi ekpekemede ndinam esit ọkwọrọ-ikọ enem ke Jerusalem nte emi mfọn Abasi ọkọyọhọde ke esit mmọ. Edidemere ama okpon eti eti, tutu Barnabas aka ke Tarsus ndiyom Saul nnyuñ nda enye ndi ke Antioch. Mmọ ema ediana kiet enam utom ke inwañ utom Abasi ke ofuri isua kiet, koro mmọ ekekutde ediwak mfri emi mme anditiene- Christ ekesioñode enọ Abasi.

Mme Anditiene-Christ

“Obufa ñkpọ ke idak utin” ama odu ke Antioch. Ke mkpa-idem mme andinyene obio oro, ibat ibat mme Jew emi ekeyode eto Jerusalem ema ebiọñọre ye mbuk akwa idaresit ndinọ. Mbon Greek emi mikọfiọkke Abasi ema ekop nte akpa edikop ebaña Christ, Eyen Abasi emi okodude uwem, akpa, onyuñ eset ke mkpa. Ediwak mbon Greek ema enim mbuk emi ke akpanikọ, enyuñ eda edomo ke uwem mmọ. Mmọ ema ebọñ akam enọ Ọbọñ, ekot Enye eyom mbọm, ekabare esit ekpọñ mme idiọk-ñkpọ mmọ, enyuñ ekpọñ akani edu-uwem mmọ. Abasi ama okop akam mmọ eyet esit mmọ asana ke iyip Esie onyuñ ọnọ mmọ odudu ndikoñ nkan idiọk-ñkpọ: “ñkani ñkpọ ema ebe efep: sese, emekabare edi mbufa” (2 Ñwed Corinth 5:17).

Mbio Antioch ikọfiọkke se ekpekerede ebaña mbufa owo emi. Mme Jew, ke nsahi ekekot mbet Jesus “Mbon Nazareth” mme “mbon Galilee” ye kpukpru nsahi emi mmọ ekekeme: edi mbio emi ekedi mme Gentile emi mikọfiọkke ukpep ñkpọ Jesus. Ema esio mme mbufa enyiñ, edi mbio Antioch ema edot ke utom emi, koro eketimde efiọk mmọ ke ifiọk ye mbumehe edikot owo nsio-nsio enyiñ. Mme mbufa owo emi ekedi mme anditiene Jesus Christ; oro edi ikọt Christ ndien do ke anditiene-Christ akakabare edi enyiñ mmọ. Yak edi nte mbon nsahi ekenọ enyiñ emi ndisuhọre itie, enyiñ oro, ‘Christian’, tọñọ ke ini oro ama akabare edi enyiñ ukpono emi kpukpru mme anditiene-Christ ke ofuri ererimbot edarade ndikot idem mmọ.

Edidemere Ke Ekọm Urua Ekededi

Mme ibuot ñwed emi ke Ikọ Abasi, emi etiñde abaña ikot Abasi emi atarade osim esit kpukpru owo, akpana nte ọnọ kpukpru nti mme anditiene Christ udọñ ndibọñ akam man utibe edidemere atara ọyọhọ ofuri ererimbot. “Mbuọtidem emi ema ekeyak ini kiet ko esin nti ikọt Abasi ke ubọk” ama emen ndisana ikọt Abasi oduk ke kpukpru itie ke ererimbot ye ọkpọsọñ akam ke esit mmọ abaña kpukpru uduot owo ye mbuk erifak ke inua mmọ. Mmọ ekenọ etop emi ke odudu ye uko, ndien emi akada edidemere emi owo mikemeke ndineni edi.

Cornelius ama okut edidemere. Nso idi ntak? Angel Abasi ọkọdọhọ ete, “Mkpe-ubọk fọ ye ñkpọ-mfọn eke ọnọde mme ubuene ema edọk edi ke iso Abasi nte ñkpọ eke Enye adade eti fi” (Utom Mme Apostle 10:4). Cornelius ọkọbọñ akam onyuñ etre udia ke ñkanika ita uwemeyo. Ndusuk owo eyenam mbubehe mmọ mme ndidia idara, ekere ebaña utom mme ubọk utom mmọ, ediade mme eduọkde odudu, ñkpọ ekededi, edi ndinehede mbọñ akam nnọ Abasi ke ñkanika ita uwemeyo iduhe. Utom Christ akpana ebem iso owut idem ke uwem owo emi okotde idem esie anditiene-Christ; edi adaña didie ke ndusuk nnyin iduọ ikpọñ idaha emi Abasi oyomde oto nnyin. Kere baña ediwak ini ye ñkpọ emi ndusuk owo enyimede ndibiat nnọ idem mmọ ye ekpri emi mmọ edinọde Abasi. Kere baña ediwak ukpọñ emi etakde ke nsi-nsi koro owo ekesinde ndiwa idem nnyuñ ndi ọyọhọ ntiense nnọ Christ. Ufọk Abasi idikwe akamba edidemere ibọhọke enye onyime ndikpe ekọm urua eke odotde.

Abasi oyom ndikara nnyuñ nduñ ke esit mme owo. Akpatre ini ke usen ererimbot oyom mme owo ebọñ akam kpukpru ini, nte emi Cornelius akanamde ikereke ñwa-idem esie—ndinyene akamba ebuana ye ifiọk Abasi man oto do etiñ enọ ererimbot. Owo ekọñ Abasi emi akande ke edibọñ akam asaña usọp usọp aka Heaven ke edisana usuñ Abasi. Enye idisañake ikpọñ; edi mbon eken emi esede usuñ erikan esie, eyetiene eduk enyuñ esaña ye enye.

Questions

MME MBUME

1. Nso idi ntak emi mme mbet ke Jerusalem ekeyatde esit ye Peter?
2. Peter ọkọbọrọ didie edisioño ndo mmọ?
3. Nso ñkpọ inañ akanam Peter ọfiọk ete ke edi Abasi ọkọdọñ imọ ibine Cornelius?
4. Nso ukpuhọre okodu ke Ufọk Abasi ke ini Edisana Spirit okodorode mme Gentile?
5. Nso utọ akamba odudu akasuan mme mbet ọdọñ ke kpukpru itie ke ererimbot ke ini oro?
6. Anie owo ọkọkwọrọ ikọ ọnọ mbio Antioch?
7. Ukwọrọ-ikọ mmọ ọkọkpuhọre didie ye ukwọrọ-ikọ mbet eken?
8. Anie owo ke ekedọñ oto ke Jerusalem ndikañwam ke edidemere ke Antioch?
9. Nso enyiñ ke mbio Antioch ekenọ mbet Jesus?