1 Ndidem 13:1-34; 2 Ndidem 23:15-18

Lesson 293 - Senior

Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Edi Peter ye mme Apostle ebọrọ ete, Nnyin inyene ndikop uyo Abasi ñkan uyo owo” (Utom Mme Apostle 5:29).
Cross References

I Itie-uwa Idiọk-ñkpọ

1. Owo emi Abasi ọkọdọñde utom ama aka ke Bethel man okosuñi itie-uwa ndem Jeroboam, 1 Ndidem 13:1; Hosea 8:11

2. Owo Abasi emi ama etiñ abaña ñwure eke edisimde itie-uwa, onyuñ owut idiọñọ, 1 Ndidem 13:2, 3; Isaiah 7:14-16; Exodus 3:12; Matthew 1:23

3. Jeroboam ama ọbiọñọ anditiñ nnim-ikọ emi ndien Abasi ama ọnọ enye ufen, 1 Ndidem 13:4, 5; Numbers 12:8-10; Utom Mme Apostle 13:9-10

4. Oto ke akam mkpe-ubọk anditiñ ntiñ-nnim ikọ, ubọk Jeroboam ama afiak etie nte eketiede ke akpa, 1 Ndidem 13:6

II Ntut-Utọñ

1. Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama esin enọ ye mfọnido edidem, 1 Ndidem 13:7-10; Psalm 94:20; Ñwed Mbon Ephesus 5:11; Mme Ñke 23:6-8

2. Akani-eren kiet ke Bethel ada ọkpọsọñ ediyire ke nsu atap anditiñ ntiñ-nnim ikọ oro esin enye ọkpọñ mbet Abasi onyuñ etiene enye, 1 Ndidem 13:11-18; Matthew 26:74; Genesis 27: 18, 19; Luke 22:48

3. Anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ Abasi ama onim nsu ke akpanikọ akan ikọ Jehovah, 1 Ndidem 13: 19; Titus 1:10-16; Matthew 15:7-9; 1 Ñwed Timothy 1:6, 7; 4:2; 6:3-5; 2 Ñwed Timothy 4:3, 4; 2 Peter 2:1-3

III Ubierikpe

1. Uyo Abasi osim owo Abasi oro ete ke enye idisimke utit isañ esie oto ke ntut-utọñ esie, 1 Ndidem 13:20-22; 1 Samuel 13:13, 14; 15:22, 23

2. Owo Abasi ama ọbọ ubierikpe Abasi, 1 Ndidem 13:23-25; Leviticus 10:3; Numbers 20:2, 24; 1 Samuel 4:18; Utom Mme Apostle 5:1-10

3. Edi anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña oro okobuk owo Abasi emi akadade enye nte eyen-eka, 1 Ndidem 13:26-32

4. Ubierikpe Abasi ama osim itie-uwa Jeroboam ye ufọk Jeroboam, kpa nte ekedọhọde, 1 Ndidem 13:33, 34; 2 Ndidem 23:15-18; Isaiah 46:5-22.

Notes
SE EKPEPDE EBAÑA

Ukpono-ndem Ye Ntut-Utọñ

Mme anditiene-Christ ke eyo mfin enyene ata akamba ukpep-ñkpọ eto ke ukpep-ñkpọ emi nnyin ikpepde ibaña itie-uwa Jeroboam ye otut-utọñ Anditiñ ntiñ-nnim ikọ. Ke enye ke nnyin itọñọ ntak ikpep ite “Abasi iteñeke owo enyin (Utom Mme Apostle 10:35) ndien ñko ke ubierikpe Esie, ọkpọsọñ ufen eyesim owo Abasi emi anamde idiọk-ñkpọ edue Abasi ukem nte osimde okpono-ndem. Mme ikọ Samuel, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ke adañaemi enye asuade ọnọ Saul ke ini enye abiatde mbet Abasi, ekpere ndidi ukem-ukem ye ukpep-ñkpọ emi. “Nte edifọp uwa ye uwa emem enem Jehovah esit nte edikop uyo Jehovah? Sese ñkopuyo ọfọn akan uwa, mkpañutọñ onyuñ ọfọn akan ikpọñ okukim. Koro emiom ebietde idiọñ, itun onyuñ ebet idiọk ido ye mkpono-idem” (1 Samuel 15:22, 23).

Mme ubierikpe Abasi otim ayarare ọnọ nnyin ke usuñ iba ke ukpep-ñkpọ emi, koro ekedọñ enye ke ntak ikpọ idiọk-ñkpọ iba: oro edi edikpono ndem ye edibiat ewuhọ Jehovah. Nnyin imekpep ke mme ukpep-ñkpọ edem, ite ke ukpono-ndem idighe se Abasi onyimede ke otu nditọ Abasi, ekpri nte ekpekpri. Akana nte Israel edi “EDISANA IKỌT JEHOVAH” ke ntre ekeyom enye adianare ofuri-ofuri ada ọnọ Abasi ye utom Esie. Abasi idinyeneke ñkpọ efen ndinam akan ndidọñ ubierikpe nnọ kpukpru oruk edikpono ndem utọ oro Jeroboam emi akanamde. Enye okokokoi anam itie uwa ndem esie man ada Israel awaha ọkpọñ ndikpono Jehovah man anam uduak idemesie. Ke ini emi owo Abasi ekedide ndifiori nsua-nnọ mbaña itie-uwa idiọk-ñkpọ, nnyuñ nnọ idiọñọ mbaña eridi ubiere-ikpe Abasi, emi ekedi akpatre etop emi Abasi ọkọdọñde ọnọ edidem emi, kpa owo mfiak-edem emi Abasi ama ekesin. Esidọhọ ediwak ini ete ke owo osim itie mfiak-edem ofuri-ofuri ke usuñ iba: ke akpa itie, owo ọkpọñ Abasi, ke akpatre ñko Abasi onyuñ ọkpọñ owo. Ndinọ ubiere-ikpe edi akpatre mbubehe eke Abasi enyenede ye owo; ndien ye Jeroboam, usen mbọm esie ama ekpere ndibe mfep.

Edisik-idaha Iduhe

Abasi ama ọnọ isuñ-utom Esie uyo ete “Kudia ñkpọ, kunyuñ uñwọñ mmọñ do, kufiak udi ke usuñ oro” enye edisañade aka, ke adañaemi enye edikade ndisian uyo Abasi emi. Ke ini oro edidem oro okoyomde anditiñ ntiñ-nnim ikọ oro etiene imọ, anditiñ-ntiñ-nnim-ikọ ama esin, oro ekedi nnen-nnen ido enye ndinam. Ke ndiọk-iso, anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi ikakaha iso ndisuk nsin ndidia udia mme okpono-ndem emi. Jehovah ọdọhọ ete, “Ke ini ndọhọde eti owo, nte, “Enye eyedu uwem; ndien enye ọbuọt idem ke edinen ido esie, onyuñ anam se ikwañade, iditighi edinen ido esie baba, enye eyekpa ke ukwañ-ñkpọ esie eke enye akanamde” (Ezekiel 33:13).

Akani-eren kiet ke Bethel okosobo ye anditiñ ntiñ-nnim ikọ emi nte enye etiede ke idak ofriyo; ndien ke edisu nsu nnọ enye, akani-eren oro ekekpe anditiñ ntiñ-nnim ikọ ubọk onyuñ anam enye afiak edem etiene enye. Mi, ñkop-uyo akabare edi idiọk-ñkpọ! Ke adañaemi anditiñ ntiñ-nnim ikọ osuk adiade udia owo emi, ikọ Jehovah osim enye ete ke ufen idiọk-ñkpọ emi edi mkpa. Ekeme ndidi nte ke idighe owo Abasi emi edi akpa owo ndiduọ nto ke nsu anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña, edi enye emi edi eti uwut-ñkpọ ke se iditibede inọ owo eke esinde akpanikọ Abasi emi onyuñ onimde nsu ke akpanikọ. Ata akpan usuñ kiet ke otu mme ñkari emi Satan adade osobo mme ukpọñ owo, onyuñ okut unen edi enye ndikabare ntie nte isuñ-utom Christ. Ekese ini enye edi nte angel uñwana; inyuñ idighe utibe-ñkpọ edieke mme asaña-utom esie ekabarede ebiet angel uñwana (se ke 2 Ñwed Corinth 11:14, 15).

Ke akpanikọ, edi ndisime nditiene nnyuñ nnim ndap, me ñkukut, me ntiñ-nnim ikọ, me eriyarare, me uñwana ye mme ñkpọ ntre, ke midaha mmọ idomo me ekem ye Ikọ Abasi. Ikọ Abasi edi se ikoñde ikan, ye se iyọhọde ikem, onyuñ ọdọñọde ofuri-ofuri ñkpọ emi Abasi adade anam owo ọfiọk uduak Esie, tutu afiak edi. “Ebup ewuhọ ye Ñwed ntiense: ke mmọ minyimeke ndidọhọ nte ekemde ye ikọ emi, ke edi mmọ eke midikwe usiere” (Isaiah 8:20).

Abasi ke ndusuk ini esidada ikọt Esie usuñ ke utibe usuñ eke akande ifiọk owo kpa nte Enye akadade Israel ọwọrọ ke Egypt ke obubit enyọñ ke uwemeyo ye adaha ikañ ke okoneyo; ndien ke ini Enye adade mme oruk ñkpọ ntre, mmọ ekabare edi se ikemde ye Ikọ Abasi. Abasi esida ubọñ ke mme ñkpọ emi; ndien mmọ idighe se ibiọñọde se Abasi ama ọkọdọhọ ke Ikọ Esie. Udim-udim mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña ke ekanare ererimbot ekuk ke eyo emi, mme isuñ-utom Satan, kpukpru mmọ ke enim idem nte mmọ eke ebọde ata isio ifiọk ndida ndiọñọ uduak Abasi emi miwetke isin ke Ñwed Abasi. Eda abiaña eduri ediwak owo, nte ekedide ye Anditiñ ntiñ-nnim ikọ emi ke ukpep-ñkpọ nnyin, enam mmọ ewaha etiene mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña, oto ke mme inem mbuk ye ñkari eke etode ke edeme mmọ.

Nsaña Ye Ukwañido

Owo Abasi emi, ke ediwọñọre mkpọñ mbet Jehovah, anam idiọk-ñkpọ adian ye edibuana ke idiọk edinam ufan esie. Enye onim idiọk uwut-ñkpọ ọnọ ererimbot ke ndidia udia anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña nnyuñ nduk nduk ye enye. Enye ama abiat edidianare nda emi ata idem Christ adianarede ada ye kpukpru se idide ñkari ye idiọk-ñkpọ emi edade enyiñ ukpono Abasi ebiaña. Ekpan nditọ Abasi ndiduk nduk ye kpukpru oruk owo emi enimde idem mmọ nte mme anditiene-Christ ke ini mmọ midighe. Paul ama ewet ọnọ ufọk-Abasi ke Ephesus, “Ekunyene mbubehe ye mme utom ekim eke miñwumke mfri, edi ekam eda mmọ ewọrọ ke uñwana” (Ñwed Mbon Ephesus 5:11). John, Edima mbet, ama ewet ọnọ ndisana ikọt Abasi ete, “Edieke owo ekededi edide ke ọtọ mbufo, Minyuñ idaha ukpep-ñkpọ emi idi, ekuda enye esin ke ufọk, ekunyuñ ekọm enye koro owo eke ọkọmde enye etiene abuana ke mme idiọk utom esie” (2 John 10,11). (Kot ñko ke Ñwed Mbon Galatia 1:8). Akani owo Bethel oro ikadaha akpanikọ isọk Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi, edi akada nsu emi enye okotibede ke idemesie.

Ini kiet ekededi owo emi ọfiọkde akpanikọ Abasi onyimede ndibọ ikọ Satan mkpuhọ ke Ikọ Abasi ọsọñ eti-eti enye ndifiak nnyene ata mbuọtidem ye Jesus Christ. Ediwak mme itie edu ke Ñwed Abasi emi eduride mme owo utọñ ke ata ikọ eke enyekde mme owo idem, ebaña ndik ye ufen emi enọde mmọ eke ekpọñde akpanikọ Abasi etiene abiaña Satan. Abasi ama ebebem iso ọnọ Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Esie ntọt abaña ñkpọ-ntibe emi, mbak okubabuat enye ndien ada iyaresit Abasi ọnọ idemesie, ukem nte Enye ọkọnọde Adam ye Eve uyo ke Iñwañ Eden ete usen eke mmọ ediade eto ifiọk eti ye idiọk mmọ eyekpa mkpa. Ukpep-ñkpọ emi anam nnyin ifiọk ite ke Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi ama onim ntọt emi ke akpanikọ, koro enye ekesinde ndibọ enọ Jeroboam. Ke ekpri ini ebede enye ọkpọñ ntọt oro koro owo owutde idem nte enye emi ọbọde etop oto Abasi abaña enye, etop emi enye nte anditiñ ntiñ-nnim ikọ mikọbọhọ.

Ke adañaemi Abasi osuk ayararede uduak Esie, ọnọ owo kiet-kiet nte Enye amade, oto ke Spirit Esie, ye Ikọ Abasi, Enye ekeme ñko ndiyarare uduak Esie nnọ nnyin oto ke item mme ada-usuñ. Emek mme asaña-utom Abasi enim nte mme ọbọk-erọñ Abasi. Edieke eyighe odude me ñkpọ ekededi mitimke iñwaña, ekeme ndifiọk ata uduak Abasi ke ediyom item nto mme ada-usuñ.

Ediyom item nto mme ada-usuñ edi se ikemde ye ikọ Abasi. Paul eketeme Ikọt Abasi ete: “Ekop uyo mme andida mbufo usuñ, enyuñ esuk ibuot enọ mmọ, koro mmọ ekpemede eyom ufọn ukpọñ mbufo, nte mmọ emi enyenede ndinọ Abasi ibat, man mmọ enam utom ke idara; ekunam ke mfuhọ, koro emi midorike udori inọ mbufo” (Mme Hebrew 13:17). Item kiet ke Akani Ediomi etiñ ntem: “Eberi idem mbufo ye Jehovah Abasi mbufo, ndien eyemum mbufo ekama, enim uyo mme prophet esie ke akpanikọ, ndien mbufo eyekut unen” (2 Chronicles 20:20). (Kot ñko 2 Ñwed Corinth 10:8; 13:10; Utom Mme Apostle 15:1-6). Item emi ebọde eto mme asaña-utom Abasi eyedi se ikemde ye Ikọ Abasi, ndien ke ñwak-ñkan idaha, eda mme item emi eto ke Ikọ Abasi.

Emi ikedighe ntem baba esisit ye Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi emi. Enye ama osobo ye esen-owo emi okonimde idem nte owo Abasi. Ke editim ntiñ, Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi ama onim se owo emi eketiñde, ikonyuñ idomoke-domo ndiduñọre ikọ esen-owo emi nse me ekem ye akpanikọ. Owo Abasi inanake uñwam ndida ndiọñọ abiaña ye se inende. Spirit Abasi ye Ñwed Abasi edi akpan nda-usuñ iba emi mikemeke ndikpu ke ererimbot, emi owo Abasi ekemede ndida ndiọñọ uyo ye uduak Ete-Ufọk esie. Abasi oyom nnyin ikpañ utọñ inọ Spirit Abasi inyuñ ida Ikọ Abasi idomo mmọ oro etienede nnyin ke ido emi, man nnyin ikeme ndifiọk mmọ eke inyenede ndida me ndisin. Koro edi ata ndisime eke ọdiọkde akan, ukpọñ ndikpọñ uduak Abasi emi enye ama ọkọfiọk. Enye ekpenyene ndidomo kpukpru etop eke edade esọk enye, mfiọk ebiet eke otode ye akpanikọ emi odude do. Edieke ukpọñ esinde onyuñ otutde utọñ ke ntiense ye nda-usuñ Spirit Abasi, Spirit emi eyekpọñ ukpọñ oro ndien enye eyekabare edi ñkpọ-udia ọnọ andidiọk (Kot 2 Ñwed Timothy 2:26).

Idiọk-ñkpọ eyo emi, kpa mme owo ndiwọñọre ñkpọñ akpanikọ ye ikọ item, ye nda-usuñ Abasi, nnyuñ mkpañ utọñ nnọ nsu mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña eyedọk ata enyene-ndik idọk. Nsu-nsu ukpep-ñkpọ eyeneñere atara osim akpatre ñkoñkoñ idaha esie ke ini edikara Asua-Christ ye ini Akwa Ukut. Asua-Christ eyemenere idemesie onim nte Abasi, ndien mme owo eyenim enye ke akpanikọ. Ñwed Abasi ọdọhọ ete: “Sia mmọ minyimeke ndibọ ima akpanikọ man enyaña mmọ... Abasi ọdọñ abiaña ndinam utom ke esit mmọ, ete enim nsu ke akpanikọ: man edikpe ikpe kpukpru owo emi midaha akpanikọ, edi edarade ke ukwañido” (2 Ñwed Thessalonica 2:10-12). Sia mme owo ewọñọrede ekpọñ akpanikọ, Abasi eyenam mmọ enim nsu ke akpanikọ enyuñ esọñọ nnen-nnen ubiom-ikpe mmọ. Sia mmọ miditieneke Christ, eyenam mmọ enam utom enọ Satan. (Kot Isaiah 8:6-8).

Nnyin idiọñọke idaha ifiọk emi Anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi emi ekenyenede ke abaña ediduk nduk ye mme andikpep nsu, edi Abasi ama ọnọ enye ewuhọ abaña edidañ ye edidia ñkpọ ye owo ke obio emi. Ntọt oro okoto Abasi, ama ekem ndida enye usuñ, ama onyuñ ekem edieke enye akpakanamde ntre. Akanam Abasi ikwañake inyuñ inanake mbọm. Ke adañaemi ekpe akawaide owo Abasi oro, oro ekedi nnen-nnen ubiere-ikpe Abasi. Enye ndiduk nduk ye anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña ye owo nsu ekedi ata edibiat kpukpru ewuhọ emi Abasi okowukde enye, esin ubiere-ikpe Abasi odoro enye ke idem ke ntut-utọñ esie.

Ndimiom mbọm Abasi nnyuñ ñkokoi nnam idiọk-ñkpọ edi edibiat ibet. Andiwet Psalm ọkọbọñ akam ebeñe Abasi ete omum imọ akama mbak ñkoi-nnam idiọk-ñkpọ (Psalm 19:13). Edi ke mme usen emi eke ebetde editọñọ ntak ndi Jesus Christ ke isọñ, osuk etie nte ediwak owo ifeheke ndik ke abaña ubiere-ikpe Abasi emi editienede oruk ñkoi-nnam idiọk-ñkpọ oro. Ediwak owo esin idem enyuñ eñwam ndikwọrọ nsu-nsu ukpep-ñkpọ añwa-añwa, ndien se itienede edem edi mmọ ndiduọ nduk afia andidiọk, ndien ke akpatre ebọ ukem ubiomikpe oro.

Ke mme akpatre usen emi, eke kpukpru oruk ido ukpono Abasi ewọrọde edi, emi ata akamba ubak edide mbufiọk ye ekikere owo, otim ọfọn owo Abasi eneñere etiene uwut-ñkpọ ndisana ikọt Abasi emi ekekopde ukwọrọ-ikọ Paul. Mmọ enyọñọ ke mme ufọk mmọ enyuñ “eduñọre Ñwed Abasi ke usen ke usen, ete ifiọk mme mme ikọ oro ekem ntre” (Utom Mme Apostle 17:11). Nnyin imekeme ndibuọt idem nnyuñ nnyene emem nnọ ukpọñ nnyin ke ndibere ke ikọ Jesus emi: “Edieke owo onyimede ndinam se Enye amade, owo oro eyefiọk abaña se ñkpepde mme oto Abasi, mme Ami ñtiñ ikọ oto Idem Mi” (John 7:17). Ukpọñ eke oyomde ndifiọk uduak Abasi, ye akpanikọ Abasi eyekop uyo Abasi, owo idinyuñ ibiañake enye; edi enye eke akpañde utọñ ọnọ kpukpru mbon mbia emi ekamade enyiñ Jesus Christ, midaha Spirit Abasi ye ikọ Abasi idomo mme Spirit, eyesop eduọ esine ke afia Satan.

Questions
MME MBUME
  1. Nso idi ntak emi Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ekedide ndifiori ñkot itie-uwa Jeroboam?
  2. Ewe idiọk-ñkpọ iba ke enọ nnyin ntọt ebaña ke ukpep-ñkpọ emi?
  3. Nso idi ntak emi owo Abasi okotutde utọñ ke mbet Jehovah?
  4. Nso idi ntak emi ubiere-ikpe Abasi okosimde owo Abasi emi?
  5. Didie ke anditiene-Christ ekeme ndidiọñọ owo emi otode ke Abasi ye owo emi mitoho Abasi?
  6. Nso iditibe inọ ukpọñ eke ọkpọñde akpanikọ Abasi onyuñ onimde nsu ke akpanikọ?
  7. Nso idi ntak emi mme owo edinimde nsu ke akpanikọ ke mme akpatre usen?
  8. Nso ke Ñwed Abasi etiñ ọnọ nnyin abaña ediduk nduk ye mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ abiaña?