Lesson 297 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Ndien ama ekem, ke mmọ mikaikotke kaña, Ami nyeyere: ke mmọ esuk edọhọde ikọ, Ami nyekop” (Isaiah 65:24).

Cross References

I Unyọñ Elijah

1. Elijah ama osobo ye Obadiah emi ọkọdọñde Ahab ete aka okosobo ye Elijah, 1 Ndidem 18:1-16

2. Ahab odori Elijah uyo ete ke enye otimere Israel, 1 Ndidem 18:17, 18; 21:20;1 Samuel 1:14; 17:28

II Edida Ikañ Ndomo

1. Elijah ama eteme Ahab ete obon ofuri Israel ye mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ọtọ kiet, 1 Ndidem 18:19, 20

2. Mmọ ema enyime ete yak edomo man eyarade efiọk me Jehovah, me Baal edi Abasi akpanikọ, 1 Ndidem 18:21-24; Isaiah 41:21-26; 43:9

3. Abasi emi adade ikañ ọbọrọ eyewut ete ke Imọ idi Abasi akpanikọ, 1 Ndidem 18:24; Leviticus 9:24; Judges 6:21; 1 Chronicles 21:26; 2 Chronicles 7:1, 3

4. Mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ema efiori ekot abasi mmọ tutu eyo okut edi ibọhọ ibọrọ, 1 Ndidem 18:25-29; Isaiah 45:20; Jeremiah 10:5; 51:17, 18; Daniel 5:23

5. Elijah ama ọdiọñ itie-uwa Jehovah kpa nte uyo Jehovah eketemede, 1 Ndidem 18:30-35; Exodus 24:4; Joshua 4:3, 4

6. Abasi ama ọnọ anditiñ ntiñ-nnim ikọ Esie erikan ke Enye ndinam ikañ ata itie-uwa ye se ikodude ke esit, 1 Ndidem 18:36-39; Numbers 16:28-30; Isaiah 28:21, 22; Zechariah 14:4, 5

7. Elijah ama owot mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal, 1 Ndidem 18:40

III Ọkpọsọñ Akam Emi Enyenede Odudu`

1. Elijah ama ọbọñ akam ndien Abasi ọdọñ edim edep, 1 Ndidem 18:41-46; James 5:16, 17.

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ikọ Abasi

“Ndien ama ekem edieke afo mukopke uyo Jehovah Abasi fo, munyuñ utimke unim kpukpru mbet Esie ye mme ewuhọ Esie emi Ami ntemede fi mfin emi; ndien kpukpru mme idiọk-ñkpọ emi eyebine fi... Ndien ikpa-enyọñ fo emi odorode fi ke ibuot eyedi okpoho, isọñ ke idak eyenyuñ edi ukwak. Jehovah eyenam edim isọñ fo akabade edi obu ye ntan: eyeto ke ikpa enyọñ edep fi ke idem, tutu afo abiara ama” (Deuteronomy 28:15, 23, 24). Ke mme isua nte akade iso, Israel ema ekpep efiọk ete ke mme ikọ ntọt emi Abasi eketiñde mi ikedighe ikpikpu ikọ. Elijah Tishbite ama ọwọrọ ada ke iso Ahab onyuñ ọdọhọ ete: “Ma uwem Jehovah Abasi Israel, emi ndade enye ke iso, mbara ye edim ididuhe ke mme isua emi, ke mitoho ke uyo mi” (1 Ndidem 17:1). Okonyuñ edi ntre. Ke isua ita ye ubak owo ikekwe ntọi edim kiet me mbara ke isọñ Israel. Okposuk edi Ahab ọkọduñọrede ofuri idut oro oyom Elijah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ, owo ikekwe enye, ndien edim ikonyuñ idepke.

Unyọñ Elijah

Ubiak ubiere-ikpe Abasi emi okosimde isọñ ye mme owo ikesioho Ahab ifep, koro ke akpatre, ke ini enye okosobode ye Elijah, akpa ikọ emi enye eketiñde ekedi “Nte edi afo odutuhọ Israel?” Ke iso Ahab, Elijah eketie nte idiọñọ ofuri ndutuhọ esie; enye ama onyuñ ebeñe idem ndikut ndudue nnọ anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi oro utu ke enye onyime ete ke mme idiọk-ñkpọ esie akanam akakan ukut oro osim mmọ. Elijah ama ọnọ enye nnen-nnen ibọrọ: “Idighe ami ndutuhọ Israel; edi afo, ye ufọk usọ (enam), koro mbufo ekpọñde mbet Jehovah, koro afo onyuñ etienede Baalim.”

Ikot Edituak Ibuot

Ofuri Israel ye mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ema ebono ọtọ kiet ndikop se Elijah, owo emi ekekemede ndisiri enyọñ man edim okudep, ekenyenede nditiñ. Ekikere emi enye ọkọnọde ama enem onyuñ añwaña kpukpru owo: Yak ebọp itie-uwa, efọp uwa ke esit; Abasi emi edinamde ikañ ata uwa oro kpa enye edi ata odu-uwem Abasi ke akpanikọ, ndien edi Enye ke enyene ndinam ñkpọ nnọ. Ekedi ata emi Elijah akamiade ye uko. Mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ekedi 450, mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ eto-mkpe ekenyuñ edi 400 ke ini Elijah ikpọñ, nte enye ọkọfiọkde, ekedide andida ke enyiñ Abasi. Uko Elijah okoto ke edisana mbuọtidem emi enye ekenyenede ke Abasi emi akarade ofuri odudu, Elijah ama onyuñ ọfiọk ete ke uwak ibat ọwọrọ esisit ke ñkpọ emi Abasi abuanade ke esit. Elijah ama ọfiọk ete ke uwem, me odudu iduhe ke imum ndem Baal emi Nditọ Israel ekekponode ke ndisime mmọ. Abasi akada ọkpọsọñ usuñ owut Nditọ Israel ete ke baba ñkpọ kiet eke mmọ ekemede ndinam, me mikemeke ndinam, emi ekemede ndikpuhọre ke ata esisit idaha se Abasi akakade iso ndinam. Yak mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ewut ini kiet emi añwa-añwa ete ke abasi mmọ edi odu-uwem abasi, midighe ntre yak ebat enye nte abasi abiaña. Emi ekedi isọñ-ikọ emi okodude ke mkpe-ubọk emi Elijah akanamde ọnọ mme owo, mmọ ema enyuñ enyime ata oro.

Mme Imum Ndem

Udọñ odu mme owo ke esit ndinyene se mmọ ekponode; ndien kpukpru ini Satan oyut udọñ emi odude mme owo ke ukpọñ man mmọ ekabare edi ifin enọ enye. Kpukpru ini enye ada ido ukpono-ndem ye ndik ọyọhọ esit owo, ke ndinam mmọ etuak ibuot enọ ndem; ndien mmọ enyuñ ekabare edi ifin enọ mme ñkpọ oro, ikemeke ndibọhọ odudu Satan emi akarade mmọ ke mitoho ke odudu Abasi. Israel ema ewọñọre ekpọñ ndikpono Abasi akpanikọ enyuñ ekabare eduk ufin enọ edikpono odudu ekim ye edituak ibuot nnọ mme ndem. Mmọ ema enyene mfọniso eti-eti koro Abasi okosuk ekerede mmọ, okonyuñ ọnọde utọ owo nte Elijah ete obuñ ọkpọnọ ndem oro, onyuñ afiak ọwọñọre esit mmọ ọnọ Abasi.

Mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ema ebiat ofuri usen oro ke ndifiori nnyuñ ñkpi idem mmọ ye ke ndinam mme ikpikpu mbukpo ido ke ndiyom mme ndem mmọ enam utibe-ñkpọ enọ mmọ. Emi edi ata uwut-ñkpọ ke abaña ikpikpu obukpo ido ukpono-ndem emi odude ke Edisana Ñwed Abasi. Elijah ama asak mmọ nsahi onyuñ ayak ofuri usen oro ọnọ man mmọ enam ikañ oto ke Heaven ọbọrọ mmọ. Edi ibọrọ ikedighe. Idinyuñ idighe ito ke mme utọ edinam oro.

Moses ama ọdọhọ Nditọ Israel ete: “Ọfọn fi ọfiọk, ndien, mfin emi, onyuñ ekere ke esit fo, ete ke Jehovah edi Abasi ke ata enyọñ, ye ke isọñ ke idak; efen iduhe” (Deuteronomy 4:39). Mbuọtidem eke ọfiọkde ete ke Abasi odu, ke enye onyuñ edi Andinọ mmọ eke eyomde enye utip, edi ukpọhọre emi edade ebọ Abasi mme ñkpọ. (Mme Hebrew 11:6). Abasi otim ekpeme ido eke mme owo edade ebine Enye, ndien enyuñ enyene ndikpono Abasi nsaña nte ikọ Abasi etemede.

Itie-Uwa Abasi

Ke ini mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ema ekekpa mba ke ndibọñ ikpikpu akam nnọ Baal, Elijah ama ada itiat duopeba ọbọp itie-uwa ọnọ Abasi nte ikọ Abasi ọkọdọhọde, itiat kiet akada ọnọ esien Israel kiet. Ke ini enye osuk anamde mbeñeidem ndifọp uwa, Elijah ama okot kpukpru owo ete esaña ekpere. Edi akpanikọ nte ke Elijah okoyom mme owo etim ese enyuñ efiọk ke idem mmọ ete ke edifọp uwa esie ikasañake ye abiaña, edi ekenam kpukpru ñkpọ nte ikọ Abasi etemede. Ke ema ekedori enañ ke itie-uwa enyuñ etibi obube ekanare ekuk, Elijah ama anam mme owo eda mmọñ eduọk ke itie-uwa ye ke uwa ñko, utim ikata. Ikanaha nte esen ikañ odu do. Ema eda ata nsọñ-urua ñkpọ ke idut oro emi edide mmọñ edian ye uwa, ewa enọ Abasi Israel.

Ke ini uwa mbubreyo, ini emi Abasi ama ekebem iso onim ke edem, Elijah ama ọbọñ akam ọnọ Abasi. Ekedi ibio-ibio akam, iwakke ikọ, edi ọyọhọ ye mbuọtidem. Enye ama eti Abasi ete ke ima inam kpukpru ñkpọ emi ke item Esie, ndien Elijah ọbọñ akam ete yak Abasi ayarare Idemesie idaha oro onyuñ ọwọñọre mme esit owo afiak ọnọ Idemesie. Ke ibọrọ akam emi, ikañ Abasi ama ọduọ ata uwa, ye itie-uwa, ye idem mmọñ oro okodude ke obube! Mme owo ema eduọñọ ekibi iso mmọ ke isọñ ke esit kiet enyuñ enyime ete “Jehovah edi Abasi.”

Mme owo ema emum mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal ndien Elijah owot mmọ ke ubọk esie. Kpasuk ntre ke kpukpru mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ nsu ye kpukpru mme andikwọrọ nsu-nsu ido ukpono Abasi edibọ ubierikpe Abasi ye nsinsi nsobo. Ke akpatre eyeyarare mmọ nte mme okpono-ndem ye mme anditiene Satan, eyenyuñ esobo mmọ ọtọ kiet ye Satan.

Edibọñ Akam Utim Ikatiaba

Utom Elijah ikekureke kaña koro tutu osim ini emi, edim ikedepke. Abasi ama owut Idemesie nte Ndudu ke iso mmọ eke ekenyenede ubọk ke edinam oro, idahaemi, Elijah ekenyene ndikpe Abasi ubọk man Enye ọnọ edim. Ke enye ama ọkọdọk ke enyọñ obot ndiduọk odudu, enye ama ọtọñọ ndibọñ akam. Esit Elijah ọkọyọhọ ye mbuọtidem ye uko koro enye ọkọdọhọde Ahab ete: “Koro uyom ediwak edim odude.” Okposuk edi nte Elijah ekenyenede ndibọñ akam nnyuñ ñtọñọ ntak mbọñ, mmem-idem ikoduhe ke akam esie. Ikebighike Abasi ama ayarade odudu ye uko Esie ndyọ-ndyọ ndien emi ama ọsọñọ mbuọtidem Elijah ke Abasi. Enye akanam mkpe-ubọk ke ibuot mme owo, emi okonyuñ edi mbiomo. Enye ekenyene ndisio eyen-ufọk esie ndọñ utim ikatiaba ete ekese mme edim ke edi, edi esit Elijah ama omum Abasi akama, ikonyuñ inyimeke ndisana enye nyak ukem nte Jacob emi akañwanade ye Abasi inyuñ inyimeke ndisana angel nyak tutu enye ọbọ edidiọñ. Ke ini eyen-ufọk Elijah ekedide editiñ ọnọ enye ete ke ikut obubit enyọñ, ebiet eka-ubọk owo, idiọñọ oro ama ekem ye Elijah. Enye ama ọfiọk ete ke ọkpọsọñ edim ọmọñ edep. Ke enye ama ọkọtọt Ahab ete yak awawara ọsuhọre ke enyọñ obot mbak edim edibiọñọ enye, Elijah ama ebem mme ukpat-ñkpọ Ahab iso efehe ye idara ke otoro Abasi.

Ekeda ntan emi enyenede ndikpa ebot Elijah, kpa nte edide ye ofuri owo. James etiñ ọnọ nnyin ete ke enye “ekedi owo emi enyenede mbiet uduot nnyin” (James 5:17), emi owutde ete enye ikenyeneke nti ido, me enọ eke okoñde idaha akan, nte mme anditiene-Christ eken mikemeke ndinyene. “Enye onyuñ ọbọñ akam eti-eti; ete edim okudep, ndien edim idepke ke isọñ ke isua ita ye ọfiọñ itiokiet. Enye onyuñ ọtọñọ ntak ọbọñ akam, ndien enyọñ edidep edim, isọñ onyuñ osioño mbuñwum.” Ekeme ndinam Abasi ọnọ enyiñ Esie ubọñ edieke ikọt Esie edade ifiop-esit ebọñ akam eti-eti nte Elijah ọkọbọñde. Unana ufiop ke edibọñ akam edi ñkpọ emi anamde odudu anditiene-Christ ekpri eti-eti. Ndifiọk Abasi ke mbufiọk obukidem idibọhọ Abasi baba ñkpọ kiet. Enyene ndida ofuri ọwọñ-esit mfiori ñkot Abasi ke mbuọtidem. Inaha nnyin iyak baba ñkpọ kiet anam itre ndifiọk nte ke Abasi ododu, ke Enye eyekop onyuñ eyere akam. Ndien nnyin iyekut nte ikañ ọduọde ata uwa ye enọ nnyin kpa nte ọkọduọde ata eke Elijah. Abasi adara ndiyarare Idemesie nnọ ikọt Esie, Enye eyenam ntre onyuñ ọtọñọ ntak anam edieke nnyin ibọñde akam ke mbuọtidem inyuñ inimde ke akpanikọ.

Questions

MME MBUME

1. Nso ikanam edim midepke ke Israel ke isua ita ye ubak?
2. Nso ke Elijah ekenyene ndinam ke abaña edim emi mikedepke?
3. Nso ikedi ntak emi Elijah okokotde mme owo obon ọtọ kiet?
4. Nso ikedi ntak emi mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal mikekemeke ndibọ ibọrọ nto Baal?
5. Nso ikedi ntak emi Elijah akadade itiat duopeba ọbọp itie-uwa?
6. Nso ikanam Abasi ọbọrọ Elijah, edi ibọrọke mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Baal?
7. Didie ke Elijah ọkọfiọk ete ke edim ọmọñ edep?
8. Nso ikedi ntak emi Elijah akanade ọbọñ akam utim ikatiaba ebeñe edim?
9. Nso ikedi ntak emi Elijah ekenyenede akwa ukeme ndibọñ akam nnọ Abasi?