Lesson 324 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Atua-ubuene mbọm ọbuọt Jehovah ñkpọ: ndien Enye eyenọ enye usiene utom esie” (Mme Ñke 19:17).

Cross References

I Ikọ Abasi Akpanikọ

1 Agabus, ọkwọrikọ, ama etiñ ọnọ nditọ ete ke Antioch abaña akwa akañ emi edidade itie ke ererimbot, Utom Mme Apostle 11:27, 28; 21:10, 11; 20:23

2 Mme Mbet ema enọ ñkpọ nte ukeme mmọ edide ndida ñwam nditọ ete emi ekedude ke Judea, Utom Mme Apostle 11: 29, 30; Isaiah 58:7; Utom Mme Apostle 20:35; James 2:15, 16; 2 Ñwed Corinth 9:12

3` Saul ye Barnabas, ekeda mme enọ emi ekenọde ke ufọk Abasi ke Antioch eka ke Jerusalem, Utom Mme Apostle 11:30; I Ñwed Corinth 16:3, 4

4 Ndinọ mme ọkwọrọ Ikọ Abasi uñwam ke ñkpọ ikpọhidem edi ukpep-ñkpọ emi odude ke Ñwed Abasi, Ñwed Mbon Rome 15:25-28; I Ñwed Corinth 16:1-14; 2 Ñwed Corinth 8:1-24; 9:1-15; Ñwed Mbon Galatia 2:10; Utom Mme Apostle 24:17

5 Barnabas ye Saul eda John Mark eto Jerusalem enyọñ edi, Utom Mme Apostle 12:24, 25

II Emi Abasi Emekde

1 Nte mmọ esuk edude ke Antioch, Edisana spirit adianare Barnabas ye Saul ọnọ utom Abasi, Utom Mme Apostle 13:1-3; 10:19, 20; 16:6; 22:21

2 Nte Edisana Spirit ọkọdọñde Barnabas ye Saul ye mme nsaña mmọ ema esaña ekesim Seleucia, etọñọ do esim Cyprus, ekwọrọ ikọ Abasi ke mme synagogue ke Salamis, Utom Mme Apostle 13: 3, 4

3 Ke ema ekekpọñ Salamis, mme mbet ema ebe esim Paphos ebiet emi mmọ ekewọrọde ikọ Abasi, Utom Mme Apostle 13:6

III Ema Ebiọñọ Ikọ Abasi

1 Sergius Paulus udiana ada ibuot ukara ke Obio, ama enyene udọñ ete mme mbet ekwọrọ ikọ Abasi enọ imọ, Utom Mme Apostle 13:6, 7; Mark 6:20; Luke 23:8; Utom Mme Apostle 25:22

2 Elymas, emi edide abia-idiọñ ama ọbiọñọ mme mbet ke ukwọrikọ Abasi mmọ, añwana ndisio esit Sergius Paulus mkpọñ ke mbuọtidem, Utom Mme Apostle 13:8; 2 Ñwed Timothy 3:8, 9; 4;14, 15; Jeremiah 28:15-17

3 Paul ama asua ọnọ Elymas ke abiaña esie, ndien Elymas ama ọdọñọ nnan, Utom Mme Apostle 13:9-11; Exodus 9:3; I Samuel 5:6-9

4 Andikara ama odu ke mkpa-idem ke se ikotibede, ama onim Ọbọñ ke akpanikọ, Utom Mme Apostle 13:12; 19:17, 20; Matthew 27:54; Luke 7:16

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ediñwam Nditọ Ete

Ke Antioch, ebiet emi ekebemde iso ekot mme mbet Jesus Christ mme Anditiene Christ, Agabus emi ekedide ọkwọrọ ikọ ama ebem iso etiñ abaña akamba akañ emi edidide. Enye ama etiñ ete ke akañ eyesim ofuri ererimbot ndien kiet ke otu mme ebiet emi ekenimde ndibọ ufen nkan ekedi Jerusalem. Ke nditim ntiñ, mme mbet Jesus emi ekedude ke Jerusalem eyebọ ufen ñko. Nte otu, mmọ ikedighe mme enyene ñkpọ ke ntre mmọ ekenyene ndisobo ye biọñ ke ntak unana ukeme mmọ ndidep udia. Ukwọrọ ikọ Agabus ke abaña idiọk itie emi edisimde ererimbot ama edemere mme mbet Jesus ke Antioch anam mmọ edu ke mbeñe idem ndinam utom. Emi ke eritim ntiñ, ekedi ntak ntiñ-nnim ikọ emi Ọbọñ ọkọdọñde, emi ekedi usuñ emi Ọbọñ okoyomde ndida nnyuhọ udọñ nditọ ete emi ekedude ke Jerusalem. Mme mbet Jesus kiet kiet nte ukeme edide ema enyime ndinọ uñwam.

Ke ndinam uduak nte ke ndisana ikọt Abasi ekpenyene ndinọ uñwam man eda eñwam nditọ ete ke Ọbọñ emi eyomde uñwam, ñko enyuñ enọ owo kiet ekededi emi oyomde, ikedighe obufa. Jesus ama eneñere etiñ owut nte mmọ emi enyenede ekpenọde mme ubuene ñkpọ. Enye ekedi ata akpa owo ke ndinim uwut ñkpọ oruk eti utom oro, koro Enye akakabarede edi ubuene man oto ke oro nnyin inyene ñkpọ (2 Ñwed Corinth 8:9).

Ke ini kiet, Jesus ama etiñ ọnọ andikara akparawa owo inyene ete mbemiso enye enyene nsinsi uwem, enye enyene ndinyam kpukpru se enye ekenyenede, ayak ọnọ mme ubuene, ndien edi editiene Enye. (Se ke Matthew 19:21). Ke utọ ifet oro, Jesus okoyom akparawa emi enyene eti uwem ke ndiyak akamba inyene esie nnọ mme ubuene. Ekedi nnenen ke ndidomo idaha owo Abasi esie mfiọk, edi ke ndiọk iso, ekedi udomo emi enye mikebehe, ke ntre ema ekut ete ke idaha owo Abasi esie ekenyene esisit ufọn. (Kot ke I Ñwed John 3:16-18 ye James 2:15, 16).

Ke mme itie ñwed efen ke ikọ Abasi nnyin imọfiọk ite ke ndinọ mme ubuene ñkpọ akpanakpan mme mmọ emi edude ke ufọk mbuọtidem, edi edu uwem emi eyomde kpukpru ini eto nditọ Abasi.

Erinyime ndinọ uñwam esọk nditọ ete ke Jerusalem ke ubọk nti nditọ Abasi emi ekedude ke Antioch, okowut eritọñọ edinam emi akananam miduhedu ke ofuri ufọk Abasi Christ, edinam emi Abasi ọkọtọñọde onyuñ ọdiọñde. Mme ewet-ñwed eset etiñ ete ke isua edip emi etienede, mkpọsọñ akañ ema edu ikanañ ke nsuhọre ñkaha. Kiet ke otu mme akañ emi ama osọñ odudu eti eti; tutu ewet-ñwed eset kiet etiñ ete ke ekedi nnenen ubiere-ikpe emi okotode Abasi osim mmọ. Etiñ ediwak ini ke Obufa Ediomi ebaña mme akañ emi, ñko nte ndisana ikọt Abasi ekpenọde se mmọ enyenede uwak uwak ndida nnọ nti ikọt Abasi emi enyenede esisit.

Paul ama etiñ ete ke mme mmọ emi ekebọde mme ñkpọ spirit etọ mmọ efen ekabare edi mmọ emi ekamade isọn ke ndiñwam mmọ, edieke odotde, ke ñkpọ uwem emi. Enye ama etiñ ete, “Koro edieke mmọ ema ekenam mme Gentile etiene mmọ enyene udeme ke ñkpọ spirit, mme Gentile ekama mmọ isọn ndida ñkpọ obuk-idem nnọ mmọ nte uwa” (Ñwed Mbon Rome 15:27). Mme nti ñkpọ ke spirit efọn ekan mme ñkpọ obukidem, koro mme ñkpọ spirit ebighi ke nsi nsi, ke ini mme ñkpọ ererimbot minyeneke udori inọ owo ke enye ama akpa.

Ibuot itiata ye usukiet ke 2 Ñwed Corinth edi se ekpekotde ọfọn keabaña ukpep ñkpọ emi. Ufọk Abasi ke Corinth ema ebak ekpaha idem enim ke ndinọ akaña mmọ eda ekeñwam nti ikọt Abasi ke mme ebiet efen. Ke idaha ini emi, nti nditọ Abasi ke Macedonia ema enọnọ enọ mmọ. Mmọ ekedi mme ubuene, edi kpa ye oro, mmọ ema enọ akaña mmọ ekan nte ekedoride enyin ebaña mmọ. Edu ye ima mmọ ke abaña nditọ ete mmọ emi edude ke spirit ama okpon oto ke ntak akamba ima Christ ke esit mmọ; ñko, mmọ ekenọ ediwak inyene mmọ oto ke unyime esit.

Corinth ekedi akamba obio, ndien nti ikọt Abasi emi ekedude do ema ebọ edidiọñ ọyọhọ ọyọhọ ekan mme ufọk Abasi efen. Paul, nte enye osuk okotde ñwed ọnọ nti ikọt Abasi ke Corinth ke abaña akwa mfọn ido emi nti ikọt Abasi ke Macedonia enyenede, ikereke ibaña unana mmọ, ama enyene udọñ ndisin ukem ima oro ke esit nditọ Corinth. Paul iketiñke inọ nditọ Corinth ndinyene ima ikpọñ ke ndida ñwut akwa ima ye ukpeme emi Abasi ọnọde mmọ, edi Paul ama owut mmọ ete ke ekedi ata utom ọnọ mmọ ndinam. Paul emen emi etiñ ke mme ikọ ifañ ete; “Se ntiñde iwọrọke ite, ebiomore mmọ eñwen mbiomo, eda efik mbufo; edi ọwọrọ ete, mbufo ekpoduk aku ye mmọ; nyọhọ-nsuhọ mbufo ke ini emi aka ndiñwam mmọ ke unana mmọ, man nyọhọ-nsuhọ mmọ onyuṅ edi uñwam mbufo ke unana mbufo; man ọkpọwọrọ nte “Ubọk aka ubọk ọnyọñ” edide; kpa nte ewetde ete; Ñkpọ idoroke inọ andiwobi uwak-uwak, inyuñ inanake inọ andiwobi esisi” (2 Ñwed Corinth 8:13-15).

Abasi ama onim ete ke owo Abasi emi Abasi ọdiọñde ọyọhọ ọyọhọ enyene utom ke ndiñwam nditọ ete mmọ emi enanade ñkpọ, nte Abasi owutde enye oruk ñkpọ emi owo oro ananade. Edieke owo Abasi omumde ñkpọ emi enye ekpedade ọnọ eyen eka esie emi odude ke unana akama, ke ini enye enyenede ñkpọ oro ekpedide unwam ọnọ eyen eka esie owut ete ke enye otuk eyen eka esie. (Kot ke Mme Ñke 3:27, 28).

Edi nnen-nnen uduak Abasi nte ke emi edi usuñ kiet emi ekemede ndiyuhọ udọñ nti ikọt Abasi. Eyen eka eren oro, mme eyeneka añwan oro emi enyenede ediwak, enyene ndiyuhọ udọñ nti nditọ-ete ke Ọbọñ, man oto do ke ini emi enye edinanade ñkpọ, mmọ emi ekenanade ñkpọ, ke akpa ifet, edi idaha emi ekabarede enyene ediwak eyekabade enọ enye se inanade enye.

Abasi idisọñọke inọ owo Abasi ekededi, emi enyenede ediwak inyene emi midinyimeke ndisio mme uwak inyene emi Abasi ọnọde enye nyak nnọ nditọ ete emi enanade. Owo ibuk eyetim anam ọfọn edieke enye etide mme ikọ Abasi emi eketiñde enọ Nditọ Israel. “Tiñ enyin mbak afo edifre Jehovah Abasi fo, ke eritre ndinim mbet esie, ye mme item esie, ye mme ewuhọ esie emi ami ñwukde fi mfin emi. Mbak afo edidia ñkpọ ọyuhọ, onyuñ ọbọp ndiye ufọk oduñ ke esit; enañ fo ye ñkpri ufene fo edinyuñ etọt, silfa ye gol enyuñ ewak ọnọ fi, kpukpru se afo enyenede onyuñ ọtọt ñko; ndien esit fo edikpon, afo onyuñ efre Jehovah Abasi fo.... mbak afo edidọhọ ke esit fo, ndien, ete, ke odudu fo ye nsọñ ubọk fo ke ekekọ kpukpru inyene emi enọ imọ. Edi ti Jehovah Abasi fo: koro edi enye ọnọ fi odudu erikọ inyene, man enye anam ediomi esie emi enye ọkọñwọñọde ọnọ mme usọ ọsọñọ ada, kpa nte edide mfin emi” (Deuteronomy 8:11-14, 17, 18).

Se edide akpanikọ ke abaña ndinọ enọ ke ñkañ obukidem edi ntre ke ñkañ spirit. Owo ikemeke ndikpep 2 Ñwed Corinth ibuot itiaita ye usukiet mbighi ndien etre ndikut mme udop ñwed emi Paul ewetde ke ndinyanade ubọk nnọ enọ idighe ke ñkpọ ikpọkidem ikpọñ, edi ana nte enam ke ñkañ spirit ñko. Mme ikọ emi, “Owo eke ọtọde ke ufat eyenyuñ ọdọk ke ufat; owo eke ọtọde ke ntarubọk, uwak-uwak ke enye eyenyuñ ọdọk,” emi enyene se adade ọnọ edieke enamde enye otim añwaña ke ñkañ skpirit (Kot Isaiah 55:8-13 ke abaña se ekpepde emi).

Ikot Ndinam Utom

Paul ye Barnabas, emi ekedọñde eka Jerusalem ye enọ emi okotode ufọk Abasi ke Antioch ema esaña ye John Mark enyọñ eka ke Antioch. Ke ini mmọ ema ekenyọñ edi. mmọ ema edu ke akam ye utre udia nte mmọ ekekpepde ke ufọk Abasi ke Antioch. Ke utọ ini oro, Edisana Spirit ọdọhọ mmọ ete, “Edianare Barnabas ye Saul enọ Mi, man mmọ enam utom oro ñkokotde mmọ nnọ.” Ke ini mmọ ema eketre udia enyuñ ebọñ akam, mme mbet Jesus emi emek Barnabas ye Saul ke edidori mmọ ubọk enyuñ esio mmọ eka utom Abasi ye akam mmọ ọkọrọ ye edidiọñ.

Ọfọn nte owo ọkpọfiọkde ete ke ini Ọbọñ okokotde Barnabas ye Paul esin ke utom Abasi, ema enam mme ada usuñ ye nti nditọ Abasi ke Antioch efiọk. Abasi ikotke mme anam-utom Esie ye mme ada usuñ inọ utom efen ke Enye minamke mme ada usuñ efiọk uduak Esie. Edieke Abasi minamke efiọk uduak Esie oto ke mme ada usuñ ke otu ndisana ikọt Abasi, akamba ndutime enyene ndidu. “Abasi idighe Abasi ndutime” (I Ñwed Corinth 14:33). Edieke ikot otode Abasi. Enye eyenam mme andise utom me mme ada-usuñ efiọk. Ke utọ usuñ emi, ke ini enye emi ọbọde ikot akade nditọñọ obufa utom esie, enye eyenyene uñwam ke akam emi otode nti nditọ Abasi ye ofuri ufọk Abasi. Edieke owo minyeneke edibere ye erinyime ito ada usuñ, enye enyene ndibet nnyuñ ntim nduñọre ikot esie, man ọfiọk mme oto Abasi.

Ke ini Abasi okotde owo onyuñ ọdọñde utom, enye ekeme ndika iso inyuñ inyeneke ndik ke se idiwọrọde. Owo oro odu ke ukpeme Abasi, Okposuk edi nte satan edidahade ndiñwana, erikan enyene owo oro, koro Abasi ebede enye iso.

Jesus ke ini Enye etiñde ikọ abaña ikọt Esie, ọdọhọ ete; Ndien enye okot mme erọñ esiemọ ke enyiñ ke enyiñ, onyuñ ada mmọ ọwọrọ. Ke enye ama okosioño kpukpru mme erọñ esiemọ, enye ebem mmọ iso, mme erọñ enyuñ etiene enye, koro mmọ ediọñọde uyo esie” (John 10:3, 4). Owo itreke ndikere ke mkpa-idem mbaña nsin ifik ye ukeme emi ebiatde ke utom Abasi, koro emi ekedide edinam owo inyuñ idighe eke Abasi. Utom erinyaña ukpọñ owo edi eke Abasi; ñko nte Andida ibuot ke erinyaña nnyin, Enye eyeda ikọt Esie osim ke nsinsi erikan. Ndinyanare mbine utom kiet ekededi emi edidiọñ Abasi miduhe ke esit ọwọrọ ntak urua.

Joshua, nte enye akadade nditọ Israel usuñ oduk ke isọñ Cannan, ama osobo ye Owo kiet ye akañkañ ke ubọk. Owo emi ama etiñ ọnọ Joshua ete ke Imọ idi Andida ibuot ke ekọñ ikọt Abasi. Abasi ikayakke Joshua añwana ke mme uduak esie ndida ñkan ke ekọñ oro, edi Ọbọñ ama odu do, ndibe iso nnọ enye nnyuñ ñkut nte ke Joshua akan ke ekọñ emi. Ekeme nditiñ ediwak ñkpọ ebaña ufọn emi odude ke ikọt Abasi ndinyene ime nnyuñ mbet tutu uduak Abasi ọwọrọ osu ke uwem mmọ.

Ubiọñọ Satan

Ke ini Edisana Spirit ama ọkọdọñ Paul ye Barnabas ete eka utom Abasi, mmọ ema eyere ikot oro. Ke ini Sergius Paulus adidaha owo ama ọkọdọñ ikot osim mmọ ke obio emi mmọ ekedude, mmọ ema eka ebine enye enyuñ etiñ ñkpọ ebaña Christ enọ enye. Emi ekedi owo emi ekekerede ñkpọ abaña ukpọñ esie onyuñ enyene udọñ ndikop ikọ Abasi nto inua mmọ emi ekekwọrọde.

Edi Sergius Paulus nte ediwak mmọ efen emi ekebemde enye iso, tọñọ ke ini oro, ikenyeneke ndikop ikọ Abasi ndien satan etre ndibiọñọ nte ekekeme. Elymas, abia-idiọñ owo emi Sergius Paulus ekenyenede mbuọtidem ke enye, ama odomo ukeme esie ndikanare Sergius Paulus nsio ke mbuọtidem. Ikọ Abasi itiñke usuñ nte enye okodomode ndinam idiọk edinam emi ndisio Sergius Paulus mfep ke mbuọtidem, edi ekeme ndidi ke enye (Elymas) akanam ebe ke nsu ye abiaña, onyuñ enyene idorenyin ndinwọñọre akwa andikara oro ke nditimere esit esie mbaña Eti-mbuk nnyuñ nnam enye etre ndinyime akpanikọ. Ekeme ndidi ke Elymas ama okop inemesit ke ifet emi enye ekenyenede ke ndinyene ebuana ye Sergius Paulus, emi akanam enye okokopde ndik ete ke ntak urua eyesim imọ edieke akwa andikara oro akabarede etiene Christ. Etie nte ke baba owo ndomo kiet iduhe emi ọtọñọde isañ ke ndiwọrọ mkpọñ satan ye mme utom esie nsaña ñka obio ubọñ Abasi ndien satan etre ndida usuñ kiet mme eken ñwana ye ukpọñ oro, man enye etre ndinam emem ye Abasi.

Paul ama añwana eti eti man ukpọñ okutak, koro andidiọk ama oyom usuñ man Sergius Paulus okukabare esit. Enye ama asua ọnọ Elymas ke enyiñ Ọbọñ, ndien Elymas ama ọdọñọ nnan oto ntak ibak esie. Ke ini satan ọbiọñọde ukwọrọ Eti-mbuk, nte Elymas akanamde, owo ekpenyene ndiyak nnọ Abasi man Enye emen ubiọñọ ke utom Esie efep nte Enye akanamde ọnọ Paul ye Barnabas. Eñwan nnyin idighe eke obukidem, edi, edi eke spirit; ndien mme ñkpọ ekọñ nditọ Abasi edi mkpọsọñ, emi onukde mme mkpọsọñ ebiet ọduọk.

Ukem ñkpọ emi ama ada itie ke ini ṣenacherib, edidem Asyria ọkọnọde mme isuñ-utom ye ñwed esọk Hezekiah, edidem Israel, okonyuñ oyomde Hezekiah ayak ofuri obio Israel ọnọ imọ. Sennacherib ama osuñi Abasi Israel, ọdọhọ ete ke Enye Abasi eyekabare etie nte mme abasi efen, idinyuñ ikemeke ndisio Hezekiah mfep ke ubọk imọ. Hezekiah ama ada ñwed emiom emi aka ke iso Abasi, onyuñ ọbọñ akam oyom uñwam. Ke ibọrọ akam Hezekiah, Abasi ama ọdọñ angel aka akabiat nna ekọñ Asyria. Angel emi ama owot mme owo 185,000. Sennacherib ye udim ekọñ esie ema efiak edem ikemeke nditop idañ mme ndiduk ke obio. Ke Sennacherib ndifiak nyọñ obio esie, eyen esie ama owot enye ke ebiet emi enye okodude ke ufọk abasi esie.

Se iketienede nsua nnọ emi Paul akasuade ọnọ Elymas ama anam Sergius Paulus odu ke mkpaidem, ndien enye ama akabare esit onyuñ onim Abasi ke akpanikọ. Ke ini nditọ Abasi edade ke ọyọhọ idaha enọ Abasi. Abasi eyesọñọ mmọ idem ke idaha mmọ onyuñ ọsọñọ owut idaha owo Abasi mmọ ke usuñ mmọ, ndien mme owo eyekabare etiene Christ ke ntak emi.

Questions

MME MBUME

1. 1 Mme mbet Jesus ekesaña didie efiọk ete ke akwa akañ eyedu?

2. 2 Nso ke mme mbet Jesus ke Antioch ekebiere ndinam ke abaña ñkpọ emi?

3. 3 Nnyin isaña didie ifiọk ite ke edi utom nditọ Abasi ndinọ mme ubuene ñkpọ?

4. 4 Nso idi ntak emi Paul ye Barnabas ekekpọñde Antioch?

5. 5 Didie ke Elymas okoyom ndibiọñọ Eti-mbuk?

6. 6 Paul akanam didie akan ubiọñọ Elymas.

7. 7 Nso ikedi ibọrọ emi eketienede ebeñe Segius Paulus ndikop Ikọ Abasi?