Lesson 290 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Asañautom ikponke ikan ete-ufọk. Edieke mmọ ekesinde Mi enyin, eyesin mbufo enyin ñko: edieke mmọ ekenimde uyo Mi, mmọ eyenim uyo mbufo ñko” (John 15:20).

Cross References

I Ukọbọ Ye Ñkọri Eti-Mbuk

1. Ema esuan ikọt Abasi ke ofuri Judaea ye Samaria, Utom Mme Apostle 8:1; 1:8

2. Paul osobo ufọk-Abasi, Utom Mme Apostle 8:2-4; 26:9-12

3. Ukwọrọ-ikọ Philip ke Samaria akasaña ye edikabare-esit ke otu mme andikop, Utom Mme Apostle 8:5-8; Mark 16:15-18

II Edikabare Emi Simon Akakabarede Oto Ke Ukwọrọ-ikọ Philip

1. Simon ekesibre idiọñ ke otu mbon Samaria, Utom Mme Apostle 8:9-11

2. Ema enyaña mbon Samaria esio ke ubre-idiọñ oto ke Eti-mbuk, Utom Mme Apostle 8:12

3. Esit ama enem Simon ke mme utibe-ñkpọ emi enye okokutde, ntre enye ama onim ke akpanikọ, Utom Mme Apostle 8:13

III Idiọk Spirit Simon Ye Iduọ Esie

1. Ema edọñ Peter ye John eka ebine mbon Samaria, mmọ ndien ema ebọ Edisana Spirit, Utom Mme Apostle 8:14-17

2. Simon ọnọ okuk man ọbọ odudu ndinọ mmọ efen Edisana Spirit, Utom Mme Apostle 8:18, 19

3. Peter asua ọnọ Simon, Utom Mme Apostle 8:20-25

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ke Ofuri Ererimbot

“Eka ke ofuri ererimbot ekekwọrọ gospel enọ kpukpru owo” (Mark 16:15) ekedi akpatre utom emi Ọbọñ nnyin ọkọdọñde mbet Esie (Se ñko ke Matthew 28:18-20). Sia utom emi enyenede kpukpru mme anditiene-Christ, ewak ndikot enye Akwa Utom. Mbet ema ebet man ebọ odudu, ntre ema enọ Edisana Spirit nte ekeñwọñọde. Edi etie nte mmọ eke ema eyuhọ ke ndidu ñkpere ñkan-ñkuk ufọk mmọ. Mmọ ema ekop idem inem. Ọbọñ ke okosuk ọkọk mbon-udọñọ mmọ, mme owo ekesuk ebọ erinyaña, ndien mmọ ema edara ke mme utibe-ñkpọ emi Ọbọñ akanamde ke idut mmọ. Ekeme ndidi mmọ ema ebup ete, “Nsinam ekpọñde edidemere ke ufọk, enyuñ ebọ ufen ndika mme idut efen?” Edi Ọbọñ ama ọdọhọ ete, “Eka.”

Ukọbọ

Satan kpukpru ini esidomo nte enye ekpekande okponyuñ osobode ufọk-Abasi Jesus Christ. Mbuk eset etiñ ọnọ nnyin ete ke ema ewot ikọt Christ owo 2,000 ke editọñọ ukọbọ ufọk-Abasi. Edi kpa usuñ emi Satan akadade man osobo ufọk-Abasi, ama akabare ada ñkọri ye ñsọñọ-nda ọnọ ufọk-Abasi. Mme Jew ikekemeke ndiyọ ukpep-ñkpọ ke abaña eriset ke mkpa Christ. Ndien ke ema ekekpep enyuñ eyarade nde ukpep-ñkpọ emi ewut, enye ama akabare edi ata akamba ubiom-ikpe ọnọ mme Jew ke emi mmọ ekewotde Messiah mmọ ke Krọs. Nte mme Apostle ekesuk ekade iso nditiñ nyire eriset ke mkpa Christ ye ubiom-ikpe mme owo, ntre ke ekekaka iso ekọbọ mmọ.

Ukọbọ akananam ibiọñọke ufọk-Abasi; edi utu ke oro, ufọk-Abasi esiwak ndisehe nnyuñ ñkọri ke idak utọ ukut ye idomo emi. Stephen ikọdiọñọke ini mme itiat ekeduọñọde enye ke idem tutu enye “ede,” ete mkpa imọ edidi ñtọñọ ukọbọ emi edinamde Eti-mbuk asuana oduk ke ediwak idut. Ndusuk ini enye ikọdiọñọke se utit nsọñọ-nda esie nnọ Abasi edidide.

Saul emi akwa esop mme Jew (Sanhedrin) ekenọde odudu ndida iso ukọbọ ke abaña mme anditiene Jesus, ama ọkọbọ iban ye iren ke kpukpru ebiet. Enye ekesidoduk ke idem ufọk mmọ ndiduri mmọ nsioño nnyuñ nnọ mmọ ekesin ke ufọk-ñkpọkọbi, ukem nte emi ekenamde ke ediwak idut ke mme isua ifañ emi ekebede.

Ọbọñ ama ọdọhọ ete, “Ke ini mmọ ekọbọde mbufo ke obio emi, efehe eduk ke obio efen” (Matthew 10:23). Do ndien, mmọ “esaña ke ebiet ke ebiet ekwọrọ gospel.” Ekedi uduak Abasi ndinam esuan Eti-Mbuk. Owo kiet ama etiñ ete ke ndisana mbon nduyo emi ekebiet ediwak utuenikañ emi edomode ke ikañ Edisana Spirit, emi edisana uñwana emi otode ke mmọ eyamade eduk kpukpru ebiet.

Ekọñ Ererimbot Ọyọhọ Ikaba

Ibighike ke mme isua emi ebede, ediwak mkparawa nnyin ema ekop ikot Abasi nte odorode mmọ ke idem. Mmọ ekeyom ndisuan etop erinyaña nnyuñ nnọ mbon efen mbaña usuñ ubọhọ ke mme idiọk-ñkpọ ye afanikọñ mmọ. Ke mme ekọñ emi ebede, mmọ ema enyene ifet ke idem mmọ nditie ntiense mbaña Ọbọñ; ñko ke ini utom ke idut nnyin, ye ke mme anyan idut, mmọ ekedu uwem enọ Jesus. Ke ndinam ntem, mmọ ema ekut odudu Abasi emi akanamde mmọ edu uwem nte ikọt Christ, onyuñ ọnọ mmọ unen ye nda-usuñ emi mmọ ekeyomde ndida nnam utom Abasi. Ke ntak akpanikọ mmọ ye ntak akwa ñkọri mbuọtidem mmọ ke Abasi, mmọ ema enyọñ ye uyama ikañ Abasi ke ukpọñ mmọ, ebeñe idem enyuñ enyene udọñ ndinam utom emi Enye ekenyenede ọnọ mmọ ndinam, ikereke ebiet eke utom oro edidade mmọ ika.

Ndikwọrọ Ikọ Abasi

Ke editọñọ ukọbọ ufọk-Abasi emi, mbet Jesus ekesaña ke kpukpru ebiet ekwọrọ Ikọ Abasi. Owo ikewetke mme Eti-Mbuk ye mme Ñwed item kaña, edi mbet ema emehe ke se ewetde ke Akani Ediomi enyuñ esioño nte ekemde mmọ eda eka ke utom ukwọrọ-ikọ man enọ mme owo emi eketienede mmọ. Edi akpan etop ukwọrọ-ikọ mmọ akabaña Jesus. Mmọ ema etiñ enọ mmọ emi ekekwọrọde ikọ enọ, mme ñkpọ emi Jesus ekekpepde, ndien kiet ke otu mme ñkpọ emi Jesus ekekpepde mbet Esie ekedi, ke Imọ idi Messiah emi ekeñwọñọde, Eyen Abasi (John 5:17-40).

Jesus ama ekpep mbet abaña edimana obufa (John 3:1-16). Enye ama ekpep mmọ abaña editọñọ ntak ndi Esie ye obio-ubọñ Esie (Matthew 16). Enye ama ekpep mmọ abaña edisana uwem ye edinen-ido, ama onyuñ ọbọñ akam ọnọ mmọ ete enam mmọ esana (John 17:1-26; Matthew 5:48). Enye ama ekpep mmọ abaña eridi Iberedem, ye odudu emi Edisana Spirit edinọde mmọ (John 14:15-18). Enye ama ekpep mmọ abaña editọñọ ntak ndi ye obio-ubọñ Esie (Matthew 24). Enye ama etiñ ọnọ mmọ abaña mkpa ye eriset Esie ndien mmọ ema enyuñ edi ọyọhọ ntiense ebaña mme ñkpọ oro ke akpanikọ, kpukpru se ikodude ke ofuri Ikọ Abasi ke mmọ ekekwọrọ enọ ererimbot.

Uduọk-Mmọñ Ke Enyiñ Ọbọñ Jesus

Philip, kiet ke otu mme ada-idaha itiaba emi ekemekde ndiñwam mme Apostle, ama aka ke Samaria, onyuñ ọkọkwọrọ Christ ọnọ mbon Samaria. Mbon Samaria ema ebọ ukwọrọ-ikọ esie, ndien Ọbọñ onyuñ anam mme utibe-ñkpọ ke otu mmọ. Akwa idara ama odu ke obio, ediwak owo ema enyuñ ena uduọk-mmọñ.

Etiñ ke mbuk ikọ Abasi ete ke mmọ emi ekenimde ke akpanikọ, ekena uduọk-mmọñ “Ke Enyiñ Ọbọñ Jesus.” Mmọ emi eñwanade ye ukpep-ñkpọ Edisana Abasi Ita Ke Kiet emum akpan ibuot ukpep-ñkpọ emi edianare ekpọñ se ewetde ebaña Enye man edomo ndifaña nnen-nnen akpanikọ Abasi Ita Ke Kiet emi odude ke ukpep-ñkpọ uduọk-mmọñ emi Jesus ọnọde (Matthew 28:19). Emi edi itie efen emi ewaide ibuot ukpep-ñkpọ ke Ikọ Abasi esio ke nnen-nnen idaha esie enyuñ ekwaña akpanikọ esie, enam Satan ye mme isuñ-utom esie eda nsu-nsu ukpep-ñkpọ eka iso.

Ekikere emi odude ke ukpep-ñkpọ emi edi nte ke mme owo emi akananam isañake ñkpọ ye Eti-Mbuk Jesus Christ, oto ke ntak emi mmọ ekedide mbon Samaria, ndien mmọ ema ekabare edi mbet Jesus Christ koro mmọ “ema ebọ ikọ Abasi.” Ntre ndikañ ukpep-ñkpọ Abasi Ita Ke Kiet iduhe mi, koro esiak Enyiñ Abasi Ete ye Jesus Christ, Eyen, ke ufañ Ñwed kiet (Utom Mme Apostle 8:12), ñko ke ukpep-ñkpọ emi nnyin imokut ite ke ebeñe Edisana Spirit ndiduk ke esit mbufa mme andinim ke akpanikọ emi nte emi Enye okodude ke esit owo 120 ke Usen Pentecost.

Etiñ emi ebaña Baptism edibuhọ ke mmọñ nte uduọk-mmọñ ke “enyiñ Ọbọñ Jesus” ndinam enye enyene ukpuhọre ye uduọk-mmọñ John. Ñwed Abasi otim owut ukpuhọre emi edude ke uduọk-mmọñ John ye eke Christ nte nnyin idikutde ito mme nsio-nsio itie ke Ñwed Abasi.

Ke akpa ifet, uduọk-mmọñ John ekedi “baptism edikabade esit man efen mme idiọk-ñkpọ” (Mark 1:4; Luke 3:3; Utom Mme Apostle 13:24; 19:4), edi enye emi Jesus ekenimde enyene mme andinim ke akpanikọ ikpọñ, onyuñ edi idiọñọ obufa uwem emi mmọ ema ekebe eduk oto ke Iyip Jesus (Ñwed Mbon Rome 6:1-6).

Mme owo emi ekedude ke ini emi Jesus eketiñde ikọ ndiwut idaha emi John akadade ke edade edomo ye mme anditiñ ntiñ-nnim-ikọ Akani Ediomi efen ekebahare esin ke ikpehe iba. Mme owo ke akpa ikpehe ema “ena baptism John,” ndien Ñwed Abasi ọdọhọ ete “Abasi enen.” Mme owo ke ikpehe eken ikenaha uduọk-mmọñ John, ndien ewet ete ke mmọ “enam uduak Abasi ke idem mmọ okpu” (Luke 7:29, 30). Ñwed Abasi etiñ ke mme itie efen ete ke mme owo ema edi “baptism esie” (eke John); ndien ikọ emi “baptism John” edi se ewetde ke ediwak ini ke Ikọ Abasi ọkọrọ ye mme uwut-ñkpọ eke enọde mi (Se Matthew 21:25); Mark 11:30; Luke 20:4; nte mme uwut-ñkpọ).

Ke ndisuk ndian do, mme mbet ke Ephesus, ke ini Paul okobupde mmọ abaña uduọk-mmọñ Edisana Spirit, mmọ ema ebọrọ ete ke mmimọ ikọdiọñọ uduọk-mmọñ John ikpọñ-ikpọñ, do ke Paul ọkọbọrọ mmọ ete, “ebuọtidem ye Enye emi imọ itienede ke edem, oro edi Christ Jesus.” Mbuk emi etiñ ete ke ini ikọt Christ ke Ephesus ema ekekop mme ikọ emi eto inua Paul, mmọ ñko ema “ena baptism ke enyiñ Ọbọñ Jesus” (Utom Mme Apostle 19:1-5).

Ke emi nnyin imekeme ndikut ite ke Edisana Spirit ke ekpekpep ete ke uduọk-mmọñ ke mmọñ edi ubak uduak Abasi ọnọ nnyin ye ufọk nnyin. Enye ekpep nnyin ete ke mbon Samaria emi ema ekenim ke akpanikọ, ema enim mmọ uduọk-mmọñ, idighe akani uduọk-mmọñ edikabare esit eke John, ọduọk owo mmọñ, edi, edi eke uduọk-mmọñ obufa emana, eke mmọ emi enimde ke akpanikọ nte Christ eketemede. Ekpep ebaña uduọk-mmọñ ke mmọñ añwaña ke Ñwed Abasi nte Jesus ekenimde ete edi “ke Enyiñ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit.” Emi edi ndibuhọ ini kiet ke mmọñ, idighe ndibuhọ ikata nsio-nsio, kiet ke mbuot Abasi kiet. Oto ke emi nnyin imekeme ndikut añwa-añwa nte ke ndiñwana ndidọhọ ete ke edinim owo uduọk-mmọñ ikata ke enyiñ Jesus edi nsu-nsu ukpep-ñkpọ emi Satan osiode onim ndida mbiaña mbon ererimbot.

Simon Abia-Idiọñ

Ke obio Samaria emi, abia-idiọñ kiet ama odu emi ekekerede Simon, emi akadade ifọt esie anam ibak ye mme owo, okonyuñ anamde mmọ ekere ete ke enye edi akwa enyene odudu owo. Enye ama anam mmọ ñkari, edi ke enye ama okokut ete ke mme utibe-ñkpọ Philip ekedi akpanikọ, koro ekenam mmọ eto ke odudu Abasi, idighe ke ñkari owo, enye ñko ama onim ke akpanikọ ndien ema enim enye uduọk-mmọñ. Edieke utọ idiọk owo oro onimde Christ ke akpanikọ onyuñ ọbọde erinyaña, oro ekedi ata utibe-ñkpọ.

Edidọñ Peter Ye John Utom

Ke ini ufọk-Abasi ke Jerusalem ekekopde ete ke Samaria ema ebọ Ikọ Abasi, mmọ ema edọñ Peter ye John eka ekeñwam Philip ke mbono edidemere enyuñ esọñọ mbon Samaria idem ke mbuọtidem. Mme Apostle ema etiñ enọ mbon Samaria ebaña uduọk-mmọñ Edisana Spirit, sia mmọ ema ediọñọ ete ke “uñwọñọ oro...enyene kpukpru mmọ emi edude nsan-nsan, adaña owo nte Jehovah Abasi nnyin edikotde etiene Enye” (Utom Mme Apostle 2:39). Ema enyaña mbon Samaria enyuñ enam mmọ esana, ndien uwem mmọ onyuñ owut ntre. Do mmọ ema enyene unen ndiyom nnyuñ mbọ akwa enọ odudu emi Abasi ọkọñwọñọde ete iyenọ emana emi.

Akwa Mboho Akam

Uduọk-mmọñ Edisana Spirit enyene mmọ oro ema ekefen ke mme idiọk-ñkpọ mmọ emi ema ekenyuñ enam esit mmọ esana oto ke ọyọhọ utom mfọn iba emi nsọñ-urua Iyip Jesus ikpọñ-ikpọñ anamde. Ekot akpa utom mfọn iba emi Abasi anamde erifen ke mme idiọk-ñkpọ ye edinam-asana ofuri-ofuri. Peter ye John ema ekut uyama iso mbufa andinim ke akpanikọ emi ye Spirit emi ekewutde idem ke otu mmọ, ọkọrọ ye ñka-iso udọñ Abasi emi okodude ke esit mbufa mme andinim ke akpanikọ emi. Do, mme Apostle ema etiñ enọ mmọ ebaña Iberedem oro Jesus ọkọdọñde edi ke ererimbot man editeme onyuñ ada ikọt Esie usuñ oduk ke ofuri akpanikọ. Mbon Samaria emi ekekabarede etiene Abasi ema ebọ akpanikọ emi ke ntarubọk, ndien akwa mboho akam ama ada itie.

Kere nte Peter ye John ekenemde esit ndikut mbon Samaria emi, emi mme Jew ekesuade nte ekeyakde ofuri ekikere mmọ esin ke ubọk Abasi! Peter ye John ema etiene ebuana ke akwa mboho akam emi; ndien nte mmọ ekebọñde akam, ema edori ubọk, mbon Samaria emi ebọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit ye ikañ. Ntem, sia eñwọñọ emi ekenyenede mmọ ye nditọ mmọ, ọkọrọ “ye kpukpru mmọ emi edude nsan-nsan, adaña owo nte Jehovah Abasi nnyin edikotde etiene Enye” (Utom Mme Apostle 2:39). Nnyin imọfiọk ite Enye enyene nnyin mfin ñko. Enye ikanaha inọ owo 120 emi ekebohode ke ubet enyọñ ikpọñ. Ikenyeneke mme Jew emi eketienede Jesus ikpọñ. Eñwọñọ emi ikenyeneke ini editọñọ ufọk-Abasi ikpọñ. Eñwọñọ oro enyene ofuri mmọ emi enamde esana, oro edi, Jew, mme Gentile emi eyomde enye ke ofuri esit mmọ. Nte afo ọmọbọ eñwọñọ Ete emi tọñọ nte okonim ke akpanikọ?

Edidomo Ndidep Odudu

Ke ini Simon, abia-idiọñ ama okokut odudu Edisana Spirit emi, enye ama oyom ndinyene ke idemesie. Ke anyan ini enye ama anam mme owo enim ke akpanikọ nte ke enye edi ata akwa owo emi enyenede utibe odudu emi akande kpukpru odudu. Enye okoyom odudu emi ke ofuri ukeme esie, man enye akpaka iso edi akwa owo ke otu mmọ. Ñwed Abasi ọdọhọ ete, “Edieke owo abatde idem ke ñkpọ ke ini enye midighe ñkpọ, enye abiaña idem” (Ñwed Mbon Galatia 6:3). Simon ikoyomke odudu emi ke usuñ nte Ñwed Abasi etemede, nte emi mbon Samaria ekenamde. Simon okodomo ndidep enye ke okuk. Ndusuk Peter ama eti se ikotibede inọ Ananias ye Sapphira. Edi spirit edibuana ke idiọk-itọñ okuk ikoduhe ke Peter. Enye ama ọdọhọ Simon ete, “okuk fo atak ye afo.”

Edieke mme ọkwọrọ ikọ kiet-kiet ekpenyenede utọ spirit Peter mfin, mme owo ikpeduhe ke esit ufọk-Abasi emi ofuri uduak ekpedide ke abaña ñkọri mbubehe mmọ. Peter ikebọhọ Simon okuk inyuñ idara enye, inyuñ ikot enye eti owo man akpaka-iso enyene udori oto enye. Peter ama asua ọnọ Simon añwa-añwa onyuñ ọdọhọ ete yak enye akabare esit ọkpọñ idiọk uwem esie, koro esit esie mikenenke ye Abasi.

Nnyin ikemeke ndidibe ke enyin Abasi. Abasi “enyene ukeme ndiduñọre ekikere ye uduak esit owo... kpukpru ñkpọ ena iferi ye ata iñwañ-iñwañ ke enyin Abasi, emi nnyin isañade ñkpọ ye Enye” (Mme Hebrew 4:12,13). Owo itiñke inọ nnyin me Simon ama akabare esit ke akpanikọ, edi enye ama ebeñe Peter ete ọbọñ akam ọnọ imọ man ubiom-ikpe baba kiet okudoro imọ ke ibuot. Ñwed Abasi ọnọ item ete, “Tim kpeme esit fo kan kpukpru se ekpemede; koro uwem otode enye” (Mme Ñke 4:23).

Questions

MME MBUME

1. Anie ekedi ata akpan owo emi ọkọkọbọde mme anditiene-Christ ke ini emi?
2. Anie akada ikọ Abasi aka ke Samaria?
3. Anie ọwọrọ-etop owo ke obio oro ekenyene edikabare-esit?
4. Anie ke ekedọñ oto ke Jerusalem aka man akañwam ke mboho edidemere?
5. Nso akwa idiọñọ ke ndisana ikọt Abasi ke Samaria ekebọ eto Abasi ke ini emi?
6. Nso ke Simon, abia-idiọñ okoyom ndinam?
7. Nso ibọrọ ke Peter ọkọnọ Simon?